سوره مسد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سوره مَسَد''' یا '''تَبَّت''' صد و یازدهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام جای گرفته است. مسد (ریسمانی از لیف نخل) از کلمه آخر سوره و تَبَّت از آیه اول این سوره گرفته شده است. سوره مسد درباره [[ابولهب]] و همسرش، دشمنان سرسخت [[پیامبر|پیامبر(ص)]]، نازل شده است و آن دو را گرفتار آتش جهنم می‌خواند. در این سوره خداوند، همسر ابولهب را «[[حمالة الحطب]]: حمل‌کننده هیزم» می‌خواند که برخی از تفاسیر گفته‌اند زیرا او برای آزاردادن پیامبر، جلوی پای پیامبر خار می‌ریخت. در [[حدیث|روایات]] آمده است پیامبر(ص) [[دعا]] کرد هرکس که این سوره را می‌خواند، [[خدا|خداوند]] او و ابولهب را در یک خانه جای ندهد.

سوره مسد، ۵ [[آیه]]، ۲۲ کلمه و ۸۱ حرف دارد و به لحاظ حجم، جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصَّلات]] (دارای آیات متعدد و کوتاه) و [[قِصار]](کوتاه) قرآن است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۷۰.</ref>

تمام سوره مسد درباره [[ابولهب]] و همسر او است. در این سوره از نابودی ابولهب و اعمالش سخن به میان آمده است و او و همسرش به گرفتاری در عذاب [[جهنم]] تهدید شده‌اند.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۳۷۴.</ref>

درباره شأن نزول سوره مسد، [[روایات]] فراوانی نقل کرده‌اند که همگی مضمونی نزدیک به هم دارند. از [[ابن عباس]] نقل شده است که پیامبر (ص) روزی بالای تپه صفا رفت و [[قریش]] را فراخواند و آنها را از عذاب سخت بیم داد. ابولهب که در میان جمع بود، با زبان دشنام با پیامبر سخن گفت و اعتراض کرد که «برای این ما را جمع کردی؟» و با جمله «تبّا لک»(زیان ببینی)، به پیامبر دشنام داد. آیات سوره مسد در پاسخ به این دشنام نازل شد و خود ابولهب را زیان‌زده معرفی کرد.<ref>واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ۱۳۸۳ش، ج ۱، ص ۲۴۸.</ref>

سوره مسد، ام جمیل همسر [[ابولهب]] را با عبارت «حَمّالَة الحَطَب»(حمل‌کننده هیزم) توصیف کرده است. [[مفسران]] درباره اینکه چرا قرآن این عبارت را درباره او به کار برده است، تفسیرهای مختلفی ارائه داده‌اند؛ از جمله:

*ام‌جمیل خارهای بیابان را به دوش می‌کشید و زمانی که [[پیامبر]] برای اقامه نماز بیرون می‌آمد، آنها را جلوی پای او می‌ریخت تا اذیت شود.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۵۲.</ref>

*او با كارهایی که انجام می‌داد، آتش [[جهنم]] را برای خودش می افروخت؛<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۲۸، ص۸۲۵.</ref>

*این عبارت، كنایه از سخن‏‌چینى او است.<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ج۱۰، ص۴۲۸.</ref>

از پیامبر نقل شده است: کسی که این سوره را می‌خواند، امیدوارم که خداوند او و ابولهب را در یک خانه جای ندهد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۸۵۰.</ref> این سخن کنایه از آن است که او اهل بهشت باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ۴۱۲.</ref>