ابوایوب انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها
←امامت جماعت برای صحابه: غنی سازی محتوا و منابع
(←امامت جماعت برای صحابه: غنی سازی محتوا و منابع) |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
'''خالد بن زید بن کُلَیب بن نجار''' مشهور به '''ابوایوب اَنصاری''' (درگذشته [[سال ۵۲ هجری قمری|۵۲ق]]/۶۷۲م) از [[صحابه]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و از اصحاب و [[شیعه|شیعیان]] [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] بود. وی در [[بیعت عقبه|بیعت دوم عقبه]] شرکت کرد و پیامبر(ص) پس از [[هجرت به مدینه]] در خانه او سکونت کرد. ابوایوب در جنگ‌های دوره پیامبر(ص) و [[امام علی(ع)]] شرکت داشت. او پس از [[قتل عثمان]] از نخستین کسانی بود که دست [[بیعت]] به علی(ع) داد. علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] او را [[ثقه]] می‌دانند؛ اما رجالیون [[شیعه]] تنها به مدح وی اکتفا کرده‌اند. | '''خالد بن زید بن کُلَیب بن نجار''' مشهور به '''ابوایوب اَنصاری''' (درگذشته [[سال ۵۲ هجری قمری|۵۲ق]]/۶۷۲م) از [[صحابه]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و از اصحاب و [[شیعه|شیعیان]] [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] بود. وی در [[بیعت عقبه|بیعت دوم عقبه]] شرکت کرد و پیامبر(ص) پس از [[هجرت به مدینه]] در خانه او سکونت کرد. ابوایوب در جنگ‌های دوره پیامبر(ص) و [[امام علی(ع)]] شرکت داشت. او پس از [[قتل عثمان]] از نخستین کسانی بود که دست [[بیعت]] به علی(ع) داد. علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] او را [[ثقه]] می‌دانند؛ اما رجالیون [[شیعه]] تنها به مدح وی اکتفا کرده‌اند. | ||
== نسب == | ==نسب== | ||
خالد بن زید بن کلیب بن نجار با [[کنیه]] ابوایوب نسبش به نجار می‌رسد که وابسته به قبیله [[اوس و خزرج|خزرج]] بوده است. مادرش دختر سعدبن قیس بن عمرو بن امرؤالقیس و همسرش دختر [[زید بن ثابت]] بود.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۴۲۴</ref> به گفته ابن سعد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref>او پسری به نام عبدالرحمن داشته که نسلی از او باقی نمانده است. | خالد بن زید بن کلیب بن نجار با [[کنیه]] ابوایوب نسبش به نجار می‌رسد که وابسته به قبیله [[اوس و خزرج|خزرج]] بوده است. مادرش دختر سعدبن قیس بن عمرو بن امرؤالقیس و همسرش دختر [[زید بن ثابت]] بود.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۴۲۴</ref> به گفته ابن سعد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref>او پسری به نام عبدالرحمن داشته که نسلی از او باقی نمانده است. | ||
== حوادث مهم زندگی == | ==حوادث مهم زندگی== | ||
=== شرکت در بیعت دوم عقبه === | ===شرکت در بیعت دوم عقبه=== | ||
ابوایوب یکی از هفتاد تنی بود که در بیعت دوم عقبه با پیامبر(ص) عهد بستند که دست از حمایت وی برندارند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۸۰</ref> [[نصر بن مزاحم منقری]] او را یکی از بزرگان [[انصار]] و از شیعیان امام علی(ع) دانسته است.<ref>نصربن مزاحم، وقعه صفّین، ص۳۶۶ </ref> | ابوایوب یکی از هفتاد تنی بود که در بیعت دوم عقبه با پیامبر(ص) عهد بستند که دست از حمایت وی برندارند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۸۰</ref> [[نصر بن مزاحم منقری]] او را یکی از بزرگان [[انصار]] و از شیعیان امام علی(ع) دانسته است.<ref>نصربن مزاحم، وقعه صفّین، ص۳۶۶ </ref> | ||
