پرش به محتوا

ریا: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۷۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naqavi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naqavi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۱۴|سال=۲۰۱۵|چند = 2}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۱۴|سال=۲۰۱۵|چند = 2}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{سخ}}{{حدیث|إِنَّ الْمُنَافِقِینَ یُخَادِعُونَ اللّهَ وَ هُوَ خَادِعُهُمْ وَ إِذَا قَامُواْ إِلَى الصَّلاَةِ قَامُواْ کُسَالَى یُرَآؤُونَ النَّاسَ وَ لاَ یَذْکُرُونَ اللّهَ إِلاَّ قَلِیلاً |ترجمه=منافقان می‌خواهند خدا را فریب دهند و هنگامی که به نماز بر‌می‌خیزند، با کسالت بر می‌خیزند، و در برابر مردم ریا می‌کنند و خدا را جز اندکی یاد نمی‌نمایند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = [[سوره نساء|نساء]]، ۱۴۲| تراز = چپ| عرض = 350px|حاشیه= 7px|اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#E7E8E9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


==واژه شناسی==
==واژه شناسی==
خط ۱۷: خط ۱۹:


===ریاکاران چه کسانی هستند===
===ریاکاران چه کسانی هستند===
* کسانی که ایمان به خدا و روز قیامت ندارند.<ref>سوره بقره، آیه۲۶۴.</ref>  
* کسانی که ایمان به خدا و روز قیامت ندارند.<ref>سوره بقره، آیه۲۶۴.</ref>
با توجه به تفسیری که در مورد این آیه آمده است افرادی را که صدقه می‌دهند و به دنبالش منّت می‌گذارند و اذیّت می‌کنند تشبیه به افراد ریاکار بی‌ایمان کرده که صدقاتشان باطل و بی‌اجر است.<ref>تفسیر المیزان، ج۲، ص۵۹۷.</ref> یعنی عمل شخص ریاکار از ابتدای عملش باطل است چون چنین شخصی اصلاً ایمان به خدا و روز جزا ندارد که از او کاری پذیرفته شود.
با توجه به تفسیری که در مورد این آیه آمده است افرادی را که صدقه می‌دهند و به دنبالش منّت می‌گذارند و اذیّت می‌کنند تشبیه به افراد ریاکار بی‌ایمان کرده که صدقاتشان باطل و بی‌اجر است.<ref>تفسیر المیزان، ج۲، ص۵۹۷.</ref> یعنی عمل شخص ریاکار از ابتدای عملش باطل است چون چنین شخصی اصلاً ایمان به خدا و روز جزا ندارد که از او کاری پذیرفته شود.
* منافقان.<ref>سوره نساء، آیه۱۴۲.</ref> بنابر آیات قرآن ریا کاری در نماز از ویژگی‌های منافقان و نشانه‌های نفاق به شمار رفته است.<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الْمُنَافِقِینَ یُخَادِعُونَ اللّهَ وَ هُوَ خَادِعُهُمْ وَ إِذَا قَامُواْ إِلَى الصَّلاَةِ قَامُواْ کُسَالَى یُرَآؤُونَ النَّاسَ وَ لاَ یَذْکُرُونَ اللّهَ إِلاَّ قَلِیلاً |ترجمه=منافقان می‌خواهند خدا را فریب دهند و هنگامی که به نماز بر‌می‌خیزند، با کسالت بر می‌خیزند، و در برابر مردم ریا می‌کنند و خدا را جز اندکی یاد نمی‌نمایند. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۱۴۲}}</ref>  
* منافقان.<ref>سوره نساء، آیه۱۴۲.</ref> بنابر آیات قرآن ریا کاری در نماز از ویژگی‌های منافقان و نشانه‌های نفاق به شمار رفته است.<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الْمُنَافِقِینَ یُخَادِعُونَ اللّهَ وَ هُوَ خَادِعُهُمْ وَ إِذَا قَامُواْ إِلَى الصَّلاَةِ قَامُواْ کُسَالَى یُرَآؤُونَ النَّاسَ وَ لاَ یَذْکُرُونَ اللّهَ إِلاَّ قَلِیلاً |ترجمه=منافقان می‌خواهند خدا را فریب دهند و هنگامی که به نماز بر‌می‌خیزند، با کسالت بر می‌خیزند، و در برابر مردم ریا می‌کنند و خدا را جز اندکی یاد نمی‌نمایند. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۱۴۲}}</ref>
* تکذیب کنندگان روز جزا.<ref>{{متن قرآن|الذینَ هُم یَرَاءُون|ترجمه=ه‌مان کسانی که ریا می‌کنند. |سوره= [[سوره ماعون|ماعون]] |آیه=۶}}</ref>
* تکذیب کنندگان روز جزا.<ref>{{متن قرآن|الذینَ هُم یَرَاءُون|ترجمه=ه‌مان کسانی که ریا می‌کنند. |سوره= [[سوره ماعون|ماعون]] |آیه=۶}}</ref>


