کاربر ناشناس
حسنعلی نخودکی اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei جز (←وفات) |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==زیست نامه== | ==زیست نامه== | ||
===ولادت و نسب=== | ===ولادت و نسب=== | ||
حسنعلی مقدادی در پانزدهم [[ذی القعده]] ۱۲۷۹[[قمری]]/۱۲۴۲[[شمسی]] در [[اصفهان]] به دنیا آمد. شهرت وی به نخودکی در اواخر عمر، به سبب اقامتش در نخودک، یکی از روستاهای اطراف [[مشهد]]، بود.<ref>مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۴ـ ۱۵، ص۸۰ـ۸۱، پانویس ۱؛ آشتیانی، ص۱۳۶.</ref> | حسنعلی مقدادی در پانزدهم [[ذی القعده]] ۱۲۷۹[[قمری]]/۱۲۴۲[[شمسی]] در [[اصفهان]] به دنیا آمد. شهرت وی به نخودکی در اواخر عمر، به سبب اقامتش در نخودک، یکی از روستاهای اطراف [[مشهد]]، بود.<ref>مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۴ـ ۱۵، ص۸۰ـ۸۱، پانویس ۱؛ آشتیانی، ص۱۳۶.</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
===تربیت عرفانی=== | ===تربیت عرفانی=== | ||
پدر حسنعلی به منظور تربیت عرفانی، وی را نیز نزد مرشدش برد و از او خواست تا تربیت و مراقبت از وی را برعهده بگیرد. حسنعلی از هفت سالگی تا یازده سالگی زیر نظر [[محمدصادق تخت پولادی]] به [[ریاضت شرعی|ریاضتهای شرعی]] مشغول شد.<ref>رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۵ ـ ۱۶</ref> | پدر حسنعلی به منظور تربیت عرفانی، وی را نیز نزد مرشدش برد و از او خواست تا تربیت و مراقبت از وی را برعهده بگیرد. حسنعلی از هفت سالگی تا یازده سالگی زیر نظر [[محمدصادق تخت پولادی]] به [[ریاضت شرعی|ریاضتهای شرعی]] مشغول شد.<ref>رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۵ ـ ۱۶</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۷: | ||
<div align="left" style="float:left"><ul> | <div align="left" style="float:left"><ul> | ||
<li style="display: inline-block;"> [[File:مزار شیخ حسنعلی نخودکی.jpg|thumb|none|173px|وضعیت فعلی ]] </li> | <li style="display: inline-block;"> [[File:مزار شیخ حسنعلی نخودکی.jpg|thumb|none|173px|وضعیت فعلی ]] </li> | ||
<li style="display: inline-block;"> [[File:مزار حسنعلی خودکی.jpg|thumb|none|160px| کتیبه بالای مزار]] </li> | <li style="display: inline-block;"> [[File:مزار حسنعلی خودکی.jpg|thumb|none|160px| کتیبه قبلی بالای مزار]] </li> | ||
</ul></div> | </ul></div> | ||
نخودکی در ۱۷ [[شعبان]] ۱۳۶۱ق درگذشت. پیکر وی با حضور بسیاری از اهالی [[مشهد]] تشییع و در [[حرم امام رضا(ع)|صحن عتیق حرم امام رضا(ع)]] به خاک سپرده شد.<ref>مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۳۴ ـ ۳۵؛ رازی، ج۷، ص۱۱۲؛ امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۳، ص۱۲۲۸ ـ ۱۲۲۹؛ قس بلاغی، کتاب مقالات الحنفاء فی مقامات شمس العرفاء، ص۲۱۷، که به اشتباه سال درگذشت وی را ۱۳۶۵ نوشته است</ref> | نخودکی در ۱۷ [[شعبان]] ۱۳۶۱ق درگذشت. پیکر وی با حضور بسیاری از اهالی [[مشهد]] تشییع و در [[حرم امام رضا(ع)|صحن عتیق حرم امام رضا(ع)]] به خاک سپرده شد.