پرش به محتوا

روضة الشهداء (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۲۹: خط ۲۹:
== اهمیت‏ روضة الشهداء ==
== اهمیت‏ روضة الشهداء ==
روضة الشهدا کتابی فارسی، تألیف [[ملا حسین واعظ کاشفی|مولی واعظ حسین بن علی کاشفی بیهقی]] (متوفای ۹۱۰ق) است که موضوع آن نقل مصیبت‌ها و ابتلاهای اهل بیت(ع) است. این کتاب در ۱۰ باب و یک خاتمه ترتیب داده شده است. خاتمه این کتاب، نسل [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و شرح‌حال جمعی از [[سادات]] آمده است که آن را در ۱۷ ورق به عنوان «أنساب سبطی النبی (ص)» تنظیم نموده است.
روضة الشهدا کتابی فارسی، تألیف [[ملا حسین واعظ کاشفی|مولی واعظ حسین بن علی کاشفی بیهقی]] (متوفای ۹۱۰ق) است که موضوع آن نقل مصیبت‌ها و ابتلاهای اهل بیت(ع) است. این کتاب در ۱۰ باب و یک خاتمه ترتیب داده شده است. خاتمه این کتاب، نسل [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و شرح‌حال جمعی از [[سادات]] آمده است که آن را در ۱۷ ورق به عنوان «أنساب سبطی النبی (ص)» تنظیم نموده است.
[[آقابزرگ تهرانی|آقا بزرگ تهرانی]] می‌گوید که برخی احتمال داده‌اند این کتاب، نخستین [[مقتل]] فارسی بوده که در میان فارسی‌زبانان انتشار یافته؛ به حدی که به خواننده آن «[[روضه‌‌خوان]]» می‌گفتند و این نام تا این زمان شیوع و گسترش یافته است و به هر خواننده مصائب نیز «روضه‌خوان» می‌‏گفتند. اما به عقیده خودش، مقتل فارسی متقدم‌‏تر از آن کتاب نیز بوده که خود روضة الشهداء از آن نقل مطلب نموده و آن کتاب مقتل فارسی تألیف ابو المفاخر رازی بوده که در کتاب روضة الشهداء، شعر او را آورده است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۱۱، ص۲۹۴.</ref>


به گفته [[محسن‌حسام مظاهری|مظاهری]] پژوهش‌گر آیین‌های شیعی، روضة الشهداء بدون اغراق مهم‌ترین کتاب تاریخ عاشورا از حیث تأثیرگذاری و شهرت است.<ref>مظاهری، تراژدی جهان اسلام، ۱۳۹۷ش، ج۱، ص۶۲.</ref> [[پیتر جی چلکوفسکی|چلکوفسکی]] ایران‌شناس آمریکایی، روضة الشهدا را سرآمد ادبیات شیعی<ref>چلکوفسکی، «روضة الشهدا و هنرهای نمایشی در ایران» به نقل از مظاهری، تراژدی جهان اسلام، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۱۴۱۸.</ref> دانسته که منبع تغذیه شاعران، نویسندگان و داستان‌سرایان متعددی شده است و هیچ کتاب دیگری تا این حد تأثیر غیرمستقیم بر توده‌های ایران نگذاشته است. او حتی با نقل سخنی از [[سید روح‌الله موسوی خمینی|آیت‌الله خمینی]] [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب سال ۱۹۷۹م]] در ایران را ناشی از تأثیرات این کتاب می‌داند.<ref>چلکوفسکی، «روضة الشهدا و هنرهای نمایشی در ایران» به نقل از مظاهری، تراژدی جهان اسلام، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۱۴۱۷-۱۴۱۸.</ref>
به گفته [[محسن‌حسام مظاهری|مظاهری]] پژوهش‌گر آیین‌های شیعی، روضة الشهداء بدون اغراق مهم‌ترین کتاب تاریخ عاشورا از حیث تأثیرگذاری و شهرت است.<ref>مظاهری، تراژدی جهان اسلام، ۱۳۹۷ش، ج۱، ص۶۲.</ref> [[پیتر جی چلکوفسکی|چلکوفسکی]] ایران‌شناس آمریکایی، روضة الشهدا را سرآمد ادبیات شیعی<ref>چلکوفسکی، «روضة الشهدا و هنرهای نمایشی در ایران» به نقل از مظاهری، تراژدی جهان اسلام، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۱۴۱۸.</ref> دانسته که منبع تغذیه شاعران، نویسندگان و داستان‌سرایان متعددی شده است و هیچ کتاب دیگری تا این حد تأثیر غیرمستقیم بر توده‌های ایران نگذاشته است. او حتی با نقل سخنی از [[سید روح‌الله موسوی خمینی|آیت‌الله خمینی]] [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب سال ۱۹۷۹م]] در ایران را ناشی از تأثیرات این کتاب می‌داند.<ref>چلکوفسکی، «روضة الشهدا و هنرهای نمایشی در ایران» به نقل از مظاهری، تراژدی جهان اسلام، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۱۴۱۷-۱۴۱۸.</ref>


