حوزه علمیه خراسان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←خاندان‌های علمی
جز (←تعامل با اهل سنت) |
جز (←خاندان‌های علمی) |
||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
====خاندان‌های علمی==== | ====خاندان‌های علمی==== | ||
در این دوره و دوره‌های [[زندیه]] و [[قاجاریه]] باید از چند خاندان علمی بزرگ نام برد که در مشهد پدید آمدند و طی چند نسل ریاست علمی و مرجعیت شرعی را برعهده داشتند و | در این دوره و دوره‌های [[زندیه]] و [[قاجاریه]] باید از چند خاندان علمی بزرگ نام برد که در مشهد پدید آمدند و طی چند نسل ریاست علمی و مرجعیت شرعی را برعهده داشتند و غالباً از سادات رضوی بودند. | ||
* از جمله خاندان معروف [[خاندان شهیدی|شهیدی]] که به مناسبت [[شهادت]] سرسلسله این خاندان، [[محمد مهدی خراسانی|میرزامحمدمهدی خراسانی]] (متوفی ۱۲۱۸ق) به این نام موسوم شده‌اند. از وصف بلیغ [[محمد حسن زنوزی]]، شاگرد دانشمند وی در [[ریاض الجنة]]<ref>زنوزی، ریاض الجنة، روضه۴، قسم ۴، ص۶۱۹ـ۶۲۰</ref> درباره مقام علمی و اخلاقی میرزامحمدمهدی، تسلط وی بر عمده علوم عصر خاصه علوم عقلی و ریاضیات آشکار می‌شود. وی از شاگردان [[وحید بهبهانی]] بوده است.<ref>ر.ک:مدرس، ص۵۵</ref> زنوزی در مشهد نزد وی کتب بسیاری از جمله [[اشارات]] ابن سینا و عیون الحساب [[محمدباقر یزدی]] (متوفی قبل از۱۰۵۶) را به درس خوانده است.<ref>زنوزی، ریاض الجنة،روضه ۴، قسم ۴، ص۶۲۰، ۶۲۲</ref> وی در [[فقه]] شرحی بر کفایةالمقتصد [[محمد باقر سبزواری|ملا محمدباقر سبزواری]] نوشته است.<ref>زنوزی، ریاض الجنة، روضه ۴، قسم ۴، ص۶۲۰</ref> وی سه پسر داشت که هر سه عالم بودند. پسر بزرگش میرزاهدایت الله (متوفی ۱۲۴۸) نزد پدر درس خوانده بود<ref>ر.ک: مدرس، ص۶۷</ref> و مثل او از بسیاری از علوم آن عصر آگاهی داشت<ref>زنوزی، روضه۴، قسم۴، ص۶۲۱</ref> و در واقع ریاست علمی خراسان آن عصر را در دست داشت.<ref>ر.ک:مدرس، ص۵۵</ref> پسر کوچکش میرزا داوود (متوفی ۱۲۴۰) نیز عالم بزرگی بود و خاصه در ریاضیات تبحر ویژه داشت. وی سرآمد علمای عصر بود، چنانکه طالبان این علم از دیگر شهرها برای استفاده از وی به مشهد می‌آمدند. همچنین وی در سفری که [[شیخ محمدتقی اصفهانی]]، مؤلف هدایةالمسترشدین، به مشهد کرد، به مدت چهارده ماه در نزد او فقه خواند.<ref>مدرس، ص۶۸</ref> دو پسر میرزاهدایت الله، یکی میرزاهاشم (متوفی ۱۲۶۹) بود که نزد پدر خود درس خواند و به تدریس و ترویج احکام در مشهد مشغول شد و دیگری میرزاعسکر (متوفی ۱۲۸۰) که بعد از پدر [[امام جمعه]] مشهد شد.<ref>مدرس، ص۹۲، ۹۴</ref> | * از جمله خاندان معروف [[خاندان شهیدی|شهیدی]] که به مناسبت [[شهادت]] سرسلسله این خاندان، [[محمد مهدی خراسانی|میرزامحمدمهدی خراسانی]] (متوفی ۱۲۱۸ق) به این نام موسوم شده‌اند. از وصف بلیغ [[محمد حسن زنوزی]]، شاگرد دانشمند وی در [[ریاض الجنة]]<ref>زنوزی، ریاض الجنة، روضه۴، قسم ۴، ص۶۱۹ـ۶۲۰</ref> درباره مقام علمی و اخلاقی میرزامحمدمهدی، تسلط وی بر عمده علوم عصر خاصه علوم عقلی و ریاضیات آشکار می‌شود. وی از شاگردان [[وحید بهبهانی]] بوده است.<ref>ر.