پرش به محتوا

صیغه ازدواج: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۳۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۲ نوامبر ۲۰۱۷
ویرایش
imported>M.r.seifi
(ویرایش جزئی)
imported>M.r.seifi
(ویرایش)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=M.r.seifi  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آبان]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=M.r.seifi  }}
{{احکام}}
{{احکام}}
'''صیغه عقد ازدواج''' از عقودی است که به واسطه آن زن و مرد بر یکدیگر [[حلال]] می‌شوند. صیغه ازدواج دارای دو قسم [[ازدواج|دائم]] و [[ازدواج موقت|موقت]] است. صیغه عقد درای شرایطی است. به عنوان مثال خواننده صیغه عقد باید [[بلوغ|بالغ]] و [[عاقل]] باشد، و یا شرط صحت صیغه عقد رضایت زن و مرد است. از لحاظ قانونی نیز صیغه عقد باید ثبت شود و در صورت عدم ثبت، زوج مجرم محسوب می‌شود.
'''صیغه عقد ازدواج''' عبارت است از الفاظی که به واسطه آنها زن و مرد بر یکدیگر [[حلال]] می‌شوند. صیغه ازدواج دارای دو قسم [[ازدواج|دائم]] و [[ازدواج موقت|موقت]] است. صیغه عقد درای شرایطی مثل عربی بودن صیغه و یا رضایت زن و مرد در خواندن صیغه عقد است.


گاهی اوقات منظور از اجرای صیغه عقد تنها ایجاد [[محارم|محرمیت]] است. در صحت این نوع عقد بین [[مجتهد|فقها]] اختلاف است.
گاهی اوقات منظور از اجرای صیغه عقد تنها ایجاد [[محارم|محرمیت]] است. در صحت این نوع عقد بین [[مجتهد|فقها]] اختلاف است.


==صیغه ازدواج==
==صیغه ازدواج==
صیغه ازدواج از عقودی است که به واسطه آن زن و مرد بر یکدیگر [[حلال]] می‌شوند.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۷۸.</ref> صیغه عقد ازدواج تنها با [[ایجاب]] و [[قبول]] ثابت می‌شود.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ج۱، ص۳۹۳.</ref> ایجاب به معنای پیشنهاد انجام یک معامله به شخص دیگر است.<ref>رجوع کنید به: انصاری و طاهری، دانشنامه حقوق خصوصی، ۱۳۸۴ش، ج۳، ص۱۵۰۷.</ref> قبول نیز عبارت است از رضایت به پیشنهادی که برای آن معامله داده شده است.<ref>رجوع کنید به: انصاری و طاهری، دانشنامه حقوق خصوصی، ۱۳۸۴ش، ج۳، ص۱۵۰۷.</ref>
صیغه ازدواج از الفاظی است که به واسطه آن زن و مرد بر یکدیگر [[حلال]] می‌شوند.<ref>رجوع کنید به: امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۷۸.</ref> صیغه عقد ازدواج تنها با [[ایجاب]] و [[قبول]] ثابت می‌شود.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ج۱، ص۳۹۳.</ref> ایجاب به معنای پیشنهاد انجام یک معامله به شخص دیگر است.<ref>رجوع کنید به: انصاری و طاهری، دانشنامه حقوق خصوصی، ۱۳۸۴ش، ج۳، ص۱۵۰۷.</ref> قبول نیز عبارت است از رضایت به پیشنهادی که برای آن معامله داده شده است.<ref>رجوع کنید به: انصاری و طاهری، دانشنامه حقوق خصوصی، ۱۳۸۴ش، ج۳، ص۱۵۰۷.</ref>


