پرش به محتوا

نماز آیات: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲ مهٔ ۲۰۱۷
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}
{{احکام}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''نماز آیات'''، از [[نماز]]های [[واجب|واجبی]] است که با رخ دادن حوادث طبیعی ویژه‌ای، بر [[تکلیف|مُکلَّفان]] واجب می‌شود.نماز آيات دو [[ركعت]] است و در هر ركعت پنج [[رکوع]] دارد که در [[رساله توضیح المسائل]] [[مراجع تقلید]] مفصّل به کیفیت برگزاری و [[احکام]] و آداب آن اشاره شده است. گزاردن چنین نمازی کنایه از این است که این‌گونه حوادث نشانه‌هایی از قدرت الهی و نظم و حساب دقیق عالم طبیعی است. خواندن این [[نماز]]، انسان را از خُرافات و خیال‌های بیهوده باز می‌دارد و متوجه آفریدگار هستی می‌نماید و همچنین سبب فرونشستن ترس و دلهره وآرامش دل‌ها می‌شود.
'''نماز آیات'''، از [[نماز]]های [[واجب|واجبی]] است که با رخ دادن حوادث طبیعی ویژه‌ای، بر [[تکلیف|مُکلَّفان]] واجب می‌شود.نماز آیات دو [[رکعت]] است و در هر رکعت پنج [[رکوع]] دارد که در [[رساله توضیح المسائل]] [[مراجع تقلید]] مفصّل به کیفیت برگزاری و [[احکام]] و آداب آن اشاره شده است. گزاردن چنین نمازی کنایه از این است که این‌گونه حوادث نشانه‌هایی از قدرت الهی و نظم و حساب دقیق عالم طبیعی است. خواندن این [[نماز]]، انسان را از خُرافات و خیال‌های بیهوده باز می‌دارد و متوجه آفریدگار هستی می‌نماید و همچنین سبب فرونشستن ترس و دلهره وآرامش دل‌ها می‌شود.


==علت نامگذاری==
==علت نامگذاری==
آیات در زبان عربی جمع «آیه» یا «آیت» به معنای «نشانه‌» است.این [[نماز]] را نماز آیات (نشانه‌ها) گویند، زیرا خواندنش هنگامی [[واجب]] می‌شود که حوادث طبیعی ویژه‌ای رخ دهد.{{مدرک}}
آیات در زبان عربی جمع «آیه» یا «آیت» به معنای «نشانه» است.این [[نماز]] را نماز آیات (نشانه‌ها) گویند، زیرا خواندنش هنگامی [[واجب]] می‌شود که حوادث طبیعی ویژه‌ای رخ دهد.{{مدرک}}


==پیشینه==
==پیشینه==
در گذشته، برخی از مردم نسبت به وقوع حوادث طبیعی افکار خرافاتی داشتند؛ برای مثال هنگامی که [[ابراهیم فرزند رسول خدا|ابراهیم]] فرزند [[رسول خدا(ص)|رسول خدا]] از دنیا رفت، خورشید گرفت؛ مردم تصوّر کردند گرفتگی خورشید بر اثر وفات فرزند پیامبر(ص) است. از [[امام کاظم(ع)]] نقل شده است: هنگامی که ابراهیم پسر [[پیامبر (ص)|پیامبر خدا(ص)]] مُرد، در پی مرگش سه سنت برای امت ([[اسلام]]) بر جای ماند: نخست آنکه هنگامی که روانش از تن جدا شد، خورشید گرفت. مردم گفتند که فقط خورشید بهر مرگ پسر فرستادهٔ خدا گرفته‌است. پیامبر خدا پس از شنیدن این سخن بالای [[منبر]] رفت، ثنای خدا گفت سپس فرمود: «ای مردم! همانا گرفتن خورشید و ماه نشانه‌هایی از نشانه‌های خدا است که فرمان‌بردارانه به فرمان او روان‌اند، برای مرگ و زندگی هیچ‌کس نمی‌گیرند. پس هرگاه یکی یا هر دو گرفت، نماز [آیات] بگزارید». پس از منبر پایین آمد و با مردم نماز خورشیدگرفتگی (کسوف) را برگزار کردند. از آن زمان ، نماز آیات بر [[مسلمانان]] واجب شد.<ref>وسائل الشیعة ج۷، ص۴۸۵.</ref>
در گذشته، برخی از مردم نسبت به وقوع حوادث طبیعی افکار خرافاتی داشتند؛ برای مثال هنگامی که [[ابراهیم فرزند رسول خدا|ابراهیم]] فرزند [[رسول خدا(ص)|رسول خدا]] از دنیا رفت، خورشید گرفت؛ مردم تصوّر کردند گرفتگی خورشید بر اثر وفات فرزند پیامبر(ص) است. از [[امام کاظم(ع)]] نقل شده است: هنگامی که ابراهیم پسر [[پیامبر(ص)|پیامبر خدا(ص)]] مُرد، در پی مرگش سه سنت برای امت ([[اسلام]]) بر جای ماند: نخست آنکه هنگامی که روانش از تن جدا شد، خورشید گرفت. مردم گفتند که فقط خورشید بهر مرگ پسر فرستادهٔ خدا گرفته‌است. پیامبر خدا پس از شنیدن این سخن بالای [[منبر]] رفت، ثنای خدا گفت سپس فرمود: «ای مردم! همانا گرفتن خورشید و ماه نشانه‌هایی از نشانه‌های خدا است که فرمان‌بردارانه به فرمان او روان‌اند، برای مرگ و زندگی هیچ‌کس نمی‌گیرند. پس هرگاه یکی یا هر دو گرفت، نماز [آیات] بگزارید». پس از منبر پایین آمد و با مردم نماز خورشیدگرفتگی (کسوف) را برگزار کردند. از آن زمان، نماز آیات بر [[مسلمانان]] واجب شد.<ref>وسائل الشیعة ج۷، ص۴۸۵.</ref>


