Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
مدرسه علمیه حقانی (قم): تفاوت میان نسخه‌ها
←خصوصیات
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
==خصوصیات== | ==خصوصیات== | ||
* اصلاح نظام آموزشی حوزه با برنامه مدون و منظم، با تأسیس مدرسه حقانی آغاز شد و شکل عملی به خود گرفت. پایه‌گذاران این مدرسه نظام آموزشی سنّتی حوزه را با نظام جدید تلفیق کردند و سبک جدیدی در نظام آموزشی حوزه بنیان نهادند. آنان ابزارها و روش‌های جدیدی در نوسازی نظام آموزشی حوزه به کار گرفتند، از جمله امتحان ورودی، مصاحبه، مراقبت از حضور به موقع استاد و طلبه، برنامه کلاسی، دفتر حضور و غیاب محصّلان و استادان، استفاده از میز و نیمکت و تخته‌سیاه، برنامه امتحانی، زنگ و دفتر نمره.<ref>رجوع کنید به همان، ص۱۰۳</ref> | * اصلاح نظام آموزشی حوزه با برنامه مدون و منظم، با تأسیس مدرسه حقانی آغاز شد و شکل عملی به خود گرفت. پایه‌گذاران این مدرسه نظام آموزشی سنّتی حوزه را با نظام جدید تلفیق کردند و سبک جدیدی در نظام آموزشی حوزه بنیان نهادند. آنان ابزارها و روش‌های جدیدی در نوسازی نظام آموزشی حوزه به کار گرفتند، از جمله امتحان ورودی، مصاحبه، مراقبت از حضور به موقع استاد و طلبه، برنامه کلاسی، دفتر حضور و غیاب محصّلان و استادان، استفاده از میز و نیمکت و تخته‌سیاه، برنامه امتحانی، زنگ و دفتر نمره.<ref>رجوع کنید به همان، ص۱۰۳</ref> | ||
* از نوگرایی‌های دیگر مدرسه حقانی، که تا آن زمان در نظام آموزشی حوزه سابقه نداشت، استفاده از روزنامه، رادیو، ضبط صوت و رفتن به اردوهای دسته‌جمعی بود.<ref>رجوع کنید به علی جنتی، ص۸۱ ۸۲؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده «علی فلاحیان»،ش ۲۴۸۷، ص۱۶-۱۷</ref> | * از نوگرایی‌های دیگر مدرسه حقانی، که تا آن زمان در نظام آموزشی حوزه سابقه نداشت، استفاده از روزنامه، رادیو، ضبط صوت و رفتن به اردوهای دسته‌جمعی بود.<ref>رجوع کنید به علی جنتی، ص۸۱ ۸۲؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده «علی فلاحیان»،ش ۲۴۸۷، ص۱۶-۱۷</ref> | ||
* توجه به علوم اسلامی که غالباً در حوزه‌ها به صورت رسمی تدریس نمی‌شد (چون علم [[تفسیر]]، [[علم درایه]]، و [[علم رجال]])، تجدیدنظر در درس‌ها و کتابهای حوزه و تدریس علوم نوین، این مدرسه را از دیگر مدارس حوزه علمیه قم متمایز ساخت. | * توجه به علوم اسلامی که غالباً در حوزه‌ها به صورت رسمی تدریس نمی‌شد (چون علم [[تفسیر]]، [[علم درایه]]، و [[علم رجال]])، تجدیدنظر در درس‌ها و کتابهای حوزه و تدریس علوم نوین، این مدرسه را از دیگر مدارس حوزه علمیه قم متمایز ساخت. | ||
**از طرف دیگر، به‌جای برخی مباحث بسیار تخصصی که به‌ویژه در علم [[اصول فقه]] مطرح می‌شود با نظارت و مراقبت سیدمحمد بهشتی و همکارانش علوم طبیعی، دین‌شناسی و تاریخ ادیان، اقتصاد، جامعه‌شناسی، فلسفه غرب، ادبیات فارسی و زبان انگلیسی در برنامه درسی مدرسه گنجانده شد.