سعی صفا و مروه: تفاوت میان نسخه‌ها

صفا و مروه نام دو کوه کوچک، متصل به [[مسجدالحرام]] است. فاصله بین این دو کوه که «مَسْعیٰ» نام دارد حدود ۳۹۵ متر است. صفا و مروه در گذشته بزرگ‌تر و بلندتر بودند و به مرور زمان و در پی توسعه مسجدالحرام از حجم و ارتفاع آن‌ها کاسته شده است. هم اکنون ارتفاع صفا حدود هشت متر است، از مروه نیز قسمت کمی باقی‌مانده بود که در سال ۱۳۷۴ش با هدف گسترش محدوده دور زدن سعی‌کنندگان، آن را هم برداشته و در انتهای آن دری به بیرون گشودند؛ امروزه از مروه تنها نشانه‌ای باقی مانده است.<ref>آثار اسلامی مکّه و مدینه، ج۱، ص۱۰۵-۱۰۸</ref>

سعی، عبارت است از هفت دور پیمودن مسافت بین صفا و مروه به نیت حج یا عمره؛ به هر دور این عمل «شوط» گفته می‌شود. <ref>مناسک حج، م۸۷۱</ref> سعی از [[واجب|واجبات]]، بلکه ارکان حج و عمره است که ترک عمدی آن ‌به گونهای که زمان تدارکش بگذرد موجب باطل شدن حج و عمره می‌شود؛ ترک آن از روی فراموشی موجب بُطلان نمی‌گردد و هر وقت یادش آمد باید آن را به جا آورد و در صورت عدم امکان یا مشقت داشتن، باید نایب بگیرد و تا زمانی که سعی انجام نشود، محرماتی که پس از سعی بر او حلال می‌شود، به قوت خود باقی است.<ref>جواهر الکلام ج۱۹، ص۴۲۹-۴۳۱</ref>

در روایات آمده است زمانی که [[هاجر]] در جستجوی آب برای [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] بود، هفت بار میان کوه صفا و مروه رفت و برگشت. این سنت ابراهیمی حتی در [[جاهلیت]] نیز جزو مراسم [[حج]] به شمار می‌آمد و در آن زمان بتی در این سو و بتی در سوی دیگر قرار داشت و وقتی سعی کنندگان به بت‌ها می‌رسیدند، آنها را لمس می‌کردند. تصور مردمان جاهلیت بر این بود که این دو بت با نام‌های اُساف و نائِلِه، زن و مرد [[زنا]]کاری بوده‌اند که تبدیل به سنگ شده‌اند.<ref>رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۰۵.</ref>

سعی پس از [[طواف]] و [[نماز طواف|نماز آن]] به جا آورده می‌شود؛ اگر عمره گزار یا حاجی به عمد آن را قبل از طواف به جا آورد، سعی‌اش باطل و اعاده آن پس از طواف و نماز آن واجب است؛<ref>المعتمد فی شرح المناسک، ج۵، ص۶۳؛ مناسک حج، م۸۴۰</ref> ولی اگر تقدیم از روی فراموشی یا ندانستن مسئله باشد در باطل شدن سعی و وجوب اعاده آن پس از طواف اختلاف [[فتوا]] وجود دارد.<ref>المعتمد فی شرح المناسک، ج۵، ص۴۱-۴۳: جواهرالکلام، ج۱۹، ص۴۴۶؛ مناسک حج، م۸۴۶</ref>

فاصله انداختن بین سعی و طواف تا شب به قول مشهور جایز است.<ref>جواهر الکلام، ج۱۹، ص۳۹۰-۳۹۱؛ مناسک حج، م۸۴۱</ref>