اقتصاد اسلامی

اقتصاد اسلامی عنوان دانشی است که با نگاه اسلامی به تحلیل و بررسی رفتارهای اقتصادی انسان می پردازد.

تعریف اقتصاد اسلامی

اقتصاد اسلامی شاخه ای از دانش که از طریق تخصیص و توزیع منابع کمیاب مطابق با آموزه های اسلامی، بدون محدود ساختن آزادی های فردی، و بدون ایجاد عدم توازن های کلان اقتصادی و زیست محیطی، به تحقق سعادت انسانی کمک می کند. برخی از اقتصاد دانان مسلمان نظیر سید محمد باقر صدر، بین دانش اقتصاد و نظام اقتصادی تفاوت قایل است و اقتصاد اسلامی را به معنای نظام اقتصادی اسلام می داند.

1. اقتصاد اسلامی؛ مجموعه احکام و قواعد فقهی اسلام است که موضوعیت اقتصادی دارد. این رویکرد فقه محور است و بیشتر مورد توجه فقها است.
2. اقتصاد اسلامی؛ به عنوان مکتب اقتصادی اسلام مطرح است که مجموعه ای از اهداف و ایده آل های یک جامعه اسلامی به لحاظ اقتصادی و روش های دستیابی به اهداف تعیین شده می باشد؛ این رویکرد، ایدئولوژیک محور است و بیشتر مورد توجه اندیشمندان و روشنفکران اسلامی است.
3. اقتصاد اسلامی؛ مجموعه نظریات علمی است که به تحلیل علمی روابط و پدیده های اقتصادی در یک جامعه اسلامی می پردازد. این روی کرد بیشتر مورد توجه دانشمندان علم اقتصاد است.

مکتب اقتصاد اسلامی

اولین بار سید محمد باقر صدر این اصطلاح را در مقابل علم اقتصاد به کار برد، وی در تعریف مکتب اقتصادی اسلام می گوید: مذهب اقتصادی عبارت از روشی است که جامعه در حل مشکلات اقتصادی از آن پیروی می کند. وی در جای دیگر می نویسد: مکتب اقتصادی اسلام شامل هر قاعده اساسی در حیات اقتصادی است که با اندیشه عدالت اجتماعی در ارتباط باشد. صدر بین علم اقتصاد و مکتب اقتصادی تفاوت قایل است و معتقد است که اقتصاد اسلامی یک مکتب اقتصادی است نه علم اقتصاد.