پرش به محتوا

قبرستان تخت فولاد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:


===عارفان و زاهدان===
===عارفان و زاهدان===
 
[[پرونده:تکیه جهانگیرخان قشقایی تخت فولاد اصفهان.jpg|بندانگشتی|مدفن جهانگیرخان در تخت فولاد اصفهان]]
عارفان و زاهدان سده های پنجم تا نهم، در این ناحیه زوایا و عبادتگاه هایی ساخته بودند<ref>مهدوی ، ص 24</ref> چنانکه [[کمال الدین اسماعیل اصفهانی]] (متوفی 635)، شاعر معروف، در یکی از همین تکایای تخت فولاد به دست مغولان کشته شد.<ref>ظل السلطان ، ج 1، ص 380ـ381</ref>
عارفان و زاهدان سده های پنجم تا نهم، در این ناحیه زوایا و عبادتگاه هایی ساخته بودند<ref>مهدوی ، ص 24</ref> چنانکه [[کمال الدین اسماعیل اصفهانی]] (متوفی 635)، شاعر معروف، در یکی از همین تکایای تخت فولاد به دست مغولان کشته شد.<ref>ظل السلطان ، ج 1، ص 380ـ381</ref>


خط ۲۸: خط ۲۸:
[[پرونده:مقبره آقا رحیم ارباب.JPG|بندانگشتی|مقبره [[آقا رحیم ارباب]] در تخت فولاد اصفهان]]
[[پرونده:مقبره آقا رحیم ارباب.JPG|بندانگشتی|مقبره [[آقا رحیم ارباب]] در تخت فولاد اصفهان]]
[[پرونده:سنگ قبر آقا رحیم ارباب.jpg|بندانگشتی|سنگ قبر آقا رحیم ارباب]]
[[پرونده:سنگ قبر آقا رحیم ارباب.jpg|بندانگشتی|سنگ قبر آقا رحیم ارباب]]
در دورة معاصر در تخت فولاد برای برخی از بزرگان و اندیشمندان، بقعه و بنای یادبود احداث کرده اند، از جمله: بنای یادبود [[بهاءالدین محمد اصفهانی]] (فاضل هندی)، آیت اللّه [[حاج آقارحیم ارباب]]، حکیم [[جهانگیرخان قشقایی]]، [[ملااسماعیل خواجویی]]، استاد [[جلال تاج اصفهانی]]، [[آیت اللّه شمس آبادی]]، [[بانو امین|بانو نصرت الحاجیه امین]].
در دوره معاصر در تخت فولاد برای برخی از بزرگان و اندیشمندان، بقعه و بنای یادبود احداث کرده اند، از جمله: بنای یادبود [[بهاءالدین محمد اصفهانی]] (فاضل هندی)، آیت اللّه [[حاج آقارحیم ارباب]]، حکیم [[جهانگیرخان قشقایی]]، [[ملااسماعیل خواجویی]]، استاد [[جلال تاج اصفهانی]]، [[آیت اللّه شمس آبادی]]، [[بانو امین|بانو نصرت الحاجیه امین]].


==تاریخچه==
==تاریخچه==
===در دوره الجایتو===
===در دوره الجایتو===
تخت فولاد از دوره [[الجایتو]] (703ـ716) گورستان بوده است<ref>جابری انصاری ، همانجا</ref> و تا اواخر دوره [[صفویه|صفوی]]، مزار [[بابا رکن الدین]] نیز خوانده می شد.<ref>هنرفر، ص 493</ref>
تخت فولاد از دوره [[الجایتو]] (703ـ716) گورستان بوده است<ref>جابری انصاری ، همانجا</ref> و تا اواخر دوره [[صفویه|صفوی]]، مزار [[بابا رکن الدین]] نیز خوانده می شد.<ref>هنرفر، ص 493</ref>


خط ۴۲: خط ۴۴:
در زمان قاجار، [[محمدحسین خان امین الدوله]] از جنوب پل خواجو تا دروازه تخت فولاد خیابانی ساخت که به «چهارباغ امین آباد» معروف شد.<ref>ارباب اصفهانی ، ص 43ـ44</ref> امروزه این خیابان به نام «فیض» نامیده می شود.
در زمان قاجار، [[محمدحسین خان امین الدوله]] از جنوب پل خواجو تا دروازه تخت فولاد خیابانی ساخت که به «چهارباغ امین آباد» معروف شد.<ref>ارباب اصفهانی ، ص 43ـ44</ref> امروزه این خیابان به نام «فیض» نامیده می شود.


در 1294 تخت فولاد یکی از دو گورستان شهر اصفهان با محیطی تقریباً بیش از ربع فرسنگ بود.<ref>تحویلدار، ص 33ـ34</ref> از 1300 تا 1308 آبادی و دیه مختصری داشت و باغ سعادت آباد حد شمالی آن را تشکیل می داد. قبرستانی وسیع و تکیه میرفندرسکی و بقعه لسان الارض در شمال شرقی و مسجد مصلاّ در غرب آن قرار داشت. مصلاّی تخت فولاد که بعد از 1300 ساخته شده است، حدود بیست جریب مساحت دارد.<ref>جابری انصاری، 1378ش، ج 2، ص 143</ref> در 1318 در مغرب دروازه تخت فولاد ـ که سابقاً معبر کاروان فارس بوده ـ مسجد و مدرسه رکن الملک ساخته شده است.<ref>همانجا؛ نیز رجوع کنید بههنرفر، ص 805 ـ806</ref>
در 1294 تخت فولاد یکی از دو گورستان شهر اصفهان با محیطی تقریباً بیش از ربع فرسنگ بود.<ref>تحویلدار، ص 33ـ34</ref>
 
===در دوره پهلوی===
 
قبرستان تخت فولاد 1300 تا 1308 آبادی مختصری داشت و باغ سعادت آباد حد شمالی آن را تشکیل می داد. قبرستانی وسیع و تکیه میرفندرسکی و بقعه لسان الارض در شمال شرقی و مسجد مصلاّ در غرب آن قرار داشت. مصلاّی تخت فولاد که بعد از 1300 ساخته شده است، حدود بیست جریب مساحت دارد.<ref>جابری انصاری، 1378ش، ج 2، ص 143</ref> در 1318 در مغرب دروازه تخت فولاد ـ که سابقاً معبر کاروان فارس بوده ـ مسجد و مدرسه رکن الملک ساخته شده است.<ref>همانجا؛ نیز رجوع کنید بههنرفر، ص 805 ـ806</ref>


از حدود 1335 تا 1350 ش بخش های بیشتری از شهر به سوی منطقة تخت فولاد توسعه یافت.<ref>شفقی، نقشه ش 15</ref> در نیم قرن اخیر در این منطقه تحولاتی روی داده است که از مهمترین آنهاست: تغییر بافت معماری و شهرسازی؛ در محدوده شهری قرارگرفتن تخت فولاد، بویژه سکونت جمع کثیری از حاشیه نشینان شهر در جوار مقابر و تکایای آن؛ ایجاد بناها و بقاع جدید در آنجا.
از حدود 1335 تا 1350 ش بخش های بیشتری از شهر به سوی منطقة تخت فولاد توسعه یافت.<ref>شفقی، نقشه ش 15</ref> در نیم قرن اخیر در این منطقه تحولاتی روی داده است که از مهمترین آنهاست: تغییر بافت معماری و شهرسازی؛ در محدوده شهری قرارگرفتن تخت فولاد، بویژه سکونت جمع کثیری از حاشیه نشینان شهر در جوار مقابر و تکایای آن؛ ایجاد بناها و بقاع جدید در آنجا.
کاربر ناشناس