کاربر ناشناس
سوره فصلت: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع
imported>S.J.Mosavi جز (لینک بین زبان) |
imported>M.r.seifi (منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوره||نام = فصلت|کتابت = ۴۱|جزء = ۲۴ و ۲۵|آیه = ۵۴|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۶۱|بعدی = [[سوره شوری|شوری]]|قبلی = [[سوره غافر|غافر]]|کلمه = ۷۹۶|حرف = ۳۳۶۴|تصویر=سوره فصلت.jpg}} | {{سوره||نام = فصلت|کتابت = ۴۱|جزء = ۲۴ و ۲۵|آیه = ۵۴|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۶۱|بعدی = [[سوره شوری|شوری]]|قبلی = [[سوره غافر|غافر]]|کلمه = ۷۹۶|حرف = ۳۳۶۴|تصویر=سوره فصلت.jpg}} | ||
'''سوره فُصِّلَت‌ْ'''، چهل و یکمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی|سوره‌های مکی]] و [[عزائم|سجده‌دارِ]] [[قرآن]] که در [[جزء قرآن|جزء]] ۲۴ و ۲۵ قرآن جای گرفته است. واژه «فصلت» به معنای «شیوا بیان شده» در [[آیه]] سوم آمده و به همین جهت این سوره به این نام شهرت یافته است. سوره فصلت بیشتر درباره روی‌برگرداندن [[کفر|کافران]] از قرآن سخن می‌گوید. [[توحید|وحدانیت]] خدا، [[نبوت]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، [[قیامت]] و اشاره به سرگذشت [[قوم عاد]] و [[قوم ثمود|ثمود]] از دیگر موضوعات مطرح‌شده در آن است. | '''سوره فُصِّلَت‌ْ''' یا '''حم سجده'''، چهل و یکمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی|سوره‌های مکی]] و [[عزائم|سجده‌دارِ]] [[قرآن]] که در [[جزء قرآن|جزء]] ۲۴ و ۲۵ قرآن جای گرفته است. واژه «فصلت» به معنای «شیوا بیان شده» در [[آیه]] سوم آمده و به همین جهت این سوره به این نام شهرت یافته است. سوره فصلت بیشتر درباره روی‌برگرداندن [[کفر|کافران]] از قرآن سخن می‌گوید. [[توحید|وحدانیت]] خدا، [[نبوت]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، [[قیامت]] و اشاره به سرگذشت [[قوم عاد]] و [[قوم ثمود|ثمود]] از دیگر موضوعات مطرح‌شده در آن است. | ||
از آیات مشهور این سوره، آیه ۳۴ است که پیامبر را دعوت می‌کند در برابر بدرفتاری‌های کافران، رفتاری نیکو داشته باشد؛ همچنین آیه ۴۱ و ۴۲ که [[تفسیر قرآن|مفسران]] گفته‌اند دلیلی بر [[عدم تحریف قرآن|تحریف‌ناپذیری قرآن]] است. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله از [[پیامبر(ص)]] روایت شده است هر کس سوره فصلت را قرائت کند، به تعداد تمامی حروف تشکیل‌دهنده این سوره، ده حسنه به او داده می‌شود. | از آیات مشهور این سوره، آیه ۳۴ است که پیامبر را دعوت می‌کند در برابر بدرفتاری‌های کافران، رفتاری نیکو داشته باشد؛ همچنین آیه ۴۱ و ۴۲ که [[تفسیر قرآن|مفسران]] گفته‌اند دلیلی بر [[عدم تحریف قرآن|تحریف‌ناپذیری قرآن]] است. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله از [[پیامبر(ص)]] روایت شده است هر کس سوره فصلت را قرائت کند، به تعداد تمامی حروف تشکیل‌دهنده این سوره، ده حسنه به او داده می‌شود. | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
*'''نامگذاری''' | *'''نامگذاری''' | ||
این [[سوره]] را '''فُصِّلَت''' نامیده‌اند؛ به سبب آنکه در [[آیه]] سوم، واژه «فصلت» به معنای «چیزی که شیوا بیان شده» وصف [[قرآن]] بیان شده است. سوره فُصّلت را سوره سجده و مصابیح نیز گفته‌اند؛ زیرا جزو چهار سوره [[عزائم]](سوره‌های سجده‌دار) است و اینکه واژه مصابیح در آیه دوازدهم آن آمده است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۴۹.</ref> | این [[سوره]] را '''فُصِّلَت''' نامیده‌اند؛ به سبب آنکه در [[آیه]] سوم، واژه «فصلت» به معنای «چیزی که شیوا بیان شده» وصف [[قرآن]] بیان شده است. سوره فُصّلت را سوره سجده و مصابیح نیز گفته‌اند؛ زیرا جزو چهار سوره [[عزائم]](سوره‌های سجده‌دار) است و اینکه واژه مصابیح در آیه دوازدهم آن آمده است.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۴۹.</ref> | ||
