پرش به محتوا

سعید بن عبدالله حنفی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Aghaie
imported>Aghaie
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=سپتامبر|روز=۲۴|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=مهر|روز=۲|سال=۱۳۹۳|چند = ۲}}
'''سعید بن عبدالله حنفی'''، از اصحاب شجاع [[امام حسین]] (ع) و از [[شهدای کربلا|شهدای]] روز [[عاشورا]]. وی در شمار شیوخ [[شیعه]] و اعیان [[کوفه]] بوده و نقش او در دعوت از امام (ع) به [[عراق]] شهرت بسیاری دارد. سعید دو نوبت حامل نامه‌های مهمی از کوفه بود و به خدمت امام (ع) شتافت . در نوبت دوم، نامه [[مسلم بن عقیل]] را خدمت امام (ع) برد و از آنجا همراه کاروان امام (ع) به [[کربلا]] آمد. سخنرانی وی در شب عاشورا از در حمایت از امام حسین (ع)، نشان از محبت وی به [[اهل البیت علیهم السلام|خاندان رسول الله]] (ص) بود.  
'''سعید بن عبدالله حنفی'''، از اصحاب شجاع [[امام حسین]](ع) و از [[شهدای کربلا|شهدای]] روز [[عاشورا]]. وی در شمار شیوخ [[شیعه]] و اعیان [[کوفه]] بوده و نقش او در دعوت از امام(ع) به [[عراق]] شهرت بسیاری دارد. سعید دو نوبت حامل نامه‌های مهمی از کوفه بود و به خدمت امام(ع) شتافت. در نوبت دوم، نامه [[مسلم بن عقیل]] را خدمت امام(ع) برد و از آنجا همراه کاروان امام(ع) به [[کربلا]] آمد. سخنرانی وی در شب عاشورا از در حمایت از امام حسین(ع)، نشان از محبت وی به [[اهل البیت علیهم السلام|خاندان رسول الله]](ص) بود.  


==نسب==
==نسب==
وی از قبیلۀ بنی حنیفه<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج2، ص28.</ref> بن لجیم از شاخه‌های ایل بنی بکر بن وائل از بطن قبیلۀ عدنان بود. او از محترمان و مردی شناخته شده از اهالی کوفه است که به شجاعت و عبادت نیز شهرت داشت. برخی نام او را سعد ذکر کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج45، ص70.</ref>
وی از قبیلۀ بنی حنیفه<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.</ref> بن لجیم از شاخه‌های ایل بنی بکر بن وائل از بطن قبیلۀ عدنان بود. او از محترمان و مردی شناخته شده از اهالی کوفه است که به شجاعت و عبادت نیز شهرت داشت. برخی نام او را سعد ذکر کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۷۰.</ref>


==همراهی با امام حسین (ع)==
==همراهی با امام حسین(ع) ==
===حامل آخرین نامۀ کوفیان===
===حامل آخرین نامۀ کوفیان===
هنگامی که خبر مرگ [[معاویه]] به مردم کوفه رسید، [[شیعیان]] گرد هم آمدند و نامه‎هایی به امام حسین (ع) نوشتند که توسط سفرای مختلفی به سوی امام (ع) فرستاده شد. نامۀ سوم توسط سعید بن عبدالله حنفی و هانی بن هانی ارسال شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ج4، ص262؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج4، ص97؛ ترجمه تاریخ طبری، ج7، صص2923-2924؛ سماوی، ابصار العین، ص216؛ جلالی، سلحشوران طف، ص262.</ref>
هنگامی که خبر مرگ [[معاویه]] به مردم کوفه رسید، [[شیعیان]] گرد هم آمدند و نامه‎هایی به امام حسین(ع) نوشتند که توسط سفرای مختلفی به سوی امام(ع) فرستاده شد. نامۀ سوم توسط سعید بن عبدالله حنفی و هانی بن هانی ارسال شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۲۶۲؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ص۹۷؛ ترجمه تاریخ طبری، ج۷، صص۲۹۲۳-۲۹۲۴؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ جلالی، سلحشوران طف، ص۲۶۲.</ref>


