کاربر ناشناس
عبدالله بن یقطر: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.r.seifi (اصلاح پاورقی و منابع) |
imported>M.r.seifi (منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
عبدالله بن یقطر بن ابی عقب لیثی از بنی لیث بن بکر بن عبد مناف بن کنانه<ref>قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۰</ref> برادر رضاعی امام حسین(ع) است، به همین سبب [[ابن حجر عسقلانی|ابن حجر]] وی را جزء [[صحابه]] دانسته است.<ref>ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۸.</ref> از آنجا که وی منسوب به حمیر است بعضی وی را یمنی الاصل و از [[قبیله حمیر]] دانسته‌اند که در [[مدینه]] متولد شد.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۱۳.</ref> | عبدالله بن یقطر بن ابی عقب لیثی از بنی لیث بن بکر بن عبد مناف بن کنانه<ref>قطب راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۵۰.</ref> برادر رضاعی امام حسین(ع) است، به همین سبب [[ابن حجر عسقلانی|ابن حجر]] وی را جزء [[صحابه]] دانسته است.<ref>ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۸.</ref> از آنجا که وی منسوب به حمیر است بعضی وی را یمنی الاصل و از [[قبیله حمیر]] دانسته‌اند که در [[مدینه]] متولد شد.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۱۳.</ref> | ||
عبدالله از پدری به نام یقطر و مادری به نام میمونه متولد شد. طبق نظر بعضی از مورخان پدرش [[یمن|یمنی]] الاصل بود. یقطر خادم [[پیامبر(ص)]] و همسرش [[میمونه مادر رضاعی امام حسین(ع)|میمونه]] نیز در خانه [[حضرت علی(ع)]] خدمت می‌کرد، بدین جهت میمونه حضانت امام حسین(ع) در کودکی را بر‌عهده گرفت و به مادر رضاعی امام شهرت پیدا کرد.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۱۳.</ref> [[علامه حلّی]] در [[خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال (کتاب)|خلاصه]]<ref>حسینی حائری، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۹۳.</ref> نام پدر وی را یقطر ولی طبری بقطر ذکر کرده است.<ref>طبری، تاریخ، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۹۸.</ref> یوسفی غروی ضمن بیان نقل طبری ذکر می‌کند مشایخ ما یقطر را ضبط کرده‌اند.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۱۶۴.</ref> | عبدالله از پدری به نام یقطر و مادری به نام میمونه متولد شد. طبق نظر بعضی از مورخان پدرش [[یمن|یمنی]] الاصل بود. یقطر خادم [[پیامبر(ص)]] و همسرش [[میمونه مادر رضاعی امام حسین(ع)|میمونه]] نیز در خانه [[حضرت علی(ع)]] خدمت می‌کرد، بدین جهت میمونه حضانت امام حسین(ع) در کودکی را بر‌عهده گرفت و به مادر رضاعی امام شهرت پیدا کرد.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۱۳.</ref> [[علامه حلّی]] در [[خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال (کتاب)|خلاصه]]<ref>حسینی حائری، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۹۳.</ref> نام پدر وی را یقطر ولی طبری بقطر ذکر کرده است.<ref>طبری، تاریخ، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۹۸.</ref> یوسفی غروی ضمن بیان نقل طبری ذکر می‌کند مشایخ ما یقطر را ضبط کرده‌اند.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۱۶۴.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==سفیر کوفه== | ==سفیر کوفه== | ||
پس از آنکه [[مسلم بن عقیل]] به سوی [[کوفه]] رهسپار شد، امام حسین(ع)، عبدالله بن یقطر را نیز به کوفه فرستاد<ref> أنساب الأشراف، ج۳، ص۱۶۸ | پس از آنکه [[مسلم بن عقیل]] به سوی [[کوفه]] رهسپار شد، امام حسین(ع)، عبدالله بن یقطر را نیز به کوفه فرستاد<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۶۸.</ref>، عزیمت وی به کوفه پس از آن اتفاق افتاد که مسلم بن عقیل نامه‌ای به امام نوشت و از [[بیعت]] مردم کوفه خبر داد، امام نیز در جواب مسلم، نامه‌ای توسط عبدالله بن یقطر به مسلم فرستاد تا از حرکت کاروان امام آگاه شود.<ref>سماوی، إبصار العین، ۱۴۱۹ق، ص۹۳.</ref> | ||
البته درباره زمان حرکت او به کوفه چند نقل وجود دارد: | البته درباره زمان حرکت او به کوفه چند نقل وجود دارد: | ||