<ref>مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۳۴ ـ ۳۵؛ رازی، ج۷، ص۱۱۲؛ امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۳، ص۱۲۲۸ ـ ۱۲۲۹؛ قس بلاغی، کتاب مقالات الحنفاء فی مقامات شمس العرفاء، ص۲۱۷، که به اشتباه سال درگذشت وی را ۱۳۶۵ نوشته است</ref> | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۶: | ||
==فعالیت‌های علمی== | ==فعالیت‌های علمی== | ||
نخودکی در کنار [[تهذیب نفس]]، به آموختن علوم دینی و ادبی [[منطق]]، [[فلسفه]]، [[فقه]]، [[علم اصول|اصول]] و ریاضی، در [[حوزه علمیه اصفهان|حوزۀ علمیۀ اصفهان]]،<ref>رجوع کنید به امامی خویی، مرآةالشرق، ج۲، ص۹۶۵؛ مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۶ـ ۱۷؛ رازی؛ مرعشی، همانجاها</ref> [[مشهد]] و [[حوزه علمیه نجف|حوزۀ علمیۀ نجف]] تا سال ۱۳۱۱ق پرداخت.<ref>رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۷، ۲۰ ـ ۲۱؛ امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۳، ص۱۲۲۸ ـ ۱۲۲۹؛ مرعشی، همانجاها</ref> | |||
نخودکی در کنار [[تهذیب نفس]]، به آموختن علوم دینی و ادبی [[منطق]]، [[فلسفه]]، [[فقه]]، [[علم اصول|اصول]] و ریاضی، در [[حوزه علمیه اصفهان|حوزۀ علمیۀ اصفهان]]،<ref>رجوع کنید به امامی خویی، مرآةالشرق، ج۲، ص۹۶۵؛ مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۶ـ ۱۷؛ رازی؛ مرعشی، همانجاها</ref> [[مشهد]] و [[حوزه علمیه نجف|حوزۀ علمیۀ نجف]] تا سال ۱۳۱۱ق پرداخت.<ref>رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۷، ۲۰ ـ ۲۱؛ امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۳، ص۱۲۲۸ ـ ۱۲۲۹؛ مرعشی، همانجاها</ref> | |||
او در نجف به دیدار عالم و زاهد مشهور، [[سید مرتضی کشمیری]]، رفت و مدتها با او ارتباط داشت و در تهذیب نفس، از راهنمایی‌های وی بهره برد.<ref>رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۷</ref> | او در نجف به دیدار عالم و زاهد مشهور، [[سید مرتضی کشمیری]]، رفت و مدتها با او ارتباط داشت و در تهذیب نفس، از راهنمایی‌های وی بهره برد.<ref>رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۷</ref> | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۲: | ||
نخودکی در [[رمضان]] همان سال به [[بوشهر]] و از آنجا، از طریق دریا، به [[مکه]] رفت.<ref>رجوع کنید به همان، ص۲۳</ref> وی چند بار دیگر نیز به [[نجف]] و [[اصفهان]] سفر کرد.<ref>رجوع کنید به همان، ص۲۲</ref> و سرانجام در ۱۳۲۹ به مشهد رفت و تا پایان عمر در آنجا ماند.<ref>رجوع کنید به همان، ص۲۳ ـ ۲۴</ref> | نخودکی در [[رمضان]] همان سال به [[بوشهر]] و از آنجا، از طریق دریا، به [[مکه]] رفت.<ref>رجوع کنید به همان، ص۲۳</ref> وی چند بار دیگر نیز به [[نجف]] و [[اصفهان]] سفر کرد.<ref>رجوع کنید به همان، ص۲۲</ref> و سرانجام در ۱۳۲۹ به مشهد رفت و تا پایان عمر در آنجا ماند.<ref>رجوع کنید به همان، ص۲۳ ـ ۲۴</ref> | ||
