مسجدالاقصی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اشتباه نشود|مسجد صخره}} | {{اشتباه نشود|مسجد صخره}} | ||
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | ||
| عنوان | | عنوان =مسجد الاقصی | ||
| تصویر | | تصویر =مسجد الاقصی.jpg | ||
| توضیح تصویر = مسجد الاقصی و [[قبةالصخره]] | | توضیح تصویر = مسجد الاقصی و [[قبةالصخره]] | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = 300px | ||
| بنيانگذار | | بنيانگذار =[[عبدالملک بن مروان]] | ||
| تأسیس | | تأسیس =۶۶ق-۷۳ق | ||
| کاربری | | کاربری =[[مسجد]] | ||
| مکان | | مکان =[[بیتالمقدس]] | ||
| نامهای دیگر | | نامهای دیگر =مسجد بیتالمقدس | ||
| وقایع مرتبط | | وقایع مرتبط =آتشزدن در سال ۱۹۶۹م {{سخ}}روز جهانی مسجد | ||
| ظرفیت | | ظرفیت = | ||
| وضعیت | | وضعیت =فعال | ||
| مساحت | | مساحت = | ||
| امکانات | | امکانات = | ||
| شماره ثبت | | شماره ثبت = | ||
| معمار | | معمار = | ||
| سبک | | سبک =اسلامی | ||
| بازسازی | | بازسازی = در دروههای مختلف | ||
| وبگاه | | وبگاه = }} | ||
'''مسجد الاَقصی'''، از [[مسجد|مساجد]] شهر [[بیتالمقدس]] و نخستین [[قبله]] مسلمانان است. بنابر روایات، [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آنجا به [[معراج]] رفت. قرآن | '''مسجد الاَقصی'''، از [[مسجد|مساجد]] شهر [[بیتالمقدس]] و نخستین [[قبله]] مسلمانان است. بنابر روایات، [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر اسلام(ص)]] از آنجا به [[معراج]] رفت. قرآن هنگام ذکر ماجرای معراج در [[سوره اسراء|سوره اسراء، ]] از آن یاد کرده است. مسجد الاقصی نزد مسلمانان، یهودیان و مسیحیان محترم است؛ در احادیث اسلامی در کنار [[مسجد الحرام]] و [[مسجد النبی]] از مساجد بافضلیت دانسته شده و آمده است نمازگزاردن در آن با هزار [[نماز]] در مساجد دیگر برابر است. | ||
یهودیان بر این باورند که بقایای معبد سلیمان زیر مسجد الاقصی قرار دارد. از نظر برخی مسیحیان، ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان بهجای آن، شرط ظهور [[مسیح]] است. ازاینرو برخی از یهودیان درصدد تخریب مسجد الاقصی و احیای معبد سلیمان بهجای آن هستند. بهسبب همین، نیروهای اسرائیلی از ورود مسلمانان به این مسجد جلوگیری میکنند. در سال ۱۹۶۹م یک یهودی مسجد الاقصی را بهآتش کشید و برای همین، در | یهودیان بر این باورند که بقایای معبد سلیمان زیر مسجد الاقصی قرار دارد. از نظر برخی مسیحیان، ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان بهجای آن، شرط ظهور [[مسیح]] است. ازاینرو برخی از یهودیان درصدد تخریب مسجد الاقصی و احیای معبد سلیمان بهجای آن هستند. بهسبب همین، نیروهای اسرائیلی از ورود مسلمانان به این مسجد جلوگیری میکنند. در سال ۱۹۶۹م یک یهودی مسجد الاقصی را بهآتش کشید و برای همین، در تقویم [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران، ]] ۳۱ مرداد، روز جهانی مسجد نامگذاری شده است. | ||
ساختمانی که امروزه مسجد الاقصی نامیده میشود، در دوره [[عبدالملک بن مروان]] در قرن نخست قمری تأسیس شده و در دورههای مختلف بازسازی و تعمیر شده است. | ساختمانی که امروزه مسجد الاقصی نامیده میشود، در دوره [[عبدالملک بن مروان]] در قرن نخست قمری تأسیس شده و در دورههای مختلف بازسازی و تعمیر شده است. | ||
==موقعیت و نامگذاری== | ==موقعیت و نامگذاری== | ||
{{جعبه نقل قول|عنوان =| نقلقول = {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَیٰ بِعَبْدِهِ لَیلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بَارَکنَا حَوْلَهُ لِنُرِیهُ مِنْ آیاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ﴿۱﴾|ترجمه= منزّه است آن [خدایی] که بندهاش را شبانگاهی از [[مسجد الحرام]] به سوی [[مسجد الاقصی]]-که پیرامون آن را [[برکت]] دادهایم- سیر داد، تا از نشانههای خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست﴿۱﴾|سوره=۱۷|آیه=۱}}|تاریخ بایگانی| منبع = | {{جعبه نقل قول|عنوان =| نقلقول = {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَیٰ بِعَبْدِهِ لَیلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بَارَکنَا حَوْلَهُ لِنُرِیهُ مِنْ آیاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ﴿۱﴾|ترجمه= منزّه است آن [خدایی] که بندهاش را شبانگاهی از [[مسجد الحرام]] به سوی [[مسجد الاقصی]]-که پیرامون آن را [[برکت]] دادهایم- سیر داد، تا از نشانههای خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست﴿۱﴾|سوره=۱۷|آیه=۱}}|تاریخ بایگانی| منبع = [[سوره اسراء|اسراء]]، آیه۱.