۱۵۰ حدیث به ابوایوب نسبت داده شده، اما [[صحیح البخاری (کتاب)|بخاری]] و [[صحیح مسلم (کتاب)|مسلم]] فقط بر ۷ حدیث روایت شده از او، اتفاق دارند.<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ج۱، ص۱۷۷</ref> | ۱۵۰ حدیث به ابوایوب نسبت داده شده، اما [[صحیح البخاری (کتاب)|بخاری]] و [[صحیح مسلم (کتاب)|مسلم]] فقط بر ۷ حدیث روایت شده از او، اتفاق دارند.<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ج۱، ص۱۷۷</ref> | ||
=== میزبان پیامبر(ص) === | ===میزبان پیامبر(ص)=== | ||
آنچه ابوایوب را در چشم مسلمانان بزرگ ساخته، فرود آمدن پیامبر(ص) به منزل او به رغم اصرار بسیار دیگران پس از [[هجرت به مدینه|هجرت]] به [[مدینه]] بوده است. از این رو مورخان به اتفاق از او به عنوان مهماندار پیامبر(ص) یاد کرده‌اند.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۴۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref> به گفته [[بلاذری]]<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۲۰</ref>، پیامبر اسلام(ص) ۷ ماه، تا اتمام ساختمان [[مسجد النبی|مسجد]] و منزل، در خانه وی سکنی گزید. [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]]<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۰</ref> این مدت را ۱ ماه ذکر کرده است. | آنچه ابوایوب را در چشم مسلمانان بزرگ ساخته، فرود آمدن پیامبر(ص) به منزل او به رغم اصرار بسیار دیگران پس از [[هجرت به مدینه|هجرت]] به [[مدینه]] بوده است. از این رو مورخان به اتفاق از او به عنوان مهماندار پیامبر(ص) یاد کرده‌اند.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۴۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref> به گفته [[بلاذری]]<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۲۰</ref>، پیامبر اسلام(ص) ۷ ماه، تا اتمام ساختمان [[مسجد النبی|مسجد]] و منزل، در خانه وی سکنی گزید. [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]]<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۰</ref> این مدت را ۱ ماه ذکر کرده است. | ||
خانه ابوایوب در [[مدینه]] پیوسته مورد عنایت مسلمانان بوده است، چنانکه در آنجا مدرسه‌ای برای [[مذاهب اربعه]] ساخته شد که به [[مدرسه شهابیه|شهابیه]] شهرت یافت و در آن، موضع فرود آمدن شتر پیامبر(ص) را که بدان مَبروکه می‌گفتند، مشخص ساخته و بدان تبرک می‌جستند.<ref>یافعی، مرآه الجنان، ج۱، ص۱۲۴</ref> | خانه ابوایوب در [[مدینه]] پیوسته مورد عنایت مسلمانان بوده است، چنانکه در آنجا مدرسه‌ای برای [[مذاهب اربعه]] ساخته شد که به [[مدرسه شهابیه|شهابیه]] شهرت یافت و در آن، موضع فرود آمدن شتر پیامبر(ص) را که بدان مَبروکه می‌گفتند، مشخص ساخته و بدان تبرک می‌جستند.<ref>یافعی، مرآه الجنان، ج۱، ص۱۲۴</ref> | ||
=== مدافع وصایت علی(ع) === | ===مدافع وصایت علی(ع)=== | ||
ابوایوب پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] همراه با ۱۱ صحابی دیگر، به دفاع از خلافت و وصایت علی بن ابی طالب(ع) برخاست.<ref>برقی، احمدبن محمد، الرجال، صص۶۳، ۶۶</ref> از این رو [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۵، ص۱۴۳</ref> وی را از خواص اصحاب علی(ع) شمرده است. | ابوایوب پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] همراه با ۱۱ صحابی دیگر، به دفاع از خلافت و وصایت علی بن ابی طالب(ع) برخاست.<ref>برقی، احمدبن محمد، الرجال، صص۶۳، ۶۶</ref> از این رو [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۵، ص۱۴۳</ref> وی را از خواص اصحاب علی(ع) شمرده است. | ||
