کاربر ناشناس
آیه خمس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Salvand جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Salvand جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
# [[سهم سادات]]: سهم سادات فقیر از [[بنی هاشم]]؛ یعنی یتیمان، مساکین و در راه ماندگان.<ref>علامۀ حلی، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ج ۳، ص۳۲۵ </ref> | # [[سهم سادات]]: سهم سادات فقیر از [[بنی هاشم]]؛ یعنی یتیمان، مساکین و در راه ماندگان.<ref>علامۀ حلی، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، ج ۳، ص۳۲۵ </ref> | ||
== | ==دیدگاه مفسران== | ||
===دیدگاه | ===دیدگاه مفسران شیعه=== | ||
موضوع مهم و بحث انگیز در [[آیه]] | موضوع مهم و بحث انگیز در [[آیه]]، لفظ غنیمت است، اینکه غنیمت آیا فقط شامل غنائم جنگی میشود یا هر گونه درآمدی را در بر می‌گیرد؟ | ||
مفسران شیعه با تکیه بر [[روایات]] وارده از [[اهل البیت علیهم السلام|اهلبیت]](ع) بر این باور‌اند که مقصود از غنیمت در این آیه -همان گونه که لغت شناسان گفته‌اند-<ref>راغب اصفهانی، مفردات فی الفاظ القرآن، ص۶۱۵</ref><ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص۴۴۵.</ref> هر چیزی است که غنیمت شمرده شود، هرچند غنیمت جنگیِ مأخوذ از کفار نباشد. هرچند مورد نزول آیه، غنیمت جنگی است، به کلی‌بودن مفهوم آیه آسیبی نمی‌رساند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص۹۱.</ref> | |||
صاحب [[مجمع البیان]] با استدلال به [[آیه]] | [[امین الاسلام طبرسی|طبرسی]] صاحب [[مجمع البیان]] با استدلال به [[آیه]] می‌گوید: علمای شیعه معتقدند خمس در هر گونه فایده‌ای که برای انسان فراهم میگردد [[واجب]] است اعم از اینکه از طریق کسب و تجارت باشد یا از طریق گنج و معدن، و یا آنکه با غواصی از دریا خارج کنند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج ۴، ص۸۳۶.</ref> | ||
بنا بر این از نظر علمای شیعه، غنیمت معنی وسیعی دارد و هر گونه | بنا بر این از نظر علمای شیعه، غنیمت معنی وسیعی دارد و هر گونه درآمد و سود و منفعتی را شامل میشود؛ زیرا معنی لغوی این لفظ عمومیت دارد و دلیل روشنی بر تخصیص آن در دست نیست و صرف قرارگرفتن آیه در سیاق آیات [[جهاد]]، نمی‌تواند مانع عمومیت آیه گردد.<ref>مکارم شیراز، تفسیر نمونه، ج ۷، ص۱۸۱.</ref> | ||
===دیدگاه | ===دیدگاه مفسران اهل‌سنت=== | ||
مفسران اهل‌سنت مقتقدند غنیمت در اصل معنای وسیعی دارد که شامل غنائم جنگی و غیرجنگی میشود؛ به طور کلی هر چیزی را که انسان بدون مشقت فراوان، بدان دست یابد غنیمت گویند. | |||
قرطبی می‌گوید: غنیمت در لغت چیزی است که فرد یا جماعتی با کوشش به دست میآورند. وی با ادعای اجماع علمای اهل سنت در این خصوص، بر آنست که مراد از غنیمت در [[آیه]]، اموالی است که با قهر و غلبه در جنگ به مردم میرسد، البته این قید در معنای لغوی وجود ندارد بلکه عرف شرع، این واژه را قید زده است.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج ۸، ص۱.</ref> دیگر مفسران معروف اهل سنت مانند آلوسی و فخر رازی نیز همین نظر را دارند.<ref>آلوسی، روح المعانی، ج ۵، ص۲۰۰.</ref><ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج ۱۵، ص۴۸۴.</ref> بنا براین از نظر اهل سنت خمس تنها به غنایم جنگی تعلق می‌گیرد. | قرطبی می‌گوید: غنیمت در لغت چیزی است که فرد یا جماعتی با کوشش به دست میآورند. وی با ادعای اجماع علمای اهل سنت در این خصوص، بر آنست که مراد از غنیمت در [[آیه]]، اموالی است که با قهر و غلبه در جنگ به مردم میرسد، البته این قید در معنای لغوی وجود ندارد بلکه عرف شرع، این واژه را قید زده است.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج ۸، ص۱.</ref> دیگر مفسران معروف اهل سنت مانند آلوسی و فخر رازی نیز همین نظر را دارند.<ref>آلوسی، روح المعانی، ج ۵، ص۲۰۰.</ref><ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج ۱۵، ص۴۸۴.</ref> بنا براین از نظر اهل سنت خمس تنها به غنایم جنگی تعلق می‌گیرد. | ||