نماز شکر: تفاوت میان نسخه‌ها

با این وجود، نماز شکری با دستور خاص نیز از [[امام صادق (ع)]] نقل شده است که چنین است:

:::«زمانی که خداوند نعمتى به تو داد دو رکعت نماز بگزار؛ در رکعت اول [[سوره حمد]] و سپس [[سوره اخلاص]] را بخوان و در رکعت دوم نیز ابتدا سوره حمد، سپس [[سوره کافرون]] را قرائت کن. در [[رکوع]] و [[سجده]] رکعت اول بگو: «الْحَمْدُ للهِ شُکْراً شُکْراً وَ حَمْداً» و در رکعت دوم در رکوع و سجده بگو: «الْحَمْدُ للهِ الَّذِی اسْتَجَابَ دُعَائِی وَ أَعْطَانِی مَسْأَلَتِی» (یعنی: سپاس خدایى را که‏ دعاى مرا مستجاب و حاجتم را بر آورده کرد)<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۳، ص ۴۸۱، شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج۲، ص۵۳۲.</ref>

در برخی از منابع نیز آمده است: دعای «اَلحَمدُ لله شُکراً شُکراً لله وَ حَمداً» در رکوع و سجده هر دو رکعت و دعای «اَلحمدُ للهِ الَّذی قَضا حَاجَتی وَ أعطانی مَسأَلَتی» پس از اتمام نماز خوانده شود.<ref>شیخ مفید، محمّد بن محمد بن نعمان، المقنعه، ص۲۲۵.</ref>