=== در گروه جمع کنندگان قرآن === | ===در گروه جمع کنندگان قرآن=== | ||
{{اصلی|قرآن#جمع و تدوین قرآن}} | {{اصلی|قرآن#جمع و تدوین قرآن}} | ||
بخاری<ref>بخاری، التاریخ الصغیر، ج۱، ص۶۶</ref> او را از جمله پنج تن از [[انصار]] می‌شمارد که در زمان پیامبر اکرم(ص) به جمع آوری [[قرآن]] پرداختند. | بخاری<ref>بخاری، التاریخ الصغیر، ج۱، ص۶۶</ref> او را از جمله پنج تن از [[انصار]] می‌شمارد که در زمان پیامبر اکرم(ص) به جمع آوری [[قرآن]] پرداختند. | ||
=== حضور در غزوات === | ===حضور در غزوات=== | ||
ابوایوب در همه [[غزوه|غزوات پیامبر(ص)]] شرکت داشت و مورخان او را از حاضران در جنگ‌های [[غزوه بدر|بدر]] و [[غزوه احد|احد]] و [[غزوه خندق|خندق]] دانسته‌اند.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۰۰</ref> وی تنها یک بار، از آن رو که فرماندهی سپاه مسلمانان را مرد جوانی برعهده داشت، از شرکت در جنگ طفره رفت و پس از آن پیوسته از این کار نادم بود.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ۴۸۵</ref> از خلال متون تاریخی، روح اطاعت، وفاداری و احترام خاص او به پیامبر(ص) مشهود است.<ref>برای نمونه، نک: ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۴۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۲۶</ref> | ابوایوب در همه [[غزوه|غزوات پیامبر(ص)]] شرکت داشت و مورخان او را از حاضران در جنگ‌های [[غزوه بدر|بدر]] و [[غزوه احد|احد]] و [[غزوه خندق|خندق]] دانسته‌اند.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۰۰</ref> وی تنها یک بار، از آن رو که فرماندهی سپاه مسلمانان را مرد جوانی برعهده داشت، از شرکت در جنگ طفره رفت و پس از آن پیوسته از این کار نادم بود.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ۴۸۵</ref> از خلال متون تاریخی، روح اطاعت، وفاداری و احترام خاص او به پیامبر(ص) مشهود است.<ref>برای نمونه، نک: ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۴۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۲۶</ref> | ||
به روایت [[ابن هشام]]<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۷۵</ref> وی به امر پیامبر(ص) در اخراج منافقانی که در [[مسجد النبی|مسجد مدینه]]، مسلمانان را استهزا می‌کردند و برخی از آنان از خویشان وی بودند، پیش قدم شد. براساس بعضی روایات، آیه‌ای از قرآن<ref>نور ۲۴/۱۲</ref> در [[حادثه افک]]، اشاره به مدح ابوایوب و همسرش دارد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۳، ص۳۱۶؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۶۱۷</ref> | به روایت [[ابن هشام]]<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۷۵</ref> وی به امر پیامبر(ص) در اخراج منافقانی که در [[مسجد النبی|مسجد مدینه]]، مسلمانان را استهزا می‌کردند و برخی از آنان از خویشان وی بودند، پیش قدم شد. براساس بعضی روایات، آیه‌ای از قرآن<ref>نور ۲۴/۱۲</ref> در [[حادثه افک]]، اشاره به مدح ابوایوب و همسرش دارد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ج۳، ص۳۱۶؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۶۱۷</ref> | ||
===امامت جماعت برای صحابه === | ===امامت جماعت برای صحابه=== | ||
