امام حسن عسکری علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

*'''نسب''':‌ نسب امام حسن عسکری(ع) با هشت واسطه به [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] نخستین امام [[شیعه|شیعیان]] می‌رسد.<ref>سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۹، ص۳۰۰.</ref> پدرش [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]]، دهمین امام [[امامیه|شیعیان اثناعشری]] است. به نقل از منابع شیعی، مادرش [[کنیز]] بود و [[حدیث (مادر امام حسن عسکری)|حُدیث]] یا «حدیثه» نام داشت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۳</ref> در برخی از منابع نام او «سوسن»،<ref>ابن طلحه، مطالب السؤول، ۱۳۷۱ق، ج۲، ص۷۸؛ سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۳۸۳ق، ص۳۶۲</ref> «عسفان»<ref> نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۹۶.</ref>(گفته شده این نام تنها در کتاب نوبختی ذکر شده است. <ref>نوبختی، فرق الشیعه، نشر دار الأضواء - بيروت، پاورقی، ص۹۶.</ref>) حَرْبیّه <ref>عطاردی، مسند الامام العسکری، ص۴۹.</ref>و سلیل<ref>حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، ۱۳۶۹ق، ص۱۲۳.</ref> نیز ثبت شده است. امام عسکری(ع) برادری به نام جعفر داشت که به [[جعفر پسر امام هادی(ع)|جعفر کذاب]] معروف است. او پس از [[شهادت]] امام عسکری(ع)، ادعای [[امامت]] کرد و با انکار [[ولادت امام مهدی(عج)|تولد فرزندی برای او]]، به عنوان تنها وارث او مدعی میراث آن حضرت شد.<ref> طبسی، حیاة الامام العسکری، ۱۳۸۲ق، ص۳۲۰-۳۲۴.</ref> [[محمد بن علی الهادی(ع)|سید محمد]] و حسین دیگر برادران او بوده‌اند.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۱۱-۳۱۲.</ref>

{{اصلی|فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام حسن عسکری(ع)}}

*'''کنیه''': [[کنیه]] وی «ابومحمد» بود.<ref> ابن رستم طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۴۲۴.</ref> در بعضی منابع کنیه‌های ابوالحسن،<ref>ابن رستم طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۴۲۴</ref> ابوالحجه،<ref>خزعلی، موسوعة الإمام العسکری(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۲.</ref> و ابوالقائم<ref> خزعلی، موسوعة الإمام العسکری(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۲.</ref> نیز به کار رفته‌ است.

*'''شهادت''': امام عسکری(ع) [[۸ ربیع‌الاول]] [[سال ۲۶۰ هجری قمری|سال ۲۶۰ قمری]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۴.</ref> در دوره حکومت [[معتمد عباسی]] در ۲۸ سالگی به [[شهادت]] رسید.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۱.</ref> گزارش‌هایی نیز درباره شهادت او در ماه‌های ربیع‌الثانی و [[جمادی الاولی|جمادی‌الاولی]] نیز وجود دارد.<ref>نک: مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان، ۱۳۹۱، ص۵۳۰-۵۳۳.</ref> [[شیخ مفید]] برآن است او به سبب بیماری از دنیا رفت؛<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۳۶.</ref> اما بنا به گفته [[فضل بن حسن طبرسی]] در [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اعلام الوری]]، بسیاری از علمای [[امامیه]] معتقدند که امام عسکری(ع) همچون دیگر امامان بر اثر مسمومیت [[شهادت|شهید]] شده است.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۱.</ref> مستند آنان روایت «[[ما منا الا مقتول شهید|و الله ما منّا الا مقتول شهيد]]» منقول از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] است.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲.</ref> همچنین [[سید جعفر مرتضی عاملی]] تاریخ‌پژوه، سخن شیخ مفید(وفات امام به سبب بیماری) را حمل بر [[تقیه]] کرده است. <ref>نگاه کنید به عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۵-۱۹۱.</ref> بر اساس برخی گزارش‌های تاریخی دو خلیفه قبل از مُعْتَمَد نیز در صدد قتل امام عسکری(ع) برآمده بودند. در روایتی آمده است مُعْتَزّ عباسی به حاجِب( دربانِ مخصوص) خود دستور داد امام را در مسیر [[کوفه]] به قتل برساند ولی با آگاه شدن مردم، موفق نشد.<ref>شیخ طوسی، الغیبه، ۱۳۹۸ق، ص۲۰۸؛ عطاردی، مسند الإمام العسكری(ع)، ۱۴۱۳ق، ص۹۲.</ref> بر اساس گزارش دیگری، مُهتَدی عباسی نیز تصمیم گرفت امام را در زندان به [[شهادت]] برساند ولی تصمیم او عملی نشد و دوره حکومت او به سر رسید.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۰۹ق، ص۲۶۸؛ کلینی، الکافی، ۱۳۹۱ق، ج۱، ص۳۲۹.</ref> امام عسکری(ع) در خانه‌ خود در [[سامرا]]، که پیشتر امام هادی(ع) نیز در آنجا [[دفن]] شده بود، مدفون است.<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> به نقل عبدالله بن خاقان، وزیر معتمد عباسی<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> پس از [[شهادت]] امام عسکری(ع)، بازارها تعطیل شد و [[بنی‌هاشم]]، بزرگان، رجال سیاسی و مردم در [[تشییع جنازه|تشییع]] پیکر او شرکت کردند.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۹۶؛ کلینی، الکافی، ۱۳۹۱ق، ج۱، ص۵۰۵، به نقل پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، ص ۶۱۹.</ref> این روز در تقویم رسمی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] به مناسبت آغاز امامت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(ع)]] تعطیل رسمی است.<ref>[https://www.magiran.com/article/3352636 روز آغاز امامت امام زمان(عج) تعطیل شد]، مگیران.</ref>

*'''فرزند''': بر اساس اکثر منابع [[شیعه]]، تنها فرزند امام عسکری(ع)، امام زمان(عج)‌ مسمّا به «م‌ح‌م‌د» است.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۵۲۳؛ طبرسی، «تاج الموالید» در مجموعه نفیسه، ۱۳۹۶ق، ص۵۹.</ref> از علمای اهل سنت نیز کسانی چون ابن اثیر، شَبْلَنجی و [[ابن صباغ مالکی]] نیز نام محمد را به عنوان فرزند امام عسکری ذکر کرده‌اند.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۲۷۴؛ ابن صَبّاغ، الفصول المهمه، ص۲۷۸؛ شبلنجی، نور الابصار، ص۱۸۳، به نقل پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، ص۶۱۸.</ref>