| تراز =چپ | عرض = ۱۸۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پسزمینه =#ffeebb| گیومه نقلقول =| تراز منبع = }} | ||
مسجد الاَقصی در لغت بهمعنای دورترین مسجد، به مسجدی در [[بیتالمقدس]] در [[فلسطین]] اشاره دارد که در جنوب شرقی شهر واقع شده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> درباره علت نامگذاری آن بهمسجد الاقصی، گفتهاند که دوری مسافتش تا [[مکه]] و [[مسجد الحرام]] که در آن زمان محل استقرار پیامبر و مسلمانان بود، موردتوجه بوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> | مسجد الاَقصی در لغت بهمعنای دورترین مسجد، به مسجدی در [[بیتالمقدس]] در [[فلسطین]] اشاره دارد که در جنوب شرقی شهر واقع شده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> درباره علت نامگذاری آن بهمسجد الاقصی، گفتهاند که دوری مسافتش تا [[مکه]] و [[مسجد الحرام]] که در آن زمان محل استقرار پیامبر و مسلمانان بود، موردتوجه بوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
بهگفته برخی از محققان، منظور از مسجد الاقصی که در [[قرآن]] به کار رفته، محوطه وسیعی بوده که شامل [[مسجد صخره]] (محل عروج پیامبر)، رواقها و... هم میشده است.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۷.</ref> از اینرو برخی از مفسران شیعه، منظور از مسجد الاقصی را که در آیه نخست [[سوره اسراء|سوره اِسراء]] به آن اشاره شده، بیتالمقدس دانسته<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> که [[حضرت داود]] و [[سلیمان (پیامبر)|سلیمان]] آن را بنا کردهاند.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۶.</ref> در برخی روایات نیز از مسجد الاقصی با عنوان مسجد بیتالمقدس یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref> | بهگفته برخی از محققان، منظور از مسجد الاقصی که در [[قرآن]] به کار رفته، محوطه وسیعی بوده که شامل [[مسجد صخره]] (محل عروج پیامبر)، رواقها و... هم میشده است.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۷.</ref> از اینرو برخی از مفسران شیعه، منظور از مسجد الاقصی را که در آیه نخست [[سوره اسراء|سوره اِسراء]] به آن اشاره شده، بیتالمقدس دانسته<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> که [[حضرت داود]] و [[سلیمان (پیامبر)|سلیمان]] آن را بنا کردهاند.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۶.</ref> در برخی روایات نیز از مسجد الاقصی با عنوان مسجد بیتالمقدس یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref> | ||
برخی گفتهاند هنگام [[معراج پیامبر]]، بنایی به نام مسجد الاقصی نبوده و کلمه مسجد در [[آیه اسراء|آیه معراج]]، بهمعنای مکانِ پرستش و عبادتگاه بوده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳-۱۸۴.</ref> | برخی گفتهاند هنگام [[معراج پیامبر]]، بنایی به نام مسجد الاقصی نبوده و کلمه مسجد در [[آیه اسراء|آیه معراج]]، بهمعنای مکانِ پرستش و عبادتگاه بوده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳-۱۸۴.</ref> | ||
