Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
مسجد الحرام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←دوره سعودی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
*برخی روایات بنا یا بازسازی کعبه را به آدم(ع)نسبت می‌دهند.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۶.</ref> پس از او، ابراهیم و اسماعیل(ع)آن را بازسازی کردند.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۵۹.</ref> | *برخی روایات بنا یا بازسازی کعبه را به آدم(ع)نسبت می‌دهند.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۶.</ref> پس از او، ابراهیم و اسماعیل(ع)آن را بازسازی کردند.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۵۹.</ref> | ||
*در روایتی از پیامبر اکرم(ص) بنای مسجد به ابراهیم(ع) نسبت داده شده است. در این روایت، مسجدالحرام، قدیم‌ترین مسجد بر زمین است.<ref>ابن ضیاء، تاریخ مکه، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳.</ref> | *در روایتی از پیامبر اکرم(ص) بنای مسجد به ابراهیم(ع) نسبت داده شده است. در این روایت، مسجدالحرام، قدیم‌ترین مسجد بر زمین است.<ref>ابن ضیاء، تاریخ مکه، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳.</ref> | ||
*تا پیش از [[قصی بن کلاب|قُصَی بن کِلاب]] بن مُرَّة بن کَعْب، جد چهارم پیامبر اکرم(ص) و پیشوای [[قریش]]، مردم مکه در نزدیکی مسجد خانه نمی‌ساخته‌اند و فاصله‌ای را رعایت می‌کرده‌اند. در زمان قصی، او مردم را به خانه‌سازی در نزدیک کعبه با فاصله‌ای به‌اندازه طواف کعبه ترغیب کرد.<ref>سباعی، ص۶۵؛ جعفریان، ص۴۳.</ref> | *تا پیش از [[قصی بن کلاب|قُصَی بن کِلاب]] بن مُرَّة بن کَعْب، جد چهارم پیامبر اکرم(ص) و پیشوای [[قریش]]، مردم مکه در نزدیکی مسجد خانه نمی‌ساخته‌اند و فاصله‌ای را رعایت می‌کرده‌اند. در زمان قصی، او مردم را به خانه‌سازی در نزدیک کعبه با فاصله‌ای به‌اندازه طواف کعبه ترغیب کرد.<ref>سباعی، ص۶۵؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۴۳.</ref> | ||
=== دوره خلفای چهارگانه === | === دوره خلفای چهارگانه === | ||
*نخستین تغییر در مساحت مسجد در زمان خلیفه دوم روی داد. او برخی خانه‌های اطراف مسجد را خرید و به مسجد ملحق کرد و دیواری کوتاه پیرامون مسجد کشید<ref>ابن ظهیره، الجامع اللطیف فی فضل مکة، ۱۴۲۳ق، ص۱۷۷.</ref>و دستور داد تا از آن پس شبها بر دیوار چراغ بگذارند تا محوطه مسجد روشن شود.<ref>جعفریان، ص۷۲.</ref> | *نخستین تغییر در مساحت مسجد در زمان خلیفه دوم روی داد. او برخی خانه‌های اطراف مسجد را خرید و به مسجد ملحق کرد و دیواری کوتاه پیرامون مسجد کشید<ref>ابن ظهیره، الجامع اللطیف فی فضل مکة، ۱۴۲۳ق، ص۱۷۷.</ref>و دستور داد تا از آن پس شبها بر دیوار چراغ بگذارند تا محوطه مسجد روشن شود.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۲.</ref> | ||
*[[عثمان|خلیفه سوم]] نیز به سبب بسیار شدن تعداد زائران مسجدالحرام، خانه‌های اطراف مسجد را خراب و به مسجد ملحق کرد و برای مسجد رواق و فضای مسقّف ساخت.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۹؛ ابن ظهیره، الجامع اللطیف فی فضل مکة، ۱۴۲۳ق، ص۱۷۷،۱۷۸؛ سباعی، ۸۴ و ۸۵.</ref> | *[[عثمان|خلیفه سوم]] نیز به سبب بسیار شدن تعداد زائران مسجدالحرام، خانه‌های اطراف مسجد را خراب و به مسجد ملحق کرد و برای مسجد رواق و فضای مسقّف ساخت.<ref>ازرقی، اخبار مکة، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۹؛ ابن ظهیره، الجامع اللطیف فی فضل مکة، ۱۴۲۳ق، ص۱۷۷،۱۷۸؛ سباعی، ۸۴ و ۸۵.</ref> | ||
=== دوره اموی === | === دوره اموی === | ||
