Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۶۶
ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←پیشنهاد به امام) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (افزایش نسب و تغییر چیدمان مقاله) |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| آثار =دیوان | | آثار =دیوان | ||
}} | }} | ||
'''طِرِمّاح بن عَدِی الطائی''' (زنده در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]])، از یاران [[امام علی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و از شاعران [[شیعه]]. | '''طِرِمّاح بن عَدِی الطائی''' (زنده در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]])، از یاران [[امام علی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و از شاعران [[شیعه]]. وی از کوفیانی بود که در [[عذیب الهجانات]] با امام حسین (ع) دیدار کرد و شهادت [[قیس بن مسهر]] را گزارش داد و پیشنهاد توقف را مطرح کرد که پذیرفته نشد. طرماح سپس با اجازه امام به سوی خانوادهاش رفت تا آذوقهای به آنان برساند، اما هنگامی که برگشت در همین منزلگاه خبر [[شهادت]] سیدالشهداء را شنید. | ||
وی از کوفیانی بود که در [[عذیب الهجانات]] با امام حسین (ع) دیدار کرد و شهادت [[قیس بن مسهر]] را گزارش داد و پیشنهاد توقف را مطرح کرد که پذیرفته نشد. طرماح سپس با اجازه امام به سوی خانوادهاش رفت تا آذوقهای به آنان برساند، اما هنگامی که برگشت در همین منزلگاه خبر [[شهادت]] سیدالشهداء را شنید. | |||
== نام و نسب == | == نام و نسب == | ||
ابن اثیر جزری نام و نسب او را طرماح بن عدی بن عبدالله بن خیبری ثبت کرده<ref>جزری، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۲، ص۱۶۰.</ref> و او را از قبیله طی دانسته است.<ref>جزری، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۲، ص۱۶۰.</ref>[[شیخ مفید]]، او را مردی قدبلند و سخنور توصیف کرده است.<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۸.</ref>[[شیخ طوسی]] نیز او را، در شمار یاران امام علی (ع) وامام حسین (ع) آورده است.<ref> طوسی، رجال، ص۷۰، ۱۰۲.</ref> | ابن اثیر جزری نام و نسب او را طرماح بن عدی بن عبدالله بن خیبری ثبت کرده<ref>جزری، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۲، ص۱۶۰.</ref> و او را از قبیله طی دانسته است.<ref>جزری، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۲، ص۱۶۰.</ref> چنان که به گفته ابن اعثم کوفی نیز او از قبیله طی بود.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۷۹.</ref>[[شیخ مفید]]، او را مردی قدبلند و سخنور توصیف کرده است.<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۸.</ref> چنانکه ابن کثیر هم از او با نام «الطرماح بن عدی الشاعر» یاد کرده است.<ref> ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۵.</ref>[[شیخ طوسی]] نیز او را، در شمار یاران امام علی (ع) وامام حسین (ع) آورده است.<ref> طوسی، رجال، ص۷۰، ۱۰۲.</ref> | ||
=== شخصیت ادبی === | |||
طرماح | چندین بیت شعر از طرماح نقل شده است: | ||
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۴۰|تراز=راست|رنگ بالا=EAF4FF|رنگ پایین=EAF4FF|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=طرماح: | |||
|یا ناقتی لا تذعری من زجری | |||
|و شمری قبل طلوع الفجر | |||
|بخیر رکبان و خیر سفری | |||
| حتی تجلی بکریم النجر | |||
|أتی به الله بخیر أمری | |||
| ثمت أبقاه بقاء الدهر<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۲.</ref> | |||
}} | |||
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۵۸|تراز=چپ|رنگ بالا=FFEDED|رنگ پایین=FFEDED|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=ترجمه: | |||
|ای شتر من! از زجر ضربههایم ناراحت مباش | |||
| مرا قبل از سپیده صبح به مقصد برسان | |||
| با بهترین سواران و در بهترین سفرها | |||
|تا مرا به مردی برسانی که کرامت، در سرشتش است | |||
| خدا او را برای انجام بهترین امور بدین جا آورده است | |||
| خدایا تا آخر دنیا نگاهدارش باش. | |||
}} | |||
{{پاک کن}} | |||
==دوران امام علی== | ==دوران امام علی== | ||
پس از [[جنگ جمل]] امام علی (ع)، در پاسخ نامۀ [[معاویه]]، نامهای نگاشت، طرماح آن نامه را به [[شام]] و نزد معاویه برد.<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۸.</ref> او وقتی که بر معاویه وارد شد گفت: السلام علیک ایها الملک؛ سلام بر توای پادشاه. معاویه گفت: چرا مرا [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] خطاب نکردی؟ طرماح در پاسخ گفت، مؤمنین ما هستیم، چه کسی تو را بر ما امارت داده که تو را امیر بخوانم؟<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۹-۱۴۰.</ref> او در مناظره با معاویه با فصاحت و بلاغت سخن گفت.<ref> نمازی، مستدركات ، ج۴، ص۲۹۴.</ref> [[آقا بزرگ]] این مناظره را آورده است.<ref> آقابزرگ،الذریعة، ج۲۲، ص۱۵۴.</ref> | پس از [[جنگ جمل]] امام علی (ع)، در پاسخ نامۀ [[معاویه]]، نامهای نگاشت، طرماح آن نامه را به [[شام]] و نزد معاویه برد.<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۸.</ref> او وقتی که بر معاویه وارد شد گفت: السلام علیک ایها الملک؛ سلام بر توای پادشاه. معاویه گفت: چرا مرا [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] خطاب نکردی؟ طرماح در پاسخ گفت، مؤمنین ما هستیم، چه کسی تو را بر ما امارت داده که تو را امیر بخوانم؟<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۹-۱۴۰.</ref> او در مناظره با معاویه با فصاحت و بلاغت سخن گفت.<ref> نمازی، مستدركات ، ج۴، ص۲۹۴.</ref> [[آقا بزرگ]] این مناظره را آورده است.<ref> آقابزرگ،الذریعة، ج۲۲، ص۱۵۴.</ref> | ||
