Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
قمقام زخار و صمصام بتار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==داستان تألیف== | ==داستان تألیف== | ||
فرهاد میرزا در مقدمه اثر، ضمن اشاره به اینکه از جوانی نیت نگارش کتابی خالی از حشو و زواید در احوال آن حضرت از ولادت تا شهادت داشته، به ماجرایی اشاره می‌کند که در سال ۱۲۹۳ق به هنگام بازگشت از سفر [[حج]] برای او روی داده است. در این حادثه طوفانی عظیم دریا را متلاطم می‌سازد و او به امام حسین(ع) [[توسل|متوسل]] می‌گردد و [[نذر]] می‌کند که اگر زنده ماند این تألیف را به پایان ببرد.<ref>فرهاد میرزا، قمقام زخار، ص۶</ref> | فرهاد میرزا در مقدمه اثر، ضمن اشاره به اینکه از جوانی نیت نگارش کتابی خالی از حشو و زواید در احوال آن حضرت از ولادت تا شهادت داشته، به ماجرایی اشاره می‌کند که در سال ۱۲۹۳ق به هنگام بازگشت از سفر [[حج]] برای او روی داده است. در این حادثه طوفانی عظیم دریا را متلاطم می‌سازد و او به امام حسین(ع) [[توسل|متوسل]] می‌گردد و [[نذر]] می‌کند که اگر زنده ماند این تألیف را به پایان ببرد.<ref>فرهاد میرزا، قمقام زخار، ۱۳۷۹ش، ص۶.</ref> | ||
==تاریخ تألیف == | ==تاریخ تألیف == | ||
در مقدمه مصحح کتاب آمده است که به گفته صاحب قمقام، تاریخ شروع اثر، سال ۱۳۰۳ق و تاریخ ختم آن، چهارشنبه ۲۵ [[ذی الحجه]] سال ۱۳۰۴ق بوده و نسخه خطی آن نیز در دوم محرم سال ۱۳۰۵ق به خط محمدعلی منشی علی‌آبادی نوشته شده است.<ref>فرهاد میرزا، قمقام زخار، ص۶</ref> | در مقدمه مصحح کتاب آمده است که به گفته صاحب قمقام، تاریخ شروع اثر، سال ۱۳۰۳ق و تاریخ ختم آن، چهارشنبه ۲۵ [[ذی الحجه]] سال ۱۳۰۴ق بوده و نسخه خطی آن نیز در دوم محرم سال ۱۳۰۵ق به خط محمدعلی منشی علی‌آبادی نوشته شده است.<ref>فرهاد میرزا، قمقام زخار، ۱۳۷۹ش، ص۶.</ref> | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
# شهادت برخی از شیعیان در دفاع از امام حسین(ع) و عاقبت برخی از قاتلین امام، موضوع اهل بیت در [[شام]] و [[مدینه]] به همراه خطبه‌های آنان و اعمال یزید. | # شهادت برخی از شیعیان در دفاع از امام حسین(ع) و عاقبت برخی از قاتلین امام، موضوع اهل بیت در [[شام]] و [[مدینه]] به همراه خطبه‌های آنان و اعمال یزید. | ||
#ذکر نامه‌نگاری‌های متعدد با یزیدیان از طرف [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] و [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و مدت عمر امام حسین و عقوبت قاتلین وی و معجزات، [[دعا]]، اشعار و فضایل [[زیارت]] کربلا و نام شهداء و قداست و [[تربت]] آن حضرت. | #ذکر نامه‌نگاری‌های متعدد با یزیدیان از طرف [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] و [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و مدت عمر امام حسین و عقوبت قاتلین وی و معجزات، [[دعا]]، اشعار و فضایل [[زیارت]] کربلا و نام شهداء و قداست و [[تربت]] آن حضرت. | ||
#[[قیام توابین]] و [[قیام مختار]] (به طور مفصل)، [[عباسیان]] و رفتار آنان با [[حائر حسینی|مرقد امام حسین]](ع)، اشعار عربی و فارسی.<ref>عبدالرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه | #[[قیام توابین]] و [[قیام مختار]] (به طور مفصل)، [[عباسیان]] و رفتار آنان با [[حائر حسینی|مرقد امام حسین]](ع)، اشعار عربی و فارسی.<ref>عبدالرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه کربلا، ۱۳۸۳ش.</ref> | ||
== ویژگی‌ها== | == ویژگی‌ها== | ||
این اثر به زبان فارسی ساده نگاشته شده و فرهاد میرزا با تبحر خاصی که در ادبیات داشته، به دور از شیوه دشوارنویسی درباری زمان [[قاجار]] آن را نوشته است.<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ص۱۰۳</ref> | این اثر به زبان فارسی ساده نگاشته شده و فرهاد میرزا با تبحر خاصی که در ادبیات داشته، به دور از شیوه دشوارنویسی درباری زمان [[قاجار]] آن را نوشته است.<ref>مجاهدی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۰۳.</ref> | ||