* '''ترتیب و محل نزول''' | * '''ترتیب و محل نزول''' | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
* '''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها''' | * '''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها''' | ||
این سوره ۵۴ [[آیه]]، ۷۹۶ کلمه و ۳۳۶۴ حرف دارد و از نظر حجمی جزو [[سوره‌های مثانی]] و کمی بیش از یک [[حزب (قرآن)|حزب]] (یک‌چهارم جزء) است. سوره فصلت همچنین جزو سوره‌های [[سوره‌های حامیمات|حامیمات]] است؛ یعنی سوره‌هایی که با [[حروف مقطعه]] «حم» (خوانده می‌شود حا میم) شروع می‌شوند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۴۹.</ref> آیه ۳۷ این سوره دارای سجده واجب است. یعنی با قرائت یا شنیدن آن آیه، [[واجب]] است فرد سجده کند.<ref>بنی هاشمی، توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۶۱۵و۶۱۷</ref>، قرائت سوره‌هایی که سجده واجب دارند، در [[نمازهای واجب]] جایز نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۹، ص۳۴۳.</ref> | این سوره ۵۴ [[آیه]]، ۷۹۶ کلمه و ۳۳۶۴ حرف دارد و از نظر حجمی جزو [[سوره‌های مثانی]] و کمی بیش از یک [[حزب (قرآن)|حزب]] (یک‌چهارم جزء) است. سوره فصلت همچنین جزو سوره‌های [[سوره‌های حامیمات|حامیمات]] است؛ یعنی سوره‌هایی که با [[حروف مقطعه]] «حم» (خوانده می‌شود حا میم) شروع می‌شوند.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۴۹.</ref> آیه ۳۷ این سوره دارای سجده واجب است. یعنی با قرائت یا شنیدن آن آیه، [[واجب]] است فرد سجده کند.<ref>بنی هاشمی، توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۶۱۵و۶۱۷</ref>، قرائت سوره‌هایی که سجده واجب دارند، در [[نمازهای واجب]] جایز نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۹، ص۳۴۳.</ref> | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
سوره فصلت بیشتر درباره روی‌برگرداندن [[کفر|کافران]] از [[قرآن]] سخن می‌گوید و این مطلب در سه جای این [[سوره]] تکرار شده است. در پایان سوره نیز سخن از خدایی بودن قرآن آمده است. دیگر مطالبی که در این سوره مطرح شده این موضوعات است: مسئله [[توحید|وحدانیت]] خدا، [[نبوت]] [[خاتم الانبیاء(ص)]]، [[نزول قرآن|نزول]] و اوصاف و خصوصیات [[قرآن]]، مسئله [[معاد]] و احوال [[قیامت]]، شهادت‌دادن چشم و گوش و پوست و تمام اعضا و جوارحِ دوزخیان بر علیه آنان و سرگذشت [[قوم عاد]] و [[قوم ثمود]].<ref>طباطبایی، المیزان، | سوره فصلت بیشتر درباره روی‌برگرداندن [[کفر|کافران]] از [[قرآن]] سخن می‌گوید و این مطلب در سه جای این [[سوره]] تکرار شده است. در پایان سوره نیز سخن از خدایی بودن قرآن آمده است. دیگر مطالبی که در این سوره مطرح شده این موضوعات است: مسئله [[توحید|وحدانیت]] خدا، [[نبوت]] [[خاتم الانبیاء(ص)]]، [[نزول قرآن|نزول]] و اوصاف و خصوصیات [[قرآن]]، مسئله [[معاد]] و احوال [[قیامت]]، شهادت‌دادن چشم و گوش و پوست و تمام اعضا و جوارحِ دوزخیان بر علیه آنان و سرگذشت [[قوم عاد]] و [[قوم ثمود]].<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۳م، ج۱۷، ص۳۵۸-۳۵۹.</ref> | ||
{{سوره فصلت}} | {{سوره فصلت}} | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
ترجمه: ...به راستی که آن (قرآن) کتابی ارجمند است. از پیش روی آن و از پشت سرش باطل به سویش نمی‌آید؛ وحی [نامه]ای است از حکیمی ستوده[صفات]. | ترجمه: ...به راستی که آن (قرآن) کتابی ارجمند است. از پیش روی آن و از پشت سرش باطل به سویش نمی‌آید؛ وحی [نامه]ای است از حکیمی ستوده[صفات]. | ||