امروزه بنای مسقفی که در دوره [[عبدالملک بن مروان]] در محدوده حرم قدس ساخته شده، مسجد الاقصای مسقف یا مسجد الاقصی شناخته میشود و از محوطهای که بنای مذکور، [[مسجد صخره]]، مسجد عمر،{{یادداشت|خلیفه دوم هنگامی که در [[سال ۱۵ هجری قمری|سال ۱۵ قمری]]، بیت المقدس را فتح کرد دستور داد در محوطه مقدس مسجدی بنا کنند، که به مسجد عمر شناخته میشود.(طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۶۱۱.)}} [[براق|دیوار براق]] {{یادداشت|دیواری در امتداد دیوار غربی مجموعه مسجد الاقصی است که مسلمانان معتقدند پیامبر در [[معراج|شب معراج]] ، [[براق]] را در این دیوار بست و به همین دلیل به دیوار براق نامیده میشود.(موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰) یهودیان آن را دیوار ندبه نامیده و از آخرین باقیماندههای هیکل سلیمان میدانند.}} و... در آن جای دارد، با نام مجموعه مسجد الاقصی یاد میشود.<ref>موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۷.</ref> | امروزه بنای مسقفی که در دوره [[عبدالملک بن مروان]] در محدوده حرم قدس ساخته شده، مسجد الاقصای مسقف یا مسجد الاقصی شناخته میشود و از محوطهای که بنای مذکور، [[مسجد صخره]]، مسجد عمر، {{یادداشت|خلیفه دوم هنگامی که در [[سال ۱۵ هجری قمری|سال ۱۵ قمری]]، بیت المقدس را فتح کرد دستور داد در محوطه مقدس مسجدی بنا کنند، که به مسجد عمر شناخته میشود.(طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۶۱۱.)}} [[براق|دیوار براق]] {{یادداشت|دیواری در امتداد دیوار غربی مجموعه مسجد الاقصی است که مسلمانان معتقدند پیامبر در [[معراج|شب معراج]]، [[براق]] را در این دیوار بست و به همین دلیل به دیوار براق نامیده میشود.(موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰) یهودیان آن را دیوار ندبه نامیده و از آخرین باقیماندههای هیکل سلیمان میدانند.}} و... در آن جای دارد، با نام مجموعه مسجد الاقصی یاد میشود.<ref>موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۷.</ref> | ||
== فضیلت == | == فضیلت == | ||
مسجد الاَقصی نزد مسلمانان، مسیحیان و یهودیان محترم است. از نظر یهودیان بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد.<ref> توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۵ش، ص۸۸.</ref> مسلمانان معتقدند پیامبر اسلام از این مکان به [[معراج]] رفته است.<ref> سوره اسراء، آیه۱.</ref> | مسجد الاَقصی نزد مسلمانان، مسیحیان و یهودیان محترم است. از نظر یهودیان بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد.<ref> توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۵ش، ص۸۸.</ref> مسلمانان معتقدند پیامبر اسلام از این مکان به [[معراج]] رفته است.<ref> سوره اسراء، آیه۱.</ref> تا پیش از [[تغییر قبله|تغییر قبله مسلمانان]] در سال دوم قمری، نخستین [[قبله]] مسلمانان همین بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> ازاینرو برخی شیعیان ایرانی در دوره قاجار و پهلوی، هنگام سفر حج، اماکن مذهبیِ بیتالمقدس ازجمله مسجد الاقصی را هم زیارت میکردهاند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ۱۳۸۹ش، ص۲۳۰.</ref> | ||
در احادیث، مسجد الاقصی در کنار [[مسجد الحرام]]، [[مسجد النبی]] و [[مسجد کوفه]] یکی از چهار مسجد بافضیلت دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹.</ref> در برخی احادیث مسجد کوفه وجود ندارد و مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام و مسجد النبی از مساجد سهگانه بافضیلت است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> نمازگزاردن یک نماز در مساجد سهگانه برابر با هزار [[نماز]] در دیگر مساجد است.<ref> تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref> | در احادیث، مسجد الاقصی در کنار [[مسجد الحرام]]، [[مسجد النبی]] و [[مسجد کوفه]] یکی از چهار مسجد بافضیلت دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹.</ref> در برخی احادیث مسجد کوفه وجود ندارد و مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام و مسجد النبی از مساجد سهگانه بافضیلت است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> نمازگزاردن یک نماز در مساجد سهگانه برابر با هزار [[نماز]] در دیگر مساجد است.<ref> تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref> | ||
