پرش به محتوا

محمد بن جریر بن رستم طبری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>A.atashinsadaf
(صفحه‌ای جدید حاوی «ابوجعفر محمد بن‌ جریر بن‌ رستم‌ آملى‌، متكلم‌ امامى‌ سده 3ق و نویسنده کتا ...» ایجاد کرد)
 
imported>A.atashinsadaf
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
ابوجعفر محمد بن‌ جریر بن‌ رستم‌ آملى‌، متكلم‌ امامى‌ سده 3ق و نویسنده کتا ب المسترشد‌‌.  
ابوجعفر محمد بن‌ جریر بن‌ رستم‌ آملى‌، متكلم‌ [[امامیه|امامى‌]] سده 3ق و نویسنده کتا ب [[المسترشد‌‌ فی الامامة]].
==زندگی نامه==
==زندگی نامه==
در مورد جزئیات‌ زندگى‌ او اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌. با در نظر گرفتن‌ اینكه‌ تنها راوی‌ شناخته‌ شده او حسن‌ بن‌ حمزه طبری‌ در 358ق‌‌ وفات‌ یافته‌ است‌<ref>نك: الرجال‌ نجاشى‌، ص64</ref>، حیات‌ او را باید در نیمه دوم‌ قرن‌ 3 ق‌ و شاید اوایل‌ قرن‌ 4ق‌ دانست‌.  
در مورد جزئیات‌ زندگى‌ او اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌. با در نظر گرفتن‌ اینكه‌ تنها راوی‌ شناخته‌ شده او [[حسن‌ بن‌ حمزه طبری|حسن‌ بن‌ حمزه طبری‌]] در 358ق‌‌ وفات‌ یافته‌ است‌<ref>نك: الرجال‌ نجاشى‌، ص64</ref>، حیات‌ او را باید در نیمه دوم‌ قرن‌ 3 ق‌ و شاید اوایل‌ قرن‌ 4ق‌ دانست‌.


قراین‌ مختلف‌ حاکی است كه‌ او در طبرستان‌ اقامت‌ داشته‌ و در این‌ صورت‌ در زمان‌ حكومت‌ علویان‌ زیدی‌ طبرستان‌ (250-316ق‌) مى‌زیسته‌ است‌.  
قراین‌ مختلف‌ حاکی است كه‌ او در [[طبرستان‌]] اقامت‌ داشته‌ و در این‌ صورت‌ در زمان‌ حكومت‌ [[علویان‌ زیدی]] طبرستان‌(250-316ق‌) مى‌زیسته‌ است‌.


همچنین منتجب‌ الدین‌ در تاریخ‌ ری‌ از یك‌ سفر او به‌ ری‌ اطلاع‌ داده‌  است.<ref>لسان‌ المیزان‌، ج5، ص103</ref>
همچنین [[منتجب‌ الدین‌]] در تاریخ‌ [[ری‌]] از یك‌ سفر او به‌ ری‌ اطلاع‌ داده‌  است.<ref>لسان‌ المیزان‌، ج5، ص103</ref>
==آثار==
==آثار==
===المسترشد===
===المسترشد===
تنها اثر موجود ابن‌ رستم‌ المسترشد فى‌ الامامة نام‌ دارد كه‌ در نجف‌ بدون‌ تاریخ‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
تنها اثر موجود ابن‌ رستم‌ [[المسترشد فى‌ الامامة]] نام‌ دارد كه‌ در [[نجف‌]] بدون‌ تاریخ‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
نجاشى‌<ref>الرجال‌ نجاشی، ص‌ 376</ref> این‌ كتاب‌ را با همین‌ عنوان‌ به‌ ابن‌ رستم‌ نسبت‌ داده‌ و آن‌ را با دو واسطه‌ از مؤلف‌ روایت‌ كرده‌ است‌. در فهرست‌ طوسى‌<ref>ص‌ 158</ref> نیز از كتابى‌ با این‌ نام‌ از وی‌ یاد شده‌ است‌، ولى‌ ابن‌ ندیم‌<ref>الفهرست، ص‌292</ref> بدون‌ اینكه‌ از ابن‌ رستم‌ نامى‌ ببرد المسترشد را به‌ طبری‌ مورخ‌ نسبت‌ داده‌ است‌.  


