پرش به محتوا

برهان وجودی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ مارس ۲۰۲۳
خط ۷۴: خط ۷۴:
حال اگر قرار باشد، چنین مفهومی در خارج از ذهن نیز وجود داشته باشد، شریک خدا نیز باید وجود داشته باشد، حال آنکه وجود آن از نظر عقلی محال و غیر ممکن است.<ref>جوادی آملی، ج۳، ص۴۸۳</ref>
حال اگر قرار باشد، چنین مفهومی در خارج از ذهن نیز وجود داشته باشد، شریک خدا نیز باید وجود داشته باشد، حال آنکه وجود آن از نظر عقلی محال و غیر ممکن است.<ref>جوادی آملی، ج۳، ص۴۸۳</ref>


[[مهدی حائری یزدی]] در دفاع از برهان هستی شناختی می‌گوید: اگر با [[ضرورت ازلی]]، وجود را، آن هم حقیقت وجود نه مفهوم آن، و آن هم حقیقت محض و صِرف وجود را، بر خدا، که به قول آنسلم چیزی است که بالاتر و برتر از او را نمی‌توان اندیشید، حمل کنیم، نه ایراد توماس آکویناس بر آن وارد است و نه نقادیهای کانت. البته حائری می‌پذیرد که انتقادهای کانت بر مدافعات دکارت از این برهان، وارد است و همانطور که کانت گفته است، فلسفه اسلامی هم می‌گوید که هرگز [[ضرورت ذاتی]] نمی‌تواند وجود موضوع خود را در خارج از محیط قضیه تضمین کند. با این حال، ایرادهای کانت بر اصل برهان هستی شناختی، که ضرورت ازلی است، وارد نیست.<ref>حائری یزدی، کاوشهای عقل نظری، صص ۳۶۸-۳۶۹.</ref>
[[مهدی حائری یزدی]] در دفاع از برهان هستی شناختی می‌گوید: اگر با [[ضرورت ازلی]]، وجود را، آن هم حقیقت وجود نه مفهوم آن، و آن هم حقیقت محض و صِرف وجود را، بر خدا، که به قول آنسلم چیزی است که بالاتر و برتر از او را نمی‌توان اندیشید، حمل کنیم، نه ایراد توماس آکویناس{{یادداشت| فیلسوف و حکیم الٰهی (د ۱۲۷۴م/ ۶۲۳ق)}} بر آن وارد است و نه نقادی های کانت. البته حائری می‌پذیرد که انتقادهای کانت بر مدافعات دکارت از این برهان، وارد است و همانطور که کانت گفته است، فلسفه اسلامی هم می‌گوید که هرگز [[ضرورت ذاتی]] نمی‌تواند وجود موضوع خود را در خارج از محیط قضیه تضمین کند. با این حال، ایرادهای کانت بر اصل برهان هستی شناختی، که ضرورت ازلی است، وارد نیست.<ref>حائری یزدی، کاوشهای عقل نظری، صص ۳۶۸-۳۶۹.</ref>


[[عبدالله جوادی آملی]]، دفاعیه حائری یزدی از برهان هستی شناختی را ناقص می‌داند و می‌گوید: این تقریر نیز اثبات کننده مصداق برای مفهوم وجود مطلق نیست. البته اگر هستی مطلق مصداق داشته باشد، صدق مفهوم هستی بر آن بدون هیچ شرطی و به نحو ضرورت ازلیه صادق است؛ اما شک در تحقق مصداق برای آن است و مفهوم هستی مطلق که به وجود ذهنی در ذهن موجود است، هرگز نمی‌تواند این شک را برطرف کند. زیرا در صورت نبود مصداق برای هستی مطلق، مفهوم آن را می‌توان از طریق هستی‌های مقید به تجرید تحصیل کرد.<ref>جوادی آملی، تبیین براهین اثبات خدا، ص۲۰۷.</ref>
[[عبدالله جوادی آملی]]، دفاعیه حائری یزدی از برهان هستی شناختی را ناقص می‌داند و می‌گوید: این تقریر نیز اثبات کننده مصداق برای مفهوم وجود مطلق نیست. البته اگر هستی مطلق مصداق داشته باشد، صدق مفهوم هستی بر آن بدون هیچ شرطی و به نحو ضرورت ازلیه صادق است؛ اما شک در تحقق مصداق برای آن است و مفهوم هستی مطلق که به وجود ذهنی در ذهن موجود است، هرگز نمی‌تواند این شک را برطرف کند. زیرا در صورت نبود مصداق برای هستی مطلق، مفهوم آن را می‌توان از طریق هستی‌های مقید به تجرید تحصیل کرد.<ref>جوادی آملی، تبیین براهین اثبات خدا، ص۲۰۷.</ref>
۱۸٬۴۲۹

ویرایش