انجمن خیریه حجتیه مهدویه: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح و ویکی‌سازی
imported>Rezataran بدون خلاصۀ ویرایش |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (اصلاح و ویکی‌سازی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۷]]|سال=[[۱۳۹۴]]|کاربر=Rezataran | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۷]]|سال=[[۱۳۹۴]]|کاربر=Rezataran }} | ||
[[پرونده:انجمن حجتیه.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:انجمن حجتیه.jpg|بندانگشتی]] | ||
'''انجمن خیریه حجتیه مهدویه''' تشکیلاتی | '''انجمن خیریه حجتیه مهدویه'''، تشکیلاتی با هدف مبارزه با [[بهائیت]] و فراهم کردن زمینه ظهور [[امام عصر]]، در سال ۱۳۳۲ توسط [[شیخ محمود حلبی]] تأسیس شد. فعالیت‌های این تشکیلات پیش از [[انقلاب اسلامی]] مورد تایید [[مراجع تقلید]] بود. روشن شدن گرایش غیرسیاسی انجمن حجتیه در سالهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، موجب بدبین شدن انقلابی‌ها به آن شد. بعد از انقلاب، این تشکل دچار انشعاب شد. برخی اعضا به انقلابی‌ها نزدیک شدند و برخی دیگر، همان روال گذشته را ادامه دادند. موضع‌گیری [[امام خمینی]] علیه این تشکیلات در سال ۱۳۶۲، منجر به تعطیلی آن شد. پس از آن بارها اخباری از تجدید حیات انجمن حجتیه منتشر شده، اما هیچگاه به طور رسمی فعالیتی از آن دیده نشده است. | ||
==زمینه شکل‌گیری== | |||
[[پرونده:شیخ محمود حلبی.jpg|بندانگشتی|شیخ محمود حلبی، موسس انجمن حجتیه]] | [[پرونده:شیخ محمود حلبی.jpg|بندانگشتی|شیخ محمود حلبی، موسس انجمن حجتیه]] | ||
بنیانگذار انجمن حجتیه، شیخ محمود ذاکرزاده تولایی، مشهور به شیخ [[محمود حلبی]]، از خطبا و علمای [[مشهد]] بود.<ref>نوذری، عزت الله، ۱۳۸۰، ص ۱۴۰.</ref> پس از دهه ۲۰ شمسی و همزمان با رونق فعالیت فرقه بهائیت و فعالیت معتقدان آن در جامعه، بسیاری از روحانیون و اقشار مذهبی درصدد مبارزه و مقابله با این فرقه برآمدند. شیخ محمود حلبی هم که روحانی هیأت مسلم بن عقیل در [[مشهد]] بود، هر ساله در روزهای قبل و بعد از [[نیمه شعبان]]، در خیابان گوهرشاد (صاحب الزمان فعلی) [[مشهد]] که محل سکونت عده‌ای از بهائیان بود، مراسمی برگزار می‌کرد.<ref>عبدالحسین خسروپناه، جریانشناسی ضد فرهنگ‌ها، ص ۴۸۶.</ref> | |||
پس از دهه | |||
حلبی در برخورد با بهائیان، متأثر از آیت الله شیخ احمد شاهرودی و آثار وی مانند «الحق المبین» ( | برخی، حلبی را در برخورد با بهائیان، متأثر از آیت الله شیخ [[احمد شاهرودی]] و آثار وی مانند «الحق المبین» (ردیه‌ای بر مرام و مسلک بابیان و بهاییان) دانسته‌اند.<ref>رسول جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی، ص ۵۲۹.</ref> برخی معتقدند اقدامات حلبی پس از آن آغاز شد که هیأت‌های مذهبی، شیخ محمود حلبی و سید عباس علوی را مامور تحقیق و پژوهش درباره بهائیت و بهائیان کردند، اما سید عباس علوی پس از مدتی همنشینی با بهائیان، به آنان پیوست و مبلغ بهائیت شد و این رخداد، احساس خطر شیعیان و مخصوصا شیخ محمود حلبی را برانگیخت.<ref>حسن پناهی، سیاست‌گریزی و ترویج جدایی دین از سیاست، روزنامه جمهوری اسلامی، ۸۱/۸/۹.</ref> بنابر منابعی دیگر، حلبی در سال ۳۲ش، پس از آنکه [[امام زمان]] در خواب از او خواست گروهی را برای مبارزه با بهائیت تشکیل دهد، به فکر تاسیس انجمن حجتیه افتاد.<ref>علیانسب و علوی نیک، جریان شناسی انجمن حجتیه، ص ۱۸.</ref> | ||
