پرش به محتوا

کتاب الغیبة (نعمانی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
ابوعبدالله محمد بن‌ ابراهیم بن جعفر کاتب نُعْمانی، مشهور به ابن ابی‌زینب، از [[:رده:راویان شیعه|راویان بزرگ شیعه]] در اوایل [[قرن چهارم هجری]] بود. او اطلاعات وسیعی دربارهٔ[[حدیث|احادیث]] داشت.
ابوعبدالله محمد بن‌ ابراهیم بن جعفر کاتب نُعْمانی، مشهور به ابن ابی‌زینب، از [[:رده:راویان شیعه|راویان بزرگ شیعه]] در اوایل [[قرن چهارم هجری]] بود. او اطلاعات وسیعی دربارهٔ[[حدیث|احادیث]] داشت.


او از شاگردان برجسته ثقةالاسلام[[کلینی]] بود و بیشتر معلومات خود را از او فرا گرفته است. نعمانی همچنین کاتب و نویسنده کلینی نیز به شمار می‌رود و به همین علت از شهرت، احترام و اعتبار خاصی در نزد علماء و [[رده:فقیهان شیعه|فقهای شیعه]] بهره‌مند شده است.<ref>نعمانی، ترجمه غیبت نعمانی، ۱۳۶۳ش، ص۴–۸.</ref>
او از شاگردان برجسته ثقةالاسلام[[کلینی]] بود و بیشتر معلومات خود را از او فرا گرفته است. نعمانی همچنین کاتب و نویسنده کلینی نیز به شمار می‌رود و به همین علت از شهرت، احترام و اعتبار خاصی در نزد علماء و بهره‌مند شده است.<ref>نعمانی، ترجمه غیبت نعمانی، ۱۳۶۳ش، ص۴–۸.</ref>


== دربارهٔ کتاب ==
== معرفی کلی ==
نعمانی، ۲۶ باب کتاب را در سه بخش مبانی غیبت، دوران ظهور و علائم آن گشوده است. او از مجموعه‌های روایی بخصوص کتاب‌های غیبت که پیش از او تألیف شده، استفاده کرده است. نعمانی ''کتاب الغیبة'' را به سال ۳۴۲ق؛ و زمانی نوشته که در شهر [[حلب]] به سر می‌برده است.<ref>نعمانی، کتاب الغیبه، ص۱۳.</ref>
نعمانی، ۲۶ باب کتاب را در سه بخش مبانی غیبت، دوران ظهور و علائم آن گشوده است. او از مجموعه‌های روایی بخصوص کتاب‌های غیبت که پیش از او تألیف شده، استفاده کرده است. نعمانی ''کتاب الغیبة'' را به سال ۳۴۲ق؛ و زمانی نوشته که در شهر [[حلب]] به سر می‌برده است.<ref>نعمانی، کتاب الغیبه، ص۱۳.</ref>
فهرست نویسان به کتاب الغیبه نعمانی اشاره کرده‌اند. [[آقا بزرگ تهرانی]] نام آن «ملاء العیبة فی طول الغیبه» است.<ref>تهرانی، الذریعة، ج۱۶، ص۷۹.</ref> برخی نیز معتقدند: آگاهی نداشتن از منبع مورد استناد آقا بزرگ تهرانی در این نام‌گذاری سبب می‌شود که نتوان میزان اعتبار این مطلب را ارز یابی کرد.<ref>شبیری، فصل‌نامه انتظار، ج۸، ص۳۵۹.</ref> [[شیخ مفید]] پس از بیان مطلبی دربارهٔ [[امامت]] [[حضرت مهدی]](ع) می‌گوید: «روایات در این باره فراوان است که اصحاب حدیث از [[شیعه]] آنها را جمع کرده و در کتب خود آورده‌اند از جمله ابو عبداللَّه محمدبن ابراهیم نعمانی در کتابی که دربارهٔ غیبت نوشته مشروح آن روایات را بیان کرده است».<ref>نعمانی، کتاب الغیبة، ص۱۳.</ref>
فهرست‌نویسان به کتاب الغیبه نعمانی اشاره کرده‌اند. [[آقا بزرگ تهرانی]] نام آن «ملاء العیبة فی طول الغیبه» است.<ref>تهرانی، الذریعة، ج۱۶، ص۷۹.</ref> برخی نیز معتقدند: آگاهی نداشتن از منبع مورد استناد آقا بزرگ تهرانی در این نام‌گذاری سبب می‌شود که نتوان میزان اعتبار این مطلب را ارز یابی کرد.<ref>شبیری، فصل‌نامه انتظار، ج۸، ص۳۵۹.</ref> [[شیخ مفید]] پس از بیان مطلبی دربارهٔ [[امامت]] [[حضرت مهدی]](ع) می‌گوید: «روایات در این باره فراوان است که اصحاب حدیث از [[شیعه]] آنها را جمع کرده و در کتب خود آورده‌اند از جمله ابو عبداللَّه محمدبن ابراهیم نعمانی در کتابی که دربارهٔ غیبت نوشته مشروح آن روایات را بیان کرده است».<ref>نعمانی، کتاب الغیبة، ص۱۳.</ref>


