Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
مسجد صخره: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fouladi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:قبه الصخرة.jpg|بندانگشتی|قُبَّةُالصّخره]] | [[پرونده:قبه الصخرة.jpg|بندانگشتی|قُبَّةُالصّخره]] | ||
'''مسجد صخره''' یا صخره مقدس، نام مسجدی در محوطه حریم شریف بر تپه موریا، واقع در شهر [[بیت المقدس]] است. ذیل گنبد این مسجد، صخره‌ای بزرگ به رنگ سفید مایل به کرم است که گویا قلهٔ کوه بوده و در زیر قُبَّةُالصّخره (qobbato's .Saxra) قرار دارد و در دین یهود، اسلام و مسیحیت محترم است. گنبد یا قبه طلایی مشهور که مردم آن را گنبد [[مسجدالاقصی]] می‌پندارند، بر صخره ساخته شده و گنبد مسجد صخره است. | '''مسجد صخره''' یا صخره مقدس، نام مسجدی در محوطه حریم شریف بر تپه موریا، واقع در شهر [[بیت المقدس]] است. ذیل گنبد این مسجد، صخره‌ای بزرگ به رنگ سفید مایل به کرم است که گویا قلهٔ کوه بوده و در زیر قُبَّةُالصّخره (qobbato's.Saxra) قرار دارد و در دین یهود، اسلام و مسیحیت محترم است. گنبد یا قبه طلایی مشهور که مردم آن را گنبد [[مسجدالاقصی]] می‌پندارند، بر صخره ساخته شده و گنبد مسجد صخره است. | ||
==دلیل نامگذاری== | ==دلیل نامگذاری== | ||
سبب نامگذاری این مسجد به | سبب نامگذاری این مسجد به قُبَّةُالصَّخرَه وجود صخره‌ای است که در این مسجد قرار دارد. این صخره گویا قلّه کوه موریا بوده و در ادیان ابراهیمی محترم است.<ref>حمیدی، ص۱۷ و ۱۸.</ref><br /><br />«قبه» در عربی به معنای گنبد است. این صخره هم اکنون دقیقا ذیل گنبد طلایی مسجد جای دارد.<br /> | ||
برخی مردم این مسجد را به اشتباه | برخی مردم این مسجد را به اشتباه [[مسجد الاقصی]] می‌پندارند؛ اما مسجدالاقصی، بنایی دیگر بر تپه موریا و فاقد گنبد طلایی است و مسجدی که گنبد طلایی دارد، مسجد قبة الصخره است. | ||
==موقعیت جغرافیایی و مختصات بنا== | ==موقعیت جغرافیایی و مختصات بنا== | ||
[[پرونده:قبه الصخره.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:قبه الصخره.jpg|بندانگشتی]] | ||
مسجد الصخره در محوطه حریم شریف بر [[بیت المقدس|تپه موریا]] در شهر [[بیت المقدس]] قرار دارد. این مسجد بر صخره‌ای بزرگ | مسجد الصخره در محوطه حریم شریف بر [[بیت المقدس|تپه موریا]] در شهر [[بیت المقدس]] قرار دارد. این مسجد بر صخره‌ای بزرگ به رنگ سفید مایل به کرم ساخته شده است. ساختمانی است به شکل هشت ضلعی منتظم که طول هر ضلعش حدود ۲۰ متر و قطر داخلی آن ۴۶ متر است و قبه یا گنبد در بالای آن است. قطر قاعده گنبد آن حدود ۲۰ متر است. گنبد چوبی و بعد سنگی شد و ارتفاعش ۳۰ متر است. در داخل ساختمان، چهار پیلپایه جسیم و ۱۲ ستون بر گرد صخره برپا شده است، که گنبد بر آنها قرار دارد. صخره دارای ابعاد تقریبی ۱۷ متر و ۱۳ متر است. زیر صخره مغارهای است که مدخل آن موسوم به باب المغاره-(babo'L.Maqara) - در گوشه جنوب شرقی صخره واقع است. کیفیت صدای حاصل از کوبیدن پا بر کف مغاره حاکی از این است که زیر آن نیز مغاره یا شاید چاهی معروف به بئر الارواح(be'ro'L.arvah) - است، که میپنداشتند ارواح مردگان هفتهای دو بار در آنجا گرد میآیند. بر قطعهای از یک ستون مرمرین در جنوب غربی صخره «قدم محمد» قرار دارد، که گویند جای پای حضرت محمد(ص) است در شبی که به معراج رفت. قبة الصخره از لحاظ تزیینات از غنیترین ساختمانهای اسلامی است.<ref>حمیدی، ص۱۷ و ۱۸.</ref> | ||
==اهمیت== | ==اهمیت== | ||
#در باور یهود، | #در باور یهود، زمین از این صخره گسترانیده شده و بدن آدم از خاک آن آفریده شده و همانجایی است که ابراهیم به امر خدا اسحاق را برای قربانی کردن بدانجا برد و پس از پیامبری موسی(ع) صندوق عهد یا تابوت مقدس بر آن قرار داشته و معبد یا هیکل سلیمان بر آن ساخته شد. اگرچه ذکر خاصی از صخره در عهد عتیق نیامده است، در تلمود و ترگوم بدان اشاره شده و باورهای اسطوره‌گونه بسیار در باب آن آمده است.<ref>حمیدی، ص۱۷ و ۱۸.</ref><br /><br /> | ||
