طلوع فجر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''طلوع فجر'''، '''صبح صادق''' یا '''فجر صادق''' دقایقی پس از پایان شب است که نوری سفید در افق پراکنده می‌شود. طلوع فجر، ابتدای وقت [[نماز صبح]] و بافضیلت‌ترین وقت ادای آن است. در هنگام بامداد، دو هاله نور در آسمان مشرق دیده می‌شود که یکی فجر کاذب و دیگری فجر صادق نامیده می‌شود. فجر کاذب نوری است که به درازا در آسمان پدید می‌آید و به جای پهن شدن بر روی افق، به صورت عمودی به سمت بالا انعکاس می‌یابد. فجر صادق که دقایقی بعد از آن روی می‌دهد، در آسمان پهن می‌شود.

[[Image:فجر کاذب غروب.jpg|thumb|300px|فجر کاذب (در غروب)<ref>[http://apod.nasa.gov/apod/ap100913.html سایت ناسا]</ref>]]

فجر (صبح) کاذب یا نور منطقة‌البروجی<ref> نور منطقه‌البروجی در راستای دایره‌البروج (مسیر ظاهری حرکت خورشید در آسمان) توزیع می‌شود و به همین دلیل، نور منطقه‌البروجی نام گرفته است. این پدیده در فاصله زمانی بسیار کمی نسبت به سپیده روی می‌دهد و به همین دلیل، در گذشته آن را با فجر (سپیده) اشتباه می‌گرفتند؛ از این‌رو به آن، فجر کاذب می‌گفتند تا با فجر صادق که معیار [[اذان]] صبح است، اشتباه گرفته نشود. سپیده، پدیده‌ای است که در اثر شکست نور در جو زمین ایجاد می‌شود.</ref> لحظه‌ای است که شب به پایان رسیده و برای اولین بار بعد از پایان شب، نور سفیدی در افق (در سمت مشرق) پیدا می‌شود و این سفیدی به شکل عمودی از نور است. در این لحظه، اگرچه شب به پایان رسیده، ولی هنوز وقت نماز صبح نرسیده است.<ref>[http://www.sadeghain.com/%D9%81%D9%82%D9%87/176-%D9%81%D8%AC%D8%B1-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%88-%D9%81%D8%AC%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B0%D8%A8.html سایت صادقین]</ref>  

به فجر صادق، فجر ثانی، مُعتَرض و مُستَطیر نیز گفته می‌شود.

به فاصله میان طلوع فجر و طلوع خورشید، «[[بین الطلوعین]]» می‌گویند که یکی از مهم‌ترین و با فضیلت‌ترین لحظه‌های شبانه‌روز است. روایت‌های فراوانی در این زمینه و ارزش فراوان بیدار ماندن و [[عبادت]] در آن از [[ائمه اطهار|ائمه اطهار(ع)]] وارد شده است.<ref>امام جواد(ع) فرمود: ذکر خدا (و سوال از فضلش) بعد از طلوع فجر، تاثیرش بیش از دویدن در پی طلب رزق است. تفسیر عیاشی: ج ۱، ص۲۴۰، ح ۱۱۹.</ref><ref>صحیفه سجادیه، دعای۶.</ref><ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۱۲.</ref><ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۹۴.</ref><ref>فهری، الدعاءالمآثور و آدابه، ج۱، ص۲۲۹-۲۳۳.</ref><ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۲، ص۲۹۷.</ref><ref>قمی، الباقیات و الصالحات، ۱۳۴۰ش، ج۱، ص۳۱-۳۸.</ref>

* بنابر قول مشهور، از نظر شرعی با دمیدن فجر صادق، شب پایان می‌یابد و روز آغاز می‌گردد؛<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۸۳، ص۷۴-۷۵؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۶، ص۵۴و۵۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۷، ص۲۱۹-۲۲۰.</ref> چنان که طلوع فجر صادق، پایان وقت [[نماز شب]]،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۷، ص۲۱۰-۲۱۱.</ref> آغاز وقت نماز صبح<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۷، ص۹۶.</ref> و امساک از مُفطرات در [[روزه]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۳۸۴.</ref>

{{پانویس|۲}}

* شهید اول، محمد بن جمال‌الدین، البیان، بنیاد فرهنگی امام مهدی (عج)، قم، ۱۴۱۲ق.

* شهید ثانی، زین‌الدین، الروضة البهیة، مکتبة الداوری، قم.