پرش به محتوا

خمس: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۸۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ اکتبر ۲۰۱۸
جز
←‏احکام خمس: افزودن یک دیدگاه فقهی درباره مالکیت خمس و سهمین
imported>Mahdiemadi
imported>Shadiba
جز (←‏احکام خمس: افزودن یک دیدگاه فقهی درباره مالکیت خمس و سهمین)
خط ۵۸: خط ۵۸:
:'''سهم امام:''' «سهم خدا» و «سهم پیامبر» و «سهم ذی القربی» مطابق [[روایات]] متعلق به امام جامعه اسلامی (پیامبر یا امام معصوم) بوده و به «سَهم امام» مشهور است که در زمان [[غیبت کبرا]] مراجع تقلید به عنوان نائبان عام [[امام زمان]] آن را دریافت کرده و در اموری که مطابق تاریخ و روایات، خود [[اهل بیت]] صرف می‌کردند هزینه می‌کنند.{{مدرک}}
:'''سهم امام:''' «سهم خدا» و «سهم پیامبر» و «سهم ذی القربی» مطابق [[روایات]] متعلق به امام جامعه اسلامی (پیامبر یا امام معصوم) بوده و به «سَهم امام» مشهور است که در زمان [[غیبت کبرا]] مراجع تقلید به عنوان نائبان عام [[امام زمان]] آن را دریافت کرده و در اموری که مطابق تاریخ و روایات، خود [[اهل بیت]] صرف می‌کردند هزینه می‌کنند.{{مدرک}}


:'''سهم سادات:''' بحث دیگر این است که در آیه شریفه، آیا مراد از «یتامی»، «مساکین» و «ابن السبیل» مطلق این افراد هستند؛ یعنی هر کسی که عنوان یتیم، یا مسکین و یا ابن السبیل بر او صدق کند؟ و یا این که مراد، خصوص یتیمان و مساکین و در راه ماندگان از نزدیکان پیامبر ‌و آل رسول است؟
:'''سهم سادات:''' بحث دیگر این است که در آیه شریفه، آیا مراد از «یتامی»، «مساکین» و «ابن السبیل» مطلق این افراد هستند؛ یعنی هر کسی که عنوان یتیم، یا مسکین و یا ابن السبیل بر او صدق کند؟ و یا این که مراد، خصوص یتیمان و مساکین و در راه ماندگان از نزدیکان پیامبر ‌و آل رسول است؟ علمای امامیه قائل‌اند: مراد، یتیمان، مستمندان، و در راه ماندگان از [[بنی هاشم|بنی‌هاشم‌اند]].<ref>فاضل لنکرانی، خمس، ۱۳۹۲ش، ص۹۲.</ref> از این رو، این بخش را «[[سهم سادات]]» می‌نامند. با توجه به تقسیم مصرف خمس به دو بخش عمده «[[سهم امام]]» و «سهم سادات»، گاهی از خمس با عبارت «سَهْمَین» یاد می‌شود.


علمای امامیه قائل‌اند: مراد، یتیمان، مستمندان، و در راه ماندگان از [[بنی هاشم|بنی‌هاشم‌اند]].<ref>فاضل لنکرانی، خمس، ۱۳۹۲ش، ص۹۲.</ref> از این رو، این بخش را «[[سهم سادات]]» می‌نامند.
به نظر برخی [[فقه|فقیهان]]، خمس و [[انفال]] ملک اشخاص نیست، بلکه به حکومت حق و منصب [[امامت]] تعلق دارد و این عنوان، طی دوران مختلف بر [[پیامبر]] و [[امامان شیعه]] منطبق بوده است. و البته اداره زندگی شخصی و خانوادگی پیامبر از جمله مصارف خمس است. در [[روایات]] نیز شواهدی مبنی بر این که خمس ملک عنوان است نه اشخاص وجود دارد.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۱۱ـ۱۳.</ref> همچنین عناوین سه‌گانه [[یتیم|یتیمان]]، [[مسکین|مساکین]] و [[ابن سبیل]] که در [[آیه خمس]] آمده است، مصادیقی از مصارف خمس هستند و به معنای این نیست که خمس ملک و متعلق به آن‌هاست؛ چرا که رسیدگی به امور آن‌ها از وظایف حکومت است. یکی از دلایل این موضوع، وجود «لام» ملکیت و اختصاص برای عناوین سه‌گانه اول آیه خمس است که برای عناوین سه‌گانه دوم تکرار نشده است.<ref>منتظری، کتاب الخمس و الانفال، [بی‌تا]، ص۲۵۰ و ۲۵۱.</ref>
 
با توجه به تقسیم مصرف خمس به دو بخش عمده «[[سهم امام]]» و «سهم سادات»، گاهی از خمس با عبارت «سَهْمَین» یاد می‌شود.


===موارد وجوب خمس===
===موارد وجوب خمس===
کاربر ناشناس