==شرایط وجوب نماز آیات==
==شرایط وجوب نماز آیات==
اگر اتفاقات زیر در جایی که شخص حضور دارد رخ دهد، نماز آیات بر او [[واجب]] می‌شود:
اگر اتفاقات زیر در جایی که شخص حضور دارد رخ دهد، نماز آیات بر او [[واجب]] می‌شود:


خورشید یا ماه‌گرفتگی (جزئی یا کلی)، زمین لرزه، آذرخش و صاعقه و طوفان‌ها و بادهاى زرد و سرخ،<ref>در صورتى كه به آنها آيت صدق كند[غيرعادى باشند]اگر چه كسى هم نترسد، نماز آيات واجب است.گلپايگانى، مسأله ١۵٠٠</ref> و حوادث طبیعی دیگر در صورتی که موجب وحشت اکثر مردم شود.<ref>فلاح‎‌زاده، احکام دین، ج١ ص١۴٨.</ref>
خورشید یا ماه‌گرفتگی (جزئی یا کلی)، زمین لرزه، آذرخش و صاعقه و طوفان‌ها و بادهای زرد و سرخ،<ref>در صورتی که به آنها آیت صدق کند[غیرعادی باشند]اگر چه کسی هم نترسد، نماز آیات واجب است.گلپایگانی، مسأله ۱۵۰۰</ref> و حوادث طبیعی دیگر در صورتی که موجب وحشت اکثر مردم شود.<ref>فلاح‎زاده، احکام دین، ج۱ ص۱۴۸.</ref>


منظور از گرفتن ماه و خورشيد مقدارى است كه با چشم ديده مى‌شود، امّا اگر آن قدر كم باشد كه با وسایل علمى مى‌توان ديد يا بسيار زودگذر است و فوراً باز مى‌شود، نماز آيات واجب نيست.<ref>خمینی، رساله نجاة العباد، ج١، ص١٠٩</ref>
منظور از گرفتن ماه و خورشید مقداری است که با چشم دیده می‌شود، امّا اگر آن قدر کم باشد که با وسایل علمی می‌توان دید یا بسیار زودگذر است و فوراً باز می‌شود، نماز آیات واجب نیست.<ref>خمینی، رساله نجاة العباد، ج۱، ص۱۰۹</ref>