عدم تحریف قرآن یا تحریف‌ناپذیری قرآن، از اعتقادات عموم [[اسلام|مسلمانان]] است که بر اساس آن معتقدند قرآنی که در دست مسلمانان است، دقیقاً همان است که بر پیامبر(ص) [[وحی]] شده و نه چیزی به آن افزوده و نه از آن کم شده است. [[تفسیر|مفسران]] و [[کلام|متکلمان]] در ردّ و انکار هر گونه تحریف، به آیات و [[روایت|روایاتی]] استناد کرده‌اند. آیات ۴۱ و ۴۲ سوره فصلت از جمله این آیات است.<ref>طوسی، التبیان، ج۹، ص۱۳۱و۱۳۲؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۵۶۸؛ مراغی، تفسیر المراغی، ۱۹۸۵م، ج۲۴، ص۱۳۸.</ref> | عدم تحریف قرآن یا تحریف‌ناپذیری قرآن، از اعتقادات عموم [[اسلام|مسلمانان]] است که بر اساس آن معتقدند قرآنی که در دست مسلمانان است، دقیقاً همان است که بر پیامبر(ص) [[وحی]] شده و نه چیزی به آن افزوده و نه از آن کم شده است. [[تفسیر|مفسران]] و [[کلام|متکلمان]] در ردّ و انکار هر گونه تحریف، به آیات و [[روایت|روایاتی]] استناد کرده‌اند. آیات ۴۱ و ۴۲ سوره فصلت از جمله این آیات است.<ref>شیخ طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۱۳۱و۱۳۲؛ فخررازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۵۶۸؛ مراغی، تفسیر المراغی، ۱۹۸۵م، ج۲۴، ص۱۳۸.</ref> | ||
===بازگشت نتیجه اعمال، به خود شخص=== | ===بازگشت نتیجه اعمال، به خود شخص=== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
ترجمه: هر که کار شایسته کند، به سود خود اوست؛ و هر که بدی کند، به زیان خود اوست، و پروردگار تو به بندگان [خود] ستمکار نیست. | ترجمه: هر که کار شایسته کند، به سود خود اوست؛ و هر که بدی کند، به زیان خود اوست، و پروردگار تو به بندگان [خود] ستمکار نیست. | ||
این آیه به یک قانون کلی درباره اعمال آدمی می‌پردازد که قرآن بارها بر آن تأکید کرده است. منظور این آیه این است که اگر [[کفر|کافران]] به [[قرآن]] و سخن پیامبر ایمان نیاورند نه به [[خدا|خداوند]] و نه به پیامبرش، زیانی نمی‌رسد بلکه خود کافران هستند که زیان خواهند دید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۳۰۸.</ref> | این آیه به یک قانون کلی درباره اعمال آدمی می‌پردازد که قرآن بارها بر آن تأکید کرده است. منظور این آیه این است که اگر [[کفر|کافران]] به [[قرآن]] و سخن پیامبر ایمان نیاورند نه به [[خدا|خداوند]] و نه به پیامبرش، زیانی نمی‌رسد بلکه خود کافران هستند که زیان خواهند دید.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۰، ص۳۰۸.</ref> | ||
==داستان‌ها و روایت‌های تاریخی== | ==داستان‌ها و روایت‌های تاریخی== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
در فضیلت تلاوت این سوره از جمله از [[پیامبر(ص)]] نقل شده هر کس سوره فصلت را قرائت کند، به تعداد تمامی حروف تشکیل دهنده این سوره، ده حسنه به او داده می‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۷ش، ج۹، ص۵.</ref> همچنین از [[امام صادق]](ع) روایت شده قرائت سوره فصلت موجب نورانیت و سرور و شادی قاری آن در روز [[قیامت]] می‌شود و در دنیا به گونه‌ای زندگی می‌کند که همه او را ستایش کنند و به حال او غبطه بخورند.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۱۱۳.</ref> | در فضیلت تلاوت این سوره از جمله از [[پیامبر(ص)]] نقل شده هر کس سوره فصلت را قرائت کند، به تعداد تمامی حروف تشکیل دهنده این سوره، ده حسنه به او داده می‌شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۷ش، ج۹، ص۵.</ref> همچنین از [[امام صادق]](ع) روایت شده قرائت سوره فصلت موجب نورانیت و سرور و شادی قاری آن در روز [[قیامت]] می‌شود و در دنیا به گونه‌ای زندگی می‌کند که همه او را ستایش کنند و به حال او غبطه بخورند.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۱۱۳.</ref> | ||
