امام حسن عسکری علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

امام حسن عسکری علیه‌السلام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۲۳

۱۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۲

جز

←‏زندگی‌نامه

دیداریویکی‌متن

Mahdi1382

Automoderated users، confirmed

۱۷٬۲۶۰

ویرایش

@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 *'''تولد''': بیشتر منابع تولد ایشان را در [[مدینه]] دانسته‌اند<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۳؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۹۲.</ref> با این حال از تولد او در سامرا نیز سخن رفته است.<ref>ابن حاتم، الدر النظیم، مؤسسه النشر الاسلامی، ص۷۳۷.</ref> بیشتر منابع متقدم [[امامیه]] ولادت حضرت را در [[ربیع‌الثانی]] سال [[سال ۲۳۲ هجری قمری|۲۳۲ق]] دانسته‌ند.<ref>نگاه کنید به نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۹۵؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۳</ref> در روایتی به نقل از امام حسن عسکری نیز همین تاریخ ذکر شده است.<ref>ابن رستم طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۴۲۳.</ref> برخی دیگر از منابع امامیه و [[اهل‌سنت]] ولادت حضرت را در سال ۲۳۱ق نیز نوشته‌اند.<ref> نگاه کنید به ابن ابی‌الثلج، «تاریخ الائمه» مجموعه نفیسه، ۱۳۹۶ق، ص۱۴؛ مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۹ق، ص۲۵۸.</ref> [[شیخ مفید]] در «مسار الشیعة» ولادت امام را [[۱۰ ربیع‌الثانی]] آورده است.<ref>شیخ مفید، مسار الشیعه، ۱۴۱۴ق، ص۵۲؛ نک: ابن طاووس، الاقبال، ج۳، ص۱۴۹؛ شیخ طوسی، مصباح المجتهد، ۱۳۳۹ق، ص۷۹۲.</ref> در قرن ششم قمری این قول به حاشیه رفت و تولد حضرت در [[۸ ربیع‌الثانی]] شهرت یافته است<ref>نگاه کنید به ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۵۲۳؛ طبرسی، تاج الموالید، ۱۳۹۶ق، ص۵۷.</ref> که قول مشهور نزد امامیه نیز هست.
-*'''شهادت''': امام عسکری(ع) [[۸ ربیع‌الاول]] سال [[سال ۲۶۰ قمری|۲۶۰ق]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۴.</ref> در دوره حکومت [[معتمد عباسی]] در ۲۸ سالگی به [[شهادت]] رسید.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۱.</ref> گزارش‌هایی نیز درباره شهادت او در ماه‌های [[ربیع‌الثانی]] و [[جمادی‌الاولی]] نیز وجود دارد.<ref>نک: مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان، ۱۳۹۱، ص۵۳۰-۵۳۳.</ref> [[شیخ مفید]] برآن است او به سبب بیماری از دنیا رفت؛<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۳۶.</ref> {{یادداشت| ومَرِضَ أبو محمد في أول شهر ربيع الأول سنةَ ستين ومائتين. هرچند تعبیر  شیخ مفید در ارشاد صریح در بیماری است اما ممکن است دلیل این بیماری همان مسمومیت باشد که به دلائلی ذکر نشده است واین که بیماری در اول ما ربیع الاول بوده و هشت روز طول کشیده شاید بتواند قرینه ای بر این ادعا باشد. البته می توان قرینه دیگری براین ادعا پیدا کرد وآن این است که درباره تمامی امامان(ع) [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در [[الکافی (کتاب)|کافی]] تعبیر به «قُبِضَ»  کرده است با این که  شهادت برخی  قطعی است مانند سیدالشهداء(ع)  قُبِضَ( ع) فِي شَهْرِ الْمُحَرَّمِ مِنْ سَنَةِ إِحْدَى وَ سِتِّينَ مِنَ الْهِجْرَةِ  و تعبیر به «قبض» در روایات نیز آمده است عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع )قَالَ: قُبِضَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ ع- يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَ هُوَ ابْنُ سَبْعٍ وَ خَمْسِينَ سَنَةً.کلینی، کافی، ج۱، ص۴۶۲. این تعبیر به معنای مرگ طبیعی نیست بلکه نشانگر مرگ است مانند «تَوفيّ»، ولی این که علت مرگ چیست در این تعبیر نهفته نیست. }}اما بنا به گفته [[فضل بن حسن طبرسی]] در [[اعلام الوری]]، بسیاری از علمای [[امامیه]] معتقدند که امام عسکری( و نیز پدر و جدش  و تمامی امامان) بر اثر مسمومیت شهید شده است.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۱.</ref> {{یادداشت| ذهب كثير من أصحابنا إلى أنّه عليه السلام مضى مسموما، و كذلك‌ أبوه و جدّه و جميع الأئمّة عليهم السلام خرجوا من الدنيا بالشهادة}}مستند آنان روایت «و الله ما منّا الا مقتول شهيد» منقول از [[امام صادق(ع)]] است.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲.</ref> بر اساس برخی گزارش‌های تاریخی دو خلیفه قبل از معتمد نیز در صدد قتل امام عسکری(ع) برآمده بودند. در روایتی آمده است معتز عباسی به حاجب خود دستور داد امام را در مسیر [[کوفه]] به قتل برساند ولی با آگاه شدن مردم، موفق نشد.<ref>شیخ طوسی، الغیبه، ۱۳۹۸ق، ص۲۰۸؛ عطاردی، مسند الإمام العسكری(ع)، ۱۴۱۳ق، ص۹۲.</ref> بر اساس گزارش دیگری، مهتدی عباسی نیز تصمیم گرفت امام را در زندان به شهادت برساند ولی تصمیم او عملی نشد و دوره حکومت او به سر رسید.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۹ق، ص۲۶۸؛ کلینی، کافی، ۱۳۹۱ق، ج۱، ص۳۲۹.</ref> امام عسکری(ع) در خانه‌ خود در [[سامرا]]، که پیشتر [[امام هادی(ع)]] نیز در آنجا [[دفن]] شده بود، مدفون است.<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> به نقل عبدالله بن خاقان، وزیر معتمد عباسی<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> پس از [[شهادت]] امام عسکری(ع)، بازارها تعطیل شد و [[بنی‌هاشم]]، بزرگان، رجال سیاسی و مردم در [[تشییع]] پیکر او شرکت کردند.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۹۶؛ کلینی، الکافی، ۱۳۹۱ق، ج۱، ص۵۰۵، به نقل از: پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، ص ۶۱۹.</ref> این روز در تقویم رسمی [[جمهوری اسلامی ایران]] به مناسبت آغاز امامت [[امام زمان(ع)]] تعطیل رسمی است.{{مدرک}}
+*'''شهادت''': امام عسکری(ع) [[۸ ربیع‌الاول]] سال [[سال ۲۶۰ قمری|۲۶۰ق]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۴.</ref> در دوره حکومت [[معتمد عباسی]] در ۲۸ سالگی به [[شهادت]] رسید.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۱.</ref> گزارش‌هایی نیز درباره شهادت او در ماه‌های [[ربیع‌الثانی]] و [[جمادی‌الاولی]] نیز وجود دارد.<ref>نک: مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان، ۱۳۹۱، ص۵۳۰-۵۳۳.</ref> [[شیخ مفید]] برآن است او به سبب بیماری از دنیا رفت؛<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۳۶.</ref> {{یادداشت| ومَرِضَ أبو محمد في أول شهر ربيع الأول سنةَ ستين ومائتين. هرچند تعبیر  شیخ مفید در ارشاد صریح در بیماری است اما ممکن است دلیل این بیماری همان مسمومیت باشد که به دلائلی ذکر نشده است واین که بیماری در اول ماه ربیع الاول بوده و هشت روز طول کشیده شاید بتواند قرینه ای بر این ادعا باشد. البته می توان قرینه دیگری براین ادعا پیدا کرد وآن این است که درباره وفات تمامی امامان(ع) [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در [[الکافی (کتاب)|کافی]] تعبیر به «قُبِضَ»  کرده است با این که  شهادت برخی  قطعی است مانند سیدالشهداء(ع)  قُبِضَ( ع) فِي شَهْرِ الْمُحَرَّمِ مِنْ سَنَةِ إِحْدَى وَ سِتِّينَ مِنَ الْهِجْرَةِ  و تعبیر به «قبض» در روایات نیز آمده است عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع )قَالَ: قُبِضَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ ع- يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَ هُوَ ابْنُ سَبْعٍ وَ خَمْسِينَ سَنَةً.کلینی، کافی، ج۱، ص۴۶۲. این تعبیر به معنای مرگ طبیعی نیست بلکه نشانگر مرگ است مانند «تَوفيّ»، ولی این که علت مرگ چیست در این تعبیر نهفته نیست. }}اما بنا به گفته [[فضل بن حسن طبرسی]] در [[اعلام الوری]]، بسیاری از علمای [[امامیه]] معتقدند که امام عسکری( و نیز پدر و جدش  و تمامی امامان) بر اثر مسمومیت شهید شده است.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۱.</ref> {{یادداشت| ذهب كثير من أصحابنا إلى أنّه عليه السلام مضى مسموما، و كذلك‌ أبوه و جدّه و جميع الأئمّة عليهم السلام خرجوا من الدنيا بالشهادة}}مستند آنان روایت «و الله ما منّا الا مقتول شهيد» منقول از [[امام صادق(ع)]] است.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲.</ref> بر اساس برخی گزارش‌های تاریخی دو خلیفه قبل از معتمد نیز در صدد قتل امام عسکری(ع) برآمده بودند. در روایتی آمده است معتز عباسی به حاجب خود دستور داد امام را در مسیر [[کوفه]] به قتل برساند ولی با آگاه شدن مردم، موفق نشد.<ref>شیخ طوسی، الغیبه، ۱۳۹۸ق، ص۲۰۸؛ عطاردی، مسند الإمام العسكری(ع)، ۱۴۱۳ق، ص۹۲.</ref> بر اساس گزارش دیگری، مهتدی عباسی نیز تصمیم گرفت امام را در زندان به شهادت برساند ولی تصمیم او عملی نشد و دوره حکومت او به سر رسید.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۹ق، ص۲۶۸؛ کلینی، کافی، ۱۳۹۱ق، ج۱، ص۳۲۹.</ref> امام عسکری(ع) در خانه‌ خود در [[سامرا]]، که پیشتر [[امام هادی(ع)]] نیز در آنجا [[دفن]] شده بود، مدفون است.<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> به نقل عبدالله بن خاقان، وزیر معتمد عباسی<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> پس از [[شهادت]] امام عسکری(ع)، بازارها تعطیل شد و [[بنی‌هاشم]]، بزرگان، رجال سیاسی و مردم در [[تشییع]] پیکر او شرکت کردند.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۹۶؛ کلینی، الکافی، ۱۳۹۱ق، ج۱، ص۵۰۵، به نقل از: پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، ص ۶۱۹.</ref> این روز در تقویم رسمی [[جمهوری اسلامی ایران]] به مناسبت آغاز امامت [[امام زمان(ع)]] تعطیل رسمی است.{{مدرک}}
 *'''همسر''':‌ طبق نقل مشهور، امام عسکری(ع) همسری اختیار نکرد و نسل او تنها از طریق [[کنیز]]ی ادامه یافت که [[نرجس|مادر حضرت مهدی(عج)]] است.<ref> پاکتچی، «حسن عسکری،‌امام»، ص۶۱۸</ref> منابع، نام مادر امام مهدی(عج) را متعدد و مختلف ذکر کرده‌اند. در منابع آمده است امام حسن عسکری(ع) خادمان و کنیزان متعدد رومی، صقلایی و ترک داشت<ref>مسعودی، إثبات الوصیة، ۱۴۰۹ق، ص۲۶۶، به نقل از: پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، ص ۶۱۸.</ref> و شاید این اختلاف در نام مادر امام زمان، از سویی به سبب تعدد کنیزان و از سوی دیگر به منظور پنهان نگاه‌داشتن تولد امام مهدی(عج) بوده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۴.</ref>