پرش به محتوا

جبرئیل: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۳
خط ۶: خط ۶:


==معنای لغوی در زبان‌های مختلف==
==معنای لغوی در زبان‌های مختلف==
واژۀ '''جبرئیل''' در اصل عِبری است و ظاهراً به صورت سُریانی‌اش به عربی راه یافته است.<ref>جفری، ص۱۰۰۱۰۱.</ref> نویسندگان و محققان زبان عربی بر غیرعربی بودن آن تصریح کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به جوالیقی، ص۳۲۷؛ ابوحیان غرناطی، ج ۱، ص۳۱۷؛ مرتضی زبیدی، ج۱۰، ص۳۵۷.</ref> ابوحیان غرناطی<ref>ابوحیان غرناطی، ج ۱، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref> سیزده صورت مختلف آن، نظیر جِبْریل، جَبْریل، جَبَرئیل، جَبَرئِل، جَبرائل، جَبرائیل، را آورده است.<ref>نیز رجوع کنید به جوهری، ذیل «جبر»؛ جوالیقی، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> همچنین دانی <ref>الدانی، التيسير في القراءات السبع، ۱۴۰۴ق، ص۷۵.</ref> صورت‌های قرائت{{یادداشت| جِبْریل، جَبْریل، جَبْرَئِل، جَبَرئیل}}این کلمه در [[قرآن]] را برشمرده<ref>نیز رجوع کنید به ابن جزری، ج ۲، ص۲۱۹.</ref> که «جِبْرِیل» مشهورترین و فصیح‌ترین آنها به لهجۀ اهل [[حجاز]] و بنا بر [[قراء سبعه|قرائت حفص]]، ابوعمرو، نافع و ابن عامر است.<ref>سمین حلبی،الدّر المصون في علوم الكتاب المكنون، ج۲، ص۱۸.</ref>
واژۀ '''جبرئیل''' در اصل عِبری است و ظاهراً به صورت سُریانی‌اش به عربی راه یافته است.<ref>جفری، ص۱۰۰۱۰۱.</ref> نویسندگان و محققان زبان عربی بر غیرعربی بودن آن تصریح کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به جوالیقی، ص۳۲۷؛ ابوحیان غَرناطی، ج ۱، ص۳۱۷؛ مرتضی زبیدی، ج۱۰، ص۳۵۷.</ref> ابوحیان غرناطی<ref>ابوحیان غرناطی، ج ۱، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref> سیزده صورت مختلف آن، نظیر جِبْریل، جَبْریل، جَبَرئیل، جَبَرئِل، جَبرائل، جَبرائیل، را آورده است.<ref>نیز رجوع کنید به جوهری، ذیل «جبر»؛ جوالیقی، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> همچنین دانی <ref>الدانی، التيسير في القراءات السبع، ۱۴۰۴ق، ص۷۵.</ref> صورت‌های قرائت{{یادداشت| جِبْریل، جَبْریل، جَبْرَئِل، جَبَرئیل}}این کلمه در [[قرآن]] را برشمرده<ref>نیز رجوع کنید به ابن جزری، ج ۲، ص۲۱۹.</ref> که «جِبْرِیل» مشهورترین و فصیح‌ترین آنها به لهجۀ اهل [[حجاز]] و بنا بر [[قراء سبعه|قرائت حفص]]، ابوعمرو، نافع و ابن عامر است.<ref>سمین حلبی،الدّر المصون في علوم الكتاب المكنون، ج۲، ص۱۸.</ref>


