کاربر ناشناس
تغییر قبله: تفاوت میان نسخه‌ها
←شأن نزول آیه
imported>Eahmadian |
imported>Eahmadian |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
<blockquote>{{قرآن مصور|2|142}}<ref>[[قرآن کریم]]، [[سوره بقره]]، [[آیه]] ۱۴۲.</ref>ترجمه=به زودی بیخردان مردم می‌گویند چه چیز ایشان را از قبله‌ای که بر آن بودند برگرداند؟! بگو: خاور و باختر از آن خداست؛ او هر که را می‌خواهد به راه راست هدایت می‌کند.</blockquote> | <blockquote>{{قرآن مصور|2|142}}<ref>[[قرآن کریم]]، [[سوره بقره]]، [[آیه]] ۱۴۲.</ref>ترجمه=به زودی بیخردان مردم می‌گویند چه چیز ایشان را از قبله‌ای که بر آن بودند برگرداند؟! بگو: خاور و باختر از آن خداست؛ او هر که را می‌خواهد به راه راست هدایت می‌کند.</blockquote> | ||
== | ==سبب نزول آیه== | ||
*پس از هجرت مسلمانان به مدینه، ساکنان یهودی این شهر از توجه مسلمانان به بیت المقدس به عنوان دلیلی بر اصالت نداشتن آیین اسلام یاد می کردند. آنان اظهار می داشتند که اگر پیامبر اسلام [[شریعت|شریعتی]] مستقل آورده، چرا به سوی قبله ما [[نماز]] می‌گزارد.<ref> جامع البیان، ج۲، ص۲۹؛ روض الجنان، ج۲، ص۲۰۸؛ تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۱۹۸.</ref> از روایات بر می آید که این عامل و عواملی دیگر، موجب گشته بود تا پیامبر(ص) آرزو کند کعبه قبله مسلمانان باشد؛ اما او برای رعایت ادب در پیشگاه الهی هیچگاه خواسته‌اش را به زبان نیاورد<ref>. روض الجنان، ج۲، ص۲۰۸.</ref> آیۀ «قَد نَرَی تَقَلُّبَ وَجهِکَ فِی السَّمَاء...» به انتظار پیامبر(ص) برای تغییر قبله اشاره دارد.<ref>. نک: جامع البیان، ج۲، ص۲۸؛ اسباب النزول، ص۲۷؛ تفسیر قمی، ج۱، ص۶۳؛ بحار الانوار، ج۱۹، ص۱۹۸؛ المیزان، ج۱، ص۳۵.</ref> | *بنابر غالب منابع تفسیری، سبب نزول آیه قبله، تغییر قبله مسلمانان از بیت المقدس به کعبه بوده است. پس از هجرت مسلمانان به مدینه، ساکنان یهودی این شهر از توجه مسلمانان به بیت المقدس به عنوان دلیلی بر اصالت نداشتن آیین اسلام یاد می کردند. آنان اظهار می داشتند که اگر پیامبر اسلام [[شریعت|شریعتی]] مستقل آورده، چرا به سوی قبله ما [[نماز]] می‌گزارد.<ref> جامع البیان، ج۲، ص۲۹؛ روض الجنان، ج۲، ص۲۰۸؛ تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۱۹۸.</ref> از روایات بر می آید که این عامل و عواملی دیگر، موجب گشته بود تا پیامبر(ص) آرزو کند کعبه قبله مسلمانان باشد؛ اما او برای رعایت ادب در پیشگاه الهی هیچگاه خواسته‌اش را به زبان نیاورد<ref>. روض الجنان، ج۲، ص۲۰۸.</ref> آیۀ «قَد نَرَی تَقَلُّبَ وَجهِکَ فِی السَّمَاء...» به انتظار پیامبر(ص) برای تغییر قبله اشاره دارد.<ref>. نک: جامع البیان، ج۲، ص۲۸؛ اسباب النزول، ص۲۷؛ تفسیر قمی، ج۱، ص۶۳؛ بحار الانوار، ج۱۹، ص۱۹۸؛ المیزان، ج۱، ص۳۵.</ref> | ||