شیخ محمود حلبی تا پیش از کودتای ۲۸ مرداد، در عرصه سیاسی و مذهبی فعالیت داشت در انتخابات مجلس هفدهم از مشهد | شیخ محمود حلبی تا پیش از کودتای ۲۸ مرداد، در عرصه سیاسی و مذهبی فعالیت داشت. در انتخابات مجلس هفدهم از مشهد نامزد شد، اما انتخاب نشد. وی از مبارزان [[ملی شدن صنعت نفت]] به شمار می‌آمد. او با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش، عرصه سیاست را ترک کرد.<ref>رسول جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی، ص ۵۲۸.</ref> | ||
==تاسیس انجمن حجتیه== | |||
حلبی پس از سرخوردگی در مسایل سیاسی، مشهد را ترک و راهی تهران شد و تا یازده سال به زادگاه خود بازنگشت. | حلبی پس از سرخوردگی در مسایل سیاسی، مشهد را ترک کرد و راهی تهران شد و تا یازده سال به زادگاه خود بازنگشت. وی در سال ۱۳۳۲ش محفلی در تهران با عنوان انجمن ضد بهائیت تشکیل داد که بعد‌ها در سال ۱۳۳۶ش نام «انجمن حجتیه مهدویه» به خود گرفت.<ref>علیانسب و علوی نیک، جریان شناسی انجمن حجتیه، ص ۱۶.</ref> تشکیل چندین کمیته آموزشی، برگزاری جلسات بحث و مناظره، و انجام پژوهش‌ها و تحقیقاتی درباره بهائیت، از اقدامات انجمن حجتیه بود. این اقدامات در شهرهایی که محل تجمع بهائیان بود، پررنگ‌تر صورت می‌گرفت. هزینه‌های انجمن حجتیه از [[وجوهات شرعیه]] و کمک‌های افراد متدین و متمول بازار تامین می‌شد. حلبی در تبلیغ اعتقادات اسلام و نقد بهائیت، از روحانیون کمتر بهره می‌برد و معتقد بود نباید شأن روحانیت در مناظره‌ها تضعیف شود.<ref>عبدالحسین خسروپناه، جریانشناسی ضد فرهنگ‌ها، ص ۴۸۹.</ref> | ||
== | ===اساسنامه انجمن=== | ||
انجمن حجتیه با | انجمن حجتیه که با ریاست شیخ محمود حلبی و هیئت مدیره رسمی آغاز به کار کرد، برای نظم و انسجام فعالیت‌های خود اساسنامه‌ای تنظیم کرد. بر اساس مقدمه این اساسنامه، «انجمن خیریه حجتیه مهدیه»، با هدف انجام فعالیت‌های علمی و آموزشی و خدمات مفید اجتماعی، و با الهام از تعالیم اسلام و مذهب شیعه جعفری، راه‌اندازی شد. پرورش استعداد، تربیت انسان‌های لایق و کاردان و مقید به تقوی و ایمان و اصلاح جهات مادی و معنوی جامعه، برخی دیگر از اهداف مذکور در اساسنامه بوده است. | ||
روش‌های تبلیغ دین اسلام و مذهب جعفری و همچنین دفاع علمی از دین و مذهب، در اساسنامه انجمن حجتیه تشریح شده بود. برخی از این روش‌ها عبارتند از: | |||
#تشکیل کنفرانس‌ها و سمینارهای علمی و دینی در نقاط مختلف کشور با رعایت مقررات عمومی | |||
#چاپ و پخش جزوات و نشریه‌های علمی و دینی با رعایت قوانین مطبوعاتی کشور | |||
#تأسیس کلاس‌های تعلیم و تدریس اخلاقی و معارف اسلامی با رعایت مقررات عمومی | |||
