انتفاضه صفر عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

حزب بعث برگزاری مراسم‌های مذهبی را محدود و هر نوع برقراری [[موکب]] و [[پیاده‌روی اربعین|پیاده‌روی به سمت کربلا]] را ممنوع اعلام کرد. با این وجود مردم [[نجف]] در [[۱۵ صفر]] ۱۳۹۷ق آماده برگزاری مراسم پیاده‌روی اربعین شدند. کاروان سی‌هزار نفری به سمت [[کربلاء]] حرکت کرد. این حرکت از ابتدا با برخورد حکومت مواجه شده و تعدادی [[شهید]] شدند. در نهایت در مسیر [[نجف]] به کربلا، با حمله نیروهای ارتش، هزاران نفر بازداشت شدند. تعدادی کشته شدند، برخی به اعدام و برخی دیگر به حبس ابد محکوم گردیدند.

حزب بعث در سال ۱۹۶۸م قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> و یک سال بعد محدودیت‌های گسترده‌ای در برگزاری مراسمات مذهبی [[شیعیان]] به وجود آورد. این محدودیت‌ها سبب شد درگیری‌های مختلفی میان مردم و حکومت بر سر انجام مراسمات مذهبی شکل بگیرد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۴.</ref>  

در سال ۱۹۷۲م مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیه‌ها]] شد و تعداد محدودی از حسینیه‌ها اجازه برپایی مراسم را داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»]،‌ شبکة اخبار الناصریة.</ref> در سال ۱۹۷۶م در دوران ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]،‌ دستوراتی برای منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و هر نوع برقراری [[موکب]] و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی به سمت کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزای [[امام حسین(ع)]] بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی اجازه داده می‌شد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref> در سال ۱۹۷۷م نیز همین دستورات تکرار شد.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۸.</ref>

در [[دهه اول محرم]] ۱۹۷۷م، محدودیت‌ها بسیار افزایش یافت. ماشین‌ها توسط مأموران حکومتی تفتیش می‌شد و هر نوع وسیله‌ متعلق به [[عزاداری]] مصادره می‌شد. برخی نقل کرده‌اند ماموران حکومتی غذاهایی که برای زائران آماده شده بود را نیز می‌گرفتند.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۹.</ref>

در [[شب عاشورا]]ی ۱۹۷۷م تعدادی از جوانان شیعه، تصمیم به [[عزاداری]] گرفتند. حکومت اطلاع یافت و ده‌ها نفر را بازداشت و زندانی کرد. مردم تصمیم گرفتند که در شب [[۲۵ محرم]] مصادف با [[شهادت]] [[امام سجاد(ع)]]، بیرون آمده و تظاهرات کنند. پس از مشورت با [[آیت الله سید محمدباقر صدر]] این حرکت به [[اربعین امام حسین(ع)]] موکول شد.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»]، سایت براثا.</ref>

در ۱۵ صفر ۱۳۹۷ ق برابر با ۱۹۷۷م جمعیت بزرگی از مردم که قصد [[پیاده‌روی اربعین]] و [[زیارت امام حسین(ع)]] را داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۰.</ref> جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی، حرکت کرد و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشین‌های نظامی حضور پیدا کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> در طول مسیر و روزهای قبل، درگیری‌های پراکنده‌ای شکل گرفته بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522 الموسوی، «انتفاضه اربعین»]پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> در پنجاه کیلومتری کربلا، درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref> مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود ۱۶ تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref> از بازداشتی‌ها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[سید محمدباقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از [[عراق]] فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، [[شیخ محمدمهدی شمس‌الدین]] و [[شیخ محمدمهدی آصفی]] بودند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۲.</ref>

[[پیاده‌روی اربعین]] از نجف تا کربلا حرکت و مراسمی مذهبی بوده است.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»]، سایت براثا.</ref> با این حال پیاده‌روی و حرکت موکب‌های(هیات ها) زیارتی در آن سال‌ها و با آن شرایط، نوعی اعتراض و مبارزه با حکومت قلمداد می‌شد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522 الموسوی، «انتفاضه اربعین»]پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه</ref>

مردم در جلوی این جمعیت پرچم سبز بزرگی قرار داده بودند که بر روی آن [[آیه]] «یدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیدیهِم؛ دست خدا بالای دست آنها است»<ref>سوره فتح،‌آیه۱۰.</ref> نوشته شده بود.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> این پرچم و نوشته بر روی آن‌ را دارای پیام روشنی برای حکومت دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref>

[[سید محمدباقر صدر]] از مردم خواسته بود شعارهایشان پیرامون [[امام حسین(ع)]] باشد و به صورت مستقیم علیه حکومت شعار ندهند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۹.</ref> با این حال شعارهایی بر علیه حسن البکر و [[صدام حسین]] داده شد.<ref>[http://www.non14.net/77913/ العامری، «انتفاضة صفر ۱۹۷۷ قراءة جدیدة»]، سایت وکالة نون الخبریة.</ref>

[[امام خمینی]] و [[سید عبدالله موسوی شیرازی]] انتفاضه صفر عراق را تأیید کردند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۰.</ref> سید محمدباقر صدر، [[سید محمدباقر حکیم]] را به نمایندگی خود به میان زائران فرستاد<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۹.</ref> تا موجب تقویت روحیه آنان گردد و آنان را بر اهداف اصلی، راهنمایی کند.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»]، سایت براثا.</ref> محمدباقر حکیم زمانی که به میان مردم در مسیر نجف به کربلا رفت به آنان دلگرمی داده و خاطر نشان کرد که تا آخر در کنار آن‌ها خواهد ماند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»]،‌ شبکة اخبار الناصریة.</ref> محققان نقش روحانیون [[نجف]] را در این انتفاضه بسیار پررنگ دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref>

* شکسته شدن ابهت حزب بعث به دلیل ایستادگی مردم در مقابل حکومت بعثی یرای اولین بار؛