به گفته [[آقابزرگ تهرانی]] کتاب‌شناس معروف برخی احتمال داده‌اند این کتاب، نخستین [[مقتل]] فارسی بوده که در میان فارسی‌زبانان انتشار یافته؛ به حدی که به خواننده آن «[[روضه‌‌خوان]]» می‌گفتند و این نام گسترش یافته است و به هر خواننده مصائب نیز «روضه‌خوان» می‌‏گفتند. اما به عقیده خودش، کتاب مقتل فارسی تألیف ابو المفاخر رازی پیش‌تر از روضة الشهدا نگاشته شده و روضة الشهداء نیز از آن مطالبی نقل کرده است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۱۱، ص۲۹۴.</ref>
===ویژگی‌های کتاب===
بنا بر آنچه در مقدمه کتاب آمده، نثر قوی همراه با شعر و تاریخ و آیات و روایات، کثرت معلومات [[کلام|کلامی]]، تاریخی و [[فقه|فقهی]]، استفاده از منابع متنوع خصوصا منابع غیرشیعی، و جامع بودن، از نقاط مثبت این کتاب است. روضة الشهدا همچنین اولین مقتلی است که رایج و متداول شده است.<ref>کاشفی، روضة‌الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۱۴ و ۱۵.</ref>
بنا بر آنچه در مقدمه کتاب آمده، نثر قوی همراه با شعر و تاریخ و آیات و روایات، کثرت معلومات [[کلام|کلامی]]، تاریخی و [[فقه|فقهی]]، استفاده از منابع متنوع خصوصا منابع غیرشیعی، و جامع بودن، از نقاط مثبت این کتاب است. روضة الشهدا همچنین اولین مقتلی است که رایج و متداول شده است.<ref>کاشفی، روضة‌الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۱۴ و ۱۵.</ref>


خط ۴۱: خط ۴۱:
=== درباره مؤلف===
=== درباره مؤلف===
{{اصلی|ملا حسین واعظ کاشفی}}
{{اصلی|ملا حسین واعظ کاشفی}}
کمال الدّین حسین بن علی واعظ کاشفی (متوفی ۹۱۰ق)، عالم قرن نهم و دهم قمری. کاشفی کتاب روضة الشهدا را در اواخر عمر خود در [[هرات]] نگاشته. او واعظ بوده و شعر نیز می‌گفته است.  
نویسنده کتاب روضة الشهداء کمال الدّین حسین بن علی واعظ کاشفی (متوفی ۹۱۰ق)، عالم قرن نهم و دهم قمری است. کاشفی کتاب روضة الشهدا را در اواخر عمر خود در [[هرات]] نگاشته. او واعظ بوده و شعر نیز می‌گفته است. لقب واعظ و تخلّص وی به کاشفی نیز به همین جهت است.  
لقب واعظ و تخلّص وی به کاشفی نیز به همین جهت است. مجالس وعظ و سخنرانی‌های وی در آن دوره شهرت داشته و معاصران وی از جایگاه او نزد مردم و همچنین حاکمان وقت سخن گفته‌اند. از ویژگی‌‏هایی که روضة الشهداء را ماندگار کرده، شیوایی بیان و قلم نویسنده است. درباره مذهب او هم نقل‌های متفاوتی موجود است.
 
او توانست مردم [[خراسان]] خصوصاً شهر [[هرات]] را مجذوب خود کند، به نحوی که طلاب فراوانی اعم از تسنن و [[تشیع]] در کلاس درس وی حاضر می‌شدند.<ref>ناصری داوودی‌، تشیع در خراسان عهد تیموری٬ ۱۳۷۸ش، ص‌۱۷۷ </ref>


ملاحسین واعظ کاشفی، در سال ۹۱۰ق برابر با ۸۸۴ش درگذشته و آرامگاهش هم‌اکنون در هرات قرار دارد. پس از کاشفی‌، فرزندش فخرالدین علی‌، شیوه او را ادامه داد.<ref>ناصری داوودی‌، تشیع در خراسان عهد تیموری٬ ۱۳۷۸ش، ص‌۱۷۸ </ref>
مجالس وعظ و سخنرانی‌های وی در آن دوره شهرت داشته و معاصران وی از جایگاه او نزد مردم و همچنین حاکمان وقت سخن گفته‌اند. درباره شیعه یا سنی بودن او نقل‌های سخنان مختلفی گفته شده است. او توانست مردم [[خراسان]] خصوصاً شهر [[هرات]] را مجذوب خود کند، به نحوی که طلاب فراوانی اعم از تسنن و [[تشیع]] در کلاس درس وی حاضر می‌شدند.<ref>ناصری داوودی‌، تشیع در خراسان عهد تیموری٬ ۱۳۷۸ش، ص‌۱۷۷ </ref>


=== انگیزه نگارش‏ ===
=== انگیزه نگارش‏ ===
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۹۹

ویرایش