نهج الحق و کشف الصدق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

 

'''نهج الحق و كشف الصدق''' كتابی کلامی تألیف [[علامه حلی]] متوفای 726 ق. است، این کتاب يكى از استدلالی ترين كتب‏ اعتقادى [[شيعه]] می‌باشد.

 

این کتاب موارد اختلاف [[اهل سنت]] با قرآن و سنت در [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] را بیان کرده و حقانیت [[تشیع]] را با بیان ادلّه محکمی اثبات می‌کند. اين كتاب علاوه بر مباحث اعتقادى، به بخشى از مباحث فقهى و [[اصول فقه]] هم پرداخته است.

 

علامه حلی كتاب نهج الحق را به امر اولجایتو، سلطان [[محمد خدابنده]] نگاشته‏ است. بعد از وفات مولف، [[فضل بن روزبهان]] اصفهانى از اهل سنت (شافعی مذهب) در رد و نقض بخش امامت اين كتاب‏ كتابى تاليف نمود به نام ‏«[[ابطال الباطل و اهمال كشف العاطل]]». شهيد [[قاضی نورالله شوشتری]] كتاب روزبهان را نقد و از آرای علامه حلى دفاع نمود و كتاب خود را «[[احقاق الحق]]» نام گزارد.

 

كتاب به‏طور كلى در هشت مساله، مباحث مربوط به عقائد، اصول فقه و فقه را بيان كرده است.

 

 

* مسأله دوم در مورد مباحث نظر است. در اين مسأله مولف طى هفت بحث‏ از كيفيت علم به نتيجه در قضايا، واجب بودن نظر عقلا و واجب بودن معرفت عقلا بحث می‏كند.

 

* مسأله سوم مباحث مربوط به صفات خداوند و عدل است. اين مسأله از یازده مبحث تشكيل يافته؛ مباحثى پيرامون قدرت خداوند، جسم نبودن او، جهت نداشتن، اتحاد و طول نداشتن، مباحثى پيرامون كلام الهى و... مطرح‏ شده است. بحث يازدهم اين مسأله مربوط به عدل بوده و از 19 مطلب تشكيل يافته است كه مولف طى اين 19 مطلب ادله عدالت خداوند، بيان و ادله جبريون و قدري ها را مورد انتقاد قرار داده و از حُسن و قُبح افعال، كسب، اراده، تكليف و اعراض بحث می ‏كند.

 

 

* مسأله پنجم در رابطه با مباحث مربوط به امامت است كه از چهار مبحث تشكيل يافته است. مبحث اول در وجوب عصمت امام، مبحث دوم در اثبات افضليت امام از سایر مردم، مبحث سوم در طريق تشخیص امام و مبحث چهارم در تعيين امام است. مولف در ابتدا به ادله عقلى و سپس به ادله نقلى بر امامت بلافصل امير المومنين(ع) استدلال می‏كند. علامه حلى در ادله نقلى كه‏ خود به دو قسم تقسيم شده است ابتدا 84 آیه و سپس 27 روايت از پيامبر در امامت علی (ع) ذكر نموده است. او سپس به بيان فضائل‏ [[علی|اميرالمومنين]](ع) پرداخته و بعد از آن به بخشى از مطاعن [[خلفاى ثلاثه]] اشاره می‏كند. مولف در پايان اين مبحث به بعضى از مطاعن معاويه و بعضى دیگر از صحابه اشاره نموده است. او بحثى نيز پيرامون كارهاى [[عايشه]] دارد.

 

* مسأله ششم مربوط به [[معاد]] است. مؤلف در اين مسأله تنها دو مبحث از مباحث معاد، يعنى اثبات معاد جسمانى و بحث استحقاق ثواب و عقاب را مورد بحث و بررسى قرار داده است.

 

* مسأله هفتم مباحثى را پيرامون اصول فقه مطرح كرده است. مؤلف مطالب‏ اين بخش را در دو فصل تنظيم میکند؛ فصل اول مباحث مربوط به تكليف همچون‏ حكم، اقسام واجب، مخاطب تكليف بودن كفار، انقطاع تكليف و تعلق تكليف‏به محال،و فصل دوم مباحث مربوط به ادله می باشد؛ مباحثى همچون كتاب، [[اجماع]]، خبر، [[قياس]]، [[استحسان]]، [[اجتهاد]].

 

* مسأله هشتم مباحث مربوط به فقه بوده و در 17 فصل بيان شده است. در واقع هر یک از فصل‏ها به نام يكى از ابواب فقهى می‏باشد و مؤلف در هر یک از آن‌ها موارد اختلافى بين شيعه اماميه و ديگر مذاهب اسلامى را بيان می‌كند.

 

گرچه مؤلف اين كتاب را در اصول عقائد نوشته و از همه اصول بحث کرده است اما چون بيشترين توجه ايشان دفاع از مذهب اماميه بوده به بحث امامت مفصل‌تر پرداخته است.

 

از آن جا كه مؤلف ابحاث و ادله را بدون تعصب به مذهب خاصى بيان نموده و در آخر آنچه مطابق دلیل و برهان بوده را به عنوان عقیده خود انتخاب کرده،  این کتاب تاثير زیادی در مخالفين بدون تعصب می‏گذارد.

 

 

اين كتاب چندين مرتبه به طبع رسيده است كه عبارتند از:

 

 

# نسخه ای که در سال 1408 ه.ق در [[قم]] توسط موسسه دار الهجرة، با تصحيح شيخ عين الله حسنى ارموى و با مقدمه آقاى رضا صدر در 608 صفحه به چاپ رسيده است و تاكنون چندين مرتبه تجديد چاپ‏ شده است. مقدمه اين نسخه در مورد شخصيت [[علامه حلی]] و آثار او می باشد. اين نسخه شامل فهرست مصادر و مآخذ و فهرست مطالب می‏باشد.   Normal  0          false  false  false    EN-US  X-NONE  AR-SA