*قبل از [[مسلم بن عقیل]].<ref> تحفة الأبرار، | *قبل از [[مسلم بن عقیل]].<ref>طبرسی، تحفة الأبرار، آستان قدس رضوی، ص۲۳۴.</ref> | ||
*بعد از مسلم و در جواب نامه مسلم<ref>حسینی حائری، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۹۴.</ref> | *بعد از مسلم و در جواب نامه مسلم<ref>حسینی حائری، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۹۴.</ref> | ||
*همراه حضرت مسلم رفته بود، وقتی مسلم بی‌وفایی کوفیان را دید، وی را به سوی امام فرستاد تا اخبار کوفه را به امام برساند. طبق بعضی از گزارش‌ها عبدالله در همین سفر، بین راه گرفتار شد.<ref>حسینی حائری، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۹۶.</ref> | *همراه حضرت مسلم رفته بود، وقتی مسلم بی‌وفایی کوفیان را دید، وی را به سوی امام فرستاد تا اخبار کوفه را به امام برساند. طبق بعضی از گزارش‌ها عبدالله در همین سفر، بین راه گرفتار شد.<ref>حسینی حائری، ذخیرة الدارین، زمزم هدایت، ص۴۹۶.</ref> | ||
*همراه حضرت مسلم بود، وقتی مردم با مسلم [[بیعت]] کردند مسلم وی را روانه [[مدینه]] کرد تا خبر بیعت مردم را به امام برساند.<ref> | *همراه حضرت مسلم بود، وقتی مردم با مسلم [[بیعت]] کردند مسلم وی را روانه [[مدینه]] کرد تا خبر بیعت مردم را به امام برساند.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ۱۳۷۲ش، ص۸۵۲.</ref> | ||
===متن نامه امام حسین(ع)=== | ===متن نامه امام حسین(ع)=== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==دستگیری عبدالله بن یقطر== | ==دستگیری عبدالله بن یقطر== | ||
در بین راه [[حصین بن نمیر]]<ref> أنساب الأشراف، ج۳، ص۱۶۸ | در بین راه [[حصین بن نمیر]]<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۶۸.</ref> یا حصین بن تمیم<ref>سماوی، إبصار العین، ۱۴۱۹ق، ص۹۴.</ref> وی را دستگیر و به نزد [[عبیدالله بن زیاد]] فرستاد. | ||
ابن زیاد از وی خواست تا بالای قصر دارالاماره برود و به امام حسین(ع) ناسزا گوید و امام و پدرش را کذاب بنامد. وی بالای قصر رفت و گفت ای مردم من فرستاده حسینم، وی را در مقابل [[عبیدالله بن زیاد|ابن مرجانه]] و ابن سمیه یاری کنید. عبدالله در این هنگام ابن زیاد را پست پسر پست نامید.<ref> أنساب الأشراف، ج۳، ص۱۶۸ | ابن زیاد از وی خواست تا بالای قصر دارالاماره برود و به امام حسین(ع) ناسزا گوید و امام و پدرش را کذاب بنامد. وی بالای قصر رفت و گفت ای مردم من فرستاده حسینم، وی را در مقابل [[عبیدالله بن زیاد|ابن مرجانه]] و ابن سمیه یاری کنید. عبدالله در این هنگام ابن زیاد را پست پسر پست نامید.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۶۸.</ref> | ||
===کشف نامه مسلم بن عقیل=== | ===کشف نامه مسلم بن عقیل=== | ||
[[مالک بن یربوع تمیمی]] نامه‌ای نزد ابن زیاد آورد که آن را از دست عبد اللَّه بن یقطر گرفته بود. در آن نامه نوشته بود: | [[مالک بن یربوع تمیمی]] نامه‌ای نزد ابن زیاد آورد که آن را از دست عبد اللَّه بن یقطر گرفته بود. در آن نامه نوشته بود: | ||
«به حسین بن [[علی بن ابی طالب(ع)|علی بن ابی طالب(ع)]] اما بعد؛ من به تو خبر می‌دهم گروهی از اهل کوفه که چنین و چنانند با تو [[بیعت]] نمودهاند، موقعی که نامه من به تو رسید بلافاصله حرکت کن زیرا عموم مردم با تو هستند و هیچ توجهی به [[یزید]] ندارند.» | |||
پس از آن، ابن زیاد دستور به قتل عبدالله بن یقطر داد.<ref> بحارالأنوار، | پس از آن، ابن زیاد دستور به قتل عبدالله بن یقطر داد.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۳۴۳.</ref> | ||
==شهادت== | ==شهادت== | ||
ابن زیاد دستور داد وی را از بالای قصر به زمین انداختند، در این حال استخوان‌هایش شکست، شخصی نزدیک رفت و سرش را برید، وقتی با اعتراض مردم روبرو شد، گفت می‌خواستم راحتش کنم،<ref> أنساب الأشراف، ج۳، ص۱۶۹ | ابن زیاد دستور داد وی را از بالای قصر به زمین انداختند، در این حال استخوان‌هایش شکست، شخصی نزدیک رفت و سرش را برید، وقتی با اعتراض مردم روبرو شد، گفت می‌خواستم راحتش کنم،<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۶۹.</ref> طبری قاتل وی را شخصی به نام [[عبد الملک بن عمیر اللخمی]] می‌داند<ref>طبری، تاریخ، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۹۸.</ref> که در دوره‌ای از حکومت [[بنی امیه]] عهده‌دار [[منصب قضاوت]] بود و به فسق و فجور شهرت داشت.<ref>ابوالصلاح حلبی، تقریب المعارف، ۱۴۰۴ق، ص۳۹۹.</ref> | ||
