پرش به محتوا

اویس قرنی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:


==نسب==
==نسب==
ابوعمرو اویس بن عامر بن جزء قرنی مرادی یمنی<ref>شیخ مفید، الجمل، ص۴۵۷</ref> از تیره قَرَن ، شاخه‌ای از قبیله یمانی بنی مراد بود.<ref>نگاه کنید: کلبی، ج۱، ص۳۳۴؛ ابن سعد، ج۶، ص۱۶۱؛ خلیفه، ص۱۴۶</ref> نام پدر او عامر و در برخی منابع انیس، خلیص یا عمرو هم آمده است.
ابوعمرو اویس بن عامر بن جزء قرنی مرادی یمنی<ref>شیخ مفید، الجمل، ص۴۵۷</ref> از تیره قَرَن، شاخه‌ای از قبیله یمانی بنی مراد بود.<ref>نگاه کنید: کلبی، ج۱، ص۳۳۴؛ ابن سعد، ج۶، ص۱۶۱؛ خلیفه، ص۱۴۶</ref> نام پدر او عامر و در برخی منابع انیس، خلیص یا عمرو هم آمده است.
<ref>[http://lib.eshia.ir/40172/1/414/%D8%A3%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8F ابن درید، ص۴۱۴]؛ [http://lib.eshia.ir/40169/2/542/%D8%A3%D9%8F%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8C خلیلی، ج۲، ص۵۴۲-۵۴۳]؛ [http://lib.eshia.ir/40026/1/91/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A رافعی، ج۱، ص۹۱]</ref>
<ref>[http://lib.eshia.ir/40172/1/414/%D8%A3%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8F ابن درید، ص۴۱۴]؛ [http://lib.eshia.ir/40169/2/542/%D8%A3%D9%8F%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8C خلیلی، ج۲، ص۵۴۲-۵۴۳]؛ [http://lib.eshia.ir/40026/1/91/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A رافعی، ج۱، ص۹۱]</ref>
== دیدار با پیامبر(ص) ==
== دیدار با پیامبر(ص) ==
خط ۵۱: خط ۵۱:
اختلاف نظر در جزئیات زندگی اویس، حتی در سده‌های نخستین هجری، چنان بوده که برخی درباره شخصیت او با شک و تردید سخن گفته‌اند. <ref>نگاه کنید: ابن حبان، ج۴، ص۵۳؛ نگاه کنید: ابن جوزی، ج۲، ص۴۳-۴۴</ref>
اختلاف نظر در جزئیات زندگی اویس، حتی در سده‌های نخستین هجری، چنان بوده که برخی درباره شخصیت او با شک و تردید سخن گفته‌اند. <ref>نگاه کنید: ابن حبان، ج۴، ص۵۳؛ نگاه کنید: ابن جوزی، ج۲، ص۴۳-۴۴</ref>


با اینهمه ، گفته‌اند که او از [[امام علی|امیرالمؤمنین علی(ع)]] و [[عمر بن خطاب]] روایت کرده و برخی از رجال و [[حدیث|محدثین]] سده ۱ق - که بیشتر کوفیند - از او حدیث شنیده‌اند.
با اینهمه، گفته‌اند که او از [[امام علی|امیرالمؤمنین علی(ع)]] و [[عمر بن خطاب]] روایت کرده و برخی از رجال و [[حدیث|محدثین]] سده ۱ق - که بیشتر کوفیند - از او حدیث شنیده‌اند.
<ref>[http://lib.eshia.ir/40205/2/326/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A ابن ابی حاتم ، ج۱(بخش۱)، ص۳۲۶]؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۱۵</ref>
<ref>[http://lib.eshia.ir/40205/2/326/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A ابن ابی حاتم، ج۱(بخش۱)، ص۳۲۶]؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۱۵</ref>