در سده‌های‌ بعد این‌ كتاب‌ مورد استفاده ابن‌ شهر آشوب‌ در مناقب‌<ref>ج2، ص294، جاهای مختلف</ref> و ابن‌ ابى‌ الحدید در شرح‌ نهج‌ البلاغه‌<ref>ج2، ص36</ref> قرار گرفته‌ است‌.  
[[نجاشى‌]]<ref>الرجال‌ نجاشی، ص‌ 376</ref> این‌ كتاب‌ را با همین‌ عنوان‌ به‌ ابن‌ رستم‌ نسبت‌ داده‌ و آن‌ را با دو واسطه‌ از مؤلف‌ روایت‌ كرده‌ است‌. در فهرست‌ [[شیخ طوسی|طوسى‌]]<ref>ص‌ 158</ref> نیز از كتابى‌ با این‌ نام‌ از وی‌ یاد شده‌ است‌، ولى‌ [[ابن‌ ندیم]]<ref>الفهرست، ص‌292</ref> بدون‌ اینكه‌ از ابن‌ رستم‌ نامى‌ ببرد المسترشد را به‌ [[محمد بن جریر طبری|طبری‌]] مورخ‌ نسبت‌ داده‌ است‌.
 
در سده‌های‌ بعد این‌ كتاب‌ مورد استفاده [[ابن‌ شهر آشوب‌]] در [[مناقب‌ آل ابیطالب|مناقب‌]]<ref>ج2، ص294، جاهای مختلف</ref> و [[ابن‌ ابی الحدید]] در [[شرح‌ نهج‌ البلاغه‌ (ابن ابی الحدید)|شرح‌ نهج‌ البلاغه‌]]<ref>ج2، ص36</ref> قرار گرفته‌ است‌.
===آثار دیگر===
===آثار دیگر===
ابن‌ رستم‌ بجز المسترشد آثار دیگری‌ نیز داشته‌ كه‌ نجاشى‌ و طوسى‌ از آنها نامى‌ نبرده‌اند.<ref>نك: الرجال‌ نجاشى‌، ص376؛ الفهرست‌ طوسى‌، ص159</ref>، ولى‌ ابن‌ شهر آشوب‌<ref>معالم‌ العلماء، ص106</ref> اثری‌ با عنوان‌ الفاضح‌ و ذهبى‌<ref>میزان‌ الاعتدال‌، ج3، ص499</ref> كتابى‌ به‌ نام‌ الرواة عن‌ اهل‌ البیت‌ به‌ او نسبت‌ داده‌اند.  
ابن‌ رستم‌ بجز المسترشد آثار دیگری‌ نیز داشته‌ كه‌ [[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]] از آنها نامى‌ نبرده‌اند.<ref>نك: الرجال‌ نجاشى‌، ص376؛ الفهرست‌ طوسى‌، ص159</ref>، ولى‌ [[ابن‌ شهر آشوب‌]]<ref>معالم‌ العلماء، ص106</ref> اثری‌ با عنوان‌ [[الفاضح‌]] و [[ذهبی]]<ref>میزان‌ الاعتدال‌، ج3، ص499</ref> كتابى‌ به‌ نام‌ [[الرواة عن‌ اهل‌ البیت]] به‌ او نسبت‌ داده‌اند.