*[[:رده:مفسران|مفسران]] در سببِ نگاه کردن پیامبر(ص) به آسمان دو نظر دارند:1. پیش‌تر به پیامبر(ص) وعده تغییر قبله داده شده بود و بدین رو به آسمان نگاه می کرد و در انتظار نزول [[جبرئیل]] و آوردن حکم تغییر قبله بود. 2. پیامبر(ص) آرزوی تغییر قبله را بر زبان نیاورد و به آسمان می‌نگریست و منتظر بود؛ زیرا برای پیامبران جایز نیست بی‌اذن الهی چیزی را از خداوند بخواهند.<ref>. مجمع البیان، ج۱، ص۴۲۲؛ التفسیر الکبیر، ج۴، ص۱۲۲- ۱۲۳.</ref> | *[[:رده:مفسران|مفسران]] در سببِ نگاه کردن پیامبر(ص) به آسمان دو نظر دارند:1. پیش‌تر به پیامبر(ص) وعده تغییر قبله داده شده بود و بدین رو به آسمان نگاه می کرد و در انتظار نزول [[جبرئیل]] و آوردن حکم تغییر قبله بود. 2. پیامبر(ص) آرزوی تغییر قبله را بر زبان نیاورد و به آسمان می‌نگریست و منتظر بود؛ زیرا برای پیامبران جایز نیست بی‌اذن الهی چیزی را از خداوند بخواهند.<ref>. مجمع البیان، ج۱، ص۴۲۲؛ التفسیر الکبیر، ج۴، ص۱۲۲- ۱۲۳.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
*[[آیه قبله]] ناسخ حکمِ قبله بودن بیت المقدس است.<ref>. تفسیر بغوی، ج۱، ص۱۲۴؛ مجمع البیان، ج۱، ص۴۲۳؛ روض الجنان، ج۲، ص۲۰۷.</ref> به گفته [[ابن عباس]]، نخستین حکم [[نسخ]] شده در [[قرآن]] مربوط به [[قبله]] است.<ref>. مجمع البیان، ج۱، ص۳۵۸؛ التفسیر الکبیر، ج۴، ص۲۰.</ref> | *[[آیه قبله]] ناسخ حکمِ قبله بودن بیت المقدس است.<ref>. تفسیر بغوی، ج۱، ص۱۲۴؛ مجمع البیان، ج۱، ص۴۲۳؛ روض الجنان، ج۲، ص۲۰۷.</ref> به گفته [[ابن عباس]]، نخستین حکم [[نسخ]] شده در [[قرآن]] مربوط به [[قبله]] است.<ref>. مجمع البیان، ج۱، ص۳۵۸؛ التفسیر الکبیر، ج۴، ص۲۰.</ref> | ||
*درباره آنچه با [[آیه قبله]] نسخ شده، دو نظر وجود دارد: 1. در قرآن از روی کردن به سوی بیت المقدس در نماز یاد نشده، بلکه چنین حکمی در روایات آمده است. از این رو، باید گفت آیه قبله، ناسخ سُنّت است. 2. روی کردن به سمت بیت المقدس با آیه «وَلِلَّهِ المَشرِقُ وَالمَغرِبُ فَأَینَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجهُ اللَّهِ...» (بقره، ۱۱۵) تشریع و سپس این آیه با آیه قبله نسخ شده است.<ref>. مجمع البیان، ج۱، ص۳۵۸؛ روض الجنان، ج۲، ص۱۲۴؛ التفسیر الکبیر، ج۴، ص۲۰.