===عبادت ===
===عبادت ===
خط ۶۰: خط ۶۰:
همه اهمیت روایات برجای مانده در مورد اویس قرنی در این نکته است که او از نخستین الگوهای زهد و پارسایی در میان مسلمانان به شمار رفته، و بعدها نزد [[تصوف|صوفیه]] دارای اهمیت و مقام بلندی شده و یکی از [[زهاد ثمانیه|زاهدان هشتگانه]] در میان [[تابعین]] خوانده شده است.<ref>مثلاً نگاه کنید: ابونعیم، ج۲، ص۸۷؛ کشی، ص۹۷- ۹۸</ref>
همه اهمیت روایات برجای مانده در مورد اویس قرنی در این نکته است که او از نخستین الگوهای زهد و پارسایی در میان مسلمانان به شمار رفته، و بعدها نزد [[تصوف|صوفیه]] دارای اهمیت و مقام بلندی شده و یکی از [[زهاد ثمانیه|زاهدان هشتگانه]] در میان [[تابعین]] خوانده شده است.<ref>مثلاً نگاه کنید: ابونعیم، ج۲، ص۸۷؛ کشی، ص۹۷- ۹۸</ref>


کهن‌ترین [[حدیث|روایات ]] درباره اویس ، تصویری کاملاً صوفیانه از او ارائه می‌دهد. همه کسانی که در این روایات اویس را دیده‌اند، او را در فقر و سرگشتگی و گمنامی در عین شهرت وصف کرده و گفته‌اند که لباس مناسبی نداشت و همین امر، یکی از عوامل گوشه‌نشینی او از جامعه بوده است.<ref>ابن مبارک، ص۲۹۳؛ ابن سعد، ج۶، ص۱۶۱- ۱۶۵؛ احمد بن حنبل، ص۴۷۵-۴۷۷، ۴۸۰-۴۸۱</ref>
کهن‌ترین [[حدیث|روایات ]] درباره اویس، تصویری کاملاً صوفیانه از او ارائه می‌دهد. همه کسانی که در این روایات اویس را دیده‌اند، او را در فقر و سرگشتگی و گمنامی در عین شهرت وصف کرده و گفته‌اند که لباس مناسبی نداشت و همین امر، یکی از عوامل گوشه‌نشینی او از جامعه بوده است.<ref>ابن مبارک، ص۲۹۳؛ ابن سعد، ج۶، ص۱۶۱- ۱۶۵؛ احمد بن حنبل، ص۴۷۵-۴۷۷، ۴۸۰-۴۸۱</ref>


در روایت‌های دیگری آمده است که او لباسی از جنس پشم بر تن داشت<ref>همو، ص۴۷۹؛ نیز نگاه کنید: شیخ مفید، الارشاد، ص۳۰۶؛ کشی، ص۹۸</ref> در این روایات، جمله‌های حکمت‌آمیزی غالباً مبنی بر بی‌اعتباری دنیا و نزدیک بودن مرگ، به اویس نسبت داده شده است.<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۶۴-۱۶۵؛ احمد بن حنبل، ص۴۷۹-۴۸۰</ref> در ادبیات صوفیه، اشاره‌های مفصلی به احوال اویس شده است.<ref>نگاه کنید: ابونعیم، ج۲، ص۷۹-۸۷؛ عطار، ص۱۹ بب</ref>
در روایت‌های دیگری آمده است که او لباسی از جنس پشم بر تن داشت<ref>همو، ص۴۷۹؛ نیز نگاه کنید: شیخ مفید، الارشاد، ص۳۰۶؛ کشی، ص۹۸</ref> در این روایات، جمله‌های حکمت‌آمیزی غالباً مبنی بر بی‌اعتباری دنیا و نزدیک بودن مرگ، به اویس نسبت داده شده است.<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۶۴-۱۶۵؛ احمد بن حنبل، ص۴۷۹-۴۸۰</ref> در ادبیات صوفیه، اشاره‌های مفصلی به احوال اویس شده است.<ref>نگاه کنید: ابونعیم، ج۲، ص۷۹-۸۷؛ عطار، ص۱۹ بب</ref>
خط ۶۶: خط ۶۶:
== جایگاه ==
== جایگاه ==
=== نزد پیامبر (ص) ===
=== نزد پیامبر (ص) ===
{{جعبه نقل قول | عنوان = |  نقل‌قول =مولانا جلال الدین بلخی:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب| که محمد گفت بر دست صبا | ازیمن می‌آیدم بوی خدا}}{{ب| بوی رامین می‌رسد از جان ویس| بوی یزدان می‌رسد هم از اویس}} {{ب| او اویس و از قرون بوی عجب|مر نبی را مست کرد و پر طرب}} {{ب| چون اویس از خویش فانی گشته بود|آن زمینی آسمانی گشته بود}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع =  <small>مثنوی معنوی، ، دفتر چهارم.</small> | تراز = چپ| عرض = 450px |حاشیه= 5px| اندازه خط = 13px|رنگ پس زمینه = | گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول | عنوان = |  نقل‌قول =مولانا جلال الدین بلخی:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب| که محمد گفت بر دست صبا | ازیمن می‌آیدم بوی خدا}}{{ب| بوی رامین می‌رسد از جان ویس| بوی یزدان می‌رسد هم از اویس}} {{ب| او اویس و از قرون بوی عجب|مر نبی را مست کرد و پر طرب}} {{ب| چون اویس از خویش فانی گشته بود|آن زمینی آسمانی گشته بود}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع =  <small>مثنوی معنوی،، دفتر چهارم.</small> | تراز = چپ| عرض = 450px |حاشیه= 5px| اندازه خط = 13px|رنگ پس زمینه = | گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}