همچنین سفارش شده است که پس از نماز شکر، دعای [[امام سجاد (ع)]]<ref group="یادداشت">دعای ۳۷ صحیفه سجادیه: اللَّهُمَّ اِنَّ اَحَداً لایبْلُغُ مِنْ شُکرِک غایةً اِلاَّ حَصَلَ عَلَیهِ مِنْ اِحْسانِک ما یلْزِمُهُ شُکراً، وَ لایبْلُغُ مَبْلَغاً مِنْ طاعَتِک وَ اِنِ اجْتَهَدَ اِلاّ کانَ مُقَصِّراً دُونَ اسْتِحْقاقِک بِفَضْلِک، فَاَشْکرُعِبادِک عاجِزٌ عَنْ شُکرِک، وَ اَعْبَدُهُمْ مُقَصِّرٌ عَنْ طاعَتِک،لایجِبُ لِأَحَدٍ اَنْ تَغْفِرَ لَهُ بِاسْتِحْقاقِهِ، وَ لا اَنْ تَرْضی عَنْهُ بِاسْتیجابِهِ، فَمَنْ غَفَرْتَ لَهُ فَبِطَوْلِک، وَ مَنْ رَضیتَ عَنْهُ فَبِفَضْلِک، تَشْکرُ یسیرَ ما شَکرْتَهُ، وَ تُثیبُ عَلی قَلیلِ ما تُطاعُ فیهِ، حَتّی کاَنَّ شُکرَ عِبادِکالَّذی اَوْجَبْتَعَلَیهِثَوابَهُمْ وَ اَعْظَمْتَ عَنْهُ جَزآئَهُمْ اَمْرٌ مَلَکوا اسْتِطاعَةَ الْاِمْتِناعِ مِنْهُ دُونَک فَکافَیتَهُمْ، اَوْ لَمْیکنْ سَبَبُهُ بِیدِک فَجازَیتَهُمْ، بَلْ مَلَکتَ -یا اِلهی- اَمْرَهُمْ قَبْلَ اَنْ یمْلِکوا عِبادَتَک، وَ اَعْدَدْتَ ثَوابَهُمْ قَبْلَ اَنْیفیضُوا فی طاعَتِک، وَ ذلِک اَنَّ سُنَّتَک الْاِفْضالُ، وَعادَتَک الْاِحْسانُ، وَ سَبیلَک الْعَفْوُ. فَکلُالْبَرِیةِ مُعْتَرِفَةٌبِاَنَّک غَیرُظالِمٍ لِمَنْعاقَبْتَ، وَشاهِدَةٌ بِاَنَّک مُتَفَضِّلٌ عَلی مَنْ عافَیتَ، وَ کلٌّ مُقِرٌّ عَلی نَفْسِهِ بِالتَّقْصیرِ عَمَّا اسْتَوْجَبْتَ. فَلَوْلا اَنَّ الشَّیطانَ یخْتَدِعُهُمْ عَنْ طاعَتِک ما عَصاک عاصٍ، وَ لَوْلا اَنَّهُ صَوَّرَ لَهُمُ الْباطِلَ فی مِثالِ الْحَقِّ ما ضَلَّ عَنْ طَریقِک ضآلٌّ، فَسُبْحانَک ما اَبْینَ کرَمَک فی مُعامَلَةِ مَنْ اَطاعَک اَوْ عَصاک: تَشْکرُ لِلْمُطیعِ ما اَنْتَ تَوَلَّیتَهُ لَهُ، وَ تُمْلی لِلْعاصی فیما تَمْلِک مُعاجَلَتَهُ فیهِ، اَعْطَیتَ کلاًّ مِنْهُما مالَمْ یجِبْ لَهُ، وَ تَفَضَّلْتَ عَلی کلٍّ مِنْهُما بِما یقْصُرُ عَمَلُهُ عَنْهُ، وَلَوْ کافَأْتَالْمُطیعَ عَلی ما اَنْتَ تَوَلَّیتَهُ لَأوْشَک اَنْ یفْقِدَ ثَوابَک، وَ اَنْ تَزُولَ عَنْهُ نِعْمَتُک، وَلکنَّک بِکرَمِک جازَیتَهُ عَلَی الْمُدَّةِ الْقَصیرَةِ الْفانِیةِ بِالْمُدَّةِ الطَّویلَةِ الْخالِدَةِ، وَ عَلَیالْغایةِ الْقَریبَةِ الزّآئِلَةِ بِالْغایةِ الْمَدیدَةِ الْباقِیةِ، ثُمَّ لَمْ تَسُمْهُ الْقِصاصَ فیما اَکلَ مِنْ رِزْقِک الَّذی یقْوی بِهِ عَلی طاعَتِک، وَ لَمْتَحْمِلْهُ عَلَی الْمُناقَشاتِ فِیالْالاتِ الَّتی تَسَبَّبَ بِاسْتِعْمالِها اِلی مَغْفِرَتِک، وَلَوْفَعَلْتَ ذلِک بِهِ لَذَهَبَ بِجَمیعِ ما کدَحَ لَهُ وَ جُمْلَةِ ما سَعی فیهِ، جَزآءً لِلصُّغْری مِنْ اَیادیک وَ مِنَنِک، وَ لَبَقِی رَهیناً بَینَ یدَیک بِسآئِرِ نِعَمِک، فَمَتی کانَ یسْتَحِقُّ شَیئاً مِنْ ثَوابِک؟ لا! مَتی؟! هذا یا اِلهی حالُ مَنْ اَطاعَک، وَ سَبیلُ مَنْ تَعَبَّدَ لَک، فَاَمَّا الْعاصی اَمْرَک وَ الْمُواقِعُ نَهْیک فَلَمْ تُعاجِلْهُ بِنَقِمَتِک لِکی یسْتَبْدِلَ بِحالِهِ فی مَعْصِیتِک حالَ الْاِنابَةِ اِلی طاعَتِک، وَ لَقَدْ کانَ یسْتَحِقُّ فی اَوَّلِ ما هَمَّ بِعِصْیانِک کلَّ ما اَعْدَدْتَ لِجَمیعِ خَلْقِک مِنْ عُقُوبَتِک، فَجَمیعُ ما اَخَّرْتَ عَنْهُ مِنَ الْعَذابِ،وَ اَبْطَاْتَ بِهِ عَلَیهِ مِنْ سَطَواتِ النَّقِمَةِ وَ الْعِقابِ تَرْک مِنْ حَقِّک، وَ رِضی بِدُونِ واجِبِک. فَمَنْ اَکرَمُ -یا اِلهی- مِنْک، وَ مَنْ اَشْقی مِمَّنْ هَلَک عَلَیک؟ لا! مَنْ؟ فَتَبارَکتَ اَنْ تُوصَفَ اِلاّ بِالْاِحسانِ، وَ کرُمْتَ اَنْ یخافَ مِنْک اِلاَّ الْعَدْلُ، لا یخْشی جَوْرُک عَلی مَنْ عَصاک، وَ لا یخافُ اٍغفالکَ ثَوابَ مَن اَرضاکَ, فَصَل عَلی محمد و الٍهٍ وَهَب لی اَمَلی، وَ زِدْنی مِنْ هُداک مااَصِلُ بِهِ اِلَی التَّوْفیقِ فی عَمَلی، اِنَّک مَنَّانٌ کریمٌ.</ref> که در [[صحیفه سجادیه]] آمده، خوانده شود.

<ref>علی بن الحسین(ع)، الصحیفه السجادیه، دعای ۳۷، ص۱۶۲؛ کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، ص۱۶۴.</ref>

علاوه بر این نماز که در منابع [[شیعی]] نقل شده است؛ [[اهل سنت]] نیز نمازی را از [[پیامبر اسلام(ص)]] نقل کرده‌اند که ایشان پس از [[فتح مکه]] و به شکرانه آن پیروزی،‌ چهار نماز دو رکعتی به عنوان نماز شکر خواند. برخی از [[اصحاب]] نیز به تقلید از ایشان، پس از فتوحات خود این نماز را می‌خواندند.<ref> ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج۱، ص۳۲۴؛ سلمی، محمد بن صامل، قصَّاص، عبدالرحمن بن جمیل و…، صَحِیحُ الأثَر و جَمَیلُ العبر من سیره خیر البشر(ص)، ج۱، ص۲۵۴.</ref>

{{پانویس}}

*ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.

*سلمی، محمد بن صامل، قصَّاص، عبدالرحمن بن جمیل و…، صَحِیحُ الأثَر و جَمَیلُ العبر من سیره خیر البشر(ص)، جده، مکتبه روائع المملکه، ‌چاپ اول، ۱۴۳۱ق.

*یزدی، سید محمدکاظم، عروه الوثقی، قم، مؤسسة النشر الإسلامي التابعة لجماعة المدرسين، ۱۴۱۹ق.