#در اعتقاد مسلمانان پیامبر اکرم (ص) در شب معراج از روی صخره مقدس به آسمان عروج کرده است. برخی روایات اسلامی نیز درباره صخره در منابع ذکر شده که به لحاظ سند و اعتبار، شایان بررسی‌اند و بنابر معیارهای حدیث‌شناسی مسلمانان در شمار روایات صحیح جای ندارند. از جمله در برخی روایات، این نقطه از زمین نزدیکترین جا به آسمان معرفی شده است و هنگام قیامت، اسرافیل فرشته مقرب الهی بر صخره | #در اعتقاد مسلمانان پیامبر اکرم(ص) در شب معراج از روی صخره مقدس به آسمان عروج کرده است. برخی روایات اسلامی نیز درباره صخره در منابع ذکر شده که به لحاظ سند و اعتبار، شایان بررسی‌اند و بنابر معیارهای حدیث‌شناسی مسلمانان در شمار روایات صحیح جای ندارند. از جمله در برخی روایات، این نقطه از زمین نزدیکترین جا به آسمان معرفی شده است و هنگام قیامت، اسرافیل فرشته مقرب الهی بر صخره می‌ایستد و در صور می‌دمد و قیامت را اعلام می‌کند.<ref> برای نمونه نک: ابن جوزی، ۱۴۳-۱۴۵؛البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص: ۷۳۲؛ تفسیر القمی، ج۲، ص: ۲۴۶.</ref> | ||
#در دوران معاصر و پیش آمدن قضیه فلسطین، این مسجد به یکی از نمادهای شهر بیت المقدس و فلسطین تبدیل شده و برای مسلمانان و ملل عرب احترامی خاص یافته است. در بسیاری از آثار هنری تصویری، که علیه اشغال فلسطین خلق می‌شود، از تصویر این مسجد به عنوان نماد فلسطین اشغالی استفاده می‌گردد. | #در دوران معاصر و پیش آمدن قضیه فلسطین، این مسجد به یکی از نمادهای شهر بیت المقدس و فلسطین تبدیل شده و برای مسلمانان و ملل عرب احترامی خاص یافته است. در بسیاری از آثار هنری تصویری، که علیه اشغال فلسطین خلق می‌شود، از تصویر این مسجد به عنوان نماد فلسطین اشغالی استفاده می‌گردد. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
ساختمان مسجد در | ساختمان مسجد در ۶۹- ۷۲ قمری به وسیله عبد الملک بن مروان، خلیفه اموی، بر گرد تخته سنگ بنا شد. هدف اصلی عبد الملک بن مروان از ساخت بنا آن بود که مردم، به جای اینکه برای انجام مناسک حج به مکه (که در آن زمان در تصرف عبد اللّه بن زبیر، رقیب امویان بود) بروند، به طواف قبة الصخره بیایند. مأمون، خلیفه عباسی آن را ترمیم و دیوار هشت ضلعی آن را بنا کرد. در ۱۰۹۹، صلیبیون وارد بیت المقدس شدند و قبة الصخره به کلیسا تبدیل شد. صلیبیان داخل و خارج آن را با نقاشیها و تصاویر قدیسین مسیحی آراستند، و صلیب زرین بزرگی بر بالای گنبد نصب کردند. در ۵۸۲ هجری قمری (۱۱۸۷)، صلاح الدین ایوبی در بیت المقدس تغییراتی داد. در زمان سلطان سلیمان قانونی (پادشاه عثمانی)، بنای قبة الصخره کاملا تجدید شد و در زمان سلاطین عثمانی گنبد مطلا گردید. در سال ۱۹۶۴ مجددا تجدید بنا گردید.<ref>حمیدی، ص ۱۸۲.</ref><br /> | ||
بنابر برخی منابع تاریخی، | بنابر برخی منابع تاریخی، هنگام حضور عمر در اورشلیم(سال ۱۵ق.) پس از فتح این شهر، فاتحان عرب، بعد از عقد قرارداد صلح، مسجد صخره را که سپس به نام مسجد عمر شهرت یافت، برای عبادت مسلمانان منظور کردند؛ ولی پژوهشگران معتقدند که مسجد صخره، مسجد عمر نیست، بلکه مسجد عمر در جوار آن است. روایت دیگری درباره ساختن مسجد عمر در بیت المقدس وجود دارد و آن اینکه، عمر در آن سفر، در کلیسای قمامه یا قیامت بود که هنگام نماز فرا رسید، اسقف اعظم از او خواست که در کلیسا نماز بگزارد، اما عمر از انجام فریضه در آنجا خودداری کرد تا مبادا پس از او مسلمانان با مسیحیان بر سر جای نماز عمر به نزاع برخیزند، پس سنگی برگرفت و پرتاب کرد و در جای فرود آمدن سنگ نماز گزارد و بعد از آن در آنجا مسجدی بنا شد که به نام مسجد عمر یا جامع عمر نامگذاری گردید.<ref>حمیدی، ص ۱۹۰.</ref><br /> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس2}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*حميدى، جعفر، تاریخ اورشلیم، اميركبير، تهران، دوم، 1381ش. | *حميدى، جعفر، تاریخ اورشلیم، اميركبير، تهران، دوم، 1381ش. | ||