Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
آیت‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تاریخچه
جز (←تاریخچه) |
جز (←تاریخچه) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
تا قرن چهاردهم قمری کاربرد عنوان آیت‌الله برای [[:رده:فقیهان شیعه|فقها]] مرسوم نبود. در اوایل این قرن، [[میرزا حسین نوری|حاج میرزا حسین نوری]] این عنوان را برای [[سید محمدمهدی بحرالعلوم |سید محمد مهدی بحرالعلوم]] به کار برد<ref>نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۴.</ref> مورخان عصر [[مشروطه]] نیز این عنوان را برای [[محمدکاظم خراسانی |آخوند خراسانی]]، [[حسین خلیلی تهرانی]]، [[عبدالله مازندرانی|شیخ عبدالله مازندرانی]] و دیگران به کار برده‌اند.<ref>نراقی، کاشان در جنبش مشروطه ایران، ۱۳۵۵ش، ص۴۶-۴۷؛ ناظم الاسلام کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، ۱۳۶۲ش، ص۸۸؛ کسروی، تاریخ مشروطه ایران، ۱۳۵۶ش، ج۲، ص۳۷۱.</ref> به گفته لغت‌نامه دهخدا عنوان آیت‌الله در دوره مشروطه برای [[سید عبدالله بهبهانی]] و [[سید محمد طباطبایی سنگلجی|سید محمد طباطبائی سنگلجی]] که از رهبران مشروطه بودند به کار می‌رفت.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۶۳ و ۲۶۵.</ref> به نوشته متینی لقب آیت‌الله بعد از مشروطه برای عالمان بزرگ استفاده می‌شد ولی ضابطه مشخصی نداشت.<ref>متینی، بحثی درباره سابقه تاریخی القاب، ۱۳۶۲ش، ص۵۸۴.</ref> | تا قرن چهاردهم قمری کاربرد عنوان آیت‌الله برای [[:رده:فقیهان شیعه|فقها]] مرسوم نبود. در اوایل این قرن، [[میرزا حسین نوری|حاج میرزا حسین نوری]] این عنوان را برای [[سید محمدمهدی بحرالعلوم |سید محمد مهدی بحرالعلوم]] به کار برد<ref>نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۴.</ref> مورخان عصر [[مشروطه]] نیز این عنوان را برای [[محمدکاظم خراسانی |آخوند خراسانی]]، [[حسین خلیلی تهرانی]]، [[عبدالله مازندرانی|شیخ عبدالله مازندرانی]] و دیگران به کار برده‌اند.<ref>نراقی، کاشان در جنبش مشروطه ایران، ۱۳۵۵ش، ص۴۶-۴۷؛ ناظم الاسلام کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، ۱۳۶۲ش، ص۸۸؛ کسروی، تاریخ مشروطه ایران، ۱۳۵۶ش، ج۲، ص۳۷۱.</ref> به گفته لغت‌نامه دهخدا عنوان آیت‌الله در دوره مشروطه برای [[سید عبدالله بهبهانی]] و [[سید محمد طباطبایی سنگلجی|سید محمد طباطبائی سنگلجی]] که از رهبران مشروطه بودند به کار می‌رفت.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۶۳ و ۲۶۵.</ref> به نوشته متینی لقب آیت‌الله بعد از مشروطه برای عالمان بزرگ استفاده می‌شد ولی ضابطه مشخصی نداشت.<ref>متینی، بحثی درباره سابقه تاریخی القاب، ۱۳۶۲ش، ص۵۸۴.</ref> | ||
چند دهه بعد [[شیخ عباس قمی]] (م ۱۳۵۹ق) از عبارت آیت الله برای [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ مرتضی انصاری]]، [[حسین نجف|شیخ حسین نجف]]<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۹۷</ref> | چند دهه بعد [[شیخ عباس قمی]] (م ۱۳۵۹ق) از عبارت آیت الله برای [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ مرتضی انصاری]]، [[حسین نجف|شیخ حسین نجف]]،<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۹۷</ref> [[سید محمدحسن شیرازی]]<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۲۴.</ref> و [[سید محمدمهدی بحرالعلوم|بحر العلوم]]<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۵۸.</ref> نیز استفاده کرد. به جز این افراد او در موارد فراوانی در کتاب خود، [[الکنی و الالقاب (کتاب)|الکنی و الالقاب]] از تعبیر آیت الله برای علامه حلی استفاده کرده است.<ref>به عنوان نمونه رک: قمی، الکنی و الالقاب، ۱۴۰۹ق، ج۲، صص۹۰، ۲۹۱،و ج۳، ص۱۵۴.</ref> | ||
متینی در مقاله خود درباره تاریخچه القاب روحانیون با بررسی القاب به کاررفته برای روحانیان معرفی شده در کتاب [[گنجینه دانشمندان (کتاب)|گنجینه دانشمندان]] چنین نتیجه می‌گیرد که سکونت حاج شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی |عبدالکریم حائری]] در قم و شکل‌گیری حوزه علمیه در این شهر زمینه‌ساز استفاده گسترده از لقب آیت الله برای مجتهدان شده است.<ref> متینی، بحثی درباره سابقه تاریخی القاب، ص۵۸۴-۵۸۷.</ref> و این عنوان تحول یافته اکنون برای مجتهدان بسیار مورد احترام که دارای پیروانی هستند به کار می‌رود.<ref>ربانی خوراسگانی، نهاد مرجعیت شیعه، ۱۳۸۴ش، ص۱۳۰.</ref> | متینی در مقاله خود درباره تاریخچه القاب روحانیون با بررسی القاب به کاررفته برای روحانیان معرفی شده در کتاب [[گنجینه دانشمندان (کتاب)|گنجینه دانشمندان]] چنین نتیجه می‌گیرد که سکونت حاج شیخ [[عبدالکریم حائری یزدی |عبدالکریم حائری]] در قم و شکل‌گیری حوزه علمیه در این شهر زمینه‌ساز استفاده گسترده از لقب آیت الله برای مجتهدان شده است.<ref> متینی، بحثی درباره سابقه تاریخی القاب، ص۵۸۴-۵۸۷.</ref> و این عنوان تحول یافته اکنون برای مجتهدان بسیار مورد احترام که دارای پیروانی هستند به کار می‌رود.<ref>ربانی خوراسگانی، نهاد مرجعیت شیعه، ۱۳۸۴ش، ص۱۳۰.</ref> | ||