</ref> | *درباره آنچه با [[آیه قبله]] نسخ شده، دو نظر وجود دارد: 1. در قرآن از روی کردن به سوی بیت المقدس در نماز یاد نشده، بلکه چنین حکمی در روایات آمده است. از این رو، باید گفت آیه قبله، ناسخ سُنّت است. 2. روی کردن به سمت بیت المقدس با آیه «وَلِلَّهِ المَشرِقُ وَالمَغرِبُ فَأَینَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجهُ اللَّهِ...» (بقره، ۱۱۵) تشریع و سپس این آیه با آیه قبله نسخ شده است.<ref>. مجمع البیان، ج۱، ص۳۵۸؛ روض الجنان، ج۲، ص۱۲۴؛ التفسیر الکبیر، ج۴، ص۲۰.</ref> | ||
==زمان تغییر قبله== | ==زمان تغییر قبله== | ||
مفسران درباره زمان و مکان نزول آیه قبله و تغییر آن اتفاق نظر ندارند و زمان آن را بین ۶<ref>. جامع البیان، ج۲، ص۲۸؛ مجمع البیان، ج۱، ص۴۱۴.</ref>تا ۱۹<ref>. وفاء الوفاء، ج۱، ص۲۷۸؛ المیزان، ج۱، ص۳۳۳.</ref> ماه پس از هجرت یاد کرده‌اند. گروهی از مفسران با توجه به تاریخ تغییر [[قبله]] که در ماه [[رجب]] سال دوم [[هجرت]] بوده، صحیح‌ترین زمان را ۱۷ ماه پس از هجرت می‌دانند.<ref>. المیزان، ج۱، ص۳۳۱.</ref> نیز در این که آیه تغییر قبله بین [[نماز]] صبح، ظهر یا عصر نازل شده، اختلاف نظر است.<ref>. الطبقات، ج۱، ص۱۸۶-۱۸۷؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۱۲۵.</ref> درباره مکان نزول این آیه در محله بنی سلمه،<ref>. الطبقات، ج۱، ص۱۸۶؛ تفسیر ثعلبی، ج۲، ص۱۲.</ref> مکانی که به همین دلیل [[مسجد القبلتین]] نام گرفته<ref>. تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۲؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۱۲۵.</ref> یا [[مسجد النبی|مسجد پیامبر(ص)]]<ref>. الطبقات، ج۱، ص۱۸۶.</ref> نیز اختلاف نظر یافت می‌شود. | مفسران درباره زمان و مکان نزول آیه قبله و تغییر آن اتفاق نظر ندارند و زمان آن را بین ۶<ref>. جامع البیان، ج۲، ص۲۸؛ مجمع البیان، ج۱، ص۴۱۴.</ref>تا ۱۹<ref>. وفاء الوفاء، ج۱، ص۲۷۸؛ المیزان، ج۱، ص۳۳۳.</ref> ماه پس از هجرت یاد کرده‌اند. گروهی از مفسران با توجه به تاریخ تغییر [[قبله]] که در ماه [[رجب]] سال دوم [[هجرت]] بوده، صحیح‌ترین زمان را ۱۷ ماه پس از هجرت می‌دانند.<ref>. المیزان، ج۱، ص۳۳۱.</ref> نیز در این که آیه تغییر قبله بین [[نماز]] صبح، ظهر یا عصر نازل شده، اختلاف نظر است.<ref>. الطبقات، ج۱، ص۱۸۶-۱۸۷؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۱۲۵.</ref> درباره مکان نزول این آیه در محله بنی سلمه،<ref>. الطبقات، ج۱، ص۱۸۶؛ تفسیر ثعلبی، ج۲، ص۱۲.</ref> مکانی که به همین دلیل [[مسجد القبلتین]] نام گرفته<ref>. تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۲؛ تفسیر بغوی، ج۱، ص۱۲۵.</ref> یا [[مسجد النبی|مسجد پیامبر(ص)]]<ref>. الطبقات، ج۱، ص۱۸۶.</ref> نیز اختلاف نظر یافت می‌شود. | ||