===اساتید=== | ===اساتید=== | ||
از اساتید مشهور نخودکی می توان به افراد زیر اشاره کرد : | از اساتید مشهور نخودکی می توان به افراد زیر اشاره کرد : | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۵: | ||
===تدریس=== | ===تدریس=== | ||
نخودکی در مشهد بیشتر اوقات خویش را به [[عبادت]]، [[ریاضت]]، [[اعتکاف]] و زیارت قبور عرفا، مانند [[ابوعلی فارمدی]]، [[شیخ محمد کارندهی|شیخ محمد کارَندِهی]] (مشهور به [[پیر پالان‌دوز]]) و [[شیخ محمد مؤمن]]، گذراند. | نخودکی در مشهد بیشتر اوقات خویش را به [[عبادت]]، [[ریاضت]]، [[اعتکاف]] و زیارت قبور عرفا، مانند [[ابوعلی فارمدی]]، [[شیخ محمد کارندهی|شیخ محمد کارَندِهی]] (مشهور به [[پیر پالان‌دوز]]) و [[شیخ محمد مؤمن]]، گذراند. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۰: | ||
===علوم غریبه=== | ===علوم غریبه=== | ||
گفته شده است نخودکی به [[علوم غریبه]] نیز مسلط بود و در این رشته شاگردانی داشت.<ref>رجوع کنید به ابطحی، پرواز روح، ص۲۴۳ ـ ۲۴۴</ref> | گفته شده است نخودکی به [[علوم غریبه]] نیز مسلط بود و در این رشته شاگردانی داشت.<ref>رجوع کنید به ابطحی، پرواز روح، ص۲۴۳ ـ ۲۴۴</ref> | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۵: | ||
===شاگردان و مریدان=== | ===شاگردان و مریدان=== | ||
برخی از شاگردان و مریدان نخودکی عبارتند از: فرزندش [[علی مقدادی اصفهانی]]، [[عبدالنبی خراسانی]]، [[ذبیح‌الله امیر شهیدی]]، [[محمدحسین خراسانی]]، [[محمود حلبی]]، [[محمد احمدآبادی]] (مشهور به طبیب‌زاده) ، [[سید علی رضوی]]، و [[ابوالحسن حافظیان]].<ref>رجوع کنید به بلاغی، کتاب مقالات الحنفاء فی مقامات شمس العرفاء، ص۲۲۰ ـ ۲۲۱؛ ابن بابویه، فضائل الاشهر الثلاثة، مقدمۀ عرفانیان، ص۱۴۹ـ۱۵۰؛ هاشمی خراسانی، ص۳، ۱۱، ۳۳؛ ابوالحسن حافظیان، مقدمۀ حکیمی، ص۱۳؛ مدرس گیلانی، حاشیه و ذیل صدوقی سها، ص۲۵ ـ ۲۶</ref> | برخی از شاگردان و مریدان نخودکی عبارتند از: فرزندش [[علی مقدادی اصفهانی]]، [[عبدالنبی خراسانی]]، [[ذبیح‌الله امیر شهیدی]]، [[محمدحسین خراسانی]]، [[محمود حلبی]]، [[محمد احمدآبادی]] (مشهور به طبیب‌زاده) ، [[سید علی رضوی]]، و [[ابوالحسن حافظیان]].<ref>رجوع کنید به بلاغی، کتاب مقالات الحنفاء فی مقامات شمس العرفاء، ص۲۲۰ ـ ۲۲۱؛ ابن بابویه، فضائل الاشهر الثلاثة، مقدمۀ عرفانیان، ص۱۴۹ـ۱۵۰؛ هاشمی خراسانی، ص۳، ۱۱، ۳۳؛ ابوالحسن حافظیان، مقدمۀ حکیمی، ص۱۳؛ مدرس گیلانی، حاشیه و ذیل صدوقی سها، ص۲۵ ـ ۲۶</ref> | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۰: | ||
===آثار=== | ===آثار=== | ||