==راه اثبات موجب نماز آیات==
==راه اثبات موجب نماز آیات==
وقوع چيزى كه نماز آيات براى آن واجب است و همچنين زمان و مقدار آن، از سه راه ثابت می شود:
وقوع چیزی که نماز آیات برای آن واجب است و همچنین زمان و مقدار آن، از سه راه ثابت می‌شود:
# با يقين خود انسان.
# با یقین خود انسان.
# شهادت دو نفر عادل.<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج١، ص٣۴٧.</ref>
# شهادت دو نفر عادل.<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۴۷.</ref>
# ظنّی که اطمينان بیاورد.<ref>بهجت، محمد تقی، ج١، ص۴٨٠</ref>
# ظنّی که اطمینان بیاورد.<ref>بهجت، محمد تقی، ج۱، ص۴۸۰</ref>
بلكه بنابر احتياط (واجب)، با شهادت يك نفر عادل (نيز ثابت مى‌شود) و با خبر دادن منجّمى كه به راستگوئيش اطمينان هست-بنا بر احتياط (واجب) -اگر اقوا نباشد-(ثابت مى‌شود).<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج١، ص٣۴٧.</ref>
بلکه بنابر احتیاط (واجب)، با شهادت یک نفر عادل (نیز ثابت می‌شود) و با خبر دادن منجّمی که به راستگوئیش اطمینان هست-بنا بر احتیاط (واجب) -اگر اقوا نباشد-(ثابت می‌شود).<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۴۷.</ref>


== وقت نماز آیات==
== وقت نماز آیات==
* وقت نماز كسوف و خسوف از اوّل گرفتگى قرص تا زمان ظاهر شدن تمام قرص است و ليكن احوط آن است كه از زمان شروع در ظاهر شدن قرص، بجا آوردن آن را به تأخير نياندازند.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج١، ص۴١١. مسأله ١٣٠٧</ref>
* وقت نماز کسوف و خسوف از اوّل گرفتگی قرص تا زمان ظاهر شدن تمام قرص است و لیکن احوط آن است که از زمان شروع در ظاهر شدن قرص، بجا آوردن آن را به تأخیر نیاندازند.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۱. مسأله ۱۳۰۷</ref>
* وقت خواندن نماز زلزله و باقى امور از آيات ديگر تا آخر عمر است و نيّت آن به صورت ادا است ليكن ظاهر آن است كه وجوب آن فورى است و امّا احوط آن است كه از وقتى كه براى بجا آوردن آن لازم است به تأخير نياندازند.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج١، ص۴١١. مسأله١٣٠٨</ref>
* وقت خواندن نماز زلزله و باقی امور از آیات دیگر تا آخر عمر است و نیت آن به صورت ادا است لیکن ظاهر آن است که وجوب آن فوری است و امّا احوط آن است که از وقتی که برای بجا آوردن آن لازم است به تأخیر نیاندازند.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۱. مسأله۱۳۰۸</ref>
* قضاى نماز آيات در مورد كسوف و خسوف، هرگاه تمام قرص گرفته باشد [[واجب]] است خواه عمدا آن را ترك نموده باشد و خواه سهوا، بر وقوع آن مطّلع شده باشد و يا مطّلع نشده باشد، ولى هرگاه تمام قرص نگرفته باشد اگر تا بيرون رفتن قرص از آن مطّلع نشده باشد و بعد از آن بفهمد قضاى آن بر او واجب نيست امّا اگر در وقت گرفتن قرص بفهمد و آن را ترك كند قضاى آن بر او واجب است خواه عمدا ترك كرده باشد و خواه سهواً.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج١، ص۴١١. مسأله١٣١٠</ref>
* قضای نماز آیات در مورد کسوف و خسوف، هرگاه تمام قرص گرفته باشد [[واجب]] است خواه عمدا آن را ترک نموده باشد و خواه سهوا، بر وقوع آن مطّلع شده باشد و یا مطّلع نشده باشد، ولی هرگاه تمام قرص نگرفته باشد اگر تا بیرون رفتن قرص از آن مطّلع نشده باشد و بعد از آن بفهمد قضای آن بر او واجب نیست امّا اگر در وقت گرفتن قرص بفهمد و آن را ترک کند قضای آن بر او واجب است خواه عمدا ترک کرده باشد و خواه سهواً.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۱. مسأله۱۳۱۰</ref>