ابن کثیر همین داستان را برای [[قیس بن مسهر صیداوی|قیس بن مسهر]] نقل کرده است.<ref> البدایةوالنهایة، ج۸، ص۱۶۸</ref> وی شهادت عبدالله بن یقطر را در [[روز عاشورا]] همراه امام حسین(ع) می‌داند.<ref> البدایةوالنهایة، ج۸، ص۱۸۹</ref> [[مفید]] نیز در [[الاختصاص]] وی را در زمره [[شهدای کربلا]] در روز عاشورا آورده است.<ref> الاختصاص، | ابن کثیر همین داستان را برای [[قیس بن مسهر صیداوی|قیس بن مسهر]] نقل کرده است.<ref>ابن کثیر، البدایةوالنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۶۸</ref> وی شهادت عبدالله بن یقطر را در [[روز عاشورا]] همراه امام حسین(ع) می‌داند.<ref>ابن کثیر، البدایةوالنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref> [[مفید]] نیز در [[الاختصاص]] وی را در زمره [[شهدای کربلا]] در روز عاشورا آورده است.<ref> مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۸۳.</ref> و نامه رسان را قیس بن مسهر می‌داند<ref>مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۷۰.</ref> اگر چه در [[الارشاد]] از عبدالله بن یقطر نیز به عنوان قول ضعیف یاد می‌کند.<ref>مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۷۰.</ref> | ||
ابن سعد شهادت وی را روز اول ورود ابن زیاد به کوفه یعنی قبل از شهادت مسلم بن عقیل عنوان نموده‌است.<ref> الطبقات الکبری، خامسة۱، ص۴۶۰</ref> | ابن سعد شهادت وی را روز اول ورود ابن زیاد به کوفه یعنی قبل از شهادت مسلم بن عقیل عنوان نموده‌است.<ref> الطبقات الکبری، خامسة۱، ص۴۶۰</ref> | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==امام حسین(ع) وشهادت عبدالله== | ==امام حسین(ع) وشهادت عبدالله== | ||
وقتی خبر [[شهادت]] عبدالله به امام حسین(ع)رسید کاروان امام در محلی به نام «[[زباله]]» در مسیر [[مکه]] به کوفه بود مکانی میان «واقصه» و «ثعلبیه».<ref>قرشی، زندگانی حضرت عباس، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۸</ref> امام هنگام دریافت خبر شهادت او خطبه‌ای ایراد کرد و فرمود ای مردم طرفداران ما، ما را رها کردند و [[مسلم بن عقیل|مسلم]]، [[هانی بن عروة|هانی]]، قیس بن مسهر و عبدالله بن یقطر کشته شدند، در این هنگام امام روی به همراهان کرده و در ادامه دادن راه آنان را آزاد گذاشت.<ref> إحقاق الحق، ج۲۷، ص۱۵۹</ref> | وقتی خبر [[شهادت]] عبدالله به امام حسین(ع)رسید کاروان امام در محلی به نام «[[زباله]]» در مسیر [[مکه]] به کوفه بود مکانی میان «واقصه» و «ثعلبیه».<ref>قرشی، زندگانی حضرت عباس، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۸</ref> امام هنگام دریافت خبر شهادت او خطبه‌ای ایراد کرد و فرمود ای مردم طرفداران ما، ما را رها کردند و [[مسلم بن عقیل|مسلم]]، [[هانی بن عروة|هانی]]، قیس بن مسهر و عبدالله بن یقطر کشته شدند، در این هنگام امام روی به همراهان کرده و در ادامه دادن راه آنان را آزاد گذاشت.<ref> إحقاق الحق، ج۲۷، ص۱۵۹</ref> | ||
بسیاری از افراد که بنا بر امیال و خواسته‌ای دنیوی همراه امام شده بودند، رفته و تنها کسانی که از [[مدینه]] همراه امام بودند ماندند.<ref>طبری، تاریخ، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۹۸؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ج۳، ص۱۶۹ | بسیاری از افراد که بنا بر امیال و خواسته‌ای دنیوی همراه امام شده بودند، رفته و تنها کسانی که از [[مدینه]] همراه امام بودند ماندند.<ref>طبری، تاریخ، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۹۸؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۶۹.</ref> | ||
==شعری از عبدالله== | ==شعری از عبدالله== | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
بدین ترتیب | بدین ترتیب | ||
۱.عبدالله بن یقطر را از منطقه‌ای به نام [[حاجر]] اعزام نمود و در منطقه‌ای به نام [[زباله]] خبر شهادتش را شنید.<ref> | ۱.عبدالله بن یقطر را از منطقه‌ای به نام [[حاجر]] اعزام نمود و در منطقه‌ای به نام [[زباله]] خبر شهادتش را شنید.<ref> بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۶۷؛ موسوعة کربلاء، لبیب بیضون، ج۱، ص۵۵۳؛ تجارب الأمم، ج۲، ص۶۰.</ref> | ||