آثار نخودکی را فرزند وی، مقدادی اصفهانی، در کتابی به نام [[نشان از بی نشان‌ها]]، در دو مجلد، به چاپ رسانده، که مشتمل است بر تعلیقه‌ای بر کتاب [[تذکرة المتقین (کتاب) |تذکرة المتقین]] اثر [[شیخ محمد بهاری|شیخ محمد بهاری همدانی]]، نامه‌هایی به برخی از مریدان، تقریر برخی از مجالس وی، و رساله‌هایی با موضوع‌های بیشتر [[عرفان|عرفانی]] و اخلاقی همچون [[توحید]]، [[ولایت]] و [[تولی|محبت اهل بیت (ع)]]، عشق و محبت، [[زهد]] و [[تقوا|پارسایی]]، حقوق مسلمانان بر یکدیگر، [[دعا]] و شرایط استجابت آن، و [[اخلاص]].<ref>رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۱۱۷ـ۱۶۶، ۱۶۸ـ ۴۹۳، ۵۰۴ـ ۵۹۳</ref> | |||
آثار نخودکی را فرزند وی، مقدادی اصفهانی، در کتابی به نام [[نشان از بی نشان‌ها]]، در دو مجلد، به چاپ رسانده، که مشتمل است بر تعلیقه‌ای بر کتاب [[تذکرة المتقین (کتاب) |تذکرة المتقین]] اثر [[شیخ محمد بهاری|شیخ محمد بهاری همدانی]]، نامه‌هایی به برخی از مریدان، تقریر برخی از مجالس وی، و رساله‌هایی با موضوع‌های بیشتر [[عرفان|عرفانی]] و اخلاقی همچون [[توحید]]، [[ولایت]] و [[تولی|محبت اهل بیت (ع)]]، عشق و محبت، [[زهد]] و [[تقوا|پارسایی]]، حقوق مسلمانان بر یکدیگر، [[دعا]] و شرایط استجابت آن، و [[ | |||
نخودکی کتابهای [[ارشاد البیان]] و [[اسرارنامه|اسرارنامۀ]] [[عطار نیشابوری]] را تصحیح و در ۱۳۵۵ق و ۱۳۵۶ق در [[تهران]] به چاپ رساند. او همچنین کتاب ترجمه الصلاة، اثر [[ملا محسن فیض کاشانی]]، را به همراه تأویلاتی از خویش دربارۀ [[نماز]]، چاپ کرد.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف شیعه، ج۹، قسم ۳، ص۷۳۰، ج۱۱، ص۵۷؛ عبدالرحمن مدرس؛ مهدوی، همانجاها؛ قس مدرسی چهاردهی، ص۱۸۳، که گفته نخودکی منطق الطیر را با حذف منقبتهای خلفای سه‌گانه به چاپ رساند؛ قس امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۳، ص۱۲۲۹؛ مرعشی،همانجا، که به اشتباه ترجمۀ کتاب الصلاة را به نخودکی نسبت داده‌اند</ref> | نخودکی کتابهای [[ارشاد البیان]] و [[اسرارنامه|اسرارنامۀ]] [[عطار نیشابوری]] را تصحیح و در ۱۳۵۵ق و ۱۳۵۶ق در [[تهران]] به چاپ رساند. او همچنین کتاب ترجمه الصلاة، اثر [[ملا محسن فیض کاشانی]]، را به همراه تأویلاتی از خویش دربارۀ [[نماز]]، چاپ کرد.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف شیعه، ج۹، قسم ۳، ص۷۳۰، ج۱۱، ص۵۷؛ عبدالرحمن مدرس؛ مهدوی، همانجاها؛ قس مدرسی چهاردهی، ص۱۸۳، که گفته نخودکی منطق الطیر را با حذف منقبتهای خلفای سه‌گانه به چاپ رساند؛ قس امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج۳، ص۱۲۲۹؛ مرعشی،همانجا، که به اشتباه ترجمۀ کتاب الصلاة را به نخودکی نسبت داده‌اند</ref> | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۹۷: | ||
==گرایش به صوفیه== | ==گرایش به صوفیه== | ||
