کاربر ناشناس
اوس و خزرج: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
نسب اوس و خزرج به قبیله بزرگ یمانی [[ازد]] می‌رسید و بیشتر نسب نگاران و مورخان سده‌های نخستین هجری به سلسله نسب این دو تیره از طریق بنومازن بن ازد اشاره كرده‌اند.<ref>مثلاً نك: كلبی، جمهره...، ۶۲۱؛ خلیفه، ۱/۱۷۵؛ یعقوبی، ۱/۲۰۲</ref> | نسب اوس و خزرج به قبیله بزرگ یمانی [[ازد]] می‌رسید و بیشتر نسب نگاران و مورخان سده‌های نخستین هجری به سلسله نسب این دو تیره از طریق بنومازن بن ازد اشاره كرده‌اند.<ref>مثلاً نك: كلبی، جمهره...، ۶۲۱؛ خلیفه، ۱/۱۷۵؛ یعقوبی، ۱/۲۰۲</ref> | ||
نیای بزرگ دو تیره، عمروبن عامر مشهور به مُزَیقیاست و اوس و خزرج دو پسر حارثه بن ثعلبه بن عمروبن عامر بوده‌اند. نسب این دو، از طریق مادر كه قیله بنت كاهل نام داشت، به قبیله [[بنی قضاعه]] می‌رسید.<ref>نك: كلبی، همانجا، نسب...، ۱/۳۶۳-۳۶۴؛ ابن قتیبه، ۱۰۹؛ ابن حزم، ۳۳۱</ref> و بدین سبب، اوس و خزرج خود را بنی قیله نیز می‌خوانده‌اند <ref> | نیای بزرگ دو تیره، عمروبن عامر مشهور به مُزَیقیاست و اوس و خزرج دو پسر حارثه بن ثعلبه بن عمروبن عامر بوده‌اند. نسب این دو، از طریق مادر كه قیله بنت كاهل نام داشت، به قبیله [[بنی قضاعه]] می‌رسید.<ref>نك: كلبی، همانجا، نسب...، ۱/۳۶۳-۳۶۴؛ ابن قتیبه، ۱۰۹؛ ابن حزم، ۳۳۱</ref> و بدین سبب، اوس و خزرج خود را بنی قیله نیز می‌خوانده‌اند <ref>علی، ۴/۱۳۳</ref> | ||
عنوان اوس مختصر شده «اوس مناه» است كه وابستگی و نسبت ایشان را به یكی از [[بت |بُتان]] مشهور [[دوره جاهلی]] نشان می‌دهد.<ref>علی، ۴/۱۳۵؛ درباره اعتقاد خاص اوس و خزرج به این بُت، نك: كلبی، الاصنام، ۱۳-۱۴، ۲۷</ref> خزرج را به معنای باد تند یا نسیم جنوب آورده‌اند.<ref>ابن منظور، ذیل خزرج</ref> | عنوان اوس مختصر شده «اوس مناه» است كه وابستگی و نسبت ایشان را به یكی از [[بت |بُتان]] مشهور [[دوره جاهلی]] نشان می‌دهد.<ref>علی، ۴/۱۳۵؛ درباره اعتقاد خاص اوس و خزرج به این بُت، نك: كلبی، الاصنام، ۱۳-۱۴، ۲۷</ref> خزرج را به معنای باد تند یا نسیم جنوب آورده‌اند.<ref>ابن منظور، ذیل خزرج</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
در واپسین جنگ این هر دو تیره به نام «[[حرب بُعاث]]» كه اندكی پیش از [[هجرت]] [[حضرت محمد (ص) |حضرت رسول (ص)]] به یثرب اتفاق افتاد، اوسیان برای كسب پیروزی بر رقیب، به [[مكه]] آمدند و خواهان انعقاد پیمان با قریش شدند، اما اعتنایی ندیدند. در همین اوقات بود كه میان برخی از ایشان و [[پیامبر (ص) |پیامبر (ص)]] ارتباط حاصل شد.<ref>ابن حبیب، المنمق، ۲۶۸؛ بلاذری، انساب...، ۱/۲۳۸؛ ابن اثیر، ۱/۶۸۰ -۶۸۱؛ نیز نك: ولفنسون، ۶۸</ref> | در واپسین جنگ این هر دو تیره به نام «[[حرب بُعاث]]» كه اندكی پیش از [[هجرت]] [[حضرت محمد (ص) |حضرت رسول (ص)]] به یثرب اتفاق افتاد، اوسیان برای كسب پیروزی بر رقیب، به [[مكه]] آمدند و خواهان انعقاد پیمان با قریش شدند، اما اعتنایی ندیدند. در همین اوقات بود كه میان برخی از ایشان و [[پیامبر (ص) |پیامبر (ص)]] ارتباط حاصل شد.<ref>ابن حبیب، المنمق، ۲۶۸؛ بلاذری، انساب...، ۱/۲۳۸؛ ابن اثیر، ۱/۶۸۰ -۶۸۱؛ نیز نك: ولفنسون، ۶۸</ref> | ||
ظاهراً خزرجیان برآن بودند تا [[عبدالله بن اُبَی]] | ظاهراً خزرجیان برآن بودند تا [[عبدالله بن اُبَی]] ابن سلول را - كه بعدها از منافقان مشهور شد<ref>بلاذری، همان، ۱/۲۷۴</ref> - تاج بر سر نهند و فرمانروایی شهر بدو بسپرند.<ref>ابن سعید، ۱/۱۹۰؛ نیز نك: ولفنسون، ۷۰</ref> | ||