الفاظ ایجاب که توسط زن  خوانده می‌شود<ref>رجوع کنید به: امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۸۱.</ref> عبارت است از: «زَوَّجْتُكَ» یا «أنْکَحْتُكَ».<ref>شوشتری، النجعة‌ فی شرح اللمعة، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۳۳۶.</ref> برخی از [[فقها]] لفظ «مَتَّعْتُكَ» را نیز صحیح دانسته‌اند.<ref>شوشتری، النجعة‌ فی شرح اللمعة، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۳۳۶.</ref> الفاظ قبول که توسط مرد خوانده می‌شود<ref>رجوع کنید به: امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۸۱.</ref> عبارت است از: «قَبِلْتُ التَزْویج»، «قَبِلْتُ النِّکاح»، «قَبِلْتُ التَزْویج و النِّکاح» یا «تَزَوَّجْتُ».<ref>شوشتری، النجعة‌ فی شرح اللمعة، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۳۳۶.</ref>
الفاظ ایجاب که توسط زن  خوانده می‌شود<ref>رجوع کنید به: امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۸۱.</ref> عبارت است از: «زَوَّجْتُكَ» یا «أنْکَحْتُكَ».<ref>شوشتری، النجعة‌ فی شرح اللمعة، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۳۳۶.</ref> برخی از [[فقها]] لفظ «مَتَّعْتُكَ» را نیز صحیح دانسته‌اند.<ref>شوشتری، النجعة‌ فی شرح اللمعة، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۳۳۶.</ref> الفاظ قبول که توسط مرد خوانده می‌شود<ref>رجوع کنید به: امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۸۱.</ref> عبارت است از: «قَبِلْتُ التَزْویج»، «قَبِلْتُ النِّکاح»، «قَبِلْتُ التَزْویج و النِّکاح» یا «تَزَوَّجْتُ».<ref>شوشتری، النجعة‌ فی شرح اللمعة، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۳۳۶.</ref>
خط ۲۳: خط ۲۳:
اگر ديگرى را وكيل كنند، اول وكيل زن به وكيل مرد بگويد: «زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتِي مُوَكِّلَكَ فِي المُدَّةِ المَعْلُومَةِ عَلَى المَهْرِ المَعْلُومِ» یعنی موکل خود را به عقد موکل تو با مدت معلوم و مهریه معلوم درآوردم. سپس بدون فاصله وكیل مرد بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِيجَ لِمُوَكِّلِي هكَذا» یعنی این ازدواج را به صورتی که گفته شد، قبول کردم.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref>
اگر ديگرى را وكيل كنند، اول وكيل زن به وكيل مرد بگويد: «زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتِي مُوَكِّلَكَ فِي المُدَّةِ المَعْلُومَةِ عَلَى المَهْرِ المَعْلُومِ» یعنی موکل خود را به عقد موکل تو با مدت معلوم و مهریه معلوم درآوردم. سپس بدون فاصله وكیل مرد بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِيجَ لِمُوَكِّلِي هكَذا» یعنی این ازدواج را به صورتی که گفته شد، قبول کردم.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل(مُحَشّی)، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref>


==دعای خطبه عقد==
==خطبه عقد==
از جمله مستحبات مراسم اجرای عقد، خواندن خطبه پیش از صیغه عقد است. <ref>بابازاده، مراسم عروسی، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۸.</ref> در این خطبه،  حمد و ستایش [[خدا]] و درود و ثنای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت(ع)]] ذکر می‌شود.<ref>بابازاده، مراسم عروسی، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۸.</ref> خطبه‌های ازدواج پیامبر(ص) با خدیجه، علی(ع) با فاطمه(س) و سایر امامان شیعه در کتاب‌های فقهی و حدیثی نقل شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰۳، ص ۲۶۹؛ کلینی، فروع کافی، ج۵، ص۳۷۰؛ مستدرک الوسائل، ج۲، ص۵۴۱، باب ۵۳.</ref>
از مستحبات مراسم اجرای عقد، خواندن خطبه پیش از صیغه عقد است. <ref>بابازاده، مراسم عروسی، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۸.</ref> در این خطبه،  حمد و ستایش [[خدا]] و درود و ثنای [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت(ع)]] ذکر می‌شود.<ref>بابازاده، مراسم عروسی، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۸.</ref> خطبه‌های ازدواج پیامبر(ص) با خدیجه، علی(ع) با فاطمه(س) و سایر امامان شیعه در کتاب‌های فقهی و حدیثی نقل شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰۳، ص ۲۶۹؛ کلینی، فروع کافی، ج۵، ص۳۷۰؛ مستدرک الوسائل، ج۲، ص۵۴۱، باب ۵۳.</ref>


[[جابر بن عبدالله انصاری]] نقل کرده است، پس از اینکه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)‌]] با [[ازدواج علی (ع) و فاطمه (س)|ازدواج علی(ع)]] موافقت کرد، رسول خدا(ص) به [[امام علی علیه السلام|علی(ع)]] فرمود به مسجد برود و مردم را نیز به مسجد دعوت نماید. سپس پیامبر(ص) خود نیر به [[مسجد]] رفت و به بالا [[منبر]] رفت و فرمود:
[[جابر بن عبدالله انصاری]] نقل کرده است، پس از اینکه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)‌]] با [[ازدواج علی (ع) و فاطمه (س)|ازدواج علی(ع)]] موافقت کرد، رسول خدا(ص) به [[امام علی علیه السلام|علی(ع)]] فرمود به مسجد برود و مردم را نیز به مسجد دعوت نماید. سپس پیامبر(ص) خود نیر به [[مسجد]] رفت و به بالا [[منبر]] رفت و فرمود:
خط ۴۲: خط ۴۲:


