کاربر ناشناس
تزکیه: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mohamadpur (+ رده:اصطلاحات اخلاقی (هاتکت)) |
imported>Mohamadpur جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اخلاق-عمودی}} | {{اخلاق-عمودی}} | ||
'''تزکیه''' به معنای پاک و اصلاح کردن نفس از آلودگیها، دوری آن از عیب و نقص، رشد دادن و نوعی مبالغه در تطهیر است. در [[قرآن]] و [[روایت]] تاکید بسیاری بر تزکیه شده و آن را، هدفِ فرستادن [[پیامبران]]، راه رسیدن به [[تقوا]] و رسیدن به سعادت بیان نمودهاند. به عقیده عالمان [[عرفان نظري|عرفان]] و اخلاق نیز، یکی از راههای رسیدن به خدا تزکیه نفس است. | '''تزکیه''' یا '''تهذیب نفس''' به معنای پاک و اصلاح کردن نفس از آلودگیها، دوری آن از عیب و نقص، رشد دادن و نوعی مبالغه در تطهیر است. در [[قرآن]] و [[روایت]] تاکید بسیاری بر تزکیه شده و آن را، هدفِ فرستادن [[پیامبران]]، راه رسیدن به [[تقوا]] و رسیدن به سعادت بیان نمودهاند. به عقیده عالمان [[عرفان نظري|عرفان]] و اخلاق نیز، یکی از راههای رسیدن به خدا تزکیه نفس است. | ||
اطاعت از دستورات [[خداوند]]، پیامبران و [[امامان شیعه|امامان]]، دوری از [[گناه]]، [[محاسبه نفس|محاسبه]]، [[مشارطه]] و [[مراقبه]] نفس از عوامل تحقق تزکیه نفس دانسته شده است. همچنین برخی موانع تزکیه نفس عبارت است از: [[شیطان]]، [[تکبر]]، [[شرک]]، [[شراب خواری]]، [[کفر]]، [[هوای نفس]]، [[گناه]] و ضعف اراده. | اطاعت از دستورات [[خداوند]]، پیامبران و [[امامان شیعه|امامان]]، دوری از [[گناه]]، [[محاسبه نفس|محاسبه]]، [[مشارطه]] و [[مراقبه]] نفس از عوامل تحقق تزکیه نفس دانسته شده است. همچنین برخی موانع تزکیه نفس عبارت است از: [[شیطان]]، [[تکبر]]، [[شرک]]، [[شراب خواری]]، [[کفر]]، [[هوای نفس]]، [[گناه]] و ضعف اراده. | ||
خط ۷: | خط ۷: | ||
تزکیه نفس در دیگر ادیان از جمله مسحیت و یهودیت و برخی [[ادیان غیرابراهیمی]] مورد سفارش قرار گرفته است. | تزکیه نفس در دیگر ادیان از جمله مسحیت و یهودیت و برخی [[ادیان غیرابراهیمی]] مورد سفارش قرار گرفته است. | ||
==تعریف== | ==تعریف== | ||
تزکیه به معنای دوری کردن از عیب و نقص، پاک و اصلاح کردن نفس از آلودگیها<ref>فراهیدی، العین، ۱۴۰۹ق، ص۳۴۸؛ فیض کاشانی، تفسیرالصافی، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۳۵۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۹، ص۳۷۷.</ref> و جایگزین نمودن صفات پسندیده، جهت رسیدن به سعادت است.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۴۰۰؛ نراقی، معراج السعاده، ۱۳۸۵ش، ص۷۵-۷۸؛ نجم رازی، مرصاد العباد من المبدا الی المعاد، ۱۳۵۲ق، ص۱۷۳-۱۷۴؛ شمسالدین آملی، نفائس الفنون، ۱۳۸۱ش، ج۲، ص۱۲.</ref> برخی آن را به معنای رشد دادن نفس و پاک دانستن آن و شهادت به این پاکی دانستهاند.<ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱۳۹۹ق، ج۳، ص۱۷؛ معلوف، المنجد فیاللغه، ۱۹۹۶م، ص۶۱۶؛ ابن منظور، لسانالعرب، ۱۴۰۸ق، ج۶،ص۶۴.</ref> همچنین مفسران «تزکیه» را به افزایش [[تقوا]] در انسان معنا کردهاند.<ref>صدرالدین شیرازی، تفسیر القرآن الکریم(صدرا)، ۱۳۷۰ش، ج۷، ص۳۹۱.</ref> | تزکیه یا تهذیب نفس<ref>جوادی آملی، «اهمیت تهذیب نفس»، ص۱.