==کیفیت برگزاری==
==کیفیت برگزاری==
[[پرونده:آیه اول.gif.png|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_آیه اول]]
[[پرونده:آیه اول.gif.png|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_آیه اول]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع اول]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع اول]]
[[پرونده:آیه دوم.gif.png|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_آیه دوم]]
[[پرونده:آیه دوم.gif.png|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_آیه دوم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع دوم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع دوم]]
[[پرونده:آیه سوم.gif.png|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_آیه سوم]]
[[پرونده:آیه سوم.gif.png|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_آیه سوم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع سوم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع سوم]]
[[پرونده:آیه چهارم.gif.png|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_آیه چهارم]]
[[پرونده:آیه چهارم.gif.png|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_آیه چهارم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع چهارم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع چهارم]]
[[پرونده:آیه پنجم.gif.png|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_آیه پنجم]]
[[پرونده:آیه پنجم.gif.png|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_آیه پنجم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|200px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع پنجم]]
[[پرونده:رکوع نماز آیات.gif|بندانگشتی|۲۰۰px|نماز آیات_رکعت اول_رکوع پنجم]]
نماز آيات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد. در نماز آيات، قبل از هر ركوع، [[سوره حمد]] و سورۀ ديگرى از [[قرآن]] خوانده مى‌شود، كه در اين صورت، در دو ركعت، ده حمد و ده سوره خوانده مى‌شود، ولى مى‌توان يك سوره را پنج قسمت كرده و قبل از هر ركوع يك قسمت از آن را خواند، كه در اين صورت، در دو ركعت دو حمد و دو سوره خوانده مى‌شود.
نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد. در نماز آیات، قبل از هر رکوع، [[سوره حمد]] و سورۀ دیگری از [[قرآن]] خوانده می‌شود، که در این صورت، در دو رکعت، ده حمد و ده سوره خوانده می‌شود، ولی می‌توان یک سوره را پنج قسمت کرده و قبل از هر رکوع یک قسمت از آن را خواند، که در این صورت، در دو رکعت دو حمد و دو سوره خوانده می‌شود.


اکنون به عنوان نمونه، نماز آیات را به شکل کوتاه آن با تقسیم سوره [[سوره قدر|قدر]] بیان می‌کنیم:
اکنون به عنوان نمونه، نماز آیات را به شکل کوتاه آن با تقسیم سوره [[سوره قدر|قدر]] بیان می‌کنیم:


'''ركعت اوّل:'''
'''رکعت اوّل:'''


پس از نیت، با گفتن "الله اکبر" نماز را شروع می کنیم.
پس از نیت، با گفتن "الله اکبر" نماز را شروع می‌کنیم.
سوره حمد را بخوانید و حالا پس از بسم الله الرحمن الرحیم، [[آیه]] اول سوره قدر را بخوانید<ref>{{متن قرآن|إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ‌﴿١﴾|ترجمه= |سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=١}}</ref>
سوره حمد را بخوانید و حالا پس از بسم الله الرحمن الرحیم، [[آیه]] اول سوره قدر را بخوانید<ref>{{متن قرآن|إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ‌﴿۱﴾|ترجمه=|سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=۱}}</ref>


به [[رکوع]] بروید
به [[رکوع]] بروید


برخیزید و آیه دوم سوره قدر را بخوانید<ref>{{متن قرآن|وَمَا أَدْرَ‌اكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ‌﴿٢﴾|ترجمه= |سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=٢}}</ref> (بسم الله الرحمن الرحیم نمی خواهد فقط آیه بعدی سوره قدر)
برخیزید و آیه دوم سوره قدر را بخوانید<ref>{{متن قرآن|وَمَا أَدْرَ‌اک مَا لَیلَةُ الْقَدْرِ‌﴿۲﴾|ترجمه=|سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=۲}}</ref> (بسم الله الرحمن الرحیم نمی‌خواهد فقط آیه بعدی سوره قدر)


به رکوع بروید
به رکوع بروید


برخیزید و آیه سوم سوره قدر را بخوانید؛<ref>{{متن قرآن|لَيْلَةُ الْقَدْرِ‌ خَيْرٌ‌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ‌﴿٣﴾|ترجمه= |سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=٣}}</ref> به رکوع بروید
برخیزید و آیه سوم سوره قدر را بخوانید؛<ref>{{متن قرآن|لَیلَةُ الْقَدْرِ‌ خَیرٌ‌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ‌﴿۳﴾|ترجمه=|سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=۳}}</ref> به رکوع بروید


برخیزید و آیه چهارم سوره قدر را بخوانید؛<ref>{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّ‌وحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَ‌بِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ‌﴿٤﴾|ترجمه= |سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=٤}}</ref> به رکوع بروید
برخیزید و آیه چهارم سوره قدر را بخوانید؛<ref>{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِکةُ وَالرُّ‌وحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَ‌بِّهِم مِّن کلِّ أَمْرٍ‌﴿۴﴾|ترجمه=|سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=۴}}</ref> به رکوع بروید