* هم‌نشینان شیطان.<ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا|ترجمه=و آن‌ها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند (چرا که شیطان رفیق و هم نشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد بد همنشین و قرینی است. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۸}} </ref>
* هم‌نشینان شیطان.<ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا|ترجمه=و آن‌ها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند (چرا که شیطان رفیق و هم نشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد بد همنشین و قرینی است. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۸}} </ref>
==انواع ریا در عبادت==
==انواع ریا در عبادت==
بطلان عبادت با ریا چند گونه متصور است:  
بطلان عبادت با ریا چند گونه متصور است:
# عبادت تنها به قصد خودنمایی و نشان دادن به دیگران انجام گیرد.  
# عبادت تنها به قصد خودنمایی و نشان دادن به دیگران انجام گیرد.
# عبادت هم به قصد امتثال امر خدا و هم به قصد خودنمایى انجام گیرد؛ بدین گونه که هریک از ریا و امتثال در عبادت دخیل باشد و محرّک عبادت کننده هر دو امر، توأمان باشد.  
# عبادت هم به قصد امتثال امر خدا و هم به قصد خودنمایى انجام گیرد؛ بدین گونه که هریک از ریا و امتثال در عبادت دخیل باشد و محرّک عبادت کننده هر دو امر، توأمان باشد.
# هریک از ریا و امتثال امر، انگیزه‌اى مستقل براى عبادت باشد؛ به گونه‌اى که هر کدام بدون ضمیمه دیگرى براى صدور عبادت از فرد کافی باشد؛ هرچند هر دو در عبادتى جمع شده‌اند.  
# هریک از ریا و امتثال امر، انگیزه‌اى مستقل براى عبادت باشد؛ به گونه‌اى که هر کدام بدون ضمیمه دیگرى براى صدور عبادت از فرد کافی باشد؛ هرچند هر دو در عبادتى جمع شده‌اند.
# امتثال، انگیزه‌اى مستقل باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى در صدور عبادت از فرد کافى باشد؛ لیکن ریا انگیزه‌اى تبعی باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى محرّک شخص بر عبادت نگردد. قول به عدم بطلان در دو صورت آخر به سید مرتضى از قدما نسبت داده شده است.<ref>السابعة مستند الشیعة ج۲، ص۶۶. التنقیح (الطهارة) ج۵، ص۱۱.</ref>  
# امتثال، انگیزه‌اى مستقل باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى در صدور عبادت از فرد کافى باشد؛ لیکن ریا انگیزه‌اى تبعی باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى محرّک شخص بر عبادت نگردد. قول به عدم بطلان در دو صورت آخر به سید مرتضى از قدما نسبت داده شده است.<ref>السابعة مستند الشیعة ج۲، ص۶۶. التنقیح (الطهارة) ج۵، ص۱۱.</ref>
===در بعض عبادت===
===در بعض عبادت===
در بطلان عبادت به ریا فرقى بین ریا در تمامى عبادت یا جزئى از آن، اعم از اجزاى واجب و مستحب نیست.<ref>جواهر الکلام ج۹، ص۱۸۷.</ref> برخى، ریا در جزء مستحب، مانند قنوت را موجب بطلان عبادت ندانسته‌اند.<ref>العروة الوثقی‌ ج۲، ص۴۴۲-۴۴۳.</ref> برخى دیگر، ریا در جزء واجب را موجب بطلان‌‌ همان جزء دانسته و گفته‌اند: در صورت تدارک آن با اخلاص، به شرط عدم استلزام محذوری، مانند از بین رفتن موالات عبادت صحیح است.<ref>العروة الوثقى‌ ج۱، ص۴۰۹-۴۱۰.</ref>  
در بطلان عبادت به ریا فرقى بین ریا در تمامى عبادت یا جزئى از آن، اعم از اجزاى واجب و مستحب نیست.<ref>جواهر الکلام ج۹، ص۱۸۷.</ref> برخى، ریا در جزء مستحب، مانند قنوت را موجب بطلان عبادت ندانسته‌اند.<ref>العروة الوثقی‌ ج۲، ص۴۴۲-۴۴۳.</ref> برخى دیگر، ریا در جزء واجب را موجب بطلان‌‌ همان جزء دانسته و گفته‌اند: در صورت تدارک آن با اخلاص، به شرط عدم استلزام محذوری، مانند از بین رفتن موالات عبادت صحیح است.<ref>العروة الوثقى‌ ج۱، ص۴۰۹-۴۱۰.</ref>


