شبهه آکل و مأکول: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شبهه آکل و ماکول'''؛ [[شبهه‎|شبهه‎ای]] دیرینه در نفی و انکار [[معاد جسمانی]] که بسیاری از [[علم کلام|متکلّمان]] درباره آن سخن گفته‎اند. تقریه شبهه اینگونه است که: اگر انسانی معین غذای انسان دیگر شود، اجزای مأکول(خورده شده) در روز [[معاد]] یا در بدن آکل(خورنده) باز می‎گردد و یا در بدن مأکول؟ به هر صورت که فرض شود، بدن یکی از آن دو به صورت کامل در روز رستاخیز محشور نخواهد شد.

در میان شبهه‎های باب [[معاد]] شبهه ''آکل و مأکول'' از همه معروف‎تر است. تاریخ دقیق پیدابش این شبهه و نام نخستین کسی که آن را مطرح ساخته است، به روشنی معلوم نیست، ولی در قدمت آن نمی‎توان تردید کرد.

این شبهه از ابتدای پیدایش بحثهای [[علم کلام|کلامی]] و [[فلسفه|فلسفی]] در میان اندیشه وران مسلمان مطرح شده است.

 

'''اگر انسانی معین غذای انسان دیگر شود، اجزای مأکول(خورده شده) در روز [[معاد]] یا در بدن آکل(خورنده) باز می‎گردد و یا در بدن مأکول؟'''

اکنون اگر فرض شود که آکل [[کافر]] است و مأکول [[مومن]]، شبهه قوی‎تر می‎شود و اشکال بیشتر می‎گردد؛ زیرا لازمه این فرض این است که یا مومن [[عذاب|معذب]] باشد و یا کافر گنهکار، [[متنعم]].

باید توجه داشت که این شبهه تنها به مأکول واقع شدن مستقیم انسان به وسیله انسان دیگر اختصاص ندارد، بلکه می‎توان آن را بسیار گسترده‎تر مطرح ساخت.

 

باتوجه به اینکه انسان از محصولات گیاهی تغذیه می‎کند و یا جانداران آن محصولات را می‎خورند و سپس گوشت آنها از راه تغذیه جزو بدن آنان می‎شود، شبهه آکل و مأکول باز به میان می‎آید.

[[کلام اسلامی|متکلمان اسلامی]] از راههای گوناگون به این شبهه پاسخ گفته‎اند.

 

در میان پاسخهایی که داده شده، یکی از همه معروفتر است. آنان گفته اند انسان از دو گونه اجزا ترکیب یافته که عبارت است از

اجزای اصلی عبارت از چیزهایی است که واقعیت و حقیقت انسان به آن بستگی دارد. این اجزا به گونه ای هستند که اگر هم احیاناً خوراک انسان دیگر گردد، هرگز جزو بدن او نمی‎گردد یا به صورت اجزای اصلی او در نمی‎آید.

اجزای زاید یا غیر اصلی آنهایی هستند که حقیقت انسان به آنها بستگی ندارد و همواره تغییر و تحول می‎پذیرند.

بدین‎سان اگر شخص انسان غذای شخصی دیگر گردد، آنچه از اجزای ماکول به تدریج جزو بدن آکل می‎شود، جز اجزای زاید یا غیر اصلی نیست، زیرا چنانکه گفته شد، اجزای اصلی تغییر و تحول نمی‎پذیرد.