در ادبیات صوفیانه اشارۀ زیادی به احوال اویس شده است و در این میان حدیثی مشهور شده که به پیامبر اکرم (ص ) منسوب است بدین مضمون: «بوی [[بهشت]] از جانب یمن به مشام من می‌رسد».<ref>نگاه کنید: فروزانفر، ص۷۳؛ نیز نگاه کنید: عین القضات، ص۳۲۶، ۳۴۹؛ قیاس کنید: علاءالدوله، ص۳۶۵-۳۶۶؛ ابونعیم، ج۲، صص۷۹-۸۷؛ عطار، صص۱۹ به بعد.</ref>
در ادبیات صوفیانه اشارۀ زیادی به احوال اویس شده است و در این میان حدیثی مشهور شده که به پیامبر اکرم (ص ) منسوب است بدین مضمون: «بوی [[بهشت]] از جانب یمن به مشام من می‌رسد».<ref>نگاه کنید: فروزانفر، ص۷۳؛ نیز نگاه کنید: عین القضات، ص۳۲۶، ۳۴۹؛ قیاس کنید: علاءالدوله، ص۳۶۵-۳۶۶؛ ابونعیم، ج۲، صص۷۹-۸۷؛ عطار، صص۱۹ به بعد.</ref>
خط ۱۲۷: خط ۱۲۷:
* قمی، عباس، منتهی الامال، انتشارات جاویدان علمی.
* قمی، عباس، منتهی الامال، انتشارات جاویدان علمی.
* کرمانی، عبدالرزاق، «تذکره در مناقب حضرت شاه نعمت الله ولی»، مجموعه در ترجمه احوال شاه نعمت الله ولی کرمانی، به کوشش ژان اوبن، تهران، ۱۳۶۱ش.
* کرمانی، عبدالرزاق، «تذکره در مناقب حضرت شاه نعمت الله ولی»، مجموعه در ترجمه احوال شاه نعمت الله ولی کرمانی، به کوشش ژان اوبن، تهران، ۱۳۶۱ش.
* کشی ، محمد، معرفه الرجال، اختیار شیخ طوسی، به کوشش حسن مصطفوی، مشهد، ۱۳۴۸ش.
* کشی، محمد، معرفه الرجال، اختیار شیخ طوسی، به کوشش حسن مصطفوی، مشهد، ۱۳۴۸ش.
* کلبی ، هشام، نسب معد و الیمن الکبیر، به کوشش ناجی حسن، بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
* کلبی، هشام، نسب معد و الیمن الکبیر، به کوشش ناجی حسن، بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
* مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، چاپ ایران.
* مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، چاپ ایران.
* نصر بن مزاحم، وقعه صفین، به کوشش محمد عبدالسلام هارون، قاهره، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م.
* نصر بن مزاحم، وقعه صفین، به کوشش محمد عبدالسلام هارون، قاهره، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م.
۴۴۱

ویرایش