حیدرآباد (هند): تفاوت میان نسخه‌ها

# قبرستان شیعیان، معروف به دایره میرمؤمن، که آن را [[میر محمد مؤمن استرآبادی|میر محمدمؤمن استرآبادی]] (از سادات و دانشمندان بزرگ استرآباد و از وزیران قطب شاهیه) ایجاد کرد و خود نیز در همانجا مدفون است. سید غلامحسین صدرالعلما باقری استرآبادی (متوفی ۱۳۵۰ق) و میرعثمان علی خان از ملوک آصَفجاهیان نیز در این قبرستان دفن شده‌اند.<ref>طریحی، ص۱۹۴ـ۱۹۵؛ کرمی، ص۱۵۴ـ۱۵۵.</ref>

# قبرستان پایگاه، متعلق به دوره آصف جاهیان، که بسیاری از امیران و وابستگان خاندان آصف جاهی در آن مدفون‌اند برخی سنگ قبرهای آن با عقیق و فیروزه تزیین شده و نوشته‌های آنها به خط فارسی است.<ref>کرمی، ص۱۵۷، ۱۶۰.</ref>

# مسجدی مشهور به مسجد سلطانی و رواقی معروف به یاقوت سرا،<ref>احداث در زمان ابراهیم قلی قطب شاه، حکومت: ۹۵۷ـ۹۸۸.</ref> بر قله کوهی به نام مولی علی در شمال شهر حیدرآباد.

# کوه [[امام رضا]] (ع).

# کوه [[امام قائم]] قدیم (منسوب به [[امام زمان]] علیه السلام).

# بارگاه [[حضرت عباس]] علیه السلام.

# [[عزاخانه]] [[زهرا (س)]]<ref>کرمی، ص۱۴۸ـ۱۵۰؛ طریحی، ص۱۹۵ـ۱۹۸.</ref>

# پل کهنه یا پُرانا پل، که در ۹۴۳ق زمان حکومت سلطانقلی قطب شاه اول بر روی رود موسی ساخته شد و در زمان سکندرجاه تعمیرات اساسی روی آن انجام گرفت. این پل دارای ۲۲ دهانه محرابیشکل است و هنوز از آن استفاده می‌شود.

# پلی به نام دیانت الدوله که در ۱۲۷۰ق بر روی همین رود ساخته شده است و کتیبه‌ای به زبان فارسی دارد.<ref>کرمی، ص۱۵۵.</ref>

# سدّ حسین ساگر، بین حیدرآباد و سکندرآباد، که در زمان ابراهیم قلی قطب شاه احداث گردیده است.<ref>کرمی، ص۱۵۶.</ref>

# قلعه و مقابر و مسجد تاریخی گلکنده<ref>علیخان، ص۱۱ـ ۱۹؛ برای توضیح بیشتر آثار رجوع کنید به گلکنده.</ref>

# عاشورخانه پادشاهی یا بادشاهی عاشورخانه، بنایی که از ۱۰۰۱ تا ۱۰۰۵ق ساخته شده و دارای کاشی کاری‌هایی است که کاشی کاران ایرانی انجام داده‌اند.<ref>کرمی، ص۱۴۸؛ نیز رجوع کنید به علیخان، ص۶.</ref>

# میدان چار کمان (احداث در ۱۰۰۳ق)، که چهار دروازه محرابی شکل بزرگ دارد. در این میدان، عمارات سلطنتی قطب شاهیان، [[مسجد جامع|مسجدجامع]]، دادمحل (دادگاه) و در وسط میدان حوض دایرهای سنگی با نیمکت‌هایی وجود داشته، اما امروزه فقط حوض سنگی و مسجدجامع باقی مانده است.<ref>علیخان، ص۷؛ کرمی، ص۱۴۵ـ ۱۴۷.</ref>

#دارالشفا یا شفاخانه (احداث در ۱۰۰۴ق)، که محل درمان بیماران بوده و بهعنوان دانشگاه علوم پزشکی نیز کاربرد داشته است. در گوشه حیاط این بیمارستان، عاشورخانه‌ای ساخته شده است که در آن عَلَم [[امام سجاد]] علیه السلام قرار دارد و مسجدی به نام دارالشفا متعلق به همان زمان دارد.<ref>علیخان، ص۹.</ref>

# مسجدجامع حیدرآباد (احداث در ۱۰۰۶ق)، که در کنار آن خانقاه و حمام و مدرسه‌ای نیز ایجاد شده است. این مسجد از قدیمترین مساجد دکن است و دو کتیبه دارد: یکی به فارسی با [[خط نستعلیق]] و دیگری به عربی با [[خط ثلث]].<ref>کرمی، ص۱۴۷؛ برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به بلگرامی، ص۱۵ـ۱۸.</ref>

# چارمنار/ چارمینار، بنایی مربع شکل به ارتفاع ۲۶ متر (احداث در ۱۰۰۶ق)، در جنوب میدان چارکمان. این عمارت از هر چهار طرف، دروازه‌ای محرابی شکل دارد و چون در هر یک از چهارگوشه بام آن، یک منار مرتفع و زیبا ساخته‌اند، به چهارمنار معروف شده است. این بنا دو طبقه دارد. طبقه اول در زمان قطب شاهیان مدرسه علوم دینی بود و طبقه دوم که گچبری‌های زیبا داشت، مسجد بود.<ref>خان زمان خان، ص۲۱؛ کرمی، ص۱۴۷ـ۱۴۸؛ علیخان، ص۶ـ ۷.</ref>

# مکی مسجد یا مکه مسجد، از مشهورترین مساجد حیدرآباد، واقع در جنوب غربی چهارمنار.<ref>کرمی، ص۱۵۰.</ref> سلطان محمد قطب شاه در ۱۰۲۳ق ساخت این مسجد را که در دکن بی‌نظیر بود آغاز کرد و آن را [[بیت العتیق]] نامید،<ref>خان زمان خان، ص۳۴، ۳۶.</ref> اما اتمام آن در زمان اورنگ زیب بود که رواق‌ها و صحن و حوض و دیوار و دروازه و برج بزرگ و گنبد آن ساخته شد و مکی مسجد نام گرفت. بنابر نوشته روی سنگ مرمر بالای سر در مسجد، ساخت آن در ۱۱۰۴ به پایان رسیده است.<ref>خان زمان خان، ص۳۷ـ۳۸.</ref> از شاخصه‌های مهم حیدرآباد مساجد آن است؛ به جز مساجد یاد شده حدود هفتصد مسجد قدیمی و جدید نیز دارد.<ref>کرمی، ص۱۵۰، ۱۵۲ـ۱۵۳.</ref>