برخیزید و آیه پنجم سوره قدر را بخوانید؛<ref>{{متن قرآن|سَلَامٌ هِيَ حَتَّىٰ مَطْلَعِ الْفَجْرِ‌﴿٥﴾|ترجمه= |سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=٥}}</ref> به رکوع بروید
برخیزید و آیه پنجم سوره قدر را بخوانید؛<ref>{{متن قرآن|سَلَامٌ هِی حَتَّیٰ مَطْلَعِ الْفَجْرِ‌﴿۵﴾|ترجمه=|سوره=[[سوره قدر|قدر]]|آیه=۵}}</ref> به رکوع بروید


به سجده بروید(دو بار سجده مثل نماز عادی)
به سجده بروید(دو بار سجده مثل نماز عادی)


'''ركعت دوّم:'''
'''رکعت دوّم:'''


رکعت دوم را مانند رکعت اول بخوانید ، فقط در رکعت دوم می‌توانید [[قنوت]] را هم بخوانید
رکعت دوم را مانند رکعت اول بخوانید، فقط در رکعت دوم می‌توانید [[قنوت]] را هم بخوانید


سپس رکوع پنجم را بعد از قنوت بجا آورده، سر از رکوع برداشته و به سجده می روید.
سپس رکوع پنجم را بعد از قنوت بجا آورده، سر از رکوع برداشته و به سجده می‌روید.


با تشهد و سلام، نماز را به اتمام می‌رسانید.<ref>ر.ک. فلاح‎‌زاده، احکام دین، ج١، ص١۴٨ و ١۴٩.</ref>
با تشهد و سلام، نماز را به اتمام می‌رسانید.<ref>ر.ک. فلاح‎زاده، احکام دین، ج۱، ص۱۴۸ و ۱۴۹.</ref>


واجبات نماز آيات عبارتند از:١-[[نيت]] ٢-[[تکبیرة الاحرام]] ٣-[[قرائت]] ۴-[[سجده|سجدتان]] ۵-پنج [[رکوع]] در هر ركعت ۶-پنج [[قيام]] واجب در هر ركعت ٧-پنج قرائت واجبه ٨-[[تشهد]] ٩-[[سلام (نماز)|سلام]]. <ref>شرح تبصره علامه حلی، ج١، ص١۴۶.</ref>
واجبات نماز آیات عبارتند از:۱-[[نیت]] ۲-[[تکبیرة الاحرام]] ۳-[[قرائت]] ۴-[[سجده|سجدتان]] ۵-پنج [[رکوع]] در هر رکعت ۶-پنج [[قیام]] واجب در هر رکعت ۷-پنج قرائت واجبه ۸-[[تشهد]] ۹-[[سلام (نماز)|سلام]].<ref>شرح تبصره علامه حلی، ج۱، ص۱۴۶.</ref>