قاضى‌ نورالله‌ شوشتری‌<ref>مجالس‌ المؤمنین، ج1، ص98 و491</ref> نیز كتابى‌ با عنوان‌ الایضاح‌ در امامت‌ به‌ او نسبت‌ داده است.  
[[قاضی نورالله‌ شوشتری]]<ref>مجالس‌ المؤمنین، ج1، ص98 و491</ref> نیز كتابى‌ با عنوان‌ ''الایضاح‌'' در [[امامت‌]] به‌ او نسبت‌ داده است.
==اشتباه تاریخی==
==اشتباه تاریخی==
مهم‌ترین‌ خلط در مورد ابن‌ رستم‌ نسبت‌ كتاب‌ دلائل‌ الامامة كه‌ در 1383ق‌‌ در نجف‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌، به‌ اوست‌. نخستین‌ بار ابن‌ شهر آشوب‌ در قرن‌ 6ق‌ در معالم‌ العلماء<ref>ص‌ 106</ref> این‌ اثر را به‌ وی‌ نسبت‌ داده‌ است‌. اما توجه‌ به اسناد نشان‌ مى‌دهد که تألیف‌ كتاب‌ دست‌ كم‌ بیشتر از یك‌ قرن‌ بعد از زمان‌ صاحب‌ المسترشد بوده‌ است‌.  
مهم‌ترین‌ خلط در مورد ابن‌ رستم‌ نسبت‌ [[كتاب‌ دلائل‌ الامامة]] كه‌ در 1383ق‌‌ در [[نجف‌]] به‌ چاپ‌ رسیده‌، به‌ اوست‌. نخستین‌ بار ابن‌ شهر آشوب‌ در قرن‌ 6ق‌ در [[معالم‌ العلماء]]<ref>ص‌ 106</ref> این‌ اثر را به‌ وی‌ نسبت‌ داده‌ است‌. اما توجه‌ به اسناد نشان‌ مى‌دهد که تألیف‌ كتاب‌ دست‌ كم‌ بیشتر از یك‌ قرن‌ بعد از زمان‌ صاحب‌ المسترشد بوده‌ است‌.
همچنین وجود لفظ ''رحمه‌الله'' پس‌ از نام‌ حسین‌ بن‌ عبیدالله‌ غضائری‌ (متوفی411ق‌) در ص‌ 300 به‌ همراه‌ ذكر سال‌ 395ق‌ در طبقه مشایخ‌ برادر مؤلف‌ در ص‌ 92 ظاهراً دلالت‌ بر آن‌ دارد كه‌ تألیف‌ كتاب‌ مدتى‌ پس‌ از 411ق‌ صورت‌ گرفته‌ است‌.  
 
همچنین وجود لفظ ''رحمه‌الله'' پس‌ از نام‌ [[حسین‌ بن‌ عبیدالله‌ غضائری‌]] (متوفی411ق‌) در ص‌ 300 به‌ همراه‌ ذكر سال‌ 395ق‌ در طبقه مشایخ‌ برادر مؤلف‌ در ص‌ 92 ظاهراً دلالت‌ بر آن‌ دارد كه‌ تألیف‌ كتاب‌ مدتى‌ پس‌ از 411ق‌ صورت‌ گرفته‌ است‌.


