کاربر ناشناس
آیه امانت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei جز (←تفسیر شیعه) |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
* تفسیر امانت به «فَرْج» به اعتبار اینکه نخستین چیزی بوده که خدای تعالی از وجود آدمی آفریده است و از لحاظ نگاه داشتن آن از حرام و اجتناب از فحشا می‌تواند یک تفسیر اخلاقی محسوب شود.<ref>نک: همانجا؛ شیخ طوسی، ۸/۳۶۷؛ میبدی، نیز غزالی، محمد، همانجاها</ref> | * تفسیر امانت به «فَرْج» به اعتبار اینکه نخستین چیزی بوده که خدای تعالی از وجود آدمی آفریده است و از لحاظ نگاه داشتن آن از حرام و اجتناب از فحشا می‌تواند یک تفسیر اخلاقی محسوب شود.<ref>نک: همانجا؛ شیخ طوسی، ۸/۳۶۷؛ میبدی، نیز غزالی، محمد، همانجاها</ref> | ||
*تفسیر امانت به «عدالت» نیز می‌تواند تفسیری اجتماعی - سیاسی تلقی شود. با تفسیر امانت به عدل -چه از طریق تفسیر آن به عقل،<ref>راغب،معجم مفردات الفاظ القرآن، ۲۲</ref> و چه از طریق رعایت شئون امور اجتماع برپایه موجبات شریعت- حاکمان جوامع، بنابر نص «اِن اللّه یأْمُرُکم اَن تُؤَدّوا الاْمانات اِلی اَهْلِها...»<ref>سوره نساء، آیه۵۸</ref> مأمورند تا صلاح جامعه را رعایت کرده و مردم را بنابر قوانین و احکام دین هدایت کنند.<ref>نک: الایضاح، ۹۵؛ مجلسی، همان، ۲۳/۲۷۳</ref> | *تفسیر امانت به «عدالت» نیز می‌تواند تفسیری اجتماعی - سیاسی تلقی شود. با تفسیر امانت به عدل -چه از طریق تفسیر آن به عقل،<ref>راغب،معجم مفردات الفاظ القرآن، ۲۲</ref> و چه از طریق رعایت شئون امور اجتماع برپایه موجبات شریعت- حاکمان جوامع، بنابر نص «اِن اللّه یأْمُرُکم اَن تُؤَدّوا الاْمانات اِلی اَهْلِها...»<ref>سوره نساء، آیه۵۸</ref> مأمورند تا صلاح جامعه را رعایت کرده و مردم را بنابر قوانین و احکام دین هدایت کنند.<ref>نک: الایضاح، ۹۵؛ مجلسی، همان، ۲۳/۲۷۳</ref> | ||
==مدح یا ذم؟== | |||
در اینکه آیه درصدد مدح انسان است یا ذم او، سه دیدگاه متفاوت وجود دارند:<ref>[http://www.maarefquran.org/index.php/page,viewArticle/LinkID,5166/Pattern,%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA دانشنامه موضوعی قرآن، تفسیر آیه امانت]</ref> | |||
# بیشتر مفسران معتقدند آیه در بیان مدح گروهی از انسان‌ها و ذمّ گروهی دیگر است. انسان حامل امانت گاهی امین است و گاهی ظلوم و جهول و خائن. در اینجا نیز انسان حامل امانت خدا و ممدوح است، مگر انسان‌های ظلوم و جهول. مؤید این قول آیه بعدی است كه هدف از عرضه امانت را جدا شدن انسان مؤمن از منافق و مشرك می‌داند.{{یادداشت|{{عربی|لِّیعَذِّبَ اللَّـهُ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِینَ وَالْمُشْرِكَاتِ وَیتُوبَ اللَّـهُ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ۗوَكَانَ اللَّـهُ غَفُورًا رَّحِیمًا |هدف این بود که خداوند مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را (از مؤمنان جدا سازد و آنان را) عذاب کند، و خدا رحمت خود را بر مردان و زنان باایمان بفرستد؛ خداوند همواره آمرزنده و رحیم است! }} سوره احزاب، آیه ۷۳}} | |||
# در دیدگاه برخی مفسّران آیه درصدد مدح انسان و بیان عظمت و كرامت اوست و به ویژگی ممتاز وی بر سایر موجودات اشاره می‌كند. در این دیدگاه، حتی ظلوم و جهول هم مدح انسان است. انسان ظلوم است، چرا كه همه حدود و تقیدات را پاره می‌كند و به مقام اطلاق می‌رسد، و جهول است، چرا كه از هرچه غیر خداست غافل می‌باشد و به مقام فنا رسیده است.<ref>سلطان علیشاه، بیان السعادة فی مقامات العبادة، چ دوم، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۴، ج۳، ص۲۵۷</ref> | |||
# برخی از مفسّران نیز آیه را به طور كلی در ذمّ انسان می‌دانند و هدف آن را بیان جرأت او بر گناه و نفاق و شرك به عنوان خصوصیت منحصر به فرد او می‌شمارند. این مفسّران حمل امانت را به معنای خیانت و تضییع می‌دانند.<ref>امین الدین ابوعلی طبرسی، جوامع الجامع، ج۳، ص ۳۳۶</ref> | |||
== امانت در ادبیات == | == امانت در ادبیات == | ||