حوزه علمیه خراسان: تفاوت میان نسخه‌ها

[[محمد بن اسماعیل مشهدی|ابوالبرکات محمدبن اسماعیل مشهدی]] (متوفی ۵۷۱) هم در قرن ششم در مشهد سکونت داشته است،<ref>ر.ک:منتجب الدین رازی، ص۱۶۳</ref>ابن عساکر (متوفی ۵۷۱) در سفر علمی بلند مدت خود به مناطق شرقی جهان [[اسلام]]، خاصه [[خراسان]]، در [[حرم امام رضا(ع)]] از ابوالبرکات حدیث شنیده است.<ref>ابن عساکر،ج۲، ص۸۹۳</ref> [[سمعانی]] دوست و همراه [[ابن عساکر]] در برخی از این سفرها، نیز از همین شخص در [[حرم امام رضا(ع)]] احادیثی، از جمله [[صحیفه علی بن موسی الرضا]] را شنیده و او را مقدّم سادات علوی و از معمرین وصف کرده است.<ref>سمعانی، ج۲، ص۹۶ـ۹۷</ref> این ابوالبرکات مشهدی که مناظره‌ای هم با [[ابوبکر بن اسحاق کرامی]] در باب امامت [[ابوبکر]] داشته است،<ref>ر.ک:تبصرةالعوام، ص۷۰</ref> در [[قزوین]] نزد [[حسین بن مظفر حمدانی]] تحصیل علم کرده بود<ref>منتجب الدین رازی، ص۱۶۳</ref> و حسین بن مظفر حمدانی خود از شاگردان مبرِّز [[شیخ طوسی]] بود که به مدت سی سال در نجف همه تصنیفات طوسی را بر او قرائت کرده بود.<ref>منتجب الدین رازی،، ص۴۳</ref> بنابراین به نظر می‌رسد که در قرن ششم، میراث علمی شیخ طوسی در زمینه‌های فقهی ـ اصولی، کلامی و حدیثی از طریق شاگردان وی و شاگردان آنان به دیگر شهرها، از جمله مشهد، منتقل شده بود.

====در قرن هشتم====

کهن‌ترین اطلاع درباره وجود نهاد مدرسه در مشهد مربوط به اوایل [[قرن هشتم]] است، زمانی که [[ابن بطوطه]] در دیدار خویش از مشهد در ۷۳۴، ضمن توصیف ساختمان [[بقعه]] [[امام رضا(ع)]]، از وجود مدرسه‌ای در مجاورت آن خبر داده است.<ref>ابن بطوطه، ج ۱، ص۳۹۴</ref> گزارش ابن بطوطه متعلق به دوره حاکمیت [[ایلخانان]] و پیش از ظهور [[سربداران]] در [[خراسان]] است و به نظر می‌رسد فعالیت‌های سیاسی و تبلیغی برخی از امیران سربداری هم که گرایش امامی داشتند و در اواخر دوران ایلخانان مغول در مقطعی مشهد را مرکز فعالیت‌های خود قرار داده بودند، در آماده کردن زمینه برای ایجاد نوعی حوزه علمی شیعی در دوره‌های بعد تأثیر مثبت داشته است.<ref>سیدی، ص۵۱ـ۵۲</ref>