ادا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَداء''' انجام‌دادن یک عمل در همان وقتی است که [[شرع]] برای آن مشخص کرده‌ است. در مقابل آن قضاء قرار دارد که به معنای انجام دادن عمل خارج از وقت مشخص شده است.

== اداء در اصطلاح فقها ==

اداء در اصطلاح [[مجتهد|فقها]] در دو معنا به کار برده می‌شود:

*انجام دادن هر امری که از طرف [[شارع]] صادر شده است. این معنا عام‌تر است چرا که شامل انجام همه دستورات خداوند می‌شود چه در زمان آن و چه خارج از زمانش. مثلا گاهی گفته می‌شود که اداء [[نماز صبح|نماز قضای صبح]] یا اداء قضای روزهٔ واجب که مربوط به اداء عمل در خارج وقت است یا اداء روزه واجب [[ماه رمضان]] به معنای اداء عمل در وقت مخصوص به آن.<ref>موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۱۲-۲۴.</ref>

== اداء و قضاء ==

[[اعمال عبادی]] به دو دسته مُوَقَّت و غیر موقت تقسیم می‌شوند.<ref>ذهنی تهرانی، بیان المراد، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۶۳-۳۶۴؛ فاضل موحدی لنکرانی، ایضاح الکفایه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۰-۵۱۴؛ مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن‌، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۴۲۹؛ موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۲۴-۲۵.</ref>

* '''اعمال عبادی موقت:''' به آن دسته از اعمال عبادی گفته می‌شود که در شریعت، زمان معینی برای آنها مشخص شده است. مانند [[نماز|نماز‌های واجب یومیه]] و یا برخی از نماز‌های مستحب. مثلاً وقت معین نماز صبح از [[طلوع فجر]] تا طلوع خورشید است یا اینکه وقت نماز [[نماز ظهر|ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] از [[ظهر شرعی]] تا غروب آفتاب است. یا اینکه وقت روزه از طلوع فجر تا غروب آفتاب است. حال انجام این اعمال دو صورت دارد:

** عمل عبادی در زمان مشخص شده انجام می‌شود، در این صورت گفته می‌شود مثلا نماز به صورت اداء خوانده شده است.  

** عمل عبادی در زمان مشخص شده انجام نشده است در این صورت گفته می‌شود مثلا نماز قضا شده است و مکلف باید آن را در وقت دیگری انجام دهد. البته برخی اعمال عبادی موقت هستند و وقتی که زمان‌شان گذشت و عمل انجام نشود لازم نیست مکلف آنها را قضا(در غیر وقت‌شان انجام دهد) کند.

* '''اعمال عبادی غیر موقت:''' اعمالی که در شرع زمان خاصی برای آنها معین نشده باشد مانند قضاء نمازهای فوت شده، [[ازاله نجاست]] از [[مسجد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]].<ref>ذهنی تهرانی، بیان المراد، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۶۳-۳۶۴؛ فاضل موحدی لنکرانی، ایضاح الکفایه، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۰-۵۱۴؛ مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن‌، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۴۲۹؛ موسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۸ق، ج۸، ص۲۴-۲۵.</ref>