</ref> از اصطلاحات اخلاقی به معنای دوری کردن از عیب و نقص، پاک و اصلاح کردن نفس از آلودگیها<ref>فراهیدی، العین، ۱۴۰۹ق، ص۳۴۸؛ فیض کاشانی، تفسیرالصافی، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۳۵۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۹، ص۳۷۷.</ref> و جایگزین نمودن صفات پسندیده، جهت رسیدن به سعادت است.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۴۰۰؛ نراقی، معراج السعاده، ۱۳۸۵ش، ص۷۵-۷۸؛ نجم رازی، مرصاد العباد من المبدا الی المعاد، ۱۳۵۲ق، ص۱۷۳-۱۷۴؛ شمسالدین آملی، نفائس الفنون، ۱۳۸۱ش، ج۲، ص۱۲.</ref> برخی آن را به معنای رشد دادن نفس و پاک دانستن آن و شهادت به این پاکی دانستهاند.<ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱۳۹۹ق، ج۳، ص۱۷؛ معلوف، المنجد فیاللغه، ۱۹۹۶م، ص۶۱۶؛ ابن منظور، لسانالعرب، ۱۴۰۸ق، ج۶،ص۶۴.</ref> همچنین مفسران «تزکیه» را به افزایش [[تقوا]] در انسان معنا کردهاند.<ref>صدرالدین شیرازی، تفسیر القرآن الکریم(صدرا)، ۱۳۷۰ش، ج۷، ص۳۹۱.</ref> | ||
به عقیده [[فیض کاشانی]] تزکیه را میتوان نوعی مبالغه در [[تطهیر]] (پاک بودن از گناهان) دانست.<ref>فیضکاشانی، تفسیرالصافی، ۱۴۰۲ق، ج۲، ص۳۷۱؛ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۹۲.</ref> اما برخی از مفسران شیعه از جمله [[علامه طباطبایی]] «تطهیر» را پاک شدن نفس از ناپاکیها و «تزکیه» را رشدن دادن نفس میداند.<ref>ابنعاشور، التحریر والتنویر، ۱۹۹۷م، ج۱۱، ص۲۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۹، ص۳۷۷.</ref> | به عقیده [[فیض کاشانی]] تزکیه را میتوان نوعی مبالغه در [[تطهیر]] (پاک بودن از گناهان) دانست.<ref>فیضکاشانی، تفسیرالصافی، ۱۴۰۲ق، ج۲، ص۳۷۱؛ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۹۲.</ref> اما برخی از مفسران شیعه از جمله [[علامه طباطبایی]] «تطهیر» را پاک شدن نفس از ناپاکیها و «تزکیه» را رشدن دادن نفس میداند.<ref>ابنعاشور، التحریر والتنویر، ۱۹۹۷م، ج۱۱، ص۲۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۹، ص۳۷۷.</ref> | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
*توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، انتشارات طه، چاپ دهم، ۱۳۸۶ش. | *توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، انتشارات طه، چاپ دهم، ۱۳۸۶ش. | ||
*جوادی آملی، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن، قم، نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش. | *جوادی آملی، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن، قم، نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش. | ||
*جوادی آملی، عبدالله، «اهمیت تذهیب نفس»، مجله مکاتبه و اندیشه، قم، نهاد رهبری، بهار ۱۳۷۹ش. | |||
*حرالعاملی، الشیخ محمدبنالحسن، وسائل الشیعه، قم، آلالبیت(ع) لاحیاءالتراث، ۱۴۱۲ق. | *حرالعاملی، الشیخ محمدبنالحسن، وسائل الشیعه، قم، آلالبیت(ع) لاحیاءالتراث، ۱۴۱۲ق. | ||
*حلی، حسن بن یوسف، الالفین فی امامه مولانا امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیهالسلام، قم، موسسه دارالهجره، ۱۴۰۹ق. | *حلی، حسن بن یوسف، الالفین فی امامه مولانا امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیهالسلام، قم، موسسه دارالهجره، ۱۴۰۹ق. |