پرش به محتوا

علویان (طبرستان): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahdiemadi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahdiemadi
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
'''علویان طبرستان''' نخستین حکومت [[شیعی]] در مناطق شمالی [[ایران]].
'''علویان طبرستان''' نخستین حکومت [[شیعی]] در مناطق شمالی [[ایران]].


تاریخ تأسیس حکومت علویان در [[طبرستان]] به [[سال ۲۵۰ هجری قمری]] برمی‎گردد. حکومت علویان در طبرستان توسط [[زیدیان]] شکل گرفت. نخستین حاکم علوی در شمال ایران حسن بن زید بن اسماعیل بن زید بن حسن بن علی ملقب به [[داعی کبیر]] بود.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج۲، ص۷۸ </ref> دولت علویان طبرستان تا قرن دهم ادامه داشت اما در این دوره‎ها همچنان با دولت‎هایی نظیر سامانیان در نزاع بوده و گاهی اوقات از دولت‎های معارض خود شکست خورده و تنها با قیام‎های خود علیه آنان برای بازگشت به قدرت تلاش می‎کردند. پیدایش حکومت علویان طبرستان، منجر به اسلام آوردن ساکنان مناطق شمالی ایران شد.
تاریخ تأسیس حکومت علویان در [[طبرستان]] به [[سال ۲۵۰ هجری قمری]] برمی‎گردد. حکومت علویان در طبرستان توسط [[زیدیان]] شکل گرفت. نخستین حاکم علوی در شمال ایران حسن بن زید بن اسماعیل بن زید بن حسن بن علی ملقب به [[داعی کبیر]] بود.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج۲، ص۷۸ </ref> دولت علویان طبرستان تا قرن دهم هجری ادامه داشت اما در این دوره‎ها همچنان با دولت‎هایی نظیر سامانیان در نزاع بوده و گاهی اوقات از دولت‎های معارض خود شکست خورده و تنها با قیام‎های خود علیه آنان برای بازگشت به قدرت تلاش می‎کردند. پیدایش حکومت علویان طبرستان، منجر به اسلام آوردن ساکنان مناطق شمالی ایران شد.


==زمینه‎های پیدایش حکومت علویان==
==زمینه‎های پیدایش حکومت علویان==
برخی از گزارش‌ها تاریخ ورود علویان به [[ایران]] را اوائل قرن ۲ هجری قمری ذکر کرده‎اند. بر اساس این گزارش‎ها زمانی که [[یحیی بن زید]] با حدود هفتاد نفر از یارانش در [[سبزوار]] علیه [[امویان]] قیام کرد و در [[سال ۱۲۶ هجری قمری|۱۲۶ق]] کشته شد مردم آن دیار در سوگ کشته شدن وی نام فرزندان خود را یحیی گذاشتند.<ref>یحیی بن حسین هارونی، الإفاده فی تاریخ الأئمة الزیدیة، ص۶۸-۷۲.</ref>
برخی از گزارش‌ها تاریخ ورود علویان به [[ایران]] را اوائل قرن ۲ هجری قمری ذکر کرده‎اند. بر اساس این گزارش‎ها زمانی که [[یحیی بن زید]] با حدود هفتاد نفر از یارانش در [[سبزوار]] علیه [[امویان]] قیام کرد و در [[سال ۱۲۶ هجری قمری|۱۲۶ق]] کشته شد مردم آن دیار در سوگ کشته شدن وی نام فرزندان خود را یحیی گذاشتند.<ref>یحیی بن حسین هارونی، الإفاده فی تاریخ الأئمة الزیدیة، ص۶۸-۷۲.</ref>


پس از وی نیز یحیی بن عبدالله بن حسن برادر [[نفس زکیه]] به عنوان اولین علوی است که پس از شرکت در قیام [[شهید فخ]] در [[سال ۱۶۹ هجری قمری|۱۶۹ق]] در [[حجاز]] و شکست آن، به همراه حجاج ایرانی به [[ایران]] آمد، به صورت مخفیانه در [[دیلم]] اقامت کرد و مردمان آن دیار را به امامت خود دعوت کرد<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۳۹۰-۴۳۳.</ref> و توانست یارانی را دور خود جمع کند.
پس از وی نیز یحیی بن عبدالله بن حسن برادر [[نفس زکیه]] به عنوان اولین علوی است که پس از شرکت در قیام [[شهید فخ]] در [[سال ۱۶۹ هجری قمری|۱۶۹ق]] در [[حجاز]] و شکست آن، به همراه حجاج ایرانی به [[ایران]] آمد، به صورت مخفیانه در [[دیلم]] اقامت کرد و مردمان آن دیار را به [[امامت]] خود دعوت کرد<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۳۹۰-۴۳۳.</ref> و توانست یارانی را دور خود جمع کند.


اما قیام او به دلیل تهدید و تطمیع شدن یارانش توسط فضل بن یحیی برمکی فرمانده لشگر اعزامی از سوی هارون‎الرشید به شکست منجر شد و یحیی مجبور به مصالحه با وی شده و به بغداد برگشت و پس از چندی به دستور هارون الرشید به زندان افکنده شد و در سال ۱۷۶ق در همانجا از دنیا رفت.<ref>ابن‎عنبه، عمدة الطالب، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref>
اما قیام او به دلیل تهدید و تطمیع شدن یارانش توسط فضل بن یحیی برمکی فرمانده لشگر اعزامی از سوی [[هارون‎الرشید]] به شکست منجر شد و یحیی مجبور به مصالحه با وی شده و به [[بغداد]] برگشت و پس از چندی به دستور هارون الرشید به زندان افکنده شد و در سال ۱۷۶ق در همانجا از دنیا رفت.<ref>ابن‎عنبه، عمدة الطالب، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref>


اگرچه زیدیه با این قیام‎ها نتوانست تا [[قرن سوم هجری قمری|قرن سوم]] جایگاه تثبیت شده‎ای در ایران پیدا کند اما دست کم با این اقدامات زمینه‎های پیدایش زیدیه در ایران رقم خورده و زمینه‎ساز تثبیت و گسترش این فرقه در قرن سوم هجری و بعداز آن شد.<ref>مادلونگ، فرقه‌های اسلامی، ص۱۴۱</ref>
اگرچه زیدیه با این قیام‎ها نتوانست تا [[قرن سوم هجری قمری|قرن سوم]] جایگاه تثبیت شده‎ای در ایران پیدا کند اما دست کم با این اقدامات زمینه‎های پیدایش زیدیه در ایران رقم خورده و زمینه‎ساز تثبیت و گسترش این فرقه در قرن سوم هجری و بعداز آن شد.<ref>مادلونگ، فرقه‌های اسلامی، ص۱۴۱</ref>
کاربر ناشناس