به هنگام محاصره خانه [[عثمان]] توسط مخالفان، مسلمانان [[نماز]] را به [[امامت]] ابوایوب در مسجد مدینه برپا می‌داشتند<ref>طبری، تاریخ، ج۴، ص۴۲۳</ref> و همو در زمره شهودی بود که در آن روزها از عثمان پیمان گرفتند تا از آن پس بر طبق کتاب خدا و سنّت پیامبر(ص) عمل کند.<ref>نک: بلاذری، انساب، ج۴، ص۵۵۳</ref> | به هنگام محاصره خانه [[عثمان]] توسط مخالفان، مسلمانان [[نماز]] را به [[امامت]] ابوایوب در مسجد مدینه برپا می‌داشتند<ref>طبری، تاریخ، ج۴، ص۴۲۳</ref> و همو در زمره شهودی بود که در آن روزها از عثمان پیمان گرفتند تا از آن پس بر طبق کتاب خدا و سنّت پیامبر(ص) عمل کند.<ref>نک: بلاذری، انساب، ج۴، ص۵۵۳</ref> وی به همراه [[قیس بن سعد بن عباده]] به نمایندگی از امیرمومنان(ع) با خوارج به گفتگو پرداخت.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۰۷.</ref> | ||
=== بیعت و همراهی با علی(ع) === | ===بیعت و همراهی با علی(ع)=== | ||
او پس از قتل عثمان از نخستین کسانی بود که دست بیعت به علی(ع) داد و [[انصار]] را بدان ترغیب کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۱۷۸</ref> | او پس از قتل عثمان از نخستین کسانی بود که دست بیعت به علی(ع) داد و [[انصار]] را بدان ترغیب کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۱۷۸</ref> | ||
=== حضور در جنگ‌های زمان امام(ع) === | ===حضور در جنگ‌های زمان امام(ع)=== | ||
ابوایوب در تمام جنگ‌هایی که علی(ع) در آنها درگیر شد، حضور داشت،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۴۲۵؛ ابن اثیر، الکامل، ج۳، ۴۵۹</ref> اما ابن سعد تنها [[جنگ نهروان|نهروان]]<ref>ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref> و واقدی، [[صفین]] را ذکر کرده است.<ref>ابن حبیب، المحبر، ص۲۹۱</ref> رشادت‌های اعجاب انگیز ابوایوب را همه یاد کرده‌اند.<ref>مثلاً نک: ابن اعثم، ج۳، ص۴۸-۵۰</ref> | ابوایوب در تمام جنگ‌هایی که علی(ع) در آنها درگیر شد، حضور داشت،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۴۲۵؛ ابن اثیر، الکامل، ج۳، ۴۵۹</ref> اما ابن سعد تنها [[جنگ نهروان|نهروان]]<ref>ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref> و واقدی، [[صفین]] را ذکر کرده است.<ref>ابن حبیب، المحبر، ص۲۹۱</ref> رشادت‌های اعجاب انگیز ابوایوب را همه یاد کرده‌اند.<ref>مثلاً نک: ابن اعثم، ج۳، ص۴۸-۵۰</ref> | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
او همچنین در [[سال ۳۵ هجری قمری|۳۵ق]] همراه با گروهی در [[کوفه]] شهادت داد که [[حدیث غدیر]] را از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] شنیده است.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۵، ۶، ص۲۰۵</ref> | او همچنین در [[سال ۳۵ هجری قمری|۳۵ق]] همراه با گروهی در [[کوفه]] شهادت داد که [[حدیث غدیر]] را از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] شنیده است.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۵، ۶، ص۲۰۵</ref> | ||
=== حاکم مدینه از سوی علی(ع) === | ===حاکم مدینه از سوی علی(ع)=== | ||