در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] [[البرهان فی تفسیر القرآن|برهان]] برای قرائت این سوره خواصی چون بهبود بیماری‌های قلبی و چشم و بهبود درد شکم نقل شده است.<ref> بحرانی، تفسیرالبرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۷۷۵.</ref> | در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] [[البرهان فی تفسیر القرآن|برهان]] برای قرائت این سوره خواصی چون بهبود بیماری‌های قلبی و چشم و بهبود درد شکم نقل شده است.<ref>بحرانی، تفسیرالبرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۷۷۵.</ref> | ||
خواندن سوره فصلت در [[نمازهای مستحب]]، به ویژه رکعت پنجم [[نماز شب]] در شب [[جمعه]]<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۱.</ref> و نیز تلاوت آن در شب جمعه<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۶.</ref> و نخستین رکعت از دو رکعتی که در داخل [[کعبه]] بین دو ستون بر سنگ سرخ خوانده می‌شود، مستحب است.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۱۱۷.</ref> | خواندن سوره فصلت در [[نمازهای مستحب]]، به ویژه رکعت پنجم [[نماز شب]] در شب [[جمعه]]<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۱.</ref> و نیز تلاوت آن در شب جمعه<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۶.</ref> و نخستین رکعت از دو رکعتی که در داخل [[کعبه]] بین دو ستون بر سنگ سرخ خوانده می‌شود، مستحب است.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۱۱۷.</ref> | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
* حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | * حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | ||
* حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، آل‌البیت، ۱۴۱۴ق. | * حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، آل‌البیت، ۱۴۱۴ق. | ||
* خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | |||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مکتبة الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۹ق. | * شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مکتبة الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۹ق. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، تحقیق: صادق حسن زاده، تهران، ارمغان طوبی، ۱۳۸۲ش. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، تحقیق: صادق حسن زاده، تهران، ارمغان طوبی، ۱۳۸۲ش. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۳م. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه بیستونی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۹۰ش. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه بیستونی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۹۰ش. | ||
* علی‌بابایی، احمد، برگزیده تفسیر نمونه، | * علی‌بابایی، احمد، برگزیده تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۲ش. | ||
* فخررازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، بیروت، ۱۴۱۷ق/ ۱۹۹۷م. | * فخررازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، بیروت، ۱۴۱۷ق/ ۱۹۹۷م. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق. | * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق. | ||