== انگیزه تألیف ==
== انگیزه تألیف ==
خط ۴۸: خط ۴۸:
== راویان ==
== راویان ==
تنها راوی کتاب غیبت نعمانی، شاگرد او ابوالحسین [[محمد بن علی بجلی]] یا شجاعی است که هر چند شناخته شده نیست، دیگران نزد او کتاب را قرائت کرده و سپس فرزند او، حسین بن محمد شجاعی نسخه قرائت شده در نزد مؤلف و دیگر کتاب‌های پدرش را در اختیار [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] قرار داده و از این طریق کتاب به دست ما رسیده است.<ref>نعمانی، کتاب الغیبة، ص۹ و ۱۰.</ref>
تنها راوی کتاب غیبت نعمانی، شاگرد او ابوالحسین [[محمد بن علی بجلی]] یا شجاعی است که هر چند شناخته شده نیست، دیگران نزد او کتاب را قرائت کرده و سپس فرزند او، حسین بن محمد شجاعی نسخه قرائت شده در نزد مؤلف و دیگر کتاب‌های پدرش را در اختیار [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] قرار داده و از این طریق کتاب به دست ما رسیده است.<ref>نعمانی، کتاب الغیبة، ص۹ و ۱۰.</ref>
 
=== روایات ===
== روایات ==
مجموع روایات کتاب غیبت، ۴۷۸ عدد است که در طی ۲۶ باب بیان شده و تعداد روایات هر باب کاملاً متفاوت است. بنای مؤلف در تمامی کتاب، نقل روایت است و به ندرت توضیحی از خود اضافه می‌کند و روایات را در ابواب مختلف تکرار نمی‌کند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11355 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref>
مجموع روایات کتاب غیبت، ۴۷۸ عدد است که در طی ۲۶ باب بیان شده و تعداد روایات هر باب کاملاً متفاوت است. بنای مؤلف در تمامی کتاب، نقل روایت است و به ندرت توضیحی از خود اضافه می‌کند و روایات را در ابواب مختلف تکرار نمی‌کند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11355 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref>


== جایگاه کتاب ==
== جایگاه ==
مطالب کتاب نعمانی در منابع پس از آن از سده چهارم به بعد مورد اعتماد عالمان شیعه بوده است. بزرگانی چون [[شیخ مفید]] در [[الارشاد]]، [[علی بن عیسی اربلی|اربلی]] در [[کشف الغمة]]، [[علامه حلی]] در [[المستجاد]]، و متأخران دیگر مانند [[مجلسی دوم|مجلسی]] در [[بحار الانوار|بحار]] و [[حر عاملی]] در [[اثبات الهداة]] از آن روایت کرده‌اند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11355 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref>
مطالب کتاب نعمانی در منابع پس از آن از سده چهارم به بعد مورد اعتماد عالمان شیعه بوده است. بزرگانی چون [[شیخ مفید]] در [[الارشاد]]، [[علی بن عیسی اربلی|اربلی]] در [[کشف الغمة]]، [[علامه حلی]] در [[المستجاد]]، و متأخران دیگر مانند [[مجلسی دوم|مجلسی]] در [[بحار الانوار|بحار]] و [[حر عاملی]] در [[اثبات الهداة]] از آن روایت کرده‌اند.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11355 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref>


