ثقلین: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۵:۲۱

ثقلین، به معنای دو شیء گرانبها و ارزشمند است. مشهور بودن این کلمه به سبب حدیثی از پیامبر(ص) ـ مشهور به حدیث ثقلین ـ است که می‌فرماید «دو شیء گرانبها در میان شما باقی می‌گذارم که اگر آنها را دستاویز قرار دهید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم که اهل بیتم هستند...».

معنای لغوی

ثَقَلْ در لغت به معنای بار و کالای مسافر^[۱] و هر شیء گرانبها و ارزشمندی است که باید در نگهداری آن کوشش کرد.^[۲] برخی از اهل لغت، ثِقْل و ثَقَل را به یک معنا دانسته‌اند، اما برخی دیگر میان آن دو تفاوت قائل شده‌اند.^[۳] جمع هر دو واژه "اثقال" است.^[۴]

"ثقل" در قرآن

واژه ثِقْل یا ثَقَل در قرآن به کار نرفته است؛ اما اَثقال در چند آیه^[۵] و ثَقَلان فقط در یک آیه به کار رفته است.^[۶]

عموم مفسران مراد از ثقلان را دو گروه جن و انس^[۷] و معدودی از مفسران هم مراد از آن را قرآن و عترت (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.^[۸]

حدیث ثقلین

در حدیث ثقلین، پیامبراکرم (ص) امت خود را به دو شیء گران‌قدر (ثقلین) سفارش و سپس آن دو را کتاب و عترت (اهل‌‌بیت) معنا کرد است.

این حدیث، به سبب کاربرد همین واژه، به "حدیث ثَقَلَین" یا "حدیث ثِقْلَین" مشهور است.

پانویس

↑ القاموس المحیط، ج۳، ص۳۴۲؛ ابن درید، کتاب جمهرة اللغة، ج۱، ص۴۳۰.
↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۴.
↑ ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، ج۱، ص۹۸.
↑ ابن درید، کتاب جمهرة اللغة، ج۱، ص۴۳۰.
↑ سوره نحل، آیه۷؛ سوره زلزال، آیه۲؛ سوره عنکبوت، آیه۱۳.
↑ سوره الرحمن، آیه۳۱.
↑ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ج۱۰، ص۳۹۶.
↑ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ج۴، ص۲۶۷.

منابع

قرآن کریم
ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۷ش
ابن درید، کتاب جمهرة اللغة، چاپ رمزی منیر البعلبکی، بیروت، ۱۹۸۷-۱۹۸۸م
ابن منظور،محمد بن مکرم، لسان العرب ، بیروت، دار احیاء التراث العربی بیروت ۱۴۱۱ ق.
ابن کثیر، تفسیرالقرآن العظیم، چاپ علی شیری، بیروت (بی‌تا)
ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، چاپ ابوالحسن شعرانی و علی اکبر غفاری، تهران، ۱۳۸۲-۱۳۸۷ش
علی بن ابراهیم قمی، تفسیرالقمی، چاپ طیب موسوی جزائری، قم، ۱۴۰۴ق
هاشم بن سلیمان بحرانی، البرهان فی تفسیرالقرآن، چاپ محمود بن جعفر موسوی زرندی، تهران، ۱۳۳۴ش

[1] القاموس المحیط، ج۳، ص۳۴۲؛ ابن درید، کتاب جمهرة اللغة، ج۱، ص۴۳۰.

[2] ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۴.

[3] ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، ج۱، ص۹۸.

[4] ابن درید، کتاب جمهرة اللغة، ج۱، ص۴۳۰.

[5] سوره نحل، آیه۷؛ سوره زلزال، آیه۲؛ سوره عنکبوت، آیه۱۳.

[6] سوره الرحمن، آیه۳۱.

[7] ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ج۱۰، ص۳۹۶.

[8] علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ج۴، ص۲۶۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 واژه ثِقْل یا ثَقَل در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما اَثقال در چند [[آیه]]<ref> سوره نحل، آیه۷؛ سوره زلزال، آیه۲؛ سوره عنکبوت، آیه۱۳.</ref> و ثَقَلان فقط در یک آیه به کار رفته است.<ref>سوره الرحمن، آیه۳۱.</ref>
-عموم [[تفسیر|مفسران]] مراد از ثقلان را دو گروه [[جن]] و [[انس]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روح الجنان، ج۱۰، ص۳۹۶.</ref> و معدودی از مفسران هم مراد از آن را قرآن و [[عترت]] (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ج۴، ص۲۶۷.</ref>
+عموم [[تفسیر|مفسران]] مراد از ثقلان را دو گروه [[جن]] و [[انس]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ج۱۰، ص۳۹۶.</ref> و معدودی از مفسران هم مراد از آن را قرآن و [[عترت]] (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ج۴، ص۲۶۷.</ref>
 ==حدیث ثقلین==
@@ خط ۲۲: / خط ۲۲: @@
 *قرآن کریم
 *ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۷ش
-*ابن درید، کتاب جمهرة اللغة، چاپ رمزی منیربعلبکی، بیروت، ۱۹۸۷-۱۹۸۸م
+*ابن درید، کتاب جمهرة اللغة، چاپ رمزی منیر البعلبکی، بیروت، ۱۹۸۷-۱۹۸۸م
 *ابن منظور،محمد بن مکرم، لسان العرب ، بیروت، دار احیاء التراث العربی بیروت ۱۴۱۱ ق.
 *ابن کثیر، تفسیرالقرآن العظیم، چاپ علی شیری، بیروت (بی‌تا)
-*ابوالفتوح رازی، تفسیر روح الجنان و روح الجنان، چاپ ابوالحسن شعرانی و علی اکبر غفاری، تهران، ۱۳۸۲-۱۳۸۷ش
+*ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، چاپ ابوالحسن شعرانی و علی اکبر غفاری، تهران، ۱۳۸۲-۱۳۸۷ش
 *علی بن ابراهیم قمی، تفسیرالقمی، چاپ طیب موسوی جزائری، قم، ۱۴۰۴ق
 *هاشم بن سلیمان بحرانی، البرهان فی تفسیرالقرآن، چاپ محمود بن جعفر موسوی زرندی، تهران، ۱۳۳۴ش