پرش به محتوا

ابن طباطبا: تفاوت میان نسخه‌ها

۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ مارس ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
| هیئت              =
| هیئت              =
| دین              =
| دین              =
| مذهب              =
| مذهب              = زیدیه
| منصب              =
| منصب              =
| مکتب              =
| مکتب              =
| آثار              =
| آثار              =
| خویشاوندان سرشناس =
| خویشاوندان سرشناس = [[قاسم الرسی]] (برادر)
| گفتاورد          =
| گفتاورد          =
| جوایز            =
| جوایز            =
| وبگاه            =
| وبگاه            =
| پانویس            =
| پانویس            =
}}'''محمد بن ابراهیم طباطبا''' معروف به '''ابن طباطبا''' از نوادگان [[امام حسن مجتبی|امام حسن مجتبی(ع)]] و از امامان [[زیدیه]] که در [[سال ۱۹۹ هجری قمری|۱۹۹ق]] در [[کوفه]] علیه حکومت [[مامون|مأمون]] [[عباسیان|عباسی]] قیام کرد و مدتی بر کوفه و نواحی آن تسلط یافت. قیام او به [[قیام ابن طباطبا]] معروف است. او به عنوان یکی از سرسلسله [[سادات طباطبایی]] به شمار می‌رود.
}}'''محمد بن ابراهیم طباطبا''' معروف به '''ابن طباطبا''' از نوادگان [[امام حسن مجتبی|امام حسن مجتبی(ع)]] و از امامان [[زیدیه]] که در [[سال ۱۹۹ هجری قمری|۱۹۹ق]] در [[کوفه]] علیه حکومت [[مأمون عباسی]] قیام کرد و مدتی بر کوفه و نواحی آن تسلط یافت. قیام او به [[قیام ابن طباطبا]] معروف است. شاخه‌ای از [[سادات طباطبایی]] به او منسوب هستند.


==تبار==
==تبار==
خط ۵۵: خط ۵۵:
[[مامون]] عباسی بعد از پیروزی بر برادرش [[امین عباسی|امین]]، به دلیل آشفتگی اوضاع سرزمین‌های اسلامی، با شورش‌های متعددی روبرو شد. برخی از علویان نیز در این دوران علیه خلافت عباسی قیام کردند. نخستین این قیام‌ها، قیام ابن طباطبا بود. قیام وی از جمله قیام‎های [[زیدیه]] به شمار می‎رود.
[[مامون]] عباسی بعد از پیروزی بر برادرش [[امین عباسی|امین]]، به دلیل آشفتگی اوضاع سرزمین‌های اسلامی، با شورش‌های متعددی روبرو شد. برخی از علویان نیز در این دوران علیه خلافت عباسی قیام کردند. نخستین این قیام‌ها، قیام ابن طباطبا بود. قیام وی از جمله قیام‎های [[زیدیه]] به شمار می‎رود.


او از مدینه به کوفه آمد تا گروهی را برای همراهی خود جمع آوری کند اما ابتدا در این کار ناکام ماند و به [[حجاز]] بازگشت. در راه بازگشت با فردی به نام [[سری بن منصور شیبانی]] مشهور به ابوالسرایا که یکی از فرماندهان شورشی و ناراضی عباسیان و از زیر دستان [[هرثمه بن اعین]] بود برخورد کرد و به همراهی او سپاهی را تشکیل داد و به سوی [[عراق]] به راه افتاد.
او از مدینه به کوفه رفت تا گروهی را برای همراهی خود جمع آوری کند اما در این کار ناکام ماند و به [[حجاز]] بازگشت. در راه بازگشت با [[سری بن منصور شیبانی]] مشهور به ابوالسرایا که یکی از فرماندهان شورشی و ناراضی عباسیان و از زیر دستان [[هرثمه بن اعین]] بود برخورد کرد و به همراهی او سپاهی را تشکیل داد و به سوی [[عراق]] به راه افتاد. آنان در سال [[۱۹۹ هجری قمری]] به کوفه حمله کردند و این شهر را تصرف کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۳۰۲</ref> شعار آنان در این قیام [[الرضا من آل محمد]] بود.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۳۳.</ref> <ref>فرمانیان، موسوی نژاد، زیدیه تاریخ و عقاید، ۱۳۸۶ش، ص۴۲ و ۴۳؛ سلطانی، تاریخ و عقاید زیدیه، ۱۳۹۰ش، ص۷۴.</ref>
آنان در سال [[۱۹۹ هجری قمری]] به کوفه حمله کردند و این شهر را تصرف کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۳۰۲</ref> شعار آنان در این قیام [[الرضا من آل محمد]] بود.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۳۳.</ref> <ref>فرمانیان، موسوی نژاد، زیدیه تاریخ و عقاید، ۱۳۸۶ش، ص۴۲ و ۴۳؛ سلطانی، تاریخ و عقاید زیدیه، ۱۳۹۰ش، ص۷۴.</ref>