از نخودکی [[کرامت|کرامت‌های]] بسیاری نقل شده است.<ref>برای نمونه، رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۴۹ به بعد</ref> برخی وی را [[قطب]] یا شیخ [[سلسله چشتیه|سلسلۀ چشتیه]] معرفی کرده و لقب [[طریقت|طریقتی]] وی را [[بنده‌علی]] دانسته‌اند، اما وی کسی را به این سلسله دعوت نکرد.<ref>رجوع کنید به مدرسی چهاردهی؛ آشتیانی، همانجاها؛ قس بلاغی، کتاب مقالات الحنفاء فی مقامات شمس العرفاء، ۲۲۰ ـ ۲۲۱، که بنا بر نقلی او را از فقرای ذهبیه دانسته است</ref> او به [[درویش|درویشان]] [[خاکساریه|خاکسار]] نیز علاقه‌مند بود و بیشتر شبهای جمعه به تکیۀ [[گنبد سبز]]، که محل اجتماع خاکساران بود، می‌رفت و با آنان معاشرت می کرد.<ref>مدرسی چهاردهی، همانجا؛ مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۲۵</ref> | از نخودکی [[کرامت|کرامت‌های]] بسیاری نقل شده است.<ref>برای نمونه، رجوع کنید به مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۴۹ به بعد</ref> برخی وی را [[قطب]] یا شیخ [[سلسله چشتیه|سلسلۀ چشتیه]] معرفی کرده و لقب [[طریقت|طریقتی]] وی را [[بنده‌علی]] دانسته‌اند، اما وی کسی را به این سلسله دعوت نکرد.<ref>رجوع کنید به مدرسی چهاردهی؛ آشتیانی، همانجاها؛ قس بلاغی، کتاب مقالات الحنفاء فی مقامات شمس العرفاء، ۲۲۰ ـ ۲۲۱، که بنا بر نقلی او را از فقرای ذهبیه دانسته است</ref> او به [[درویش|درویشان]] [[خاکساریه|خاکسار]] نیز علاقه‌مند بود و بیشتر شبهای جمعه به تکیۀ [[گنبد سبز]]، که محل اجتماع خاکساران بود، می‌رفت و با آنان معاشرت می کرد.<ref>مدرسی چهاردهی، همانجا؛ مقدادی اصفهانی، ج۱، ص۲۵</ref> | ||
==تعلیمات== | ==تعلیمات== | ||
اساس دستورهای سلوکی نخودکی به شاگردانش عبارت بود از: | اساس دستورهای سلوکی نخودکی به شاگردانش عبارت بود از: | ||
*اهتمام فراوان به رعایت [[شرع]]، | *اهتمام فراوان به رعایت [[شرع]]، | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۱۵: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس2}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ | {{منابع}} | ||
* جلال‌الدین آشتیانی، در حکمت و معرفت مجموعۀ مقاله‌ها و مصاحبه های حکمی معرفتی استاد سیدجلال الدین آشتیانی، چاپ حسن جمشیدی، تهران ۱۳۸۵ش؛ | * جلال‌الدین آشتیانی، در حکمت و معرفت مجموعۀ مقاله‌ها و مصاحبه های حکمی معرفتی استاد سیدجلال الدین آشتیانی، چاپ حسن جمشیدی، تهران ۱۳۸۵ش؛ | ||
* آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف شیعه، | * آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف شیعه، | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۴۲: | ||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
* نشان از بی نشان‌ها، علی مقدادی اصفهانی پیرامون زندگی و شیوه عرفانی پدرش حسنعلی نخودکی اصفهانی، انتشارات جمهوری، ۱۳۸۷ش | * نشان از بی نشان‌ها، علی مقدادی اصفهانی پیرامون زندگی و شیوه عرفانی پدرش حسنعلی نخودکی اصفهانی، انتشارات جمهوری، ۱۳۸۷ش | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله:[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=7312 دانشنامه جهان اسلام] | * منبع مقاله:[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=7312 دانشنامه جهان اسلام] | ||
{{عارفان شیعه}} | {{عارفان شیعه}} | ||
[[en:Hasan Ali Nukhudaki]] | [[en:Hasan Ali Nukhudaki]] | ||