==احکام نماز آیات==
==احکام نماز آیات==
* نماز آيات را مى‌توان به جماعت خواند، كه در اين صورت [[سوره حمد|حمد]] و سوره‌ها را تنها امام جماعت مى‌خواند.<ref>العروةالوثقى، ج١، ص ٧٣٠، م ١٣. </ref>
* نماز آیات را می‌توان به جماعت خواند، که در این صورت [[سوره حمد|حمد]] و سوره‌ها را تنها امام جماعت می‌خواند.<ref>العروةالوثقی، ج۱، ص۷۳۰، م ۱۳. </ref>
* اگر يكى از سبب‌هاى نماز آيات در شهرى اتفاق بيفتد فقط مردم همان شهر بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست.<ref>توضيح المسائل، م ١۴٩۴.</ref>
* اگر یکی از سبب‌های نماز آیات در شهری اتفاق بیفتد فقط مردم همان شهر باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست.<ref>توضیح المسائل، م ۱۴۹۴.</ref>
* اگر در يك ركعت از نمازآيات پنج‌ مرتبه حمد و سوره‌ بخواند و در ركعت ديگر يك حمد بخواند و سوره را تقسيم كند صحيح است.<ref>توضيح المسائل، م ١۵٠٩.</ref>
* اگر در یک رکعت از نمازآیات پنج‌ مرتبه حمد و سوره‌ بخواند و در رکعت دیگر یک حمد بخواند و سوره را تقسیم کند صحیح است.<ref>توضیح المسائل، م ۱۵۰۹.</ref>
* [[مستحب]] است پيش از ركوع دوّم و چهارم و ششم و هشتم و دهم [[قنوت]] بخواند، و اگر تنها يك قنوت پيش از ركوع دهم بخواند كافى است.<ref>توضيح المسائل، م ١۵١٢.</ref>
* [[مستحب]] است پیش از رکوع دوّم و چهارم و ششم و هشتم و دهم [[قنوت]] بخواند، و اگر تنها یک قنوت پیش از رکوع دهم بخواند کافی است.<ref>توضیح المسائل، م ۱۵۱۲.</ref>
* هر يك از ركوع‌هاى نماز آيات، ركن است، كه اگر عمداً يا سهواً كم يا زياد شود، نماز باطل است.<ref>توضيح المسائل، م ١۵١۵.</ref>
* هر یک از رکوع‌های نماز آیات، رکن است، که اگر عمداً یا سهواً کم یا زیاد شود، نماز باطل است.<ref>توضیح المسائل، م ۱۵۱۵.</ref>
* چيزهايى كه در [[نمازهای یومیه]] واجب و مستحب است در نماز آيات هم واجب و مستحب مى‌باشد ولى در نماز آيات مستحب است به جاى [[اذان]] و [[اقامه]] سه مرتبه به قصد اميد [[ثواب]]، بگويند «الصلاة».<ref>توضيح المسائل، م ١۵١٠.</ref>
* چیزهایی که در [[نمازهای یومیه]] واجب و مستحب است در نماز آیات هم واجب و مستحب می‌باشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای [[اذان]] و [[اقامه]] سه مرتبه به قصد امید [[ثواب]]، بگویند «الصلاة».<ref>توضیح المسائل، م ۱۵۱۰.</ref>
* در نماز آيات،  چه در شب باشد يا روز، بلند خواندن حمد و سوره، مستحب است.<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج١، ص٣۵١.</ref>
* در نماز آیات، چه در شب باشد یا روز، بلند خواندن حمد و سوره، مستحب است.<ref>ترجمه تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۵۱.</ref>
* هرگاه ركوع نماز آيات سهواً كم يا زياد شود نماز باطل مى‌شود ولى اگر محلّش باقى باشد هرگاه برگردد و ما بقى را بجا آورد اشكالى ندارد.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج١، ص ۴١٣. مسأله ١٣١٨</ref>
* هرگاه رکوع نماز آیات سهواً کم یا زیاد شود نماز باطل می‌شود ولی اگر محلّش باقی باشد هرگاه برگردد و ما بقی را بجا آورد اشکالی ندارد.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۳. مسأله ۱۳۱۸</ref>
* حكم شك و سهو در نماز آيات مانند نماز يوميّه است مگر در شك در ركوع‌هاى آن كه بايد در اينجا بنا را بر كمتر گذاشت.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج١، ص ۴١۴. مسأله ١٣١٩</ref>
* حکم شک و سهو در نماز آیات مانند نماز یومیه است مگر در شک در رکوع‌های آن که باید در اینجا بنا را بر کمتر گذاشت.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۴. مسأله ۱۳۱۹</ref>
* نماز آيات بر هر مكلفى واجب است مگر بر [[حیض|حائض]] و [[نفاس|نَفساء]] كه از آنها ساقط است اگر چه احوط بر آنها بعد از پاك شدن و غسل كردن، آن كه قضاء كند.<ref>غایه القصوی فی ترجمه العروة الوثقی، ج٢، ص٢٧.</ref>