== ابواب کتاب ==
== ابواب ==
ابواب کتاب در سه بخش گردآوری شده است: ابواب مقدماتی مربوط به مبانی غیبت، دوران غیبت، ابواب میانی درباره عصر [[ظهور]] و درنهایت علائم آن که جمعاً ۲۶ باب می‌شود:
ابواب کتاب در سه بخش گردآوری شده است: ابواب مقدماتی مربوط به مبانی غیبت، دوران غیبت، ابواب میانی درباره عصر [[ظهور]] و درنهایت علائم آن که جمعاً ۲۶ باب می‌شود:
{{ستون-شروع|۳|جداساز=۳|عرض=۳}}
{{ستون-شروع|۳|جداساز=۳|عرض=۳}}
خط ۸۵: خط ۸۴:
# مدت حکومت قائم پس از قیام.<ref>حسینعلی، کتاب الغیبة نعمانی، ۱۳۸۸ش.</ref>
# مدت حکومت قائم پس از قیام.<ref>حسینعلی، کتاب الغیبة نعمانی، ۱۳۸۸ش.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
== نسخه‌های کتاب ==
== ترجمه و نسخه‌های کتاب ==
[[پرونده:ترجمه غیبت نعمانی.gif|150px|بندانگشتی|ترجمه غیبت نعمانی]]
[[پرونده:ترجمه غیبت نعمانی.gif|150px|بندانگشتی|ترجمه غیبت نعمانی]]
کتاب الغیبه نعمانی را [[سید احمد فهری زنجانی]] و محمدجواد غفاری به فارسی ترجمه کرده‌اند.
نسخه‌های متعدد و بعضاً نزدیک به عصر مؤلف بر اتقان و اعتبار آن می‌افزاید. قدیمی‌ترین نسخه کتاب در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] موجود است. دیگر نسخه‌ها عبارتند از:
نسخه‌های متعدد و بعضاً نزدیک به عصر مؤلف بر اتقان و اعتبار آن می‌افزاید. قدیمی‌ترین نسخه کتاب در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] موجود است. دیگر نسخه‌ها عبارتند از:
* [[کتابخانه آیت‌الله گلپایگانی]] در [[قم]].
* [[کتابخانه آیت‌الله گلپایگانی]] در [[قم]].
خط ۹۴: خط ۹۵:
* [[کتابخانه دانشگاه تهران]].
* [[کتابخانه دانشگاه تهران]].
* کتابخانه دانشکده ادبیات [[مشهد]].<ref>نعمانی، کتاب الغیبه، ص۱۴ و ۱۵. حسینعلی، کتاب الغیبة نعمانی، ۱۳۸۸ش.</ref>
* کتابخانه دانشکده ادبیات [[مشهد]].<ref>نعمانی، کتاب الغیبه، ص۱۴ و ۱۵. حسینعلی، کتاب الغیبة نعمانی، ۱۳۸۸ش.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
خط ۱۴۰: خط ۱۴۰:
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


[[Category:فقیهان شیعه|فقهای شیعه]]
[[Category:کتاب‌های کلامی شیعه قرن ۴ (قمری)]]
[[Category:کتاب‌های حدیثی شیعه قرن ۴ (قمری)]]
[[Category:کتاب‌های کلامی (عربی)]]
[[Category:کتاب‌های درباره امام مهدی]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]
[[رده:فقیهان شیعه|فقهای شیعه]]
[[رده:کتاب‌های کلامی شیعه قرن ۴ (قمری)]]
[[رده:کتاب‌های کلامی شیعه قرن ۴ (قمری)]]
[[رده:کتاب‌های حدیثی شیعه قرن ۴ (قمری)]]
[[رده:کتاب‌های حدیثی شیعه قرن ۴ (قمری)]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵

ویرایش