*[[ولید بن عبدالملک]] اموی(حکومت: ۸۶- ۹۶ق.)، بر مساحت مسجد الحرام به مقدار ۱۷۲۵ متر افزود و مسجد را بازسازی کرد. او رواقهایی در اطراف مسجد ساخت و آنها را با ستونهایی عظیم سرپا نگاه داشت. این ستونها به صورت زیبایی تزیین شد و در قسمت‌هایی از آنها طلا به کار رفت. ولید ناودان خانه خدا را نیز از طلا ساخت که تا به امروز به همین نام شهرت دارد.<ref>جعفریان، ص۷۳.</ref> | *[[ولید بن عبدالملک]] اموی(حکومت: ۸۶- ۹۶ق.)، بر مساحت مسجد الحرام به مقدار ۱۷۲۵ متر افزود و مسجد را بازسازی کرد. او رواقهایی در اطراف مسجد ساخت و آنها را با ستونهایی عظیم سرپا نگاه داشت. این ستونها به صورت زیبایی تزیین شد و در قسمت‌هایی از آنها طلا به کار رفت. ولید ناودان خانه خدا را نیز از طلا ساخت که تا به امروز به همین نام شهرت دارد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۳.</ref> | ||
=== دوره عباسی === | === دوره عباسی === | ||
*[[منصور عباسی|منصور]]، دومین خلیفه [[عباسیان|عباسی]] (حکومت: ۱۳۶-[[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ق]])، در سال ۱۳۷ وسعت مسجد را دو برابر کرد و نزدیک پنج هزار متر مربع از شمال و غرب مسجد بر مساحت آن افزود و رواقهایی در اطراف آن ساخت. همچنین منصور منارهایی در رکن غربی مسجد احداث و تزیینات روی دیوارها و ستونها را بیشتر کرد.<ref>جعفریان، ص۷۳ و ۷۴.</ref> | *[[منصور عباسی|منصور]]، دومین خلیفه [[عباسیان|عباسی]] (حکومت: ۱۳۶-[[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ق]])، در سال ۱۳۷ وسعت مسجد را دو برابر کرد و نزدیک پنج هزار متر مربع از شمال و غرب مسجد بر مساحت آن افزود و رواقهایی در اطراف آن ساخت. همچنین منصور منارهایی در رکن غربی مسجد احداث و تزیینات روی دیوارها و ستونها را بیشتر کرد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۳ و ۷۴.</ref> | ||
*[[مهدی عباسی]] فرزند منصور(حکومت: [[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸]]-۱۶۹ق) در [[سال ۱۶۱ هجری قمری|سال ۱۶۱ق]] باز خانه‌های اطراف را از مردم گرفت و به زمین مسجد افزود.<ref>sf سباعی، ص۱۵۸-۱۶۰؛ جعفریان، ص۷۴.</ref> بدین ترتیب، ۸۳۸۰ متر مربع به مسجد افزوده شد و درهای متعددی را در اطراف مسجد گشودندکه تا قرن‌ها بعد، به همان صورت باقی ماند.<ref>جعفریان، ص۷۵.</ref> | *[[مهدی عباسی]] فرزند منصور(حکومت: [[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸]]-۱۶۹ق) در [[سال ۱۶۱ هجری قمری|سال ۱۶۱ق]] باز خانه‌های اطراف را از مردم گرفت و به زمین مسجد افزود.<ref>sf سباعی، ص۱۵۸-۱۶۰؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۴.</ref> بدین ترتیب، ۸۳۸۰ متر مربع به مسجد افزوده شد و درهای متعددی را در اطراف مسجد گشودندکه تا قرن‌ها بعد، به همان صورت باقی ماند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۵.</ref> | ||
*[[مهدی عباسی]] در سال ۱۶۴ ق. دستور داد تا مسجد از ناحیه جنوبی نیز وسعت یابد و مسجد به شکل مربع در آید و [[کعبه]] در میانه آن قرار گیرد. از این رو، مساحت مسجد به مقدار ۶۵۶۰ متر مربع افزایش یافت و رواقهایی در اطراف آن ساخته شد و ستونهایی برافراشته گردید. این ستونها هنوز بر سر پا است و کتیبه ای که یادگار دوره مهدی عباسی است، بر آن باقی مانده است.<ref>جعفریان، ص۷۵.</ref> | *[[مهدی عباسی]] در سال ۱۶۴ ق. دستور داد تا مسجد از ناحیه جنوبی نیز وسعت یابد و مسجد به شکل مربع در آید و [[کعبه]] در میانه آن قرار گیرد. از این رو، مساحت مسجد به مقدار ۶۵۶۰ متر مربع افزایش یافت و رواقهایی در اطراف آن ساخته شد و ستونهایی برافراشته گردید. این ستونها هنوز بر سر پا است و کتیبه ای که یادگار دوره مهدی عباسی است، بر آن باقی مانده است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۵.</ref> | ||
*در دوره [[معتضد عباسی]] (حکومت: ۲۷۹- ۲۸۹ق | *در دوره [[معتضد عباسی]] (حکومت: ۲۷۹- ۲۸۹ق) به پیشنهاد حاکم مکه، دستور داد تا در سال۲۸۱ق. جایی را برای اقامت حجگزاران بر مساحت مسجد بیفزایند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۶.</ref> | ||