===در مقدمات عبادت===
===در مقدمات عبادت===
ریا در مقدمات عبادت، مانند رفتن به مسجد جهت گزاردن نماز و یا پس از عبادت و یا در اعمال خارج از ماهیّت عبادت، مانند تحت الحنک انداختن در نماز موجب بطلان عبادت نیست، مگر آنکه ریا- در صورت آخر- به ریا در نماز گزاردن با تحنّک برگردد، که در این صورت موجب بطلان آن مى‌شود.<ref>العروة الوثقی‌ ج۲، ص۴۴۴-۴۴۵.</ref>  
ریا در مقدمات عبادت، مانند رفتن به مسجد جهت گزاردن نماز و یا پس از عبادت و یا در اعمال خارج از ماهیّت عبادت، مانند تحت الحنک انداختن در نماز موجب بطلان عبادت نیست، مگر آنکه ریا- در صورت آخر- به ریا در نماز گزاردن با تحنّک برگردد، که در این صورت موجب بطلان آن مى‌شود.<ref>العروة الوثقی‌ ج۲، ص۴۴۴-۴۴۵.</ref>


===در خصوصیت عمل===
===در خصوصیت عمل===
خط ۴۰: خط ۴۲:


==آثار و نتایج==
==آثار و نتایج==
بنابر آیات و روایات برخی از پیامدهای ریاکاری این چنین است:  
بنابر آیات و روایات برخی از پیامدهای ریاکاری این چنین است:
* باطل شدن انفاق.<ref>{{متن قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالأذَى کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ |ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کند. |سوره= [[سوره بقره|بقره]] |آیه=۲۶۴}}</ref>  
* باطل شدن انفاق.<ref>{{متن قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالأذَى کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ |ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کند. |سوره= [[سوره بقره|بقره]] |آیه=۲۶۴}}</ref>


* محرومیّت از محبّت خدا. <ref> {{متن قرآن|إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا... و َالَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ |ترجمه= خداوند کسی را که متکبر و فخر فروش است دوست نمی‌دارد... و آن‌ها کسانی هستند که احوال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۶-۳۸}} </ref>  
* محرومیّت از محبّت خدا. <ref> {{متن قرآن|إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا... و َالَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ |ترجمه= خداوند کسی را که متکبر و فخر فروش است دوست نمی‌دارد... و آن‌ها کسانی هستند که احوال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۶-۳۸}} </ref>


* ریا، موجب همدمی با شیطان.<ref>المیزان، ج ۴، ص ۳۵۵.</ref> <ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا |ترجمه= و آن‌ها کسانی هستند که احوال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز باز پسین ندارند (چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۸}}</ref>
* ریا، موجب همدمی با شیطان.<ref>المیزان، ج ۴، ص ۳۵۵.</ref> <ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا |ترجمه= و آن‌ها کسانی هستند که احوال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز باز پسین ندارند (چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۸}}</ref>


* شرک خفی: از امام صادق (ع) روایت شده: {{حدیث| کُلُّ رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ. |ترجمه= هرگونه ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.}} <ref> تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۰۷. </ref>
* شرک خفی: از امام صادق (ع) روایت شده: {{حدیث| کُلُّ رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ. |ترجمه= هرگونه ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.}}<ref>تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۰۷.</ref>
منظور از شرك، شرك خفی است كه با ايمان منافات ندارد بلكه با كمالِ ايمان منافی است.


==راه درمان==
==راه درمان==
خط ۵۸: خط ۶۰:
* توجه به قدرت خداوند در افشای ریاکاری ها در نزد مردم و رسوایی آن.
* توجه به قدرت خداوند در افشای ریاکاری ها در نزد مردم و رسوایی آن.
* توجه به این که ریا نابود کننده اجر و پاداش اخروی اعمال انسان است.
* توجه به این که ریا نابود کننده اجر و پاداش اخروی اعمال انسان است.
* عادت دادن خود به این که اعمال و کارهای نیک خود را در پنهانی انجام دهد. <ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa5295 سایت اسلام کوئست]</ref>  
* عادت دادن خود به این که اعمال و کارهای نیک خود را در پنهانی انجام دهد. <ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa5295 سایت اسلام کوئست]</ref>


==موارد جواز==
==موارد جواز==
کاربر ناشناس