#ایجاد کتابخانه و قرائتخانه و اماکن ورزشی با رعایت قوانین مربوطه | |||
#انجام امور خیریه عمومی و مساعدت فرهنگی مؤسسات اسلامی و اخذ تماس با مجامع مشابه بین المللی با نظر مقامات ذی صلاحیت | |||
#تدارک جلسات آموزشی به منظور تربیت افراد برای مناظرات و مباحثات علمی، ادبی و مذهبی در محافل اسلامی با رعایت مقررات | |||
#تأسیس هر نوع مؤسسه فرهنگی نظیر دبستان، دبیرستان، مدارس عالیه و پرورشگاه با رعایت قوانین | |||
#ایجاد هر نوع مراکز درمانی نظیر بیمارستان‌ها و درمانگاه با رعایت مقررات وزارت بهداری | |||
طبق اساسنامه انجمن حجتیه، این انجمن به هیچ وجه در امور سیاسی مداخله نمی‌کرد و مسئولیت هر دخالتی در امور سیاسی از سوی افراد منتسب به خود را، از خود سلب کرده بود. بسیاری، اصل عدم ورود انجمن حجتیه در امور سیاسی را عامل اصلی بدبینی انقلابیون به انجمن دانسته‌اند. انقلابیون که تنها راه مبارزه علیه طاغوت و ظلم و ستم را ضدیت با نظام استبدادی و رژیم شاهنشاهی می‌دانستند، به هیچ وجه دلایل اعضای انجمن را برای مداخله نکردن در امور سیاسی نمی‌پذیرفتند. انجمن هم هیچ گاه از اصول خود عقب‌نشینی نکرد. بنا به گفته علی اکبر پرورش، از اعضای جدا شده انجمن حجتیه، این تشکل از اعضای خود تعهدی مکتوب برای عدم فعالیت سیاسی می‌گرفته است.<ref> عبدالحسین خسروپناه، جریان شناسی ضد فرهنگ‌ها، ص ۴۹۶.</ref> | |||
==تشکیلات== | ==تشکیلات== | ||
| خط ۸۷: | خط ۷۲: | ||
رهبران انجمن به ویژه شیخ محمود حلبی به جهت بیم داشتن از تعطیلی انجمن و خنثی شدن تبلیغات آنان در مقابل فرقه بهائیت و برای استمرار حیات فرهنگی انجمن، به فکر به دست آوردن امتیازهایی از نظام شاهنشاهی بودند و بر این اساس، گاهی فعالیت ها و سخنرانی های خود را به اطلاع مأموران ساواک می رساندند. | رهبران انجمن به ویژه شیخ محمود حلبی به جهت بیم داشتن از تعطیلی انجمن و خنثی شدن تبلیغات آنان در مقابل فرقه بهائیت و برای استمرار حیات فرهنگی انجمن، به فکر به دست آوردن امتیازهایی از نظام شاهنشاهی بودند و بر این اساس، گاهی فعالیت ها و سخنرانی های خود را به اطلاع مأموران ساواک می رساندند. | ||
شیخ محمود حلبی، برای حفظ انجمن از باب تقیه، مراسلاتی با اداره امنیت ارایه می کرد. برای نمونه وی در تاریخ ۶ /۱ /۵۴ با ارسال نامه ای، خطاب به | شیخ محمود حلبی، برای حفظ انجمن از باب تقیه، مراسلاتی با اداره امنیت ارایه می کرد. برای نمونه وی در تاریخ ۶ /۱ /۵۴ با ارسال نامه ای، خطاب به جعفری رئیس اداره اطلاعات کشور، از محدودیت هایی که برای فعالیت اعضای انجمن در شهرستان یزد از سوی شهربانی آن شهر ایجاد شده، اظهار گلایه کرده است. | ||