==پانویس==
==پانویس==
  <references />
  <references />
==منابع==
==منابع==
*آقابزرگ‌، الذریعه؛  
*آقابزرگ‌، الذریعه؛
*ابن‌ ابى‌ الحدید، عبدالحمید، شرح‌ نهج‌ البلاغه، به‌ كوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، 1378ق‌/1959م‌؛  
*ابن‌ ابى‌ الحدید، عبدالحمید، شرح‌ نهج‌ البلاغه، به‌ كوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهیم‌، قاهره‌، 1378ق‌/1959م‌؛
*ابن‌ حجر عسقلانى‌، احمد، لسان‌ المیزان‌، حیدرآباد دكن‌، 1329-1331ق‌؛  
*ابن‌ حجر عسقلانى‌، احمد، لسان‌ المیزان‌، حیدرآباد دكن‌، 1329-1331ق‌؛
*ابن‌ رستم‌ طبری‌، محمد، المسترشد، نجف‌، كتابخانه حیدریه‌؛  
*ابن‌ رستم‌ طبری‌، محمد، المسترشد، نجف‌، كتابخانه حیدریه‌؛
*ابن‌ شاذان‌، فضل‌، الایضاح‌، به‌ كوشش‌ جلال‌الدین‌ محدث‌، تهران‌، 1351ش‌؛  
*ابن‌ شاذان‌، فضل‌، الایضاح‌، به‌ كوشش‌ جلال‌الدین‌ محدث‌، تهران‌، 1351ش‌؛
*ابن‌ شهر آشوب‌، محمد، معالم‌ العلماء، نجف‌، 1380ق‌/1961م‌؛  
*ابن‌ شهر آشوب‌، محمد، معالم‌ العلماء، نجف‌، 1380ق‌/1961م‌؛
*همو، المناقب‌، قم‌، چاپخانه علمیه‌؛ ابن‌ طاووس‌، على‌، الاقبال‌، 1320ق‌؛  
*همو، المناقب‌، قم‌، چاپخانه علمیه‌؛ ابن‌ طاووس‌، على‌، الاقبال‌، 1320ق‌؛
*همو، الامان‌ من‌ اخطار الاسفار و الازمان‌، نجف‌، 1370ق‌؛  
*همو، الامان‌ من‌ اخطار الاسفار و الازمان‌، نجف‌، 1370ق‌؛
*همو، فرج‌ المهموم‌، نجف‌، 1368ق‌؛  
*همو، فرج‌ المهموم‌، نجف‌، 1368ق‌؛
*همو، كشف‌ المحجه، نجف‌، 1370ق‌/1950م‌؛  
*همو، كشف‌ المحجه، نجف‌، 1370ق‌/1950م‌؛
*همو، اللهوف‌، نجف‌، 1369ق‌/1950م‌؛  
*همو، اللهوف‌، نجف‌، 1369ق‌/1950م‌؛
*همو، الیقین‌، نجف‌، 1369ق‌/1950م‌؛  
*همو، الیقین‌، نجف‌، 1369ق‌/1950م‌؛
*ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌؛  
*ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌؛
*حر عاملى‌، محمد، اثبات‌ الهداة، قم‌، چاپخانه علمیه‌؛  
*حر عاملى‌، محمد، اثبات‌ الهداة، قم‌، چاپخانه علمیه‌؛
*دلائل‌ الامامه، نجف‌، 1383ق‌/1962م‌؛  
*دلائل‌ الامامه، نجف‌، 1383ق‌/1962م‌؛
*ذهبى‌، محمد، میزان‌ الاعتدال‌، به‌ كوشش‌ على‌ محمد البجاوی‌، قاهره‌، 1382ق‌/1963م‌؛  
*ذهبى‌، محمد، میزان‌ الاعتدال‌، به‌ كوشش‌ على‌ محمد البجاوی‌، قاهره‌، 1382ق‌/1963م‌؛
*سید مرتضى‌، على‌، الشافى‌، تهران‌، 1301ق‌؛  
*سید مرتضى‌، على‌، الشافى‌، تهران‌، 1301ق‌؛
*شوشتری‌، قاضى‌ نورالله‌، مجالس‌ المؤمنین‌، تهران‌، 1354ش‌؛  
*شوشتری‌، قاضى‌ نورالله‌، مجالس‌ المؤمنین‌، تهران‌، 1354ش‌؛
*طبری‌، تفسیر؛  
*طبری‌، تفسیر؛
*طوسى‌، محمد، الرجال‌، به‌ كوشش‌ محمدصادق‌ بحرالعلوم‌، نجف‌، 1381ق‌/1961م‌؛  
*طوسى‌، محمد، الرجال‌، به‌ كوشش‌ محمدصادق‌ بحرالعلوم‌، نجف‌، 1381ق‌/1961م‌؛
*همو، الفهرست‌، به‌ كوشش‌ محمدصادق‌ بحرالعلوم‌، نجف‌، كتابخانه مرتضویه‌؛  
*همو، الفهرست‌، به‌ كوشش‌ محمدصادق‌ بحرالعلوم‌، نجف‌، كتابخانه مرتضویه‌؛
*مجلسى‌، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت‌، 1403ق‌/ 1983م‌؛  
*مجلسى‌، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت‌، 1403ق‌/ 1983م‌؛
*نجاشى‌، احمد، الرجال‌، به‌ كوشش‌ موسى‌ شبیری‌، قم‌، 1407ق‌؛  
*نجاشى‌، احمد، الرجال‌، به‌ كوشش‌ موسى‌ شبیری‌، قم‌، 1407ق‌؛
*یاقوت‌، بلدان‌.
*یاقوت‌، بلدان‌.
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1739= دایرة المعارف بزرگ اسلامی؛ ابن رستم طبری]
منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1739= دایرة المعارف بزرگ اسلامی؛ ابن رستم طبری]
کاربر ناشناس