سوره ضحی: تفاوت میان نسخه‌ها

این سوره را '''ضُحیٰ''' یا '''والضحیٰ''' نامیده‌اند. «ضحی» به معنای روز و روشنایی است. سبب این نامگذاری این است که خداوند در آغاز سوره به ضحی قسم یاد می‌کند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵. </ref>

سوره ضحی ۱۱ آیه، ۴۰ کلمه و ۱۶۵ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو [[سوره‌های مفصلات]] است. گفته شده سوره ضحی یکی از چهارده سوره‌ای است که یک‌جا بر پیامبر(ص) نازل شده است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۵. </ref>

این سوره با دو سوگند آغاز می‌شود؛ سپس به پیامبر اسلام(ص) بشارت می‌دهد كه خدا هرگز تو را رها نکرده است. بعد به او نوید می‌دهد كه خداوند آنقدر به او عطا خواهد کرد كه خشنود شود.

در آخرین بخش، گذشتۀ زندگانی پیامبر را یادآوری می‌کند كه خداوند چگونه او را همیشه مورد رحمت خود قرار داده و در سخت‌ترین لحظات زندگی حمایتش کرده است؛ از همین رو در آیات پایانی به او دستور می‌دهد كه به شكرانه این نعمت‌ها با یتیمان و مستمندان مهربانی كند و نعمت خدا را بازگو کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸ش۲، ج۵، ص۵۲۱.</ref>

درباره شأن نزول سوره ضحی گفته شده است مدتی بر [[پیامبر(ص)]] وحی نازل نشد؛ به همین دلیل برخی دشمنان، او را شماتت می‌کردند که خدا پیامبرش را رها کرده است. بعد از این واقعه سوره ضحی نازل شد و آن حضرت را شاد کرد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۲۰، ص۳۱۰. </ref> همچنین برخی از مفسران شیعه<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۲۰، ص۳۱۲. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸ش۲، ج۵، ص۵۲۴.</ref> و اهل‌سنت<ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۰، ص۲۲۵. سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۳۶۱.</ref> در شأن نزول آیه پنجم گفته‌اند: پیامبر(ص) دید دخترش [[فاطمه(س)]] عبایی از پوست شتر دارد و فرزندان خود را شیر می‌دهد و با دست آرد می‌سازد؛ پس گریه کرد و گفت: دخترم! تلخی دنیا را در برابر شیرینی [[آخرت]] تحمل کن. سپس آیه ۵ سوره والضحی نازل شد: «وَلَسَوْفَ یعْطِیكَ رَبُّكَ فَتَرْضَی: و به‌زودی پروردگارت بخششی به تو خواهد داد تا خشنود شوی».<ref>ترجمه آیه از حسین انصاریان.</ref>

از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس سوره والضحی را بخواند، [[شفاعت]] آن شخص در [[روز قیامت]] بر پیامبر(ص) واجب می‌شود و ثوابی به تعداد ده‌برابر همه سائل‌ها و یتیمان می‌برد. در روایتی از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است کسی که سوره‌های والضحی، [[سوره لیل|واللیل]]، [[سوره انشراح|انشراح]] و [[سوره شمس|شمس]] را در شب یا روز بسیار بخواند، در روز قیامت همه چیزهایی که در نزد اوست به نفع او شهادت می‌دهند؛ حتی مو، پوست، گوشت، استخوان، خون، رگ‌ها و عصب‌هایش.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۶۸۱.</ref>