۲. قیس بن مسهر را از مکانی به نام بیضه به کوفه فرستاد و در منطقه‌ای به نام [[عذیب الهجانات|عذیب]] خبر شهادت وی را به امام رساندند.<ref> موسوعة کربلاء، ج۱، ص۵۵۳</ref> | ۲. قیس بن مسهر را از مکانی به نام بیضه به کوفه فرستاد و در منطقه‌ای به نام [[عذیب الهجانات|عذیب]] خبر شهادت وی را به امام رساندند.<ref> موسوعة کربلاء، ج۱، ص۵۵۳</ref> | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن اعثم کوفی، الفتوح، | * ابن اعثم کوفی، الفتوح، ترجمه مستوفی، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، ۱۳۷۲ش. | ||
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی،الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق. | * ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی،الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق. | ||
* ابن سعد، محمد بن سعد کاتب واقدی، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت،دار الکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰. | * ابن سعد، محمد بن سعد کاتب واقدی، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبد القادر عطا، بیروت،دار الکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰. | ||
*ابن کثیر، اسماعیل بن | *ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷/۱۹۸۶. | ||
*ابوحاتم تمیمی، السیرة النبویة و أخبار الخلفاء، الکتب الثقافیة، بیروت،(۱۴۱۷ق). | *ابوحاتم تمیمی، السیرة النبویة و أخبار الخلفاء، الکتب الثقافیة، بیروت،(۱۴۱۷ق). | ||
*ابومخنف، لوط بن یحیی کوفی، وقعة الطف، ترجمه محمدهادی یوسفی غروی، قم، جامعه مدرسین، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق. | *ابومخنف، لوط بن یحیی کوفی، وقعة الطف، ترجمه محمدهادی یوسفی غروی، قم، جامعه مدرسین، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق. | ||
* | * بلاذری، أحمد بن یحیی بن جابر، کتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* حلبی، | *ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم، تقریب المعارف، قم، الهادی، ۱۴۰۴ق. | ||
* قطب راوندی، سعید بن هبة الله، الخرائج و الجرائح، قم، مدرسة الإمام المهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق. | * قطب راوندی، سعید بن هبة الله، الخرائج و الجرائح، قم، مدرسة الإمام المهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق. | ||
* سماوی، محمد بن طاهر، إبصار العین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، قم، دانشگاه شهید محلاتی، ۱۴۱۹ق. | * سماوی، محمد بن طاهر، إبصار العین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، قم، دانشگاه شهید محلاتی، ۱۴۱۹ق. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
* حسین حائری شیرازی، سید عبد المجید، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام و اصحابه، تحقیق محمدباقر دُریاب، قم، زمزم هدایت، بی‌تا. | * حسین حائری شیرازی، سید عبد المجید، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام و اصحابه، تحقیق محمدباقر دُریاب، قم، زمزم هدایت، بی‌تا. | ||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷/۱۹۶۷. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷/۱۹۶۷. | ||
* | *طبرسی، حسن بن علی، تحفة الأبرار فی مناقب الائمة الأطهار، تعریب عبد الرحیم مبارک، مشهد، آستان قدس رضوی، بی‌تا. | ||
* | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق. | ||
* | *مفید، محمد بن محمد، الإختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | ||
*مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | |||
*یوسفی غروی، محمدهادی، موسوعة التاریخ الإسلامی، قم، مجمع اندیشه اسلامی، ۱۴۱۷ق. | *یوسفی غروی، محمدهادی، موسوعة التاریخ الإسلامی، قم، مجمع اندیشه اسلامی، ۱۴۱۷ق. | ||
*قرشی، باقر شریف، زندگانی حضرت ابوالفضل العباس، ترجمه سید حسن اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۶ش. | *قرشی، باقر شریف، زندگانی حضرت ابوالفضل العباس، ترجمه سید حسن اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۶ش. | ||