البته در منابع روایی شیعه، احادیثی درباره برتری [[مسجد کوفه]] بر مسجد الاقصی نیز وجود دارد.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۲۷۹؛ محدث نوری، مستدرک وسائل | البته در منابع روایی شیعه، احادیثی درباره برتری [[مسجد کوفه]] بر مسجد الاقصی نیز وجود دارد.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۲۷۹؛ محدث نوری، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۴۰۹.</ref> | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
گفتهاند نخستین بار [[حضرت داوود]] در محل مجموعه مسجد الاقصی، معبدی احداث کرد و [[حضرت سلیمان]] آن را تکمیل نمود که معبد سلیمان، معبد اورشلیم، معبد ایلیا و بقعه ایلیا خوانده میشده است.{{مدرک}} بهگفته گوستاولوبون تاریخدان قرنهای نوزدهم و بیستم میلادی، قبل از فتح بیتالمقدس توسط مسلمانان، در مجموعه مسجد الاقصی، کلیسایی بهنام [[حضرت مریم]] وجود داشته است.<ref>گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب به نقل از حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> | گفتهاند نخستین بار [[حضرت داوود]] در محل مجموعه مسجد الاقصی، معبدی احداث کرد و [[حضرت سلیمان]] آن را تکمیل نمود که معبد سلیمان، معبد اورشلیم، معبد ایلیا و بقعه ایلیا خوانده میشده است.{{مدرک}} بهگفته گوستاولوبون تاریخدان قرنهای نوزدهم و بیستم میلادی، قبل از فتح بیتالمقدس توسط مسلمانان، در مجموعه مسجد الاقصی، کلیسایی بهنام [[حضرت مریم]] وجود داشته است.<ref>گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب به نقل از حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> | ||
بنابر اسنادی که از قرن نخست قمری، بهجا مانده، بنای کنونی مسجد الاقصی در دوره [[امویان]] و در قرن نخست قمری ساخته شده است.<ref>نگاه کنید به موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> بهگفته ابنکثیر، مورخ قرن هشتم قمری، ساخت بنای مسجد، در سال ۶۶ق | بنابر اسنادی که از قرن نخست قمری، بهجا مانده، بنای کنونی مسجد الاقصی در دوره [[امویان]] و در قرن نخست قمری ساخته شده است.<ref>نگاه کنید به موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> بهگفته ابنکثیر، مورخ قرن هشتم قمری، ساخت بنای مسجد، در سال ۶۶ق بهدستور [[عبدالملک بن مروان]] (حکومت ۶۵-۸۶ق) آغاز شد و سال ۷۳ق پایان یافت.<ref>ابنکثیر، البدایة و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۸۰.</ref> برخی تأسیس آن را به [[ولید بن عبدالملک]] (حکومت ۸۶-۹۶ق) نسبت دادهاند.<ref>موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> | ||
ابنکثیر نوشته است: عبدالملک با این هدف مسجد الاقصی و بناهای اطراف آن را احداث کرد که شامیان را از رفتن به [[حج]] بازدارد و آنان را به طواف پیرامون آن وادارد؛<ref> | ابنکثیر نوشته است: عبدالملک با این هدف مسجد الاقصی و بناهای اطراف آن را احداث کرد که شامیان را از رفتن به [[حج]] بازدارد و آنان را به طواف پیرامون آن وادارد؛<ref>ابنکثیر، البدایة و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۸۰.</ref> چراکه [[عبدالله بن زبیر]] از [[حج]] برای تبلیغ برضد عبدالملک و بیعتگرفتن از حاجیان برای خود سود میجست.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۶۱.</ref> او در خطبههایی در [[روز عرفه]] و ایام [[منا|مِنا]]، با یادکردن از لعنت پیامبر بر [[حکم بن ابی العاص|حَکم بن عاص]]، جد عبدالملک و دودمانش، شامیان را به خود متمایل میکرد.<ref>ابنکثیر، البدایة و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۸۰.</ref> | ||
==مشخصات بنا== | ==مشخصات بنا== | ||
ساختمان مسجد الاقصی، مستطیلشکل است و ۸۰ متر طول و ۵۵ متر عرض دارد.<ref>موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه بنا گردیده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> همچنین مسجد دارای رواق | ساختمان مسجد الاقصی، مستطیلشکل است و ۸۰ متر طول و ۵۵ متر عرض دارد.<ref>موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه بنا گردیده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> همچنین مسجد دارای رواق بزرگی است که بر فراز قسمت میانه آن گنبدی قرار دارد.<ref>موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> [[ناصر خسرو]](۳۹۴-۴۶۸ق) جهانگرد قرن پنجم قمری که در سال ۴۳۸ق از بیتالمقدس دیدن کرده<ref>ناصرخسرو، سفرنامه، ۱۳۶۸ش، ص۲۶.</ref> در سفرنامه خود توصیفاتی از مسجد الاقصی ارائه داده و از وجود خادمانی برای آن سخن گفته است.<ref>ناصرخسرو، سفرنامه، ۱۳۶۸ش، ص۳۲.</ref> | ||