نویسندگان نامۀ سوم شَبَثُ بن رِبعیّ، حَجّار بن اَبجَر، یزید بن حارث، یزید بن رویم، عزرة بن قیس، عمرو بن حجاج و محمد بن عمیر بودند.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج1، صص158-160.</ref> برخی معتقدند که این مأموریت به جهت وجاهت سعید بن عبدالله بوده، به امید آنکه این وجاهت، امام (ع) را قانع به آمدن نماید.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج1، ص158.</ref>
نویسندگان نامۀ سوم شَبَثُ بن رِبعی، حَجّار بن اَبجَر، یزید بن حارث، یزید بن رویم، عزرة بن قیس، عمرو بن حجاج و محمد بن عمیر بودند.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، صص۱۵۸-۱۶۰.</ref> برخی معتقدند که این مأموریت به جهت وجاهت سعید بن عبدالله بوده، به امید آنکه این وجاهت، امام(ع) را قانع به آمدن نماید.<ref>کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۵۸.</ref>


ترجمۀ آغاز نامۀ کوفیان چنین است:
ترجمۀ آغاز نامۀ کوفیان چنین است:
::به نام خداوند رحمان رحیم
::به نام خداوند رحمان رحیم
::به حسین بن علی از شیعیان مؤمن و مسلمان وی، اما بعد: زود بیا که مردم در انتظار تو هستند و دل با کسی جز دو ندارند، بشتاب بشتاب درود بر تو باد...اما بعد همه جا سبز شده و میوه¬ها رسیده و چاه‌ها پر آب شده، اگر خواهی بیا که سپاه تو آمده است و سلام بر تو باد.<ref>رکـ:طبری، تاریخ طبری، ج4، صص261-262؛ سماوی، ابصار العین، ص216؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج4، ص97؛ جلالی، سلحشوران طف، ص262؛ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج1، ص162.</ref>
::به حسین بن علی از شیعیان مؤمن و مسلمان وی، اما بعد: زود بیا که مردم در انتظار تو هستند و دل با کسی جز دو ندارند، بشتاب بشتاب درود بر تو باد...اما بعد همه جا سبز شده و میوه¬ها رسیده و چاه‌ها پر آب شده، اگر خواهی بیا که سپاه تو آمده است و سلام بر تو باد.<ref>رکـ:طبری، تاریخ طبری، ج۴، صص۲۶۱-۲۶۲؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ص۹۷؛ جلالی، سلحشوران طف، ص۲۶۲؛ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۶۲.</ref>


امام حسین (ع) به وسیلۀ سعید پاسخ لازم را برای مردم کوفه نگاشته و قید کرد که مسلم بن عقیل را به عنوان سفیر خود برای شما روانه کوفه نمود. زمانی که مسلم وارد کوفه شد، در منزل [[مختار ثقفی]] ساکن شده و برای مردم سخنرانی کرد. [[عابس بن ابی شبیب شاکری]] و سپس [[حبیب بن مظاهر]] خطبه خواندند و پس از آن دو نفر سعید بن عبدالله حنفی بپاخواسته و سوگند خورد که مصمم است به یاری حسین (ع) برخیزد. در این مجلس، مسلم وی را مأمور کرد تا امام (ع) را برای ورود به کوفه دعوت کند. سعید مجدد به مکه بازگشت و حامل نامۀ مسلم بن عقیل بود و از مکه در رکاب اباعبدالله (ع) وارد کربلا شد.<ref>سماوی، ابصار العین، ص216؛ جلالی، سلحشوران طف، ص263.</ref>
امام حسین(ع) به وسیلۀ سعید پاسخ لازم را برای مردم کوفه نگاشته و قید کرد که مسلم بن عقیل را به عنوان سفیر خود برای شما روانه کوفه نمود. زمانی که مسلم وارد کوفه شد، در منزل [[مختار ثقفی]] ساکن شده و برای مردم سخنرانی کرد. [[عابس بن ابی شبیب شاکری]] و سپس [[حبیب بن مظاهر]] خطبه خواندند و پس از آن دو نفر سعید بن عبدالله حنفی بپاخواسته و سوگند خورد که مصمم است به یاری حسین(ع) برخیزد. در این مجلس، مسلم وی را مأمور کرد تا امام(ع) را برای ورود به کوفه دعوت کند. سعید مجدد به مکه بازگشت و حامل نامۀ مسلم بن عقیل بود و از مکه در رکاب اباعبدالله(ع) وارد کربلا شد.<ref>سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ جلالی، سلحشوران طف، ص۲۶۳.</ref>