==پس از قبول اسلام== | ==پس از قبول اسلام== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
در جنگهای [[مریسیع]] و [[بنی‌قریظه|بنی قریظه]] و قضیه [[افك]] نیز اختلاف میان اوس و خزرج ظاهر شد، ولی پیامبر (ص) آتش فتنه را خاموش كرد.<ref>واقدی، ۲/۴۱۵، ۴۳۱، ۵۱۵؛ نیز نك: ابن سعد، ۱ (۲) /۴۶؛ طبری، همان، ۲/۶۱۴؛ احمد بن حنبل، ۶/۵۹، ۱۹۶</ref> پس از وفات آن حضرت نیز، در ماجرای [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه]] ، [[ابوبكر]] و یارانش از رقابت اوس و خزرج بر سر جانشینی پیامبر (ص) سود بردند.<ref>طبری، همان، ۳/۲۲۱-۲۲۲؛ مسعودی، ۲/۳۰۴</ref> | در جنگهای [[مریسیع]] و [[بنی‌قریظه|بنی قریظه]] و قضیه [[افك]] نیز اختلاف میان اوس و خزرج ظاهر شد، ولی پیامبر (ص) آتش فتنه را خاموش كرد.<ref>واقدی، ۲/۴۱۵، ۴۳۱، ۵۱۵؛ نیز نك: ابن سعد، ۱ (۲) /۴۶؛ طبری، همان، ۲/۶۱۴؛ احمد بن حنبل، ۶/۵۹، ۱۹۶</ref> پس از وفات آن حضرت نیز، در ماجرای [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه]] ، [[ابوبكر]] و یارانش از رقابت اوس و خزرج بر سر جانشینی پیامبر (ص) سود بردند.<ref>طبری، همان، ۳/۲۲۱-۲۲۲؛ مسعودی، ۲/۳۰۴</ref> | ||
اوس و خزرج هر یك دارای ۵ [[بطن]] بودند <ref> | اوس و خزرج هر یك دارای ۵ [[بطن]] بودند.<ref>نك: شریف، ۳۱۰- ۳۱۱ بب</ref> این بطون خود به عشایر و شاخه‌های دیگری كه شمار آنها بالغ بر ۴۰ شاخه می‌شد، به جز عشایر دیگری از اعراب كه با دو تیره رابطه ولاء داشتند، تقسیم می‌شدند.<ref>شریف،ص ۳۰۹</ref> | ||
==افتخارات== | ==افتخارات== | ||
اوس و خزرج علاوه بر آنكه به جنگاوری و دلیری شهره بودند <ref> | اوس و خزرج علاوه بر آنكه به جنگاوری و دلیری شهره بودند<ref>ابن عبدربه، ۲/۱۹۲-۱۹۳؛ بلاذری، فتوح، ۱۷</ref> هر یك شاعرانی داشتند. از میان اوسیان، قیس بن خَطیم كه به «زبان اوس» شهره بود، و ابوقیس ابن اسلت، مشهورند؛<ref>علی، ۱/۴۷۵؛ ابوالفرج، ۲/۱۵۹ بب، ۱۵/۱۶۰ بب</ref> و از خزرجیان نیز باید به [[حسان بن ثابت|حسان بن ثابت]] - كه مدایح او در حق حضرت رسول (ص) شهره است - و كعب بن مالك اشاره كرد.<ref>ذهبی، ۲/۵۱۲ بب، ۲/۵۲۳ بب؛ نیز نك: علی، ۹/۶۵۴</ref> برخی از وجوه اصحاب پیامبر (ص) نیز به دو تیره اوس و خزرج تعلق داشتند و بعدها اعضای دو تیره، هر یك به سببی به ایشان افتخار می‌كردند. در اوس كسانی مانند [[غسیل الملائکه|حنظله غسیل الملائكه]] ، عاصم بن ثابت، [[سعد بن معاذ]]، و در خزرج، زید بن ثابت، معاذ بن جبل، [[اُبَی‌ّ بن كعب]]<ref>ابن عبدربه، ۳/۳۳۱؛ نیز نك: علی، ۴/۱۳۷</ref> را باید نام برد. | ||
گفته‌اند برخی از آیات قرآن كریم، به ویژه آیه ۱۰۳ از سوره آل عمران كه مؤمنان را به وحدت و پرهیز از تفرقه دعوت می‌كند، در شأن اوس و خزرج نازل شده است.<ref>شیخ طوسی، ۲/۵۴۵ -۵۴۶؛ قرطبی، ۴/۱۵۵؛ نیز نك: طبری، تفسیر، ۴/۱۷</ref> | گفته‌اند برخی از آیات قرآن كریم، به ویژه آیه ۱۰۳ از سوره آل عمران كه مؤمنان را به وحدت و پرهیز از تفرقه دعوت می‌كند، در شأن اوس و خزرج نازل شده است.<ref>شیخ طوسی، ۲/۵۴۵ -۵۴۶؛ قرطبی، ۴/۱۵۵؛ نیز نك: طبری، تفسیر، ۴/۱۷</ref> | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*منبع مقاله:[http:// | *منبع مقاله:[http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/4897 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
[[رده:مدینه]] | [[رده:مدینه]] | ||