==صیغه محرمیت==
==صیغه محرمیت==
[[پرونده:سند ازدواج.jpg|بندانگشتی|290px|<small>نمونه‌ای از سند [[ازدواج|ازدواج دائم]].</small>]]
صیغه عقد ازدواج معمولا برای ایجاد نکاح بین زن و مرد به کار می‌رود؛ اما گاهی هدف از خواندن صیغه عقد صرف ایجاد [[محارم|محرمیت]] است. به عنوان مثال مردی برای محرم شدن با زنی، با دختر او -که به معمولا در این گونه موارد دختر بچه انتخاب می‌شود- با اذن [[ولیّ دختر]]، برای مدتی کوتاه -مثلا یک ساعت- صیغه ازدواج موقت می‌خواند  تا مادر این دختر [[مادرزن]] او به شمار رود و برای همیشه به او محرم گردد.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ج۵، ص۱۲۴.</ref>  
گاهی هدف از [[ازدواج موقت]] بهره جنسی نیست؛ بلکه صرف ایجاد [[محارم|محرمیت]] است. به عنوان مثال مردی برای محرم شدن با زنی، با دختر او -که به معمولا در این گونه موارد دختر بچه انتخاب می‌شود- با اذن [[ولیّ دختر]]، برای مدتی کوتاه -مثلا یک ساعت- صیغه ازدواج موقت می‌خواند  تا مادر این دختر [[مادرزن]] او به شمار رود و برای همیشه به او محرم گردد.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ج۵، ص۱۲۴.</ref>  


در صحت چنین عقدی، بین [[مجتهد|فقها]] اختلاف وجود دارد.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ج۵، ص۱۲۵.</ref> برخی آن را مطلقا صحیح دانسته‌اند.<ref>الدرر النجفیة، ج۳، ۲۰۵-۲۲۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۲۹، ۲۱۳-۲۱۴.</ref>در مقابل برخی دیگر این نوع صیغه را یا مطلقا صحیح ندانسته‌اند<ref>جامع الشتات، ج۴، ص۴۶۲-۴۶۸.</ref> و یا با وجود شرایطی آن را صحیح دانسته‌اند.<ref>شیخ انصاری، صراط النجاة، ص۲۴۴.</ref>
در صحت چنین عقدی، بین [[مجتهد|فقها]] اختلاف وجود دارد.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ج۵، ص۱۲۵.</ref> برخی آن را مطلقا صحیح دانسته‌اند.<ref>الدرر النجفیة، ج۳، ۲۰۵-۲۲۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۲۹، ۲۱۳-۲۱۴.</ref>در مقابل برخی دیگر این نوع صیغه را یا مطلقا صحیح ندانسته‌اند<ref>جامع الشتات، ج۴، ص۴۶۲-۴۶۸.</ref> و یا با وجود شرایطی آن را صحیح دانسته‌اند.<ref>شیخ انصاری، صراط النجاة، ص۲۴۴.</ref>


==قانون ثبت ازدواج==
ثبت قانونی ازدواج به خاطر آثاری که در زندگی زوجین، فرزندان آنها و حتی افراد دیگر می‌گذارد، مورد توجه کلیه کشورها قرار گرفته است.<ref>اسدی، «نقد و بررسی قوانین ثبت ازدواج»، ص۱۰۳.</ref> در ایران نیز براساس ماده ۶۴۵ قانون مجازات اسلامی، عدم ثبت نکاح برای زوج جرم محسوب می‌شود.<ref>اسدی، «نقد و بررسی قوانین ثبت ازدواج»، ص۱۰۳.</ref> برخی اهداف ثبت قانونی ازدواج عبارت است از: اطمینان از صحت نکاح، پیشگیری از اختلاف و سهولت اثبات حقوق زوجین.<ref>اسدی، «نقد و بررسی قوانین ثبت ازدواج»، ص۱۰۶-۱۰۹.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}


==منابع==
==منابع==
*اسدی، لیلا سادات، «نقد و بررسی قوانین ثبت ازدواج»، در مجله مطالعات راهبردی زنان، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، تابستان ۱۳۸۷، شماره ۴۰. 
*مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعة لدرر الأخبار الائمة الأطهار،  
*مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعة لدرر الأخبار الائمة الأطهار،  
*بابازاده، علی اکبر، مراسم عروسی، قم، مراسم عروسی، چاپ سوم، ۱۳۷۹ش.
*بابازاده، علی اکبر، مراسم عروسی، قم، مراسم عروسی، چاپ سوم، ۱۳۷۹ش.
خط ۶۰: خط ۵۶:
*امام ‌خمينى، سيد روح الله، توضیح المسائل(مُحَشّی)، تحقیق سيد محمد حسين بنى هاشمى خمينى‌، قم، ‌دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.‌
*امام ‌خمينى، سيد روح الله، توضیح المسائل(مُحَشّی)، تحقیق سيد محمد حسين بنى هاشمى خمينى‌، قم، ‌دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.‌
*انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی، دانشنامه حقوق خصوصی، تهران، انتشارات محراب فکر، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
*انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی، دانشنامه حقوق خصوصی، تهران، انتشارات محراب فکر، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
==پیوند به بیرون==
 
*[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/334566/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC نقد و بررسی قوانین ثبت ازدواج]
{{احکام خانواده}}
{{احکام خانواده}}


کاربر ناشناس