===حضور در کربلا===
===حضور در کربلا===
وی در شب عاشورا حماسه‌ای بزرگ پدید آورد و آن هنگامی بود که امام (ع) در نیمۀ شب عاشورا اصحاب را پشت خیمه‌ها جمع کرده و پس از سخنرانی معروف خود از آنان خواستند که هر یک دست دوست خود را گرفته و از تاریکی شب بهره گرفته و این ناحیه و سرزمین را ترک کنند. سپس فرمود:
وی در شب عاشورا حماسه‌ای بزرگ پدید آورد و آن هنگامی بود که امام(ع) در نیمۀ شب عاشورا اصحاب را پشت خیمه‌ها جمع کرده و پس از سخنرانی معروف خود از آنان خواستند که هر یک دست دوست خود را گرفته و از تاریکی شب بهره گرفته و این ناحیه و سرزمین را ترک کنند. سپس فرمود:
::این قوم با من کار داردند و حرجی بر شما نیست و من همگی از شما راضی هستم.
::این قوم با من کار داردند و حرجی بر شما نیست و من همگی از شما راضی هستم.
سعید از جمله کسانی بود که از جای خود برخاست و عرض کرد:
سعید از جمله کسانی بود که از جای خود برخاست و عرض کرد:
::یا ابن رسول الله (ص) به خدا سوگند ما دست از یاری شما بر نخواهیم داشت، تا اینکه [[خدا]] بداند که ما به وصیت پیغمبر (ص) در حق ذریۀ او عمل کردیم. به خدا سوگند اگر کشته شوم، سپس زنده گردم، هفتاد مرتبه مرا بسوزانند و خاکستر مرا به باد دهند باز هم از شما دست بر نخواهم داشت، جانم فدایت گردد.<ref>ترجمه تاریخ طبری، ج7، ص3016؛ تستری، قاموس الرجال، ج5، ص107؛ سماوی، ابصار العین، ص216؛ رکـ: ابن شهرآشوب، مناقب، ج4، ص107؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج2، ص28؛ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج1، ص164؛ مقرم، مقتل الحسین (ع)، ص89؛ ابی مخنف، وقعة الطف، ص229؛ ساحل خونین، صص125-126؛ امین، اعیان الشیعه، ج7، ص241.</ref>
::یا ابن رسول الله(ص) به خدا سوگند ما دست از یاری شما بر نخواهیم داشت، تا اینکه [[خدا]] بداند که ما به وصیت پیغمبر(ص) در حق ذریۀ او عمل کردیم. به خدا سوگند اگر کشته شوم، سپس زنده گردم، هفتاد مرتبه مرا بسوزانند و خاکستر مرا به باد دهند باز هم از شما دست بر نخواهم داشت، جانم فدایت گردد.<ref>ترجمه تاریخ طبری، ج۷، ص۳۰۱۶؛ تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۷؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ رکـ: ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ص۱۰۷؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸؛ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۶۴؛ مقرم، مقتل الحسین(ع)، ص۸۹؛ ابی مخنف، وقعة الطف، ص۲۲۹؛ ساحل خونین، صص۱۲۵-۱۲۶؛ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.</ref>


===شهادت===
===شهادت===
در مورد شهادت وی جماعتی بر این عقیده هستند که او در روز عاشورا بعد از نماز ظهر، خدمت امام (ع) رسید؛ پس از دریافت اجازه در حالی که رجز می‌خواند به میدان جنگ رفت و پس از جنگی دلیرانه بسیاری را به قتل رسانید و جماعتی را مجروح نمود سپس به شهادت رسید.
در مورد شهادت وی جماعتی بر این عقیده هستند که او در روز عاشورا بعد از نماز ظهر، خدمت امام(ع) رسید؛ پس از دریافت اجازه در حالی که رجز می‌خواند به میدان جنگ رفت و پس از جنگی دلیرانه بسیاری را به قتل رسانید و جماعتی را مجروح نمود سپس به شهادت رسید.
نقل شده وقتی که به میدان جنگ می‌رفت، چنین رجز می‌خواند:
نقل شده وقتی که به میدان جنگ می‌رفت، چنین رجز می‌خواند:
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول =:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|أقدم حسین الیوم تلق أحمدا| و شیخک الخیر علیا ذا الندی}}{{م|و حسناً کالبدر وافی أسعدا}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>ابن شهرآشوب، مناقب، ج4، ص112.</small> | تراز = وسط| عرض = 350px | اندازه خط = 13px|رنگ پس‌زمینه=#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول =:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|أقدم حسین الیوم تلق أحمدا| و شیخک الخیر علیا ذا الندی}}{{م|و حسناً کالبدر وافی أسعدا}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>ابن شهرآشوب، مناقب، ج۴، ص۱۱۲.</small> | تراز = وسط| عرض = ۳۵۰px | اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس زمینه=#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}