سرهنگ جعفری در واکنش به این نامه با ارسال نامه ای، خطاب به ریاست شهربانی، ضمن تأیید مواضع حلبی در خصوص فعالیت انجمن حجتیه و رعایت نهایت ادب و اخلاق و با مراقبت کامل در حفظ آرامش از سوی آنان عنوان کرد: «مراتب به عرض رسید، فرمودند از شهربانی یزد بپرسید که با کار این ها چه کار دارد؟»<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده شیخ محمود واعظ حلبی، نامه ۲۰/۱/۴۵ شماره ۶۵۷/۸/۶۸۹۱.</ref> شهربانی یزد نیز با دریافت نامه، مساعدت های لازم را در این خصوص انجام داد.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده شیخ محمود واعظ حلبی، نامه ۲۸/۱/۴۵، شماره ۵/۴۵۷.</ref> محتوای گزارش های فوق هر یک نشان دهنده رضایت طرفین از نحوه فعالیت انجمن حجتیه و عمل کرد ساواک است. | سرهنگ جعفری در واکنش به این نامه با ارسال نامه ای، خطاب به ریاست شهربانی، ضمن تأیید مواضع حلبی در خصوص فعالیت انجمن حجتیه و رعایت نهایت ادب و اخلاق و با مراقبت کامل در حفظ آرامش از سوی آنان عنوان کرد: «مراتب به عرض رسید، فرمودند از شهربانی یزد بپرسید که با کار این ها چه کار دارد؟»<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده شیخ محمود واعظ حلبی، نامه ۲۰/۱/۴۵ شماره ۶۵۷/۸/۶۸۹۱.</ref> شهربانی یزد نیز با دریافت نامه، مساعدت های لازم را در این خصوص انجام داد.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده شیخ محمود واعظ حلبی، نامه ۲۸/۱/۴۵، شماره ۵/۴۵۷.</ref> محتوای گزارش های فوق هر یک نشان دهنده رضایت طرفین از نحوه فعالیت انجمن حجتیه و عمل کرد ساواک است. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۹۷: | ||
==فعالیت مجدد== | ==فعالیت مجدد== | ||
انجمن | انجمن حجتیه در دهه هفتاد و هشتاد، حرکت جدیدی آغاز کرد، حرکتی که بیش از همه به وحدت شیعه و سنی آسیب می‌زد. انجمن به منظور دفاع از امامت امیرالمؤمنین (ع) به اهانت بر خلفای سه گانه و نقد اهل سنّت پرداخت و همچون گذشته در مقام عمل به جدایی دین از سیاست اصرار ورزید.<ref>عبدالحسین خسروپناه، جریان شناسی ضد فرهنگ‌ها، ص ۴۹۲.</ref> | ||
رهبری انجمن در تمام مدت حیاتش با شیخ محمود حلبی بود. در این اواخر، به دلیل سنّ زیادی وی، کارهای اجرایی انجمن توسط سید حسن افتخارزاده صورت می‌گرفت. وی به صراحت، نظریه جدایی دین از سیاست را نفی کرده و آن را عقیده افراد انجمن نمی‌داند. او، این نظریه را که جهان باید پر از ظلم و جور باشد تا امام زمان بیاید را رد و همچنین انتساب زعامت انجمن را به خود را نیز انکار می‌کند و می‌گوید: «آقای حلبی، کار انجمن را به حدود ده نفر سپرد و بنده روحانی و پیش نماز آن‌ها هستم». وی در باب مدل حکومت و سایر مسایل اجتماعی، نظر مراجع تقلید را اصل می‌داند. <ref>عبدالحسین خسروپناه، جریان شناسی ضد فرهنگ‌ها، ص ۴۹۲.</ref> | رهبری انجمن در تمام مدت حیاتش با شیخ محمود حلبی بود. در این اواخر، به دلیل سنّ زیادی وی، کارهای اجرایی انجمن توسط سید حسن افتخارزاده صورت می‌گرفت. وی به صراحت، نظریه جدایی دین از سیاست را نفی کرده و آن را عقیده افراد انجمن نمی‌داند. او، این نظریه را که جهان باید پر از ظلم و جور باشد تا امام زمان بیاید را رد و همچنین انتساب زعامت انجمن را به خود را نیز انکار می‌کند و می‌گوید: «آقای حلبی، کار انجمن را به حدود ده نفر سپرد و بنده روحانی و پیش نماز آن‌ها هستم». وی در باب مدل حکومت و سایر مسایل اجتماعی، نظر مراجع تقلید را اصل می‌داند. <ref>عبدالحسین خسروپناه، جریان شناسی ضد فرهنگ‌ها، ص ۴۹۲.</ref> | ||