<ref>رجوع کنید به بهشتی، ۱۳۷۵ش، ص۶۷</ref> این علوم مقدمه‌ای برای تعمق بیشتر در «کتاب و سنّت» است و از طریق نقادی ملل و نحل غیراسلامی و شناخت جریان‌های فکری دیگر می‌توان به یک شیوه دین‌شناسی اصیل دست یافت. | *برخی از کتابهای درسی حوزه، نظیر [[جامع المقدمات]]، که حاوی چندین کتاب صرفی و نحوی با سبکی دشوار و قدیمی است، حذف گردید و به‌جای آن کتابی با عنوان صرف ساده، تألیف [[سیدمحمدرضا طباطبایی]]، از نخستین شاگردان مدرسه حقانی، تدریس شد [[مبادی‌العربیه]] شِرتونی جانشین شرح سیوطی بر [[الفیه ابن‌مالک]] (البهجة المرضیة) گردید. | ||
*در زمینه [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] دو کتاب بسیار مهم و اساسی رسائل ([[فرائد الاصول (کتاب)|فرائدالاصول]]) و [[مکاسب]] هر دو از [[شیخ مرتضی انصاری]] (متوفی ۱۲۸۱ق.) را [[علی مشکینی]] تلخیص و تحریر کرد.{{یاد|«الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة» نام کتاب تلخیص شده رسائل شیخ مرتضی انصاری است و «تلخیص‌المکاسب» نیز نام کتب تلخیص شده مکاسب او است. }}کتاب لُمعه شرح آن نیز پس از حذف مباحثی که در زمان حاضر موضوعیت نداشت دوباره تحریر گردید. برخی کتابهای درسی چون کتاب اصول الفقه [[محمدرضا مظفر]] (متوفی [[سال ۱۳۴۲ هجری شمسی|۱۳۴۲ش]]) برای نخستین بار، و به جای [[القوانین المحکمة فی الاصول (کتاب)|قوانین‌الاصول]] [[میرزای قمی]]، تدریس شد و سپس تدریس آن در تمام مدارس حوزه رایج گردید.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده «محمد رامندی»،ش ۱۲۶۳۳، ص۵۶؛ همو، پرونده «روح‌اللّه حسینیان»،ش ۱۲۶۳۸، ص۷؛ همو، پرونده «محمود مهدی‌پور»،ش ۱۲۶۲۶، ص۱۱</ref> | |||
*در زمینه فلسفه دو کتاب [[بدایة الحکمة (کتاب)|بدایة الحکمة]] و [[نهایة الحکمة (کتاب)|نهایه الحکمه]] نوشته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] دراین مدرسه تدریس می‌شد و حتی طباطبایی کتاب را به درخواست مدرسه علمیه منتظریه [[قم]] در سال [[سال ۱۳۴۹ هجری شمسی|۱۳۴۹ش]] تألیف کرد و این کتاب به‌تدریج جای [[شرح منظومه]] اثر [[ملاهادی سبزواری]] را در حوزه و دانشگاه گرفت و رایج‌ترین کتاب درسی در زمینه [[فلسفه اسلامی]] شد.<ref>منصوری، «بدایه‌ای که بدایه نیست»، ص۵۴.</ref> | |||
*از طرف دیگر، به‌جای برخی مباحث بسیار تخصصی که به‌ویژه در علم [[اصول فقه]] مطرح می‌شود با نظارت و مراقبت سیدمحمد بهشتی و همکارانش علوم طبیعی، دین‌شناسی و تاریخ ادیان، اقتصاد، جامعه‌شناسی، فلسفه غرب، ادبیات فارسی و زبان انگلیسی در برنامه درسی مدرسه گنجانده شد.<ref>رجوع کنید به بهشتی، ۱۳۷۵ش، ص۶۷</ref> این علوم مقدمه‌ای برای تعمق بیشتر در «کتاب و سنّت» است و از طریق نقادی ملل و نحل غیراسلامی و شناخت جریان‌های فکری دیگر می‌توان به یک شیوه دین‌شناسی اصیل دست یافت. | |||
*بهشتی برای زبان انگلیسی اهمیت خاصی قائل بود و برای این درس شهریه ویژه‌ای تعیین کرده بود. همچنین به زبان و ادبیات فارسی نیز توجه خاص می‌شد.<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، پرونده «علی معلی»،ش ۱۲۶۳۹، ص۱۲-۱۳؛ همو، پرونده «روح‌اللّه حسینیان»،ش ۱۲۶۳۸، ص۹</ref> | |||
* برخی از استادان غیرحوزوی و غیرروحانی مدرسه در دهه [[۱۳۵۰ش]] عبارت بودند از: حسین نمازی و حسن توانایان فرد، استادان علم اقتصاد؛ خالقی، استاد جامعه‌شناسی و روان‌شناسی ؛ علی شریعتمداری، استاد علوم تربیتی.<ref>رجوع کنید به شعبان‌زاده، ص۱۲۰-۱۲۲</ref> | * برخی از استادان غیرحوزوی و غیرروحانی مدرسه در دهه [[۱۳۵۰ش]] عبارت بودند از: حسین نمازی و حسن توانایان فرد، استادان علم اقتصاد؛ خالقی، استاد جامعه‌شناسی و روان‌شناسی ؛ علی شریعتمداری، استاد علوم تربیتی.<ref>رجوع کنید به شعبان‌زاده، ص۱۲۰-۱۲۲</ref> | ||