وی پس از [[جنگ نهروان]] از سوی علی(ع) به امارت [[مدینه]] گماشته شد<ref>بلاذری، انساب، ج۲، ص۳۸۲</ref>، اما بعد از آنکه معاویه در ۴۰ق، [[بسر بن ارطاة|بُسر بن ارطاة]] را با ۳۰۰۰ مرد جنگی به [[حجاز]] فرستاد، ابوایوب مدینه را رها کرد و در [[عراق]] به علی(ع) پیوست. بُسر پس از هجوم به مدینه و اشغال شهر، خانه او را به آتش کشید.<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۱۳۹؛ ثقفی، الغارات، ج۲، ص۶۰۲-۶۰۴</ref> | وی پس از [[جنگ نهروان]] از سوی علی(ع) به امارت [[مدینه]] گماشته شد<ref>بلاذری، انساب، ج۲، ص۳۸۲</ref>، اما بعد از آنکه معاویه در ۴۰ق، [[بسر بن ارطاة|بُسر بن ارطاة]] را با ۳۰۰۰ مرد جنگی به [[حجاز]] فرستاد، ابوایوب مدینه را رها کرد و در [[عراق]] به علی(ع) پیوست. بُسر پس از هجوم به مدینه و اشغال شهر، خانه او را به آتش کشید.<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۱۳۹؛ ثقفی، الغارات، ج۲، ص۶۰۲-۶۰۴</ref> | ||
=== حضور در جنگ علیه رومیان === | ===حضور در جنگ علیه رومیان=== | ||
ابوایوب پس از شهادت علی(ع) بار دیگر برای جنگ به سرحدّات رفت. [[طبری]]<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۲۳۲</ref> آورده است که [[یزید بن معاویه]] در ۴۹ق به قصد جنگ با [[رومیان]] رهسپار شد و ابوایوب انصاری را که سالخورده بود، به همراه برد. | ابوایوب پس از شهادت علی(ع) بار دیگر برای جنگ به سرحدّات رفت. [[طبری]]<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۲۳۲</ref> آورده است که [[یزید بن معاویه]] در ۴۹ق به قصد جنگ با [[رومیان]] رهسپار شد و ابوایوب انصاری را که سالخورده بود، به همراه برد. | ||
== درگذشت == | ==درگذشت== | ||
ابوایوب در [[سال ۵۲ هجری قمری|۵۲ق]] در حالی که [[قسطنطنیه]] در محاصره مسلمانان بود، در اثر بیماری درگذشت.<ref>قس: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۵؛ ابن عساکر، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۳۷</ref> براساس پاره‌ای روایات، درگذشت او در ۵۰ یا ۵۱ق اتفاق افتاده است.<ref>خلیفه بن خیاط، الطبقات، ج۱، ص۲۰۲؛ مسعودی، مروج الذهب، ج۳، ص۲۴</ref> | ابوایوب در [[سال ۵۲ هجری قمری|۵۲ق]] در حالی که [[قسطنطنیه]] در محاصره مسلمانان بود، در اثر بیماری درگذشت.<ref>قس: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۵؛ ابن عساکر، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۳۷</ref> براساس پاره‌ای روایات، درگذشت او در ۵۰ یا ۵۱ق اتفاق افتاده است.<ref>خلیفه بن خیاط، الطبقات، ج۱، ص۲۰۲؛ مسعودی، مروج الذهب، ج۳، ص۲۴</ref> | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
[[پرونده:تصویری از قبر ابو ایوب انصاری.jpg|بندانگشتی|تصویری از قبر ابو ایوب انصاری.]] | [[پرونده:تصویری از قبر ابو ایوب انصاری.jpg|بندانگشتی|تصویری از قبر ابو ایوب انصاری.]] | ||
== آرامگاه و مسجد ابوایوب == | ==آرامگاه و مسجد ابوایوب== | ||
ابن سعد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۲۶</ref> نقل کرده است که قبر او آنچنان مورد احترام رومیان بود که گروهی از آنان خصوصاً در مواقع خشکسالی به زیارت قبر او می‌رفتند و طلب باران می‌کردند. به گفته ابن عبدربه<ref>ابن عبدربه، العقد الفرید، ج۵، ص۱۱۶</ref> بعدها بر روی قبراو قبه‌ای ساخته شد که تا زمان وی بر جای بوده است. | ابن سعد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۲۶</ref> نقل کرده است که قبر او آنچنان مورد احترام رومیان بود که گروهی از آنان خصوصاً در مواقع خشکسالی به زیارت قبر او می‌رفتند و طلب باران می‌کردند. به گفته ابن عبدربه<ref>ابن عبدربه، العقد الفرید، ج۵، ص۱۱۶</ref> بعدها بر روی قبراو قبه‌ای ساخته شد که تا زمان وی بر جای بوده است. | ||