ک:مدرس، ص۵۵</ref> زنوزی در مشهد نزد وی کتب بسیاری از جمله [[اشارات]] ابن سینا و عیون الحساب [[محمدباقر یزدی]] (متوفی قبل از۱۰۵۶) را به درس خوانده است.<ref>زنوزی، ریاض الجنة،روضه ۴، قسم ۴، ص۶۲۰، ۶۲۲</ref> وی در [[فقه]] شرحی بر کفایةالمقتصد [[محمد باقر سبزواری|ملا محمدباقر سبزواری]] نوشته است.<ref>زنوزی، ریاض الجنة، روضه ۴، قسم ۴، ص۶۲۰</ref> وی سه پسر داشت که هر سه عالم بودند. پسر بزرگش میرزاهدایت الله (متوفی ۱۲۴۸) نزد پدر درس خوانده بود<ref>ر.ک: مدرس، ص۶۷</ref> و مثل او از بسیاری از علوم آن عصر آگاهی داشت<ref>زنوزی، روضه۴، قسم۴، ص۶۲۱</ref> و در واقع ریاست علمی خراسان آن عصر را در دست داشت.<ref>ر.ک:مدرس، ص۵۵</ref> پسر کوچکش میرزا داوود (متوفی ۱۲۴۰) نیز عالم بزرگی بود و خاصه در ریاضیات تبحر ویژه داشت. وی سرآمد علمای عصر بود، چنانکه طالبان این علم از دیگر شهرها برای استفاده از وی به مشهد می‌آمدند. همچنین وی در سفری که [[شیخ محمدتقی اصفهانی]]، مؤلف هدایةالمسترشدین، به مشهد کرد، به مدت چهارده ماه در نزد او فقه خواند.<ref>مدرس، ص۶۸</ref> دو پسر میرزاهدایت الله، یکی میرزاهاشم (متوفی ۱۲۶۹) بود که نزد پدر خود درس خواند و به تدریس و ترویج احکام در مشهد مشغول شد و دیگری میرزاعسکر (متوفی ۱۲۸۰) که بعد از پدر [[امام جمعه]] مشهد شد.<ref>مدرس، ص۹۲، ۹۴</ref> | ||
* خاندان معروف علمی دیگر در مشهد [[خاندان قصیر]] است. سرسلسله این خاندان [[سید محمدبن میرزا معصوم رضوی]] معروف به سید قصیرِ رضوی (متوفی ۱۲۵۵) است که از شاگردان [[سید بحرالعلوم]] و [[وحید بهبهانی]] بود و سال‌ها ضمن تدریس و تألیف در مشهد، تولیت [[افتا]] و احکام قضایی در کل خراسان را برعهده داشت.<ref>آزاد کشمیری، ص۴۰۴ـ۴۰۵؛مدرس، ص۸۰ـ۸۱</ref> از جمله تألیفات وی در فقه کتاب مصابیح، شامل یک دوره کامل فقه، است.<ref>مدرس، ص۸۲</ref> برادر وی سیدحاج میرزا حسن (متوفی ۱۲۸۷) نزد او در مشهد و نزد شیخ محمدتقی اصفهانی در اصفهان درس خواند و پس از مرگ پدر در مشهد مرجعیت و ریاست عام یافت.<ref>مدرس، ص۹۲ـ۹۳</ref> فرزند سیدمحمد قصیر، میرزامهدی رضوی (متوفی ۱۲۶۷)، هم شاگرد پدر خود و هم شاگرد صاحب [[جواهر الکلام|جواهر]] در [[نجف]] بود و از او اجازه [[اجتهاد]] گرفت و در مشهد به تدریس مشغول شد.<ref>مدرس، ص۸۹ـ۹۰</ref> | * خاندان معروف علمی دیگر در مشهد [[خاندان قصیر]] است. سرسلسله این خاندان [[سید محمدبن میرزا معصوم رضوی]] معروف به سید قصیرِ رضوی (متوفی ۱۲۵۵) است که از شاگردان [[سید بحرالعلوم]] و [[وحید بهبهانی]] بود و سال‌ها ضمن تدریس و تألیف در مشهد، تولیت [[افتا]] و احکام قضایی در کل خراسان را برعهده داشت.<ref>آزاد کشمیری، ص۴۰۴ـ۴۰۵؛مدرس، ص۸۰ـ۸۱</ref> از جمله تألیفات وی در فقه کتاب مصابیح، شامل یک دوره کامل فقه، است.<ref>مدرس، ص۸۲</ref> برادر وی سیدحاج میرزا حسن (متوفی ۱۲۸۷) نزد او در مشهد و نزد شیخ محمدتقی اصفهانی در اصفهان درس خواند و پس از مرگ پدر در مشهد مرجعیت و ریاست عام یافت.<ref>مدرس، ص۹۲ـ۹۳</ref> فرزند سیدمحمد قصیر، میرزامهدی رضوی (متوفی ۱۲۶۷)، هم شاگرد پدر خود و هم شاگرد صاحب [[جواهر الکلام|جواهر]] در [[نجف]] بود و از او اجازه [[اجتهاد]] گرفت و در مشهد به تدریس مشغول شد.<ref>مدرس، ص۸۹ـ۹۰</ref> | ||