جماعتی دیگر از تاریخ نگاران و ارباب مقاتل، شهادت سعید را بعد از زوال آفتاب ظهر عاشورا و بعد از نماز ظهر نوشته‌اند.<ref>ترجمه تاریخ طبری، ج7، صص3045؛ طبری، تاریخ طبری، ج4، ص326 .</ref>
جماعتی دیگر از تاریخ نگاران و ارباب مقاتل، شهادت سعید را بعد از زوال آفتاب ظهر عاشورا و بعد از نماز ظهر نوشته‌اند.<ref>ترجمه تاریخ طبری، ج۷، صص۳۰۴۵؛ طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۳۲۶.</ref>


ظهر عاشورا در بحبوحه نبرد، امام حسین (ع) نماز خوف به جا آورد، زمانی که سپاهیان دشمن به امام (ع) نزدیک شدند، سعید بن عبدالله مقابل حضرت ایستاد و باران تیرها را از چپ و راست به جان خرید. وی با صورت، سینه، پهلوها و دست‌هایش، از اصابت تیرها به امام (ع) جلوگیری می‌کرد.<ref> تستری، قاموس الرجال، ج5، صص107-108؛ سماوی، ابصار العین، ص217؛ جلالی، سلحشوران طف، ص264؛ ابی مخنف، وقعة الطف، ص266؛ امین، اعیان الشیعه، ج7، ص241؛ ساحل خونین، ص148.</ref>
ظهر عاشورا در بحبوحه نبرد، امام حسین(ع) نماز خوف به جا آورد، زمانی که سپاهیان دشمن به امام(ع) نزدیک شدند، سعید بن عبدالله مقابل حضرت ایستاد و باران تیرها را از چپ و راست به جان خرید. وی با صورت، سینه، پهلوها و دست هایش، از اصابت تیرها به امام(ع) جلوگیری می‌کرد.<ref> تستری، قاموس الرجال، ج۵، صص۱۰۷-۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۷؛ جلالی، سلحشوران طف، ص۲۶۴؛ ابی مخنف، وقعة الطف، ص۲۶۶؛ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱؛ ساحل خونین، ص۱۴۸.</ref>


نقل کرده‌اند زمانی که نقش زمین شد و در حال جان دادن بود، این دعا را می‌خواند:
نقل کرده‌اند زمانی که نقش زمین شد و در حال جان دادن بود، این دعا را می‌خواند:
::خدایا! همانگونه که قوم عاد و ثمود لعنت کردی، اینان (سپاه کوفه) را مورد لعن خویش قرار ده. خدایا! سلام و درود مرا به پیامبرت برسان و درد و رنجی را که در اثر زخم‌های بدنم تحمل نمودم به آن حضرت ابلاغ فرما؛ زیرا من در یاری پیامبرت خواستار دستیابی به پاداش توأم.<ref>تستری، قاموس الرجال، ج5، صص107-108؛ سماوی، ابصار العین، صص217-218؛ جلالی، سلحشوران طف، صص264-265؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج2، ص28؛ ساحل خونین، ص148.</ref>
::خدایا! همانگونه که قوم عاد و ثمود لعنت کردی، اینان (سپاه کوفه) را مورد لعن خویش قرار ده‍. خدایا! سلام و درود مرا به پیامبرت برسان و درد و رنجی را که در اثر زخم‌های بدنم تحمل نمودم به آن حضرت ابلاغ فرما؛ زیرا من در یاری پیامبرت خواستار دستیابی به پاداش توأم.<ref>تستری، قاموس الرجال، ج۵، صص۱۰۷-۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، صص۲۱۷-۲۱۸؛ جلالی، سلحشوران طف، صص۲۶۴-۲۶۵؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸؛ ساحل خونین، ص۱۴۸.</ref>


