مسجد ضرار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسجد ضِرار'''، بنايى که [[منافقان]] در [[مدينه]] ساختند و به دستور [[پیامبر(ص)]] ویران شد.

بهانه سازندگان، عدم امكان حضور در [[مسجد قبا]] برای بيماران و گرفتاران در شب‌هاى بارانى و زمستانى و هواى سرد، به‌سبب دورى راه، بود. پیامبر دستور داد این مسجد را – كه طبق آيه كريمه، به ضرار معروف شد – ویران كنند و آتش بزنند. گفته می شود محرك اصلى ساخت این مسجد شخصى به‌نام ابوعامر بود.

ترجمه: و چون زنان را طلاق گفتيد، و به پايان عدّه خويش رسيدند، پس بخوبى نگاهشان داريد يا بخوبى آزادشان كنيد. و [لى‏] آنان را براى [آزار و] زيان رساندن [به ايشان‏] نگاه مداريد تا [به حقوقشان‏] تعدّى كنيد. و هر كس چنين كند، قطعاً بر خود ستم نموده است. و آيات خدا را به ريشخند مگيريد، و نعمت خدا را بر خود و آنچه را كه از كتاب و حكمت بر شما نازل كرده و به [وسيله‏] آن به شما اندرز مى‏دهد، به ياد آوريد و از خدا پروا داشته باشيد، و بدانيد كه خدا به هر چيزى داناست.

ترجمه: و آنهايى كه مسجدى اختيار كردند كه مايه زيان و كفر و پراكندگى ميان مؤمنان است، و [نيز] كمينگاهى است براى كسى كه قبلاً با خدا و پيامبر او به جنگ برخاسته بود، و سخت سوگند ياد مى‌كنند كه جز نيكى قصدى نداشتيم. و[لى‌] خدا گواهى مى‌دهد كه آنان قطعاً دروغگو هستند.

[[قبیله بنی عمرو بن عوف|قبیله بنی عمرو بن عَوف]] – که در آغاز ورود پیامبر اکرم صلی اللّه علیه وآله وسلم به مدینه، مسجد قبا را در این شهر بنا کردند – نزد پیامبر رفتند و از آن حضرت خواستند که در آن مسجد نماز بخواند. پیامبر نیز در آن مسجد نماز خواند. بعدها گروهی از [[منافقان]] [[مدینه]]، از [[قبیله بنی غنم بن عوف]]، که به آنان حسادت می‌ورزیدند، تصمیم گرفتند مسجدی بنا کنند تا در آن به امامت ابوعامر (که در آن هنگام در شام بود رجوع کنید به ادامه مقاله) نماز بخوانند و در [[نماز جماعت]] [[مسجد قبا]] حاضر نشوند. <ref>ابن شبه، ج۱، ص۵۱ـ۵۲؛ بلاذری، ج۱، ص۳۲۹ـ۳۳۰؛ طوسی و طبرسی، ذیل توبه: ۱۰۷؛ حلبی، ج۳، ص۲۰۳</ref> به روایت دیگر، <ref>رجوع کنید به ابن هشام، ج۴، ص۱۷۴؛ مسعودی، ص۲۷۲</ref> مسجد ضرار در محله [[بنی سالم بن عوف]] (از تیره‌های قبیله [[اوس]]) تأسیس شد.

ایشان در سال نهم هجرت، مسجد ضرار را در جوار مسجد قبا ساختند. مسلمانان ِ آن ناحیه از مدینه، همگی در مسجد قبا نماز می‌خواندند، اما پس از آن، عده‌ای از ایشان برای نماز به ضرار رفتند، که موجب تفرقه در بین [[مسلمانان]] شد. [[منافقان]] در این مسجد گرد می‌آمدند. <ref>حلبی، حلبی، ج۳، ص۲۰۳</ref> محل تأسیس این مسجد در بخشی از خانه [[خذام بن خالد|خِذام بن خالد]]، از منافقان، بود. <ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۷۴</ref>

ترجمه: و آنهايى كه مسجدى اختيار كردند كه مايه زيان و كفر و پراكندگى ميان مؤمنان است، و [نيز] كمينگاهى است براى كسى كه قبلاً با خدا و پيامبر او به جنگ برخاسته بود، و سخت سوگند ياد مى‌كنند كه جز نيكى قصدى نداشتيم. و[لى‌] خدا گواهى مى‌دهد كه آنان قطعاً دروغگو هستند.

