ابوخالد واسطی: تفاوت میان نسخه‌ها

::۲. مجموعه‌ای در حدیث به روایت حسین بن علوان از ابوخالد. در این مجموعه روایت ابوخالد به زید منحصر نبود و مشایخ دیگر به ویژه [[امام باقر (ع)]] را نیز شامل می‌گردد. بدون اینکه بدانیم نسخه‌های مختلف این مجموعه تا چه اندازه با یکدیگر تفاوت داشته، می‌دانیم که نسخه‌های متعدد از آن به روایت شاگردان مختلف ابن علوان در سده ۳ق/۹م بین [[زیدیه|زیدیان]] و [[امامیه|امامیان]] تداول داشته است. مهم‌ترین آنها روایت احمد بن عیسی<ref>1/144، ۱۶۸</ref> است که در سراسر امالی وی (رأب الصدع) پراکنده شده است. با توجه به اهمیت امالی احمد بن عیسی در فرهنگ زیدیه، نقش پرارزش روایت ابن علوان در انتقال عقاید و تعالیم زید و دیگر شیوخ ابوخالد آشکار می‌گردد؛ در میان راویان این نسخه از محمد بن منصور، نام کسانی چون ابن عقده از زیدیان [[عراق]]، ابوزید علوی از زیدیان [[ری]] و [[ناصر اطروش]] از زیدیان [[طبرستان]] به نظر می‌آید.<ref>نک: کراجکی، ص۲۰۸؛ ابوطالب هارونی، ص۳۸، ۴۱، جاهای مختلف؛ المنصور بالله ج۱، ص۱۷۷، ۱۸۴، جاهای مختلف</ref> گفتنی است در مقایسه بین روایات احمدبن عیسی از ابوخالد و مسند زید به روایت ابراهیم بن زبرقان، روایات مشترک زیادی دیده می‌شود.<ref>نک: مادلونگ، همانجا</ref>

::روایات دیگر که در عرض روایت احمد بن عیسی قرار می‌گیرند و به طور پراکنده در آثار امامیه مورد استفاده قرار گرفته‌اند، عبارتند از:

::::‌ب. روایت ابو الجوزاء منبه بن عبدالله تمیمی به واسطه شیوخ امامی قم چون سعد بن عبدالله اشعری، محمد بن حسن صفار و احمدبن محمد برقی در آثار ی مانند ثواب الاعمال،<ref>ص ۶۸، ۷۶، ۲۳۲</ref> الخصال،<ref>1/37، ۱۳۷، ۳۳۳</ref> <ref> عقاب الاعمال </ref><ref>319ص</ref> علل الشرائع<ref>2/602ص</ref> و تهذیب طوسی<ref>1/326، ۳۳۲، جاهای مختلف</ref> والاستبطار همو.<ref>ج1، ص65 </ref>

::::ج. روایت هیثم بن ابی مسروق که ابن بابویه در کتاب فقیه از آن بهره گرفته است.<ref>نک: ابن بابویه، مشیخه، ص۸۳-۸۴</ref> به موارد یاد شده می‌توان روایاتی به نقل [[محمد بن خالد برقی]]، [[حسن بن علی بن فضال]] و [[جعفر بن محمد تمیمی]] از ابن علوان از ابوخالد را علاوه کرد.<ref>نک: همو، امالی، ص۲۴۰، ۳۷۱، التوحید، ص۱۷۶، ثواب، ص۶۷-۶۸؛ طوسی، تهذیب، ج۲، ص۲۸۱</ref>