سپس رو به امام (ع) کرده، می‌گوید: ای فرزند رسول خدا، آیا به پیمانم عمل کردم؟ امام (ع) فرمود: آری؛ تو در بهشت پیشاپیش من قرار داری.<ref>تستری، قاموس الرجال، ج5، ص108؛ سماوی، ابصار العین، ص218؛ جلالی، سلحشوران طف، ص265؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج2، ص28.</ref> نقل شده که هنگام شهادت، به جز زخم‌های شمشیر و نیزه، 13 تیر بر بدنش بوده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج7، ص241.</ref>
سپس رو به امام(ع) کرده، می‌گوید:‌ای فرزند رسول خدا، آیا به پیمانم عمل کردم؟ امام(ع) فرمود: آری؛ تو در بهشت پیشاپیش من قرار داری.<ref>تستری، قاموس الرجال، ج۵، ص۱۰۸؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۸؛ جلالی، سلحشوران طف، ص۲۶۵؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج۲، ص۲۸.</ref> نقل شده که هنگام شهادت، به جز زخم‌های شمشیر و نیزه، ۱۳ تیر بر بدنش بوده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.</ref>
 
==پانویس==
{{پانویس|اندازه=ریز|۳}}


==منابع==
==منابع==
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|۲}}
* ابی مخنف، '''وقعة الطف'''، تحقیق محمد هادی یوسفی سماوی، المجمع العالمی لاهل بیت (علیهم السلام)، قم، 1427ق.
* ابی مخنف، '''وقعة الطف'''، تحقیق محمد هادی یوسفی سماوی، المجمع العالمی لاهل بیت (علیهم السلام)، قم، ۱۴۲۷ق.
* امین عاملی، سید محسن، '''اعیان الشیعة'''، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ ق.
* امین عاملی، سید محسن، '''اعیان الشیعة'''، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۲۱ ق.
* سماوی، محمد بن طاهر، '''ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام'''، تحقیق محمد جعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، [بی جا]، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
* سماوی، محمد بن طاهر، '''ابصار العین فی انصار الحسین علیه‌السلام'''، تحقیق محمد جعفر طبسی، مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة، [بی جا]، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۹ق.
* همو، '''سلحشوران طف'''، تحقیق و نگرشی جامع بر زندگانی امام حسین (ع) و حماسه آفرینان کربلا، ترجمه ابصار العین فی انصار الحسین (علیه السلام)، مترجم عباس جلالی، انتشارات زائر، قم، 1384ش.
* همو، '''سلحشوران طف'''، تحقیق و نگرشی جامع بر زندگانی امام حسین(ع) و حماسه آفرینان کربلا، ترجمه ابصار العین فی انصار الحسین (علیه‌السلام)، مترجم عباس جلالی، انتشارات زائر، قم، ۱۳۸۴ش.
* طبری، محمد بن جریر، '''تاریخ الطبری'''، المعروف بتاریخ الامم و الملوک، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1879م.
* طبری، محمد بن جریر، '''تاریخ الطبری'''، المعروف بتاریخ الامم و الملوک، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۸۷۹م.
* همو، '''تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک،''' ترجمه ابوالقاسم پاینده، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران، 1352ش.
* همو، '''تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک، ''' ترجمه ابوالقاسم پاینده، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران، ۱۳۵۲ش.
* کمره ای، خلیل، '''عنصر شجاعت یا هفتاد دو تن و یک تن'''، اصحاب سید الشهداء، دارالعرفان، قم، 1389ش.
* کمره‌ای، خلیل، '''عنصر شجاعت یا هفتاد دو تن و یک تن'''، اصحاب سید الشهداء، دارالعرفان، قم، ۱۳۸۹ش.
* موسوی مقرم، سید عبدالرزاق، '''مقتل الحسین (ع) او حدیث کربلاء'''، منشورات الشریف الرضی.
* موسوی مقرم، سید عبدالرزاق، '''مقتل الحسین(ع) او حدیث کربلاء'''، منشورات الشریف الرضی.
* ابن طاووس، '''ساحل خونین''': ترجمه لهوف سید بن طاووس، مترجم محمدجواد مولوی نیا، سرور، قم، 1377ش.
* ابن طاووس، '''ساحل خونین''': ترجمه لهوف سید بن طاووس، مترجم محمدجواد مولوی نیا، سرور، قم، ۱۳۷۷ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پانویس==
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
کاربر ناشناس