در پی آن، پیامبر به [[مالک بن دُخْشُم]] و [[مَعْن بن عَدی]] (یا به برادر او [[عاصم بن عدی]] و به قولی دیگر، به گروهی از جمله [[وحشی]]، قاتل [[حمزه]]) امر فرمود تا این مسجد را – که طبق آیه کریمه، به ضرار معروف شد – ویران کنند و آتش بزنند و آنان نیز این بنا را با خاک یکسان کردند. <ref>واقدی، ج۳، ص۱۰۴۶؛ ابن هشام، ج۴، ص۱۷۳ـ۱۷۴؛ طبرسی، ذیل توبه: ۱۰۷؛ حلبی، ج۳، ص۲۰۲ـ۲۰۳</ref> مکان آن نیز، به دستور پیامبر، محل ریختن زباله و مردار شد.<ref>طبرسی، ذیل توبه: ۱۰۷؛ حلبی، ج۳، ص۲۰۳</ref>

[[ابولبابه انصاری|ابولُبابة بن عبدالمُنذر]] که با تهیه چوب، منافقان را در ساختن مسجد ضرار یاری کرده بود، پس از تخریب مسجد، در کنار آن، با آن چوبها خانه‌ای ساخت. گفته شده است که در آن خانه نه کسی به دنیا آمد، نه کبوتری نشست و نه مرغی آشیان کرد. <ref>واقدی، ج۳، ص۱۰۴۷</ref>

گفته‌اند محرک اصلی ساخت مسجد ضرار شخصی به نام ابوعامر بود <ref>واقدی، ج۳، ص۱۰۴۶، ۱۰۴۹، ۱۰۷۳؛ حلبی، ج۳، ص۲۰۳</ref> وی از اشراف [[اَوس]] و پدر [[حنظلة بن ابی عامر|حنظله]] غسیل الملائکه (که در احد به شهادت رسید) بود. وی در [[ایام جاهلیت]] به [[رهبانیت]] گراییده و به [[ابوعامر راهب]] معروف شده بود. او پس از [[اسلام]]، برخلاف قبیله خود، [[کفر]] پیشه کرد و با [[پیامبر(ص)]] مجادله نمود و روانه [[مکه]] شد و [[مشرکان]] را در جنگ با [[مسلمانان]] یاری کرد. ازاین رو، پیامبر او را [[فاسق]] خواند. پس از آنکه پیامبر مکه را فتح کرد، وی به [[طائف]] و سپس به [[شام]]، که جزو امپراتوری [[روم]] بود، رفت و مسیحی شد و در سال دهم هجرت در آنجا درگذشت. <ref>واقدی، ج۱، ص۲۰۵ـ۲۰۶، ج۲، ص۴۴۱؛ ابن هشام، ج۲، ص۲۳۴ـ۲۳۵؛ بلاذری، ج۱، ص۳۳۰؛ طبری، تاریخ، ج۳، ص۱۴۰</ref>

ابوعامر برای هواداران خود در [[مدینه]] پیغام فرستاد که به زودی با لشکری از سوی [[هرقل]]، امپراتور روم، به مدینه خواهد آمد و [[پیامبر(ص)]] و یارانش را بیرون خواهد کرد و باید یارانش در مدینه، محلی برای فعالیتهای آیندۀ او آماده سازند و به جمع آوری سلاح و نیرو بپردازند. <ref>حلبی، ج۳، ص۲۰۳؛ حسنی، ص۶۳۸</ref> در پی همین وعده‌ها بود که منافقان مسجد ضرار را ساختند.

{{ستون-شروع|2}}

{{ستون-شروع|2}}

* ازهری، محمدبن احمد، تهذیب اللغة، قاهره، بی تا.

* مالک موسوی، «‌قصة آیة: حذار من مساجد الضرار»، رسالة القرآن، شماره ۱۰، ربیع الثانی، جمادی الاولی و جمادی الثانیه ۱۴۱۳.

*منبع مقاله:[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=7222%20%20%20 دانشنامه جهان اسلام]

*[http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=10110%20 دایرة المعارف طهور]

*[http://islampedia.ir/fa/1391/11/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%B6%D8%B1%D8%A7%D8%B1/%20 اسلام پدیا]