پس از آن تا ۸۵۷ق/۱۴۵۳م که [[ترکان عثمانی]] [[قسطنطنیه]] را تصرف کردند، قبر او ناشناخته بود. در این تاریخ مزار وی به وسیله [[آق شمس الدین شیخ الاسلام]]، افسانه گونه شناسانده شد. در ۸۶۳ق/۱۴۵۸م [[سلطان محمد دوم عثمانی]] مسجد -مسجد ایوب سلطان- و بارگاهی بر قبر او ساخت و از آن پس بسیاری از بزرگان عثمانی در مجاورت آن به خاک سپرده شدند و سلاطین عثمانی به عنوانی آیینی تشریفاتی هنگام جلوس بر تخت سلطنت، بر تربت او حضور می‌یافتند و طی مراسمی خاص، شمشیر نیاکان خود را که موسوم به شمشیر عثمان بود، بر کمر می‌بستند.<ref>نک: کانار، ص۷۳؛ ایشلی، ص۲۳-۳۰</ref> | پس از آن تا ۸۵۷ق/۱۴۵۳م که [[ترکان عثمانی]] [[قسطنطنیه]] را تصرف کردند، قبر او ناشناخته بود. در این تاریخ مزار وی به وسیله [[آق شمس الدین شیخ الاسلام]]، افسانه گونه شناسانده شد. در ۸۶۳ق/۱۴۵۸م [[سلطان محمد دوم عثمانی]] مسجد -مسجد ایوب سلطان- و بارگاهی بر قبر او ساخت و از آن پس بسیاری از بزرگان عثمانی در مجاورت آن به خاک سپرده شدند و سلاطین عثمانی به عنوانی آیینی تشریفاتی هنگام جلوس بر تخت سلطنت، بر تربت او حضور می‌یافتند و طی مراسمی خاص، شمشیر نیاکان خود را که موسوم به شمشیر عثمان بود، بر کمر می‌بستند.<ref>نک: کانار، ص۷۳؛ ایشلی، ص۲۳-۳۰</ref> | ||
== روایت‌کنندگان از ابوایوب == | ==روایت‌کنندگان از ابوایوب== | ||
در میان کسانی که از او روایت کرده‌اند، افرادی همچون [[ابن عباس]]، [[براء بن عازب]]، [[جابر بن سمره]]، [[مقدام بن معدی کرب]]، [[ابوامامه باهلی]]، [[زید بن خالد جُهَنی]] و شماری دیگر از [[صحابه]] یاد شده است. | در میان کسانی که از او روایت کرده‌اند، افرادی همچون [[ابن عباس]]، [[براء بن عازب]]، [[جابر بن سمره]]، [[مقدام بن معدی کرب]]، [[ابوامامه باهلی]]، [[زید بن خالد جُهَنی]] و شماری دیگر از [[صحابه]] یاد شده است. | ||
جمعی از [[تابعین]] نیز مانند [[سعید بن مسیب]] و [[عروة بن زبیر]] و [[عبدالله بن حنین]] از او حدیث شنیده و نقل کرده‌اند. ابن سعد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref> و مزّی<ref>مزّی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۶۷-۶۸</ref> نیز فهرستی از راویان او را آورده‌اند. | جمعی از [[تابعین]] نیز مانند [[سعید بن مسیب]] و [[عروة بن زبیر]] و [[عبدالله بن حنین]] از او حدیث شنیده و نقل کرده‌اند. ابن سعد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۴۸۴</ref> و مزّی<ref>مزّی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۶۷-۶۸</ref> نیز فهرستی از راویان او را آورده‌اند. | ||
== وثاقت == | ==وثاقت== | ||
ابوایوب را همه رجال‌شناسان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] ستوده و برخی نیز توثیق کرده‌اند،<ref>نک: ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۱۰۲؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۰۲؛ یافعی، مرآه الجنان، ج۱، ص۱۲۴</ref> اما علمای [[شیعه]] تنها به مدح وی اکتفا کرده و از تصریح به توثیق او خودداری نموده‌اند<ref>نک: ابن داوود، الرجال، ص۳۹۲؛ علامه حلی، ص۶۵</ref>، حتّی [[حسن بن داوود حلی|ابن داوود حلی]]<ref>ابن داوود حلی، الرجال، ص۱۳۷</ref> وی را در شمار مُهملین آورده است. | ابوایوب را همه رجال‌شناسان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] ستوده و برخی نیز توثیق کرده‌اند،<ref>نک: ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۱۰۲؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۰۲؛ یافعی، مرآه الجنان، ج۱، ص۱۲۴</ref> اما علمای [[شیعه]] تنها به مدح وی اکتفا کرده و از تصریح به توثیق او خودداری نموده‌اند<ref>نک: ابن داوود، الرجال، ص۳۹۲؛ علامه حلی، ص۶۵</ref>، حتّی [[حسن بن داوود حلی|ابن داوود حلی]]<ref>ابن داوود حلی، الرجال، ص۱۳۷</ref> وی را در شمار مُهملین آورده است. | ||