*[[مقتدر عباسی]](حکومت: ۲۹۵- ۳۲۰ق.) در سمت باب ابراهیم، محدودهای را به مسجد افزود.<ref>جعفریان، ص۷۶.</ref> | *[[مقتدر عباسی]](حکومت: ۲۹۵- ۳۲۰ق.) در سمت باب ابراهیم، محدودهای را به مسجد افزود.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۶.</ref> | ||
*در دوران مستنصر بالله عباسی (حکومت: ۶۲۳- ۶۴۰ق | *در دوران مستنصر بالله عباسی (حکومت: ۶۲۳- ۶۴۰ق) کوششهای بسیاری برای بازسازی و نوسازی مسجد و از جمله تجدید بنای مطاف(جایی که حجگزاران کعبه را طواف می‌کنند) صورت گرفت.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۶.</ref> | ||
=== دوره سعودی === | === دوره سعودی === | ||
*ملک عبد العزیز آل سعود، در سال ۱۳۶۸ق./۱۳۲۸ ش. دستور داد تا مسجد را از هر سو توسعه دهند. این توسعه از سال ۱۳۷۵ ق./ ۱۳۳۵ ش. آغاز شد و مساحت مسجد تا ۱۶۰۸۶۱ متر رسید. این مقدار مساحت، برای جمعیت نمازگزاری بالغ بر سیصد هزار تن در نظر گرفته شد. تعداد درهای مسجد نیز تا ۶۴ افزایش یافت.<ref>جعفریان، ص۷۷.</ref> | *ملک عبد العزیز آل سعود، در سال ۱۳۶۸ق./۱۳۲۸ ش. دستور داد تا مسجد را از هر سو توسعه دهند. این توسعه از سال ۱۳۷۵ ق./ ۱۳۳۵ ش. آغاز شد و مساحت مسجد تا ۱۶۰۸۶۱ متر رسید. این مقدار مساحت، برای جمعیت نمازگزاری بالغ بر سیصد هزار تن در نظر گرفته شد. تعداد درهای مسجد نیز تا ۶۴ افزایش یافت.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۷.</ref> | ||
*ملک فهد به سال ۱۴۰۹ ق.، افزایش مساحت مسجد الحرام را به صورت بی‌سابقهای آغاز کرد. مطالعه این طرح و خرید برخی اماکن پیرامونی مسجد، از سال ۱۴۰۳ق. آغاز شده بود. این افزایش، بیشترین افزایشی بود که در طول تاریخ مسجد الحرام صورت گرفته است. محدودهای به وسعت ۷۶۰۰۰ هزار متر مربع به سمت غرب مسجد، افزوده شد. دو مناره بزرگ ۸۹ متری در آن قسمت بنا گردید. سه گنبد بزرگ در میانه سطح افزوده شده ساخته شد که هر کدام بر چهار ستون استوار است. تعداد مأذنه‌های فعلی مسجد الحرام، نُه عدد است.<ref>[http://www.alharamain.gov.sa/index.cfm?do=cms.conarticle&contentid=4046&categoryid=234 عمارة المسجد الحرام فی العهد السعودی الزاهر]، بوابة الحرمین الشریفین.</ref> <ref>جعفریان، ص۷۸.</ref> | *ملک فهد به سال ۱۴۰۹ ق.، افزایش مساحت مسجد الحرام را به صورت بی‌سابقهای آغاز کرد. مطالعه این طرح و خرید برخی اماکن پیرامونی مسجد، از سال ۱۴۰۳ق. آغاز شده بود. این افزایش، بیشترین افزایشی بود که در طول تاریخ مسجد الحرام صورت گرفته است. محدودهای به وسعت ۷۶۰۰۰ هزار متر مربع به سمت غرب مسجد، افزوده شد. دو مناره بزرگ ۸۹ متری در آن قسمت بنا گردید. سه گنبد بزرگ در میانه سطح افزوده شده ساخته شد که هر کدام بر چهار ستون استوار است. تعداد مأذنه‌های فعلی مسجد الحرام، نُه عدد است.<ref>[http://www.alharamain.gov.sa/index.cfm?do=cms.conarticle&contentid=4046&categoryid=234 عمارة المسجد الحرام فی العهد السعودی الزاهر]، بوابة الحرمین الشریفین.</ref> <ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۷۸.</ref> | ||
*هم اکنون مسجدالحرام مجموعه‌ای بسیار بزرگ با مساحتی بیش از۸۸۰۰۰ متر مربع است و نزدیک یک میلیون نمازگزار را در خود جای می‌دهد. مسجدالحرام سه طبقه‌است، که طبقه سوم یعنی بام آن محوطه بسیار وسیعی است.<ref>[http://www.alharamain.gov.sa/index.cfm?do=cms.conarticle&contentid=4046&categoryid=234 عمارة المسجد الحرام فی العهد السعودی الزاهر]، بوابة الحرمین الشریفین.</ref> | *هم اکنون مسجدالحرام مجموعه‌ای بسیار بزرگ با مساحتی بیش از۸۸۰۰۰ متر مربع است و نزدیک یک میلیون نمازگزار را در خود جای می‌دهد. مسجدالحرام سه طبقه‌است، که طبقه سوم یعنی بام آن محوطه بسیار وسیعی است.<ref>[http://www.alharamain.gov.sa/index.cfm?do=cms.conarticle&contentid=4046&categoryid=234 عمارة المسجد الحرام فی العهد السعودی الزاهر]، بوابة الحرمین الشریفین.</ref> | ||