برخی واژه‌شناسان عرب با اشاره به معانی گوناگون «جَبْر»، از جمله پادشاه، بنده، شجاع، مرد،<ref>رجوع کنید به ازهری، ج ۱۱، ص۵۸-۵۹؛ ابن سیده، ج ۷، ص۴۰۷؛ مرتضی زبیدی، ج ۱۰، ص۳۴۸.</ref> و ایل به عنوان اسمی از اسامی [[خداوند]] در عبری،<ref>رجوع کنید به خلیل بن احمد؛ جوهری، ذیل «ایل».</ref> جبرئیل را همچون [[میکائیل]] و [[اسرافیل]] مرکّب از دو بخش دانسته‌اند که بدین ترتیب جبرئیل («جَبْر» + «ایل») به معنای مرد خدا یا بندۀ خدا (عبدالله) است.
برخی واژه‌شناسان عرب با اشاره به معانی گوناگون «جَبْر»، از جمله پادشاه، بنده، شجاع، مرد،<ref>رجوع کنید به ازهری، ج ۱۱، ص۵۸-۵۹؛ ابن سیده، ج ۷، ص۴۰۷؛ مرتضی زبیدی، ج ۱۰، ص۳۴۸.</ref> و ایل به عنوان اسمی از اسامی [[خداوند]] در عبری،<ref>رجوع کنید به خلیل بن احمد؛ جوهری، ذیل «ایل».</ref> جبرئیل را همچون [[میکائیل]] و [[اسرافیل]] مرکّب از دو بخش دانسته‌اند که بدین ترتیب جبرئیل («جَبْر» + «ایل») به معنای مرد خدا یا بندۀ خدا (عبدالله) است.


با توجه به معنای «جبروت» که در عبری به معنای نیرومندی و قدرت است،<ref>رجوع کنید به مشکور، همانجا.</ref> احتمالاً جبرئیل از «جبروت» مشتق شده است.<ref>رجوع کنید به ابوحیان غرناطی، همانجا.</ref> باتوجه به اینکه «جَبَر» از زبان عبری به معنای قدرت داشتن و توانمندی و «جبرئیل» به معنای شخص نیرومند نیز آمده است،<ref>زامیت، ص۱۱۶، ۵۳۰؛ مشکور، همانجا.</ref> این احتمال تقویت می‌شود. حتی القاب «شدیدالقُوی» و «ذومِرّة» نیز معادل عربی جبرئیل دانسته شده است.<ref>رجوع کنید به جِفری، ص۱۰۰؛ مشکور، ج ۱، ص۱۲۶-۱۲۷؛ جُعَیط، ص۶۳.</ref>
با توجه به معنای «جبروت» که در عبری به معنای نیرومندی و قدرت است،<ref>رجوع کنید به مشکور، همانجا.</ref> احتمالاً جبرئیل از «جبروت» مشتق شده است.<ref>رجوع کنید به ابوحیان غرناطی، همانجا.</ref> باتوجه به اینکه «جَبَر» از زبان عبری به معنای قدرت داشتن و توانمندی و «جبرئیل» به معنای شخص نیرومند نیز آمده است،<ref>زامیت، ص۱۱۶، ۵۳۰؛ مشکور، همانجا.</ref> این احتمال تقویت می‌شود. حتی القاب «شدیدالقُوی» و «ذومِرّة» نیز معادل عربی جبرئیل دانسته شده است.<ref>رجوع کنید به جِفری، واژگان دخیل در قرآن  مجید، ص۱۰۰؛ مشکور، ج ۱، ص۱۲۶-۱۲۷؛ جُعَیط، ص۶۳.</ref>


جَبْر در زبان‌های حَبَشی و سِریانی و آرامی و عبری به معنای مرد، قهرمان و دلاور است و جبرئیل در این زبان‌ها مرد خدا و قهرمان خدا معنا می‌شود.<ref>زامیت، ص۱۱۶؛ مشکور، ج ۱، ص۱۲۶.</ref> برخی ایل را به معنای بنده و جبرئیل و میکائیل و اسرافیل را به معنای عبدالله، عبدالرحمان و عبدالقدوس می‌دانند.<ref>رجوع کنید به ابن کثیر، ج۱، ص۲۰۵؛ مرتضی زبیدی، ج ۱۰،ص ۳۵۷.</ref>
جَبْر در زبان‌های حَبَشی و سِریانی و آرامی و عبری به معنای مرد، قهرمان و دلاور است و جبرئیل در این زبان‌ها مرد خدا و قهرمان خدا معنا می‌شود.<ref>زامیت، ص۱۱۶؛ مشکور، ج ۱، ص۱۲۶.</ref> برخی ایل را به معنای بنده و جبرئیل و میکائیل و اسرافیل را به معنای عبدالله، عبدالرحمان و عبدالقدوس می‌دانند.<ref>رجوع کنید به ابن کثیر، ج۱، ص۲۰۵؛ مرتضی زبیدی، ج ۱۰،ص ۳۵۷.</ref>
۱۷٬۴۸۳

ویرایش