== | ==حضور در واقعه کربلا== | ||
در | در زمان وقوع [[واقعه کربلا]] طرماح تعدادی از مذحجیان را از کوفه همراه خود کرد و به یاری امام حسین رفت.<ref>جزری، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۲، ص۱۶۱.</ref> این افراد که چهار سوار بودند و طرماح راهنمای آنان بود در منزلگاه عذیب الهجانات، به امام حسین (ع) پیوستند. [[حر بن یزید ریاحی|حرّ]] خواست مانع پیوستن آنان به امام شود، ولی امام آنان را یاران خود خواند و از آنان محافظت کرد. در مسیر آمدن سوی امام، طرماح اشعاری با مطلع زیر خواند.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۴۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۲؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۳.</ref> | ||
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۴۰|تراز=راست|رنگ بالا=EAF4FF|رنگ پایین=EAF4FF|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=طرماح: | {{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۴۰|تراز=راست|رنگ بالا=EAF4FF|رنگ پایین=EAF4FF|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=طرماح: | ||
خط ۴۸: | خط ۶۳: | ||
طرماح، خبر شهادت [[قیس بن مسهر]] را به امام رساند.<ref> ابومخنف، وقعة الطف، ص۱۷۴.</ref> او راهنمای کاروان امام حسین (ع)، از بیراهه به سمت کوفه بود و ضمن حرکت، اشعاری را در منزلت کاروانیان و مذمت [[بنیامیه]] و دشمنان امام حسین (ع) زمزمه میکرد.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۷۹-۸۰.</ref> | طرماح، خبر شهادت [[قیس بن مسهر]] را به امام رساند.<ref> ابومخنف، وقعة الطف، ص۱۷۴.</ref> او راهنمای کاروان امام حسین (ع)، از بیراهه به سمت کوفه بود و ضمن حرکت، اشعاری را در منزلت کاروانیان و مذمت [[بنیامیه]] و دشمنان امام حسین (ع) زمزمه میکرد.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۷۹-۸۰.</ref> | ||
===پیشنهاد به امام حسین=== | ===پیشنهاد به امام حسین(ع)=== | ||
طرماح به امام گفت: با شما یارانِ اندکی میبینم و همین لشکریان حرّ در مبارزه با شما پیروزند و من یک روز پیش از آمدن از [[کوفه]]، مردم انبوهی را دیدم که آماده جنگ با شما میشدند و من تاکنون چنین لشکر عظیمی ندیده بودم، تو را به خدا سوگند! اگر میتوانی یک وجب جلو نروی، نرو.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۳، طبری، تاریخ، ۵، ص۴۰۶.</ref> | طرماح به امام گفت: با شما یارانِ اندکی میبینم و همین لشکریان حرّ در مبارزه با شما پیروزند و من یک روز پیش از آمدن از [[کوفه]]، مردم انبوهی را دیدم که آماده جنگ با شما میشدند و من تاکنون چنین لشکر عظیمی ندیده بودم، تو را به خدا سوگند! اگر میتوانی یک وجب جلو نروی، نرو.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۳، طبری، تاریخ، ۵، ص۴۰۶.</ref> | ||
خط ۵۴: | خط ۶۹: | ||
سپس از امام اجازه خواست تا طعامی به خانوادهاش برساند و بازگردد؛ ولی او در راه بازگشت، زمانی که به [[عذیب هجانات]] رسید، خبر [[شهادت]] امام حسین(ع) را شنید.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰.</ref> | سپس از امام اجازه خواست تا طعامی به خانوادهاش برساند و بازگردد؛ ولی او در راه بازگشت، زمانی که به [[عذیب هجانات]] رسید، خبر [[شهادت]] امام حسین(ع) را شنید.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۸۴: | خط ۷۸: | ||
*ابن اثیر، علی بن محمد،الكامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م. | *ابن اثیر، علی بن محمد،الكامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م. | ||
* ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، تحقیق علی شیری، دارالأضواء، بیروت، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م. | * ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، تحقیق علی شیری، دارالأضواء، بیروت، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م. | ||
*ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفكر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م. | * ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفكر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م. | ||
* آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، دارالأضواء، بیروت. | * آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، دارالأضواء، بیروت. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زكار و ریاض زركلی، بیروت، دارالفكر، ط الأولی، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م. | * بلاذری، احمد بن یحیی، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زكار و ریاض زركلی، بیروت، دارالفكر، ط الأولی، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م. | ||
* جزری، ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، لبنان، دار صادر، بیتا. | |||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. | ||
* طوسی، رجال الطوسی، جامعه مدرسین، قم، ۱۴۱۵ق. | * طوسی، رجال الطوسی، جامعه مدرسین، قم، ۱۴۱۵ق. |