نویسنده، در جای‌جای کتاب از داستان، شعر و ضرب المثل‌های عربی و فارسی بهره برده و به توضیح و تصحیح اسامی، مکان‌ها، لغات و مشکلات پرداخته است. از دیگر ویژگی‌های کتاب قمقام، استفاده فراوان و مستمر از منابع معتبر اهل سنت و شیعه بدون حبّ و بغض و دخل و تصرف است و او عین عبارات منابع را گاه به عربی و البته بدون ترجمه مختصر نقل کرده است. | نویسنده، در جای‌جای کتاب از داستان، شعر و ضرب المثل‌های عربی و فارسی بهره برده و به توضیح و تصحیح اسامی، مکان‌ها، لغات و مشکلات پرداخته است. از دیگر ویژگی‌های کتاب قمقام، استفاده فراوان و مستمر از منابع معتبر اهل سنت و شیعه بدون حبّ و بغض و دخل و تصرف است و او عین عبارات منابع را گاه به عربی و البته بدون ترجمه مختصر نقل کرده است. | ||
استفاده از اشعار در مورد امام حسین(ع) از [[سید حمیری]]، [[فرزدق]]، نجاشی، [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح]]، [[عبید الله بن حر]] و [[رجز|رجزهایی]] از اصحاب حضرت در کربلا از دیگر خصوصیات کتاب است و او اهتمام داشته که برخی از نقل‌های تاریخی را نقد کند، مانند روایت قتل [[رشید هجری|رشید]] و [[میثم تمار|میثم]] از [[کشی]].<ref>عبد الرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه | استفاده از اشعار در مورد امام حسین(ع) از [[سید حمیری]]، [[فرزدق]]، نجاشی، [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح]]، [[عبید الله بن حر]] و [[رجز|رجزهایی]] از اصحاب حضرت در کربلا از دیگر خصوصیات کتاب است و او اهتمام داشته که برخی از نقل‌های تاریخی را نقد کند، مانند روایت قتل [[رشید هجری|رشید]] و [[میثم تمار|میثم]] از [[کشی]].<ref>عبد الرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه کربلا، ۱۳۸۳ش.</ref> | ||
از مطالب مبسوط کتاب فرهاد میرزا، پرداختن به قیام توابین و قیام مختار است. ذکر رفتار عباسیان به ویژه جریان [[تخریب حرم امام حسین(ع)|ویرانی کربلا]] به دست [[متوکل عباسی]] از دیگر مطالب کتاب است. فرهاد میرزا در جای‌جای کتاب و در معرفی کتاب‌ها و شناخت مؤلفان به چند طریق ارادت خود را به زعمای بزرگ شیعه نشان می‌دهد، مانند اینکه گاه به روش آنان یا گفتار آنان تأسی می‌کند و یا بیشترین توضیح را در شرح حال آنان در باب کتابشناسی به دست می‌دهد.<ref>عبد الرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه | از مطالب مبسوط کتاب فرهاد میرزا، پرداختن به قیام توابین و قیام مختار است. ذکر رفتار عباسیان به ویژه جریان [[تخریب حرم امام حسین(ع)|ویرانی کربلا]] به دست [[متوکل عباسی]] از دیگر مطالب کتاب است. فرهاد میرزا در جای‌جای کتاب و در معرفی کتاب‌ها و شناخت مؤلفان به چند طریق ارادت خود را به زعمای بزرگ شیعه نشان می‌دهد، مانند اینکه گاه به روش آنان یا گفتار آنان تأسی می‌کند و یا بیشترین توضیح را در شرح حال آنان در باب کتابشناسی به دست می‌دهد.<ref>عبد الرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه کربلا، ۱۳۸۳ش.</ref> | ||
==جایگاه == | ==جایگاه == | ||
این کتاب، به دلیل نقل از منابع معتبر و دقت در نقل و از آن جا که نویسنده آن یک فرد اصیل و دانشمند است همواره مورد توجه بوده، به گونه‌ای که از [[مقاتل]] معتبر به شمار آمده و عالمان بزرگی از آن نقل کرده‌اند.<ref>عبد الرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه | این کتاب، به دلیل نقل از منابع معتبر و دقت در نقل و از آن جا که نویسنده آن یک فرد اصیل و دانشمند است همواره مورد توجه بوده، به گونه‌ای که از [[مقاتل]] معتبر به شمار آمده و عالمان بزرگی از آن نقل کرده‌اند.<ref>عبد الرفیع رحیمی، قمقام زخّار در تاریخ واقعه کربلا، ۱۳۸۳ش.</ref> | ||
==چاپ‌ها== | ==چاپ‌ها== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*فرهاد میرزا، قمقام زخار و صمصام بتار، تصحیح محمود محرمی، تهران، نشر کتابچی، ۱۳۷۹ش. | *فرهاد میرزا، قمقام زخار و صمصام بتار، تصحیح محمود محرمی، تهران، نشر کتابچی، ۱۳۷۹ش. | ||
*رحیمی،عبدالرفیع، «قمقام زخار» در تاریخ واقعه کربلا، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، اردیبهشت | *رحیمی،عبدالرفیع، «قمقام زخار» در تاریخ واقعه کربلا، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، اردیبهشت ۱۳۸۳ش، شماره ۷۹. | ||
*مجاهدی، محمد علی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی ـ کتابشناسی امام حسین(ع)، با همکاری پژوهشکده تحقیقات اسلامی، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش. | *مجاهدی، محمد علی، پژوهشی در مقتل‌های فارسی ـ کتابشناسی امام حسین(ع)، با همکاری پژوهشکده تحقیقات اسلامی، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش. | ||