* نماز آیات بر هر مکلفی واجب است مگر بر [[حیض|حائض]] و [[نفاس|نَفساء]] که از آنها ساقط است اگر چه احوط بر آنها بعد از پاک شدن و غسل کردن، آن که قضاء کند.<ref>غایه القصوی فی ترجمه العروة الوثقی، ج۲، ص۲۷.</ref>
* اگر از چيزهايى كه نماز آيات براى آنها واجب است بيشتر از يكى اتفاق بيفتد، انسان بايد براى هر يك از آنها يك نماز آيات بخواند، مثلاً اگر خورشيد بگيرد و زلزله هم بشود، بايد دو نماز آيات بخواند.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج١، ص٨١٣.</ref> در این صورت احوط این است که در نيّت نماز سبب را تعيين کند و لو به نحو اجمال.<ref>ر.ک.غایه القصوی فی ترجمه العروة الوثقی، ج٢، ص٢٧.</ref>
* اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۱۳.</ref> در این صورت احوط این است که در نیت نماز سبب را تعیین کند و لو به نحو اجمال.<ref>ر.ک.غایه القصوی فی ترجمه العروة الوثقی، ج۲، ص۲۷.</ref>
* كسى كه چند نماز آيات بر او واجب است، اگر همۀ آن‌ها براى يك چيز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشيد گرفته و نماز آن‌ها را نخوانده است، موقعى كه قضاى آن‌ها را مى‌خواند، لازم نيست معين كند كه براى كدام دفعۀ آن‌ها باشد. و هم چنين است اگر چند نماز براى رعد و برق و بادهاى سياه و سرخ و مانند اينها بر او واجب شده باشد، ولى اگر براى آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله، يا براى دو تاى اينها نمازهايى بر او واجب شده باشد بنا بر احتياط واجب، بايد موقع نيت، معين كند نماز آياتى را كه مى‌خواند براى كدام يك آنها است.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج١، ص٨١٣.</ref>
* کسی که چند نماز آیات بر او واجب است، اگر همۀ آن‌ها برای یک چیز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آن‌ها را نخوانده است، موقعی که قضای آن‌ها را می‌خواند، لازم نیست معین کند که برای کدام دفعۀ آن‌ها باشد. و هم چنین است اگر چند نماز برای رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها بر او واجب شده باشد، ولی اگر برای آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله، یا برای دو تای اینها نمازهایی بر او واجب شده باشد بنا بر احتیاط واجب، باید موقع نیت، معین کند نماز آیاتی را که می‌خواند برای کدام یک آنها است.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۱۳.</ref>
* پس لرزه‌هاى زيادى كه بعد از زلزلۀ اصلى رخ مى‌دهند، اگر محسوس باشند، سبب واجب شدن نماز آيات مى‌شوند.<ref>[http://www.bahjat.org/index.php/ahkam/esteftahat/161-2011-09-06-09-36-57.html مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت الله بهجت(ره)]</ref>
* پس لرزه‌های زیادی که بعد از زلزلۀ اصلی رخ می‌دهند، اگر محسوس باشند، سبب واجب شدن نماز آیات می‌شوند.<ref>[http://www.bahjat.org/index.php/ahkam/esteftahat/161-2011-09-06-09-36-57.html مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت الله بهجت(ره)]</ref>
===تداخل وقت نمازهای یومیه و نماز آيات===
===تداخل وقت نمازهای یومیه و نماز آیات===
هرگاه هر يك از موجبات نماز آيات در وقت [[نمازهای یومیه]] واقع گردد بايد هر يك را كه وقت آن تنگ است مقدّم داشت ولى اگر وقت هر دو تنگ باشد بايد نماز يوميّه را مقدّم بدارد و در صورتى كه وقت هر دو وسيع باشد مى‌تواند هر كدام را كه بخواهد مقدّم بدارد و احوط مقدّم داشتن نماز يوميّه است.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج١، ص ۴١٢. مسأله ١٣١٢</ref>
هرگاه هر یک از موجبات نماز آیات در وقت [[نمازهای یومیه]] واقع گردد باید هر یک را که وقت آن تنگ است مقدّم داشت ولی اگر وقت هر دو تنگ باشد باید نماز یومیه را مقدّم بدارد و در صورتی که وقت هر دو وسیع باشد می‌تواند هر کدام را که بخواهد مقدّم بدارد و احوط مقدّم داشتن نماز یومیه است.<ref>رساله شریفه مجمع الرسائل (المحشَّی)، ج۱، ص۴۱۲. مسأله ۱۳۱۲</ref>