رجال‌شناسان شیعه در توجیه شرکت او در جنگ با مشرکان تحت فرمان [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] و پسرش [[یزید بن معاویه|یزید]]، به رغم هواداری محکم او از حق خلافت علی(ع) اختلاف دارند. [[فضل بن شاذان نیشابوری|فضل بن شاذان]] این عمل او را غفلت و خطا در [[مجتهد|اجتهاد]] نسبت داده و می‌افزاید هرچند او از [[خلیفه]] روزگار خود خشنود نبوده، ولی به قصد پیشبرد و تقویت [[اسلام]] در این نبردها شرکت جسته است<ref>کشی، معرفه الرجال، ج۱، ص۱۷۷</ref> شاهد این مدعا مشاجراتی است که میان او و معاویه رخ داده است،<ref>نک: نصربن مزاحم، وقعه صفّین، ص۳۶۶</ref> اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت الله خویی]]<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۴</ref> ضمن رد این نظریه، احتمال می‌دهد که وی بر طبق اجازه امام معصوم [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن بن علی(ع)]] عمل کرده باشد. | رجال‌شناسان شیعه در توجیه شرکت او در جنگ با مشرکان تحت فرمان [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] و پسرش [[یزید بن معاویه|یزید]]، به رغم هواداری محکم او از حق خلافت علی(ع) اختلاف دارند. [[فضل بن شاذان نیشابوری|فضل بن شاذان]] این عمل او را غفلت و خطا در [[مجتهد|اجتهاد]] نسبت داده و می‌افزاید هرچند او از [[خلیفه]] روزگار خود خشنود نبوده، ولی به قصد پیشبرد و تقویت [[اسلام]] در این نبردها شرکت جسته است<ref>کشی، معرفه الرجال، ج۱، ص۱۷۷</ref> شاهد این مدعا مشاجراتی است که میان او و معاویه رخ داده است،<ref>نک: نصربن مزاحم، وقعه صفّین، ص۳۶۶</ref> اما [[سید ابوالقاسم خویی|آیت الله خویی]]<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۴</ref> ضمن رد این نظریه، احتمال می‌دهد که وی بر طبق اجازه امام معصوم [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن بن علی(ع)]] عمل کرده باشد. | ||
== سرودن شعر == | ==سرودن شعر== | ||
ابوایوب را شاعری توانا نیز دانسته‌اند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۶، ص۲۳۸</ref> شاید نسبت شاعری به او، به سبب اشعاری باشد که در [[جنگ صفین|نبرد صفین]] و نیز بعدها در جواب نامه [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه بن ابی سفیان]]، سروده است.<ref> نک: ابن اعثم، ج۳، ص۴۸-۴۹؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۴۴-۴۵</ref> | ابوایوب را شاعری توانا نیز دانسته‌اند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۶، ص۲۳۸</ref> شاید نسبت شاعری به او، به سبب اشعاری باشد که در [[جنگ صفین|نبرد صفین]] و نیز بعدها در جواب نامه [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه بن ابی سفیان]]، سروده است.<ref> نک: ابن اعثم، ج۳، ص۴۸-۴۹؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۴۴-۴۵</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۵: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226152 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | *منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226152 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{صحابه انصار}} | {{صحابه انصار}} | ||