آیه: تفاوت میان نسخهها
اصلاح پانویس
(افزودن منبع) |
(اصلاح پانویس) |
||
خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
وجه تناسب بین معنای اصطلاحی و لغوی آیه این است که آیات قرآنی از یک سو معجزه است، چون کسی نمیتواند همانند آن را بیاورد و از جهتی علامت صدق آورنده آن، مایه عبرت برای اهل ذکر، حاوی برهان و دلیل بر محتوای خود که هدایت و علم برای انسانها، و نیز بیان گر قدرت، علم، حکمت و سایر صفات الهی است.<ref>زرقانی، مناهل العرفان، دار احیاء تراث العربی، ج۱، ص۳۳۹</ref> | وجه تناسب بین معنای اصطلاحی و لغوی آیه این است که آیات قرآنی از یک سو معجزه است، چون کسی نمیتواند همانند آن را بیاورد و از جهتی علامت صدق آورنده آن، مایه عبرت برای اهل ذکر، حاوی برهان و دلیل بر محتوای خود که هدایت و علم برای انسانها، و نیز بیان گر قدرت، علم، حکمت و سایر صفات الهی است.<ref>زرقانی، مناهل العرفان، دار احیاء تراث العربی، ج۱، ص۳۳۹</ref> | ||
آیه بودن چیزی به اعتبارها و جهات گوناگون فرق کرده و قابل شدت و ضعف است؛ مثلاً بخشی از قرآن به اعتبار عجز بشر از آوردن مثل آن، آیه خداست. احکام و تکالیف الهی به اعتبار حصول [[تقوا]] و [[تقرّب]] به سبب آنها، آیات خداوند هستند. موجودات عینی به اعتبار این که وجود و خصوصیات وجودیشان، به وجود و خصوصیات وجودی خداوند دلالت میکند، آیات خداوند میباشند. انبیا و اولیای الهی به جهت این که در قول و عمل، مردم را به خدا دعوت میکنند باز از آیات الهی هستند ; مثلا از [[امام صادق(ع)]] و [[امام رضا(ع)]] درباره آیه: (وَعلامات وبِالنَّجمِ هُمْ یهْتَدُون) سؤال شده که فرمود: مراد از «نجم» [[رسول خدا (ص)]] و مراد از «علامات» [[ائمه(ع)]] میباشند.<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۰۷؛ المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۲۵۰</ref>امور خارق العاده و معجزات انبیا نیز به خصوص «آیه» نامیده میشوند، زیرا هم دلالت روشن تری به قدرت و عظمت الهی دارند و هم نشانه صدق انبیا در دعوی [[نبوت]] هستند.<ref>قرآن شناسی، ج۱، ص۳۳</ref> | آیه بودن چیزی به اعتبارها و جهات گوناگون فرق کرده و قابل شدت و ضعف است؛ مثلاً بخشی از قرآن به اعتبار عجز بشر از آوردن مثل آن، آیه خداست. احکام و تکالیف الهی به اعتبار حصول [[تقوا]] و [[تقرّب]] به سبب آنها، آیات خداوند هستند. موجودات عینی به اعتبار این که وجود و خصوصیات وجودیشان، به وجود و خصوصیات وجودی خداوند دلالت میکند، آیات خداوند میباشند. انبیا و اولیای الهی به جهت این که در قول و عمل، مردم را به خدا دعوت میکنند باز از آیات الهی هستند ; مثلا از [[امام صادق(ع)]] و [[امام رضا(ع)]] درباره آیه: (وَعلامات وبِالنَّجمِ هُمْ یهْتَدُون) سؤال شده که فرمود: مراد از «نجم» [[رسول خدا (ص)]] و مراد از «علامات» [[ائمه(ع)]] میباشند.<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۰۷؛ المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۲۵۰</ref>امور خارق العاده و معجزات انبیا نیز به خصوص «آیه» نامیده میشوند، زیرا هم دلالت روشن تری به قدرت و عظمت الهی دارند و هم نشانه صدق انبیا در دعوی [[نبوت]] هستند.<ref>مصباح یزدی، قرآن شناسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۳</ref> | ||
=== آیات تشریعی و تکوینی === | === آیات تشریعی و تکوینی === | ||
آیات الهی را ابتدا میتوان به دو بخش «تشریعی» و «تکوینی» تقسیم کرد; [[آیات تشریعی]] عمدتاً، قرآن کریم و دیگر کتابهای آسمانی است.<ref>قرآن شناسی، ج۱، ص۳۳</ref>البته برخی از آیات قرآنی بیانگر آیات تکوینی نیز هستند. و برخی دربردارنده معارف اعتقادی، احکام عملی و یا اخلاقیات بوده که مایه تقرب به سوی خداست.<ref>المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۸، ص۱۵۹</ref> | آیات الهی را ابتدا میتوان به دو بخش «تشریعی» و «تکوینی» تقسیم کرد; [[آیات تشریعی]] عمدتاً، قرآن کریم و دیگر کتابهای آسمانی است.<ref>مصباح یزدی، قرآن شناسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۳</ref>البته برخی از آیات قرآنی بیانگر آیات تکوینی نیز هستند. و برخی دربردارنده معارف اعتقادی، احکام عملی و یا اخلاقیات بوده که مایه تقرب به سوی خداست.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۸، ص۱۵۹</ref> | ||
[[آیات تکوینی]] خداوند امور عینی و خارجی هستند که به وجود خارجیشان، بر وحدت خداوند در خلق و اتصاف او به صفات کمال و تنزّه از نقص و نیاز دلالت میکنند<ref>همان، ج۱۸، ص۱۵۸</ref> که این دسته از آیات الهی باز به دو دسته تقسیم میشود: عادی و خارق العاده. آیات تکوینی عادی شامل همه پدیدههای جهان میشود، ولی خارق العاده دربردارنده امور خارج از عادات و معجزات پیامبران است.<ref>قرآن شناسی، ج۱، ص۳۴</ref> | [[آیات تکوینی]] خداوند امور عینی و خارجی هستند که به وجود خارجیشان، بر وحدت خداوند در خلق و اتصاف او به صفات کمال و تنزّه از نقص و نیاز دلالت میکنند<ref>همان، ج۱۸، ص۱۵۸</ref> که این دسته از آیات الهی باز به دو دسته تقسیم میشود: عادی و خارق العاده. آیات تکوینی عادی شامل همه پدیدههای جهان میشود، ولی خارق العاده دربردارنده امور خارج از عادات و معجزات پیامبران است.<ref>مصباح یزدی، قرآن شناسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۴</ref> | ||
===آیات آفاقی و انفسی === | ===آیات آفاقی و انفسی === |