===اعلام مركز زلزله نگارى===
===اعلام مرکز زلزله نگاری===
به [[فتوا|فتوای]] بعضی از [[مراجع تقلید]] اگر مركز زلزله نگارى، وقوع لرزش‌هاى خفيف زمين را با ذكر تعداد آن در منطقه‌اى كه ما زندگى مى‌كنيم، اعلام نمايد، ولى ما اصلاً آنها را احساس نكنيم، در اين حالت نماز آيات بر ما [[واجب]] نيست.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج١، ص٨٢۴.</ref>
به [[فتوا|فتوای]] بعضی از [[مراجع تقلید]] اگر مرکز زلزله نگاری، وقوع لرزش‌های خفیف زمین را با ذکر تعداد آن در منطقه‌ای که ما زندگی می‌کنیم، اعلام نماید، ولی ما اصلاً آنها را احساس نکنیم، در این حالت نماز آیات بر ما [[واجب]] نیست.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۲۴.</ref>


===شک در نماز آيات===
===شک در نماز آیات===
* اگر در نماز آيات شك كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جايى نرسد نماز باطل است.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج١، ص٨٢٢.مسأله ١۵١٣.</ref>
* اگر در نماز آیات شک کند که چند رکعت خوانده و فکرش به جایی نرسد نماز باطل است.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۲۲.مسأله ۱۵۱۳.</ref>
* چنانچه گمان به عدد ركعات و يا افعال در نماز آيات برايش پيدا شود بايد به گمان عمل نمايد.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج١، ص٨٢٢.</ref>
* چنانچه گمان به عدد رکعات و یا افعال در نماز آیات برایش پیدا شود باید به گمان عمل نماید.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۲۲.</ref>
* اگر شك كند كه در ركوع آخر ركعت اول است يا در ركوع اول ركعت دوم و فكرش به جايى نرسد، نماز باطل است. ولى اگر مثلاً شك كند كه چهار ركوع كرده يا پنج ركوع، چنانچه براى رفتن به سجده خم نشده، بايد ركوعى را كه شك دارد به جا آورده يا نه، به جا آورد. و اگر براى رفتن به سجده خم شده، بايد به شك خود اعتنا نكند.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج١، ص٨٢٢.مسأله ١۵١۴.</ref>
* اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است یا در رکوع اول رکعت دوم و فکرش به جایی نرسد، نماز باطل است. ولی اگر مثلاً شک کند که چهار رکوع کرده یا پنج رکوع، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده، باید رکوعی را که شک دارد به جا آورده یا نه، به جا آورد. و اگر برای رفتن به سجده خم شده، باید به شک خود اعتنا نکند.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۲۲.مسأله ۱۵۱۴.</ref>
* اگر در عدد ركوع‌ها شك كند، بنا بر كمتر مى‌گذارد و اگر از محلّ گذشته يعنى وارد سجده شده باشد، اعتنا نمى‌كند.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج١، ص٨٢٢.</ref>
* اگر در عدد رکوع‌ها شک کند، بنا بر کمتر می‌گذارد و اگر از محلّ گذشته یعنی وارد سجده شده باشد، اعتنا نمی‌کند.<ref>رساله توضیح المسایل(مراجع)، ج۱، ص۸۲۲.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* خمینی، روح الله، ترجمه تحریر الوسیله، مترجم:اسلامی، علی، مترجم:قاضی‌زاده، محمد، دفتر انتشارات اسلامی(وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) قم١٣٨٣.
* خمینی، روح الله، ترجمه تحریر الوسیله، مترجم:اسلامی، علی، مترجم:قاضی‌زاده، محمد، دفتر انتشارات اسلامی(وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) قم۱۳۸۳.
* بهجت، محمد تقی، جامع المسایل، دفتر حضرت آیه الله العظمی بهجت، قم١٣٨۴.
* بهجت، محمد تقی، جامع المسایل، دفتر حضرت آیه الله العظمی بهجت، قم۱۳۸۴.
* صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، رساله شریفه مجمع الرسائل(المحشَّی)، موسسه حضرت صاحب الزمان، مشهد مقدس١٣٧٣.
* صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، رساله شریفه مجمع الرسائل(المحشَّی)، موسسه حضرت صاحب الزمان، مشهد مقدس۱۳۷۳.
* طوسی، محمد بن حسن، گزیده تهذیب، مترجم:بهبودی، محمد باقر، کویر، تهران١٣٧٠.
* طوسی، محمد بن حسن، گزیده تهذیب، مترجم:بهبودی، محمد باقر، کویر، تهران۱۳۷۰.
* محمدی، علی، شرح تبصره علامه حلی، دار الفکر، قم١٣٧۶.
* محمدی، علی، شرح تبصره علامه حلی،‌دار الفکر، قم۱۳۷۶.
* یزدی، محمد کاظم بن عبد العظیم، غایه القصوی فی ترجمه العروة الوثقی، مترجم:قمی، عباس، مصحح:اسداللهی فرد، علیرضا، صبح پیروزی، قم.
* یزدی، محمد کاظم بن عبد العظیم، غایه القصوی فی ترجمه العروة الوثقی، مترجم:قمی، عباس، مصحح:اسداللهی فرد، علیرضا، صبح پیروزی، قم.
* خمینی، روح الله، رساله نجاة العباد، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران.
* خمینی، روح الله، رساله نجاة العباد، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران.
* فلاح‎‌زاده، محمدحسین، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۶.
* فلاح‎زاده، محمدحسین، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۶.
* حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم.
* حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم.
{{پایان}}
{{پایان}}


{{نمازها}}
{{نمازها}}
خط ۱۳۰: خط ۱۳۱:
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۹۳

ویرایش