==بازسازی و تعمیر== | ==بازسازی و تعمیر== | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
[[منصور دوانیقی]]، (حکومت: ۱۳۶-[[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ق]])<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> و [[مهدی عباسی]] (۱۲۶-۱۶۹ق)، از خلفای عباسی، ساختمان مسجد الاقصی را که بر اثر زلزله تخریب شده بود، تعمیر و بازسازی کردند.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> همچنین برپایه کتیبهای، بهدستور الظاهر لاِعزاز دین الله از خلفای [[فاطمیان|فاطمی]]، در سال ۴۲۶ق بر فراز مسجد الاقصی گنبدی ساخته شد<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> و بهدستور المستنصرلدین الله در سال ۴۵۸ق ایوان شمالی مسجد بازسازی گردید.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> | [[منصور دوانیقی]]، (حکومت: ۱۳۶-[[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ق]])<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> و [[مهدی عباسی]] (۱۲۶-۱۶۹ق)، از خلفای عباسی، ساختمان مسجد الاقصی را که بر اثر زلزله تخریب شده بود، تعمیر و بازسازی کردند.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> همچنین برپایه کتیبهای، بهدستور الظاهر لاِعزاز دین الله از خلفای [[فاطمیان|فاطمی]]، در سال ۴۲۶ق بر فراز مسجد الاقصی گنبدی ساخته شد<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> و بهدستور المستنصرلدین الله در سال ۴۵۸ق ایوان شمالی مسجد بازسازی گردید.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> | ||
در سال ۱۰۹۹م برابر با ۵۸۳ق، صلیبیها، بیتالمقدس را تصرف کردند و در قسمتی از محل مسجد الاقصی، کلیسا ساختند و از قسمت دیگر آن را به استراحتگاه سواران و انبار ذخایر تبدیل کردند.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> در سال ۵۸۹ق [[صلاحالدین ایوبی]] بیتالمقدس را از آنها پس گرفت، [[محراب]] مسجد را تجدیدبنا | در سال ۱۰۹۹م برابر با ۵۸۳ق، صلیبیها، بیتالمقدس را تصرف کردند و در قسمتی از محل مسجد الاقصی، کلیسا ساختند و از قسمت دیگر آن را به استراحتگاه سواران و انبار ذخایر تبدیل کردند.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> در سال ۵۸۹ق [[صلاحالدین ایوبی]] بیتالمقدس را از آنها پس گرفت، [[محراب]] مسجد را تجدیدبنا کرد، گنبد آن را کاشیکاری نمود و منبری چوبی در آن قرار داد.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> ممالیک و عثمانیان نیز مسجد الاقصی را بازسازی کردهاند.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۳-۱۵.</ref> | ||
== یهودیسازی== | == یهودیسازی== | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
یهودیان بر این باورند که بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد. از اینرو برخی از آنان برای تخریب مسجد الاقصی و احیای معبد سلیمان تلاش میکنند.<ref> توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ص۸۸.</ref> میگویند برخی از مسیحیان معتقدند که ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان بهجای آن، شرط ظهور [[مسیح]] است.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4952500 «آتش زدن مسجدالاقصی اقدامی برای سنجش غیرت دینی مسلمانان بود»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> ازاینرو نیروهای اسرائیلی از ورود مسلمانان به مسجد الاقصی جلوگیری میکنند.<ref>[https://www.presstv.com/Detail/2016/08/16/480271/Israel-Third-Temple-Aqsa-Dome-of-Rock-Temple-Mount «گزارش: اسرائیل آمادۀ تخریب مسجدالاقصی و ساخت «سومین معبد» میشود»]، سایت پرستیوی.</ref> مسجد الاقصی نماد هویت اسلامی در بیت المقدس در برابر اسرائیل دانسته شده است.<ref>[http://parstoday.com/fa/middle_east-i161361 «پشت پرده توطئه های جدید علیه مسجد الاقصی/تحلیل»]، خبرگزاری ایرانپرس.</ref> | یهودیان بر این باورند که بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد. از اینرو برخی از آنان برای تخریب مسجد الاقصی و احیای معبد سلیمان تلاش میکنند.<ref> توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ص۸۸.</ref> میگویند برخی از مسیحیان معتقدند که ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان بهجای آن، شرط ظهور [[مسیح]] است.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4952500 «آتش زدن مسجدالاقصی اقدامی برای سنجش غیرت دینی مسلمانان بود»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> ازاینرو نیروهای اسرائیلی از ورود مسلمانان به مسجد الاقصی جلوگیری میکنند.<ref>[https://www.presstv.com/Detail/2016/08/16/480271/Israel-Third-Temple-Aqsa-Dome-of-Rock-Temple-Mount «گزارش: اسرائیل آمادۀ تخریب مسجدالاقصی و ساخت «سومین معبد» میشود»]، سایت پرستیوی.</ref> مسجد الاقصی نماد هویت اسلامی در بیت المقدس در برابر اسرائیل دانسته شده است.<ref>[http://parstoday.com/fa/middle_east-i161361 «پشت پرده توطئه های جدید علیه مسجد الاقصی/تحلیل»]، خبرگزاری ایرانپرس.</ref> | ||
در | در ۲۱ آگوست سال ۱۹۶۹م برابر با ۱۳۴۸ش، یک یهودی به نام دنیس مایکل ولیم روهان، مسجد الاقصی را آتش زد که به آسیبدیدن بخشهایی از مسجد و فروریختن سقف آن منجر شد. منبر قدیمی مسجد هم که متعلق به سال ۵۸۳ق بود، در این آتش سوخت.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۶.</ref> در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران، سالروز آتش زدن مسجد الاقصی در ۳۱ مرداد برابر با ۲۱ آگوست، روز جهانی مسجد نامگذاری شده است.<ref>[http://www.iribnews.ir/fa/news/1256771 «علت نامگذاری روز جهانی مساجد چیست؟»]، خبرگزاری صداوسیما.</ref> | ||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* | * ابنکثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م. | ||
* بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق مصطفى دیب البغا، بیروت، دار | * بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق مصطفى دیب البغا، بیروت، دار ابنکثیر، الیمامه، ۱۴۰۷ق. | ||
* تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، قم، مدرسة الامام المهدی عجلالله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق. | * تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، قم، مدرسة الامام المهدی عجلالله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق. | ||
* توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، قم، مؤسسه فرهنگی طه و مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ هشتم، ۱۳۸۵. | * توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، قم، مؤسسه فرهنگی طه و مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ هشتم، ۱۳۸۵. | ||
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش. | * جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش. | ||
* حمیدی، سید جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت المقدس)، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۱ش. | * حمیدی، سید جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت المقدس)، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۱ش. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره | * شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۳ق. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش. | ||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۹۶۷م/۱۳۸۷ق. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۹۶۷م/۱۳۸۷ق. |