حسن بن سهل که حاکم عراق بود سپاهی به فرماندهی زهیر بن مسیب به جنگ ابوالسرایا و ابن طباطبا فرستاد اما این سپاه شکست خورد.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۳، ص۷۰.</ref> به گفته [[ابوالفرج اصفهانی]] [[امام باقر(ع)]] و [[زید بن علی بن الحسین|زید بن علی(ع)]] این قیام را پیشگویی کرده بودند. سخن آنان نوعی تایید قیام محسوب می‌شود.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۲۸ -۴۲۹.</ref>
حسن بن سهل که حاکم عراق بود، سپاهی به فرماندهی زهیر بن مسیب به جنگ ابوالسرایا و ابن طباطبا فرستاد اما این سپاه شکست خورد.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۳، ص۷۰.</ref> به گفته [[ابوالفرج اصفهانی]]، [[امام باقر(ع)]] و [[زید بن علی بن الحسین|زید بن علی(ع)]] این قیام را پیشگویی کرده بودند و سخن آنان نوعی تایید قیام محسوب می‌شود.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۲۸ -۴۲۹.</ref>


==وفات ابن طباطبا==
==وفات ابن طباطبا==
فردای روزی که ابوالسرایا بر زهیر بن مسیب پیروز شد، یعنی [[۱ رجب]] [[سال ۱۹۹ هجری قمری]] ابن طباطبا درگذشت.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ۵۲۹.</ref> در منابع تاریخی درباره مرگ طبیعی ابن طباطبا تردید شده و احتمال مرگ او بر اثر مسمومیت یا کشته شدنش مطرح شده است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۵۲۹.</ref>
فردای روزی که ابوالسرایا بر زهیر بن مسیب پیروز شد، یعنی [[۱ رجب]] [[سال ۱۹۹ هجری قمری]] ابن طباطبا درگذشت.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ۵۲۹.</ref> در منابع تاریخی درباره مرگ طبیعی ابن طباطبا تردید شده و احتمال مرگ او بر اثر مسمومیت یا کشته شدنش مطرح شده است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۵۲۹.</ref> برخی از تاریخ نگاران احتمال به قتل رسیدن وی توسط ابوالسرایا را قوی دانسته‌‎اند. اعتراض ابن‌طباطبا به ابوالسرایا در حمله ناگهانی به [[کوفه]]، عدم رعایت موازین شرعی و قدرت‌طلبی ابوالسرایا که ابن طباطبا را مانع قدرت خود می‌دید، انگیزه‌های قتل ابن طباطبا توسط وی را تقویت می‌کند. برخی از گزارش‌‎های تاریخی فرضیه قتل وی را تأیید می‌‎کند.{{مدرک}} بنابر گزارشی، پس از پیروزی بر زهیر بن مسیب، ابن‌طباطبا مردم را از غارت اموال لشکریان دشمن، منع کرد و مردم نیز از او پیروی کردند و ابوالسرایا دانست که با وجود ابن طباطبا قدرت واقعی را در دست نخواهد داشت به همین دلیل او را کشت و بعد از او جوانی از طالبیان به نام [[محمد بن محمد بن زید]] بن علی بن الحسین(ع) را بر جای او نشاند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۵۲۹.</ref>


برخی از تاریخ نگاران احتمال به قتل رسیدن وی توسط ابوالسرایا را قوی دانسته‎اند. اعتراض ابن طباطبا به ابوالسرایا در حمله ناگهانی به [[کوفه]]، عدم رعایت موازین شرعی و قدرت طلبی ابوالسرایا که ابن طباطبا را مانع قدرت خود می‌دید، انگیزه‌های قتل ابن طباطبا توسط وی را تقویت می‌کند. برخی از گزارش‎های تاریخی فرضیه قتل وی را تأیید می‎کند. بنابر گزارشی، پس از پیروزی بر زهیر بن مسیب، ابن طباطبا مردم را از غارت اموال لشکریان دشمن، منع کرد و مردم نیز از او پیروی کردند و ابوالسرایا دانست که با وجود ابن طباطبا قدرت واقعی را در دست نخواهد داشت به همین دلیل او را کشت و بعد از او جوانی از طالبیان به نام [[محمد بن محمد بن زید]] بن علی بن الحسین(ع) را بر جای او نشاند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۵۲۹.</ref>
عاقبت ابوالسرایا در [[سال ۲۰۰ هجری قمری]] از سپاه عباسیان به فرماندهی هرثمه بن اعین شکست خورد و دستگیر شد و به فرمان حسن بن سهل کشته شد.{{مدرک}}
 
عاقبت ابوالسرایا در [[سال ۲۰۰ هجری قمری]] از سپاه عباسیان به فرماندهی هرثمه بن اعین شکست خورد و دستگیر شد و به فرمان حسن بن سهل کشته شد